به نقل از «جماران»

رابطه فقه و اخلاق با سیاست در مکتب ملاصدرا

تاریخ انتشار: ۱ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۰۵۶۵۶۰

پایگاه خبری جماران، حجت الاسلام و المسلمین هادی سروش به بهانه اول خرداد؛ روز بزرگداشت صدرالمتالهین ملاصدرا در یادداشتی نوشت:

اول خرداد؛ روز بزرگداشت صدرالمتالهین معروف به ملاصدرا است. در اندیشه سیاسی وی، سیاستمدارانِ منافق بالباس فقه و شریعت وارد میدان سیاست می شوند و اخلاق را نابود می کنند!

دراین یادداشت توجه دو سخن ژرف او داریم ؛

وی در کتاب مهم "الشواهدالربوبیه" میگوید:

《سیاست ورزی که بیرون از مرز شریعت باشد مانند بدن بدون روح است ؛  والسیاسةُ المجرّدةُ عن الشّرع کجسد لا روحَ فیه.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

》

 طبق بیان ملاصدرا؛ "سیاست بدون شریعت" ، یعنی؛ سیاست ورزی بدون رعایت دستورات دینی در بخش حلال و حرام خدا که حاوی عدالت وحق مداری و دوری از دروغ ، اختلاس ، بیت المال خواری ، تهمت و حذف رقیب از عرصه سیاسی و مانند آن است ، جملگی لاشه ای بیش نیست و اگر نظام سیاسی کشوری از دستوراتِ اجتماعی _سیاسی خدا جدا شود در واقع را از "روح و حیات" منسلخ شده است و بی خاصیت خواهد بود.

نکته مهم اینجاست که در اندیشه سیاسی صدرالمتالهین ؛ سیاست فاقد شریعت ، سرانجام به "سیاست بدون اخلاق" منتهی میشود که اضافه بر بی خاصیت  بودن ،  لاشه ای متعفن است که غیر از اشاعه تعفن و بیماری در سراسر جامعه ، چیزی دربر نخواهد داشت.

سخن دوم صدرالمتالهین (ره) در کتاب دیگرش "رساله سه اصل" با اشاره به کسانی که شریعت و احکام الله را سلیقه ای مطرح میکنند تا قدرت و ریاست شان را داوم بخشند، سخت می تازد ومیگوید: "اهل نفاق خود را در لباس فقه و صلاح نمایان میکنند."

روشن است که مقصود ملاصدرا این است که اهل نفاق برای نهادینه کردن قدرت و ثروت از یک سوی ؛ از "اصطلاحات فقهی" بهره میگیرند و امیال خود را به فروع فقهی و قوانین حقوقی تحمیل می کنند ، واز سوی دیگر درحوزه رفتار سیاسی ؛ خود را "اهل صلاح" معرفی میکنند!

جدا جایی نمیتوان نفاق را با همه معنا و مفهوم اش به این کاملی پیدا کرد!

ملاصدرا شاگرد مکتب ائمه اطهار (علیهم السلام) است که ؛ سیاست و ریاستی که فاقد اخلاق باشد را مانندِ "بودن دو گرگ درنده درمیان گله گوسفندی است که چوپان ندارد" ، معرفی فرموده اند.

( ر.ک:اصول کافی،ج۲ص۲۹۷)

در واقع امام رضا (ع) در حدیث بالا از چنین سیاست ورزی شومی به دو گرگ در یک گله نام برد ، تا اشارت به معنائی دقیق داشته باشد وآن این که وقتی دو گرگ به گله حمله میکند ، راه فرار گوسفندان از خطر را میبندند و در نتیجه چیزی را سالم نمیگذارند !

از آن ره گذر که اهلبیت (ع)  رهبران اخلاق هستند ، ملاصدرا آنان را درکتاب "سه اصل" خود چنین معرفی میکند ؛

 "اهل بیت عصمت وطهارت(ع) ؛ گرچه مورد مکر ارباب رزق و ریا قرارگرفتند ، اماچون مفتونِ اهل ریا و حیله و متشبّهان به اهل علم و تقوا نشدند، ذره ای از قدر و منزلت شان کم نگشت ودر دنیا وآخرت مُعزز و مکرّم بودند و دشمنان دین را دردین ودنیا رسوا کردند."

 

نقطه مقابل این تفکر انسانی و اسلامی ، تفکر ماکیاول است که میگوید :

《شهریاری که بخواهد شهریاری را از کف ندهد می باید شیوه های ناپرهیزگاری را بیاموزد و هر جا که نیاز باشد به کار بندد.. اخلاق در این عرصه چیزی جزء شیادی نیست.》 (ماکیاولی،۱۱۷)

بله ، از کسی که تابع محض جان لاک است که صریحا سیاست را بیگانه از اخلاق میداند چنین عبارت دردآوری بعید نیست !

اینجاست باید سخن کاندی را تداعی کرد که گفت : سیاست بدون شرافت نابودی است .

در سیاست بدون اخلاق ، شرافت میرود و بجای او ، همه چیز های دیگری مینشیند ، مانند ؛ دیکتاتوری ، استبداد ، دروغ ، تخریب ، حق کشی ، نفاق ، چاپلوسی ، خشونت ، قضاوت ناحق ، قانون های فردگرا ، و ..

خلاصه ؛ سیاست بدون اخلاق ، جهنمی مملو از آتش های نابود کننده انسانیت ، رشد ، تعالی و پیشرفت و هر چیزی که نمادی از خوبی باشد ، خواهد بود .

نقطه آغاز در اخلاق سیاسی ، اخلاق مداری حاکمان و مسئولان یک نظام سیاسی است .

پیامبر رحمت (ص) است که می فرماید:

« کسی که دوست دارد مردم را در مقابل خود ایستاده ببیند، جایگاه او آتش جهنم است. / مَن أحَبَّ اَن یتَمثَّلَ له الرجال قِیاماً فَلیَتَبوأ مقعده من النار . » (بحار ، ج ۷۴ ، ص ۹۰)

این نقطه ، نقطه آغاز حاکمیت حضرت امیرالمومنین (ع) است .

او که شاگرد پرورش یافته پیامبر رحمت (ص) است ، در نظام سیاسی اش ، اول از خود آغاز میکند و دستور میدهد :

« پس با من چنانکه با سرکشان گویند سخن مگویید وچونان که با تندخویان کنند ازمن کناره مجویید، وبا ظاهر آرایی آمیزش مدارید وشنیدن حق را بر من سنگین مپندارید. / فلا تُکلِّمونی بما تُکلّمُ بِهِ الجبابره ولاتتحفظّوا مِنّی بما یتحفّظُ بِهِ عند اهل البادره ولاتخالطونی بالمصانعة ولاتظنَّوا بی استثقالاً فی حقٍ .» (نهج البلاغه ، خ ۲۱۵)

گام های بعدی در حوزه سیاسی اسلام در نهج البلاغه ، خصوصا در خطبه ۲۱۶ و  عهدنامه مالک اشتر نقش بسته است .

 

منبع: جماران

کلیدواژه: افغانستان سهام عدالت لیگ برتر لیگ قهرمانان مقدماتی جام جهانی واردات خودرو ویروس کرونا اخلاق سیاسی هادی سروش ملاصدرا افغانستان سهام عدالت لیگ برتر لیگ قهرمانان مقدماتی جام جهانی واردات خودرو ویروس کرونا سیاست بدون

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۰۵۶۵۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

وکیل: مقابل بی‌نظمی و اخلال در فوتبال می‌ایستیم

رئیس کمیته اخلاق و انضباطی هیئت فوتبال استان تهران گفت: مقابل هر عنصری که سلامت ورزشی مسابقات و تمامیت فوتبال را خدشه‌دار کند، می‌ایستیم. - اخبار ورزشی -

به گزارش خبرگزاری تسنیم و به نقل از ‌پایگاه اطلاع‌رسانی هیئت فوتبال استان تهران، امیرساعد وکیل رئیس کمیته اخلاق و انضباطی هیئت فوتبال استان تهران در پی اتفاقات اخیر و تعلیق بازی‌های لیگ دوی فوتبال تهران به دلیل ضرب و شتم داور، اظهار داشت: درباره وقایع ناگواری که در پایان بازی آرمان آفرینان و اتحاد ستارگان روی داد باید به این نکته بسیار مهم تأکید کنم که داور در مستطیل سبز، نماد قانون است و همان‌طور که زندگی با بی‌قانونی میسر نمی‌شود، برگزاری مسابقه فوتبال هم بدون داور شدنی نیست و همه وظیفه‌‌ای جز احترام به تصمیم داور نداریم.

وکیل ادامه داد: کمیته انضباطی و اخلاق هیئت فوتبال استان تهران در راستای تأکیدات سید میرشاد ماجدی ریاست محترم هیئت فوتبال استان تهران خود را مکلف می‌داند با هر عنصری که سلامت ورزشی مسابقات و تمامیت فوتبال را خدشه‌دار کند، مقابله کرده و برخوردی قاطعانه با افرادی داشته باشد که دنبال برهم زدن نظم بازی‌ها و بی‌حرمتی به جامعه داوری هستند.

رئیس کمیته انضباطی هیئت فوتبال استان تهران نوید برخوردی محکم و قانونی را با خاطیان بازی اخیر داد و تصریح کرد: به باشگاه‌ها، مدیران، مربیان و بازیکنان اخلاق‌گرای فوتبال استان تهران که اکثریت قریب به اتفاق را تشکیل می‌دهند، این نوید را می‌دهم که با عوامل هنجارشکن در فوتبال پایتخت، برخوردی در چارچوب ضوابط قانونی خواهد شد؛ به طوری که داوران، بازیکنان، کادر فنی و باشگاه‌هایی که همواره به قوانین پایند بوده‌اند احساس امنیت و آرامش بیشتری در فضای فوتبال استان کنند و کسانی که با هر انگیزه و دلیلی دنبال به آشوب کشیدن فضای رقابت‌های ورزشی فوتبال استان هستند، بدانند که باید عطای هرج و مرج در زمین بازی را به لقایش ببخشند و در مسیر قانون حرکت کنند.

وی با تأکید به قانون‌مداری در دایره فوتبال گفت: فوتبالی که قرار باشد به توهین و خشونت کشیده شود حتی یک ارزن هم نمی‌‌ارزد و همکاران خدوم من در ارکان قضایی هیئت فوتبال استان تهران از هیچ کوششی دریغ نخواهند کرد تا عرصه فوتبال استان تهران را بر کسانی که قصد دارند نتایج مسابقات را خارج از زمین بازی رقم بزنند، هر روز تنگ‌تر و تنگ‌تر کنند. رویکرد کمیته انضباطی و اخلاق به شهادت همه افرادی که در جلسات رسیدگی در این کمیته حاضر شده‌اند مبتنی بر اصل احترام به ورزشکاران و زحمتکشان فوتبال استان است، اما از این پس، بیش از پیش به بداخلاقی‌ها واکنش جدی نشان داده خواهد شد و تردیدی ندارم انگیزه من و همه همکارانم در ارکان قضایی هیئت فوتبال، چیزی جز تثبیت عدالت و استقرار انضباط در مسابقات نیست.

انتهای پیام/