به نقل از «ایمنا»

رویکردهای انسانی طراحی فضاهای شهری

تاریخ انتشار: ۴ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۰۸۱۸۷۶

با گسترش شهرها و مهاجرت از روستاها به مناطق شهری قیمت زمین و مسکن رشد فراینده‌ای یافته است. رشد شهر و کاهش سرانه فضاهای باز داخل شهری موجب کاهش جریان زندگی عمومی و فعالیت‌های اجتماعی شده و این شرایط در کنار معضلات دیگر زندگی نوین شهری، گوشه‌نشینی و تنهایی ساکنان را به همراه داشته است.

به گزارش خبرنگار ایمنا و براساس چکیده یک مقاله، فضای عمومی و نیمه‌عمومی قرارگاهی رفتاری است که الگوی جاری رفتارها در آن نیاز به خلوت و تنهایی ندارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

می‌توان فضاهای عمومی را فضایی دانست که در آنها افراد ناآشنا و غریبه با دیگران هستند. اگرچه ممکن است گروه‌هایی از افراد که اعضای آن با هم آشنا هستند وارد فضا شوند اما چنین گروه‌هایی برای دیگر کاربران غریبه و ناشناخته هستند. در مقابل فضایی که کاربران آن با هم آشنا هستند و کم و بیش تشکیل گروه واحدی را می‌دهند، فضای نیمه‌عمومی به حساب می‌آیند. در فضاهای نیمه‌عمومی ساکنان احساس مالکیت بالایی دارند و به طور معمول نظارت خودجوش ساکنان بر فضاهای محلی و نیمه عمومی بیش از فضاهای عمومی است.

عقیده بوم شناسان شهری بر این است که سازمان فضایی شهر بر مبنای تعامل میان اعضای جامعه و محیط طبیعی شکل می‌گیرد. در این دیدگاه نظام خاص روابط اجتماعی یا فرهنگ شهری محصول طبیعت است. شکل بوم شناختی شهر در مقیاس خرد شامل طیفی از فضاهای عمومی تا خصوصی است، همانگونه که فعالیت‌های انسان می‌تواند در چنین بازه‌ای قرار بگیرد.

با گسترش شهرها و مهاجرت از روستاها به مناطق شهری قیمت زمین و مسکن رشد فراینده‌ای یافته است. رشد شهر و کاهش سرانه فضاهای باز داخل شهری موجب کاهش جریان زندگی عمومی و فعالیت‌های اجتماعی شده و این شرایط در کنار معضلات دیگر زندگی نوین شهری، گوشه‌نشینی و تنهایی ساکنان را به همراه داشته است. از این دیدگاه اهمیت فضاهای عمومی برای برنامه‌ریزان و طراحان شهری بیش از پیش مشخص می‌شود. ایجاد انگیزه لازم در ساکنان برای حضور بیشتر در فضاهای عمومی و گسترش پیوندهای اجتماعی با هدف ارضای نیازهای اجتماعی موجب رضایتمندی ساکنان خواهد شد. در این راستا طراحان انسان‌گرا با استفاده از یافته‌های پژوهشگران علوم انسانی در پی تدوین راهکارهایی هستند که می‌تواند فضاها را از بعد فیزیولوژیکی و روانی انسانی‌تر کند.

طراحی و ساخت فضا به صورت خودجوش و غیررسمی توسط ساکنان و تغییرات ایجاد شده در بستر زمان با توجه به نیازهای ساکنان در محیط مسکونی است. توسعه براساس تجربه، استفاده از فرم‌های محدود در ایجاد فضا، وجود هنجارهای معیارهای ثابت در ساخت کلیت مجموعه و طراحی براساس ناخودآگاه انسان‌ها در مدت زمان طولانی از ویژگی‌های «شکل‌گیری فضا» است.

طراحی و ساخت فضا به صورت رسمی و آگاهانه توسط طراح یا طراحان متخصص در زمان محدود و با در نظر گرفتن قوانین از پیش تعیین شده و توسعه با هدف بازگشت سرمایه و سود و شکل‌دهی به فضای شهری انجام می‌شود. نمایش خلاقیت‌های فردی، توسعه براساس برنامه، توجه به ارزش‌های اقتصادی و مادی، تغییرات کالبدی سریع و طراحی آگاهانه از ویژگی‌های شکل‌دهی به فضا است.

رویکرد نخبه‌گرا و نو عملکردگرا در شکل‌دهی فضاهای عمومی مؤثر است. نخبه‌گرایان علایق کارفرمایان را در اولویت قرار داده و بر جنبه‌های هنری، زیباشناختی و فرمی در قالب احجام خاص و نو ظهور تاکید می‌کنند و طراحی فضاهای شهری را تنها برای گروه خاصی از مردم که توانایی ادراک آن را دارند، انجام می‌دهند، در مقابل نوعملکردگراها به ابعاد گوناگون نیازهای انسانی، توسعه پایدار محیطی و مشارکت عموم مردم در فرایند طراحی اهمیت داده و به شکل‌دهی به فضا بر مبنای ایجاد کیفیت‌های زندگی اجتماعی و فردی انسان تاکید می‌کنند. چنین رویکردی را می‌توان رویکرد انسانی در طراحی دانست که می‌تواند الگوی قالب اتکا جهت ساخت فضاها بر اساس خواست انسان را ارائه دهد. در این رویکرد می‌توان دو دیدگاه «فرهنگ مبنا» و «انگیزه مبنا» را مورد بررسی قرار داد.

دیدگاه‌های یاد شده علی‌رغم تفاوت‌هایی که دارند مکمل یکدیگر هستند. در دیدگاه فرهنگ‌مبنا جنبه‌های کالبدی، عملکردی، اجتماعی و معنایی در طراحی، برگرفته از قابلیت‌های فرهنگی است در حالی که در دیدگاه انگیزه‌مبنا نیازهای انسان و انگیزه‌های او مبنای طراحی و برنامه‌ریزی قرار می‌گیرد. در چنین دیدگاهی انسان پیش از تأثیر پذیری از فرهنگ جمعی، از نیازها و انگیزه‌هایش تبعیت می‌کند و به نوعی فرهنگ حاکم بر جامعه نحوه پاسخگویی اجتماع به نیازها و انگیزش‌های جمعی است.

کد خبر 577515

منبع: ایمنا

کلیدواژه: شهرهاي ايران شهرداری شهر انسان گرا برنامه ریزی شهری مدیریت شهری شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق فضاهای عمومی نیمه عمومی شکل دهی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۰۸۱۸۷۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

افزایش و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی احترام به شهروندان است

فرماندار اشنویه گفت: افزایش ناوگان حمل و نقل و نوسازی آن احترام به مردم است و باید با جدیت پیگیری شود.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از آذربایجان‌غربی، سید علی ترابی امروز _شنبه هشتم اردیبهشت_ ضمن حضور در سازمان حمل و نقل شهرداری اشنویه با شهردار، ریاست و پرسنل این حوزه به مناسبت هفتم اردیبهشت روز ایمنی حمل و نقل دیدار و گفت‌وگو کرد.

وی در این دیدار ضمن تبریک روز ایمنی حمل و نقل بر استانداردسازی این حوزه تاکید کرد.

فرماندار اشنویه گفت: افزایش ناوگان حمل و نقل و نوسازی آن احترام به مردم است و باید به جدیت پیگیری شود.

ترابی ادامه داد: سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری باید در زمینه نصب تابلوها و علائم ترافیکی اقدامات شایسته انجام دهد.

وی تصریح کرد: مشکل پایانه شهری، حمل و نقل دانش آموزان و کودکان استثنایی، مشکل ترافیک شهری از دیگر مواردی هستند که باید با جدیت پیگیری شوند.

خسرو امیر عشایری رئیس شورای اسلامی شهر اشنویه نیز در این دیدار بر مشکلات حوزه حمل و نقل و پایانه روستایی تأکید کرد و گفت: خواستار مساعدت و همکاری فرمانداری در خصوص مشکل ترافیک و معضل کمربندی که اهمیت خاصی در بهبود عبور و مرور شهری دارد، هستیم.

همچنین انور سعیدی شهردار اشنویه ضمن قدردانی از فرماندار شهرستان اشنویه برای حضور در سازمان حمل و نقل بر اهمیت رعایت ایمنی در این حوزه تأکید و ادامه داد: تعامل و همکاری فرماندار شهرستان با مدیریت شهری در همه زمینه‌ها ملموس بوده و جای قدردانی دارد.

کد خبر 748544