به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

یک سوم مرگ و میر‌های ناشی از سرطان به دلیل مصرف دخانیات

تاریخ انتشار: ۳۱ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۲۸۸۴۸۲

هفته سلامت مردان سالانه توسط انجمن سلامت مردان سازماندهی می‌شود و هدف آن افزایش آگاهی در مورد مشکلات بهداشتی قابل پیشگیری است که به طور نامتناسبی بر زندگی و سلامت مردان تاثیر می‌گذارند. شعار سال ۲۰۲۲ این پویش «ساختن محیطی سالم برای مردان و پسران» است. این شعار بر ایجاد محیط‌های سالم جسمی، ذهنی و عاطفی در خانه، محل کار و در محیط‌های اجتماعی متمرکز است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

علی یعقوبی گفت: هر ساله بیش از ۷۰۰ هزار مرد به سرطان مبتلا می‌شوند و نزدیک به ۳۰۰ هزار نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند. در طول زندگی نیمی از مردان حداقل یک بار به سرطان مبتلا می‌شوند؛ در حالی که از هر ۳ زن یک نفر به این بیماری مبتلا می‌شود. ابتلا به سرطان در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما اکثر موارد در افراد ۵۵ سال و بالاتر اتفاق می‌افتند.

عضو هیئت رئیسه انجمن رادیوانکولوژی ایران گفت: در مقایسه با زنان، مردان کمتر به پزشک مراجعه کرده و نیاز‌های مراقبت بهداشتی کمتری را درخواست می‌کنند. مردان در هر طبقه اجتماعی-اقتصادی نسبت به زنان، مصرف سیگار بیشتر، الگو‌های غذایی ناسالم‌تر، سطوح بالاتر مصرف الکل و میزان بیشتری از آسیب‌ها و خشونت‌های بین فردی را نشان می‌دهند.

او گفت: غم انگیزترین بخش در مورد همه این‌ها این است که بیشتر این سرطان‌ها و مرگ و میر‌ها قابل پیشگیری هستند. حداقل یک سوم مرگ و میر‌های ناشی از سرطان به دلیل مصرف دخانیات است و یک سوم دیگر ممکن است به دلیل رژیم غذایی نامناسب و یا عدم ورزش باشد.

او دو نکته کلیدی برای غلبه بر سرطان را الزامی دانست و گفت: تشخیص زودهنگام و کاهش خطر دو نکته کلیدی برای غلبه بر سرطان هستند.

او گفت: حتی با تشخیص زودهنگام و آگاهی از عوامل خطر، هیچ راهی برای تضمین این که هرگز به سرطان مبتلا نخواهید شد، وجود ندارد؛ اما اقدامات و رویکرد‌هایی وجود دارند که می‌توانید انجام دهید تا احتمال بروز سرطان به حداقل برسد.

به گفته یعقوبی طبق بررسی‌ها پنج سرطان شایع در مردان ایرانی شامل سرطان پروستات، پوست، معده، روده بزرگ و مثانه هستند. با انجام مداخلات پیشگیرانه مانند شرکت افراد پرخطر در برنامه‌های غربالگری به ویژه برای تشخیص زودرس سرطان روده بزرگ، تحرک جسمی کافی، مصرف کمتر غذا‌های حاوی چربی‌های اشباع شده و الکل، استفاده منظم از سبزی ها و میوه های تازه، حفظ وزن مناسب، محافظت از پوست در برابر تابش مستقیم آفتاب و ترک مصرف سیگار و قلیان می‌توانند میزان بروز سرطان را به طوری چشمگیر کاهش دهند.

او گفت: مصرف دخانیات را در هر گروه سنی باید قطع کرد. استفاده از دخانیات احتمال ابتلا به سرطان ریه را ۹۰ درصد و خطر ابتلا به سرطان‌های دهان، کلیه، مثانه، لوزالمعده و مری را به شدت افزایش می‌دهد.

او گفت: قرار گرفتن در معرض نور خورشید را محدود کنید. قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب می‌تواند باعث سرطان پوست شود. در بین ساعت ۱۰ صبح تا ۳ بعد از ظهر سعی کنید تا حد امکان در خانه بمانید. زمانی که بیرون می‌روید، همیشه از کرم ضد آفتاب با SPF نمره ۲۵ یا بیشتر استفاده کنید. اگر ضد آفتاب ندارید، کلاه بپوشید یا تا حد امکان در سایه بمانید.

یعقوبی گفت: داشتن پوست روشن یا آفتاب سوختگی شدید در دوران کودکی خطر ابتلا به سرطان پوست را به شدت افزایش می‌دهد. استفاده از رژیم غذایی کم چرب و دارای فیبر بالا همراه با میوه ها، سبزی ها و غلات کامل به پیشگیری از سرطان‌ها و ارتقای سلامتی کمک خواهد کرد. رژیم‌های غذایی پرچرب و کم فیبر احتمال ابتلا به سرطان‌های روده بزرگ، سرطان پانکراس و مثانه را افزایش می‌دهند. غذا‌هایی که دودی، شور، ترش یا دارای نیترات زیاد هستند (مانند هات داگ) را محدود کنید. این غذا‌ها منجر به افزایش خطر ابتلا به سرطان معده می‌شوند.

به گفته وی یکی دیگر از اقدامات مهم در راستای ارتقای سلامتی، تشخیص زودهنگام سرطان است.

او گفت: معاینات دوره‌ای انجام دهید. به صورت مرتب بدن خود را رصد کنید. در صورت مشاهده موارد غیر عادی یا غیر طبیعی به پزشک مراجعه کنید.

اوتوصیه کرد در صورت مشاهده این علائم حتما به پزشک مراجعه کنید:

توده‌هایی که می‌توانید از طریق پوست احساس کنید.

زخم‌هایی که خوب نمی‌شوند.

تغییر در اندازه، رنگ یا بافت زگیل یا خال

وجود خون در ادرار، مدفوع یا بزاق

سرفه، گلودرد، گرفتگی صدا

مشکل در بلع که از بین نمی‌رود

کمر درد مداوم

کاهش وزن غیر منتظره

درد غیر قابل توضیح

فشار یا حساسیت در قفسه سینه

خونریزی غیر معمول

حالت تهوع یا گاز مزمن و تبی که بیش از چند روز طول بکشد.

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی بهداشت و درمان

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: سرطان سرطان در مردان ابتلا به سرطان سرطان ها او گفت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۲۸۸۴۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ماجرای گاز «خنده» در قلیان اکسیژن صحت دارد؟/ قلیان اکسیژن اعتیاد آور نیست؟

اخیرا بحث عرضه نوعی خاصی از قلیان با عنوان «قلیان اکسیژن» در برخی کافی شاپ‌ها و قهوه‌خانه‌ها خبرساز شده؛ موضوعی که گویا در راستای اجرای طرح مطالعاتی وزارت بهداشت در ۱۰ استان کشور است؛ چراکه متخصصان و مسئولان سلامت همواره نسبت به شکستن قبح استعمال قلیان در میان خانواده‌ها و استعمال آن به صورت گروهی و سرگرمی و در نهایت هم افزایش چندین برابری مصرف آن در زنان و مردان و بروز عوارض قلبی و تنفسی ناشی از آن در سنین پایین‌تر، هشدار داده‌اند.

غلامرضا حیدری، مجری طرح مطالعاتی بررسی «قلیان اکسیژن» در واکنش به اخبار  و فضای ایجاد شده درباره این طرح مطالعاتی، با تاکید بر اینکه «قلیان اکسیژن»، استانداردهای وزارت بهداشت را دارد، اظهار کرد: مقدار گازهای اکسیژن و نیتروژن موجود در «قلیان اکسیژن» تنظیم شده و استاندارد است و حدود ۱۰ سال از زمان ثبت اختراع رسمی این دستگاه در کشور می‌گذرد.

ماجرای گاز «خنده» در قلیان اکسیژن

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اخبار منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی درباره قلیان اکسیژن خاطرنشان کرد: ادعای استفاده از «گاز خنده» در قلیان اکسیژن در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که در پاسخ به ادعاهای مطرح شده باید گفت، استفاده از گاز خنده در قلیان اکسیژن صحت ندارد. 

وی درباره ترکیب گازهای قلیان اکسیژن گفت: سهم اکسیژن از ترکیب گازهای به کار گرفته شده قلیان اکسیژن حدود ۸۰ درصد است و نیتروژن می‌تواند به میزان ۵ درصد به ترکیب گازها اضافه شود.

مجری طرح مطالعاتی بررسی دستگاه پاک‌دم ادامه داد: «اکسید نیتروژن» که با «گاز خنده» شناخته می‌شود در قلیان اکسیژن وجود ندارد. «انتونوکس» که یک گاز بی‌ضرر  به حساب می‌آید که در قلیان اکسیژن استفاده می‌شود. پژوهش‌های متعددی درباره «انتونوکس» در سطح جهان انجام شده، یافته‌های این مطالعات از بی‌ضرر بودن این گاز حکایت می‌کند.

حیدری درباره اعتیادآور بودن انتونوکس اظهار کرد: انتونوکس از  مسائلی مانند «ایجاد وابستگی»، «اعتیادآوری» و «گازهای خنده‌آور» تهی است. با توجه به ویژگی‌های انتونوکس باید گفت ادعاهایی که در ارتباط با قلیان اکسیژن مطرح شده یک بازی رسانه‌ای است.

وی درباره طرح مطالعاتی بررسی دستگاه پاکدم اظهار کرد: بررسی دستگاه پاکدم که توسط دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام می‌شود یک طرح مطالعاتی به حساب می‌آید. این طرح مطالعاتی مورد تایید وزارت بهداشت واقع شده و «کد اخلاق» دارد. 

نتایج تحقیقات؛ ملاک تصمیم‌گیری درباره قلیان اکسیژن

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه در این طرح مطالعاتی افرادی که از قلیان اکسیژن استفاده می‌کنند مورد نظرسنجی قرار می‌گیرند، افزود: هدف از اجرای نظرسنجی این است که مصرف‌کنندگان قلیان‌ اکسیژن را ارزیابی کنیم. این ارزیابی‌ها به منظور بررسی مشکلات و عوارض احتمالی ناشی از مصرف قلیان اکسیژن است. با توجه به مشکلات و عوارض احتمالی ناشی از استعمال قلیان اکسیژن برای آینده این دستگاه تصمیم می‌گیریم. 

وی گفت: در حال حاضر، قلیان اکسیژن در برخی استان‌ها مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است. پاسخ به پرسش‌های «آیا قلیان اکسیژن عوارض دارد؟» و «آیا قلیان اکسیژن می‌تواند به عنوان یک دستگاه بی‌ضرر معرفی شود؟» به عنوان پرسش‌های این طرح مطالعاتی طرح شده‌اند. پاسخ به این پرسش‌ها به گذر زمان نیاز دارد؛ این پروژه تحقیقاتی باید به مدت یک یا دو سال انجام شود که بتوان به پرسش‌های مطرح شده پاسخ داد. 

حیدری افزود: طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن در شهر تهران انجام شده و مصرف‌کنندگان این دستگاه با «تست تنفسی» مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. نتایج تست تنفسی مصرف‌کنندگان قلیان اکسیژن نشان می‌دهد وضعیت تنفسی آن ها نسبت به افراد عادی، کاملا بالاتر است. نتایج به دست آمده می‌تواند ما را به مسیری هدایت کند که قلیان اکسیژن، مشکلات سلامتی ندارد. البته تاکید می‌کنم که به طور قطع، اظهارنظر نهایی درباره قلیان اکسیژن به بررسی‌های کامل‌تر نیاز دارد. در نظر داریم افرادی که از قلیان اکسیژن استفاده می‌کنند در ۱۰ استان کشور مورد ارزیابی قرار دهیم. بازهم تاکید می‌کنم اخبار مربوط به عوارض و اعتیادآوری قلیان اکسیژن، یک بازی رسانه‌ای و کذب محض است. 

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی درباره جزییات اجرای طرح تحقیقاتی قلیان اکسیژن اظهار کرد: مراکزی که قلیان‌های دخانی ارائه می‌دهند به صورت داوطلبانه در طرح تحقیقاتی شرکت می‌کنند. بر اساس استانداردهای وزارت بهداشت، درصد گازهای اکسیژن و نیتروژن قلیان اکسیژن تنظیم می‌شود. طرح تحقیقاتی در ۳ استان تهران، البرز و آذربایجان شرقی آغاز شده، همچنین امور مربوط به این طرح تحقیقاتی در استان بوشهر و شهر جیرفت در استان فارس در حال انجام است.

وی ادامه داد: استان‌های مازندران، زنجان، هرمزگان نیز به طرح تحقیقاتی قلیان اکسیژن اضافه می‌شوند.

حیدری درباره جامعه آماری طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن نیز گفت: تعداد مراکز عرضه قلیان‌های دخانی که در طرح مطالعاتی لیان اکسیژن شرکت کرده‌اند باید به «حجم نمونه» که در طرح علمی برآورد شده، برسند. میزان جامعه آماری باید به نحوی باشد که آمار و ارقام خروجی طرح تحقیقاتی از منظر آماری، «معنی‌دار» و «قابل تایید» باشد. این طرح تحقیقاتی به یک یا دو سال زمان نیاز دارد که میزان داده‌های مورد نظر جمع‌آوری شود. پس از جمع‌آوری داده‌ها، آنالیزهای مورد نیاز انجام می‌شود. 

چرایی اجرای طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن

وی درباره چرایی اجرای طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن گفت: سال‌ها است علیه دخانیات مبارزه می‌کنیم و با اقداماتی در نظر داریم میزان مصرف دخانیات را کنترل و محدود کنیم. برنامه‌هایی با هدف کنترل دخانیات طی سال‌های گذشته  مطرح شده اما شکست‌ خورده‌اند. همچنین ممنوعیت‌های استعمال دخانیات اثربخش نبوده‌اند و جرائم مربوط به تخلفات دخانیاتی به خوبی اجرا نشده‌اند.

افزایش مصرف قلیان در جامعه

حیدری با بیان اینکه متاسفانه قلیان در کشور به ویژه در میان جوانان به وفور استعمال می‌شود، افزود: مصرف قلیان در جمعیت نوجوان در حال افزایش است. بررسی‌ها بیانگر این است تفاوتی در ارتباط با میزان مصرف قلیان در میان زنان و مردان وجود ندارد؛ این در حالیست که میزان مصرف سیگار در میان مردان نسبت به زنان ۱۰ برابر بیشتر است. آمار و ارقام بیانگر این است که حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد افراد بالای ۲۵ سال، چه مرد و چه زن قلیان استعمال می‌کنند. 

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه قلیان در میان جامعه ایرانی ورود کرده، افزود: قلیان در میان خانواده‌ها، اماکن تفریحی و جمعیت جوان کشور ورود کرده است. میزان دود هر وعده استعمال قلیان معادل استفاده از ۱۰۰ نخ سیگار است. 

حیدری درباره تنباکوهای مورد استفاده در قلیان‌ها گفت: تنباکوها غیراستاندارد به حساب می‌آیند و عمدتاً با آلودگی‌های محیطی، میکروبی و قارچی همراه هستند. زغال‌هایی هم که در قلیان استفاده می‌شوند زمینه‌ساز مسمومیت با مونوکسیدکربن هستند. 

افزایش بیماری‌های تنفسی و قلبی در پی افزایش مصرف قلیان

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی افزود: متاسفانه در ارتباط با کنترل مصرف قلیان هیچ برنامه‌ریزی کاملی وجود ندارد. با توجه به افزایش استعمال قلیان در میان جوانان و نوجوانان شاید بتوان گفت باید به انتظار افزایش بیماری‌های تنفسی و قلبی_عروقی در سنین جوانی بنشینیم. در حالی که بیماری‌های تنفسی و قلبی_عروقی معمولا در دهه‌های پنجم یا ششم زندگی بروز می‌کنند. شرایط به واسطه استفاده از قلیان به نحوی است که افراد ۲۰ و ۳۰ ساله دچار برونشیت مزمن و بیماری‌های قلبی هستند.

شاید قلیان اکسیژن جایگزینی برای قلیان‌های دخانی باشد

حیدری با بیان اینکه عوارض مصرف قلیان باید در کانون توجه قرار گیرد، افزود: بهره‌ گرفتن از راهکارها و روش‌های علمی در جهت کنترل مصرف دخانیات باید در کانون توجه قرار گیرد. به نظر می‌رسد قلیان اکسیژن شاید بتواند جایگزین قلیان‌های دخانی شود.

وی تاکید کرد: در حال حاضر، دستگاه قلیان اکسیژن «تایید نهایی» را نگرفته است. اگر نتایج تحقیقات و شرایط طوری باشد که این دستگاه جایگزین قلیان‌های دخانی شود، یک گام موثر در راستای حفظ سلامتی جامعه به حساب خواهد آمد. اما در مجموع اظهارنظر درباره قلیان اکسیژن منوط به بررسی‌های کامل‌تر بوده و نتایج تحقیقات؛ ملاک تصمیم‌گیری در این باره خواهد شد.

منبع: خبرگزاری ایسنا