لزوم اصلاح ساختار‌ها برای رونق صادرات غیرنفتی/ پاشنه‌آشیل سازمان توسعه تجارت عدم پشتیبانی اطلاعاتی از تجار است
تاریخ انتشار: ۴ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۳۱۶۷۹۵
یک کارشناس اقتصادی با بیان اینکه مشکلات صادراتی کشور غالباً به ایرادات ساختاری و مبنایی مربوط می‌شود، گفت: مدیریت بنگاه‌های اقتصادی کشور خوب نیست و با مدیریت روز دنیا فاصله دارد.
گروه اقتصادی، خبرگزاری دانشجو، بسیاری از کشورهای منطقه با تقویت همکاری‌های تجاری ـ منطقه‌ای توانسته‌اند بازارهای صادراتی مناسبی برای خود ایجاد کنند؛ با این وجود ضعف عملکرد دستگاه‌های متولی تجارت خارجی کشور در دوره‌های گذشته موجب شده است تا اقتصاد ایران نتواند از ظرفیت تجاری خود به‌صورت کامل استفاده کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
از طرف دیگر با وجود فشار تحریم‌ها بر اقتصاد ایران، نباید نقش دیپلماسی اقتصادی و تجاری در جبران صدمات ناشی از تحریم‌ها مورد غفلت قرار گیرد؛ نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این بوده، مسئله دیپلماسی اقتصادی به یکی از کانون‌های توجه نه‌تن‌ها نظریه‌پردازان اقتصادی بلکه دست‌اندرکاران - دولتی و غیردولتی - تبدیل شده است و در دنیای امروز رایزن‌های اقتصادی کشورها به طور فزاینده‌ای وقت خود را به مسائل اقتصادی و تجاری اختصاص می‌دهند.
فعالیت‌های دولت‌ها در طول دهه‌های اخیر تأثیر مهمی در افزایش روابط تجاری و رشد اقتصادی داشته است؛ سؤالی که در سال‌های اخیر به‌صورت مداوم مورد تأکید کارشناسان اقتصادی قرار گرفته است، چرایی سهم ناچیز فعالیت‌های تجاری در اقتصاد ایران است. بررسی دلایل عدم استفاده از ظرفیت صادرات غیرنفتی و تجارت با دیگر کشورها برای رشد اقتصادی، می‌تواند ضعف‌های موجود را آشکار کرده و حتی نشانگر راه خروج از وضعیت نامطلوب فعلی باشد.
بر اساس نظریات علم اقتصاد سهم تجارت از تولید ناخالص داخلی (GDP) اهمیت نسبی این بخش را در اقتصاد یک کشور نشان می‌دهد. بررسی آمار تجاری جهانی بیانگر آن است که سهم تجارت از تولید ناخالص داخلی جهان در سال ۱۹۵۰ کمتر از ۵ درصد بوده است، البته در سال ۲۰۱۹ این سهم به حدود ۶۰ درصد رسیده است و این نشان می‌دهد که تجارت و به فراخور آن نقش دیپلماسی تجاری در حال پررنگ شدن است.
مشکلاتی که برای صادرات وجود دارد غالباً ساختاری و مبنایی استاز همین رو، کامران ندری کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو، به بررسی دلایل عدم رشد مناسب صادرات غیرنفتی پرداخت، وی در این خصوص گفت: مدیریت بنگاه‌های اقتصادی کشور خوب نیست و با مدیریت روز دنیا فاصله دارد به همین خاطر نهاد‌های متولی، توانایی اداره بهینه اقتصاد کشور را ندارند؛ ضمن اینکه به‌خاطر تحریم‌ها هزینه صادرات فیزیکی (مشکلات بیمه و دریافت پول) بالاتر رفته است؛ این عوامل در کنار هم باعث شده علی‌رغم کاهش شدید ارزش پول ملی صادرات غیرنفتی به‌اندازه مناسبی رشد نداشته باشد.
ندری عنوان کرد: مشکلاتی که برای صادرات وجود دارد غالباً ساختاری و مبنایی بوده و به‌صورت غیرمستقیم به تحریم‌ها نیز مربوط می‌شود؛ مسئولین امر باید هزینه‌های اقتصادی تحریم را پذیرفته و با واقع‌بینی نسبت به ادامه روند موجود تصمیم‌گیری کنند.
این کارشناس اقتصادی در خصوص هزینه بالای تولید در داخل اظهار داشت: سال‌ها است فنّاوری مورد استفاده در داخل کشور از رده خارج شده به همین خاطر تولید انرژی‌بر شده، پرتی و استهلاک زیادی هم به وجود آورده است؛ تمام این موارد منجر به بالارفتن هزینه‌های تولید در داخل کشور شده است.
ندری درباره کاهش ارزش ریال بیان کرد: باتوجه به اینکه ارزش ریال در مقابل سایر ارز‌ها بسیار پایین‌تر بوده و نرخ ارز هم به شدت بالا رفته است، اگر قرار بر صادرات قابل ملاحظه‌ای باشد، باید با کاهش ارزش ریال رخ می‌داد؛ بنابراین افزایش نرخ ارز به صورتی که انتظار می‌رفت برتری صادراتی برای کشور ایجاد نکرد و نکته مهم در این حوزه کیفیت محصول، بازاریابی و تعامل با دنیای خارج است. متأسفانه در این زمینه ضعف‌هایی وجود دارد که بخش عمده‌ای از آن به تحریم‌ها مربوط است.
سازمان توسعه تجارت متولی صادرات غیرنفتی کشور استهمچنین شهاب محمدی، کارشناس حوزه تجارت خارجی در گفتگو با دانشجو متولی تجارت غیر نفتی کشور را سازمان توسعه تجارت عنوان کرد و گفت: صادرات غیرنفتی در شرایط جنگ تمام‌عیار اقتصادی شامل تحریم‌های کالایی و بانکی و محدودیت منابع ارزی و نفتی اهمیت فراوانی دارد. طبق سیاست‌های کلان کشور از جمله بند دهم سیاست اقتصاد مقاومتی حمایت همه جانبه و هدفمند از صادرات کالا‌ها و خدمات و تسهیلگری در این زمینه ضروری است.
این کارشناس اقتصادی درآمد و اشتغال پایدار و کاهش وابستگی به نفت و گاز و بی‌اثر کردن تحریم‌ها را از جمله مزایای صادرات غیرنفتی برشمرد و گفت: مسئولیت صادرات غیرنفتی در کشور بر عهده سازمان توسعه تجارت است و وظایفی برای آن تعریف شده است.
وی در خصوص تناسب جایگاه و وظایف سازمان توسعه تجارت اظهار داشت: جایگاه این سازمان از درجه اهمیت بالایی برخوردار است، اما در حال حاضر به این سازمان در نظام اقتصادی کشور توجهی نمی‌شود و جایگاه بسیار پایین‌تر از مسئولیت‌های آن است.
پاشنه آشیل سازمان توسعه تجارت عدم پشتیبانی اطلاعاتی استمحمدی با بیان اینکه در حال حاضر اساس‌نامه سازمان توسعه تجارت دارای ضعف‌هایی همچون شفاف نبودن، نقص داشتن موضوع کالاهای تجملی و غیرضروری و تجارت ناعادلانه است، افزود: در بند‌های این اساس‌نامه هیچ اشاره‌ای به این مسائل نشده است.
این کارشناس تجارت خارجی با انتقاد از عملکرد سازمان توسعه تجارت از گذشته تا کنون گفت: برخی از مشکلات منشاً داخلی دارند و به ترک فعل مسئولان این سازمان برمی‌گردد. اما پاشنه آشیل همه آن‌ها پشتیبانی اطلاعاتی است. پشتیبانی اطلاعاتی از بازرگانان و سازمان‌های دیگر که در زمینه صادرات کار می‌کنند باید مورد توجه بیشتری قرار گیرد، زیرا در حوزه برنامه‌ریزی، پشتیبانی و تسهیل، سیاست‌گذاری و یا مذاکرات تجاری، نظارت و داوری تأثیرگذار خواهد بود.
انتهای پیام/
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: سازمان توسعه تجارت تجارت خارجی رایزن اقتصادی دیپلماسی اقتصادی ایران سازمان توسعه تجارت پشتیبانی اطلاعاتی کارشناس اقتصادی صادرات غیرنفتی اقتصادی کشور تحریم ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۳۱۶۷۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
هدف‌گذاری رشد ۲۰ میلیارد‌دلاری تجارت
دیروز رئیس‌جمهور در مراسم افتتاحیه اجلاس بین‌المللی ایران و آفریقا گفت: هدف‌گذاری یک میلیارد‌دلاری برای همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا در یک سال آینده به هیچ‌وجه متناسب با ظرفیت‌های موجود نیست وحتما باید به سمت هدف ۱۰برابری حجم همکاری‌های اقتصادی و تجاری فی‌مابین حرکت کنیم. ازسوی دیگر کارشناسان معتقدند در جریان نمایشگاه اکسپو که ۸۰کشور حضور دارند، امکان تسهیل تجارت تا ۱۰میلیارد دلار درطول سال‌های آینده وجود دارد. ازآنجا که این دو نمایشگاه در نمایشگاه بین‌المللی تهران ودرکنار هم برگزار می‌شود، این امکان وجود دارد که در آینده‌ای نزدیک رشد تجارت ۲۰میلیارد دلاری را شاهد باشیم. براساس برآوردهای سال گذشته در ایران اکسپو یک میلیارد دلار تفاهم‌نامه و قرارداد به امضا رسید اما اگر موانع صادراتی برداشته شود، حجم تجارت ایران افزایش چشمگیری خواهد داشت. درواقع کارشناسان معتقدند ایران علاوه بر اینکه باید موانع صادراتی خودرارفع کندباید مذاکره باکشورهای مختلف را دربرنامه کاری خود قراردهد که رویدادهایی مانند ایران اکسپو و اجلاس ایران و آفریقا می‌تواند به این هدف کمک کند.دانش‌بنیان‌ها، پیشتاز صادرات
دانش‌بنیان‌ها حضور گسترده‌ای درنمایشگاه ایران اکسپو واجلاس بین‌المللی ایران وآفریقا دارند.درواقع مسئولان کشور حساب ویژه‌ای روی دانش‌بنیان‌ها باز کرده‌اند. آمارها نشان می‌دهد سال گذشته حدود دو میلیارد دلار صادرات از سوی دانش‌بنیان‌ها اتفاق افتاده که با تسهیل و بهبود فضای کسب و کار امکان افزایش تا دو برابر صادرات وجود دارد. سید علی امامی، مدیرکل دفتر آماد و پشتیبانی تجاری سازمان توسعه تجارت ایران با بیان اینکه دومین دوره ایران اکسپو ۲۰۲۴در دولت سیزدهم، امروز، ۸ اردیبهشت برگزار خواهد شد، گفت: ایران اکسپو نقطه عطف تجارت خارجی محسوب می‌شود چرا که در این رویداد پتانسیل‌های صادراتی ایران مشخص و بسترهای اصلی تجارت خارجی ایران برای سایر کشورها به نمایش گذاشته می‌شود. وی تصریح کرد: تعدادی از مهمانان دعوت شده در اکسپو با هدف بازدید از زیرساخت‌های تجاری ایران در این رویداد شرکت می‌کنند؛ گروه‌های تجاری علاوه بر آسیب‌شناسی زیرساخت‌های تجاری کشور، پتانسیل‌ها و توانمندی‌های ما را شناسایی می‌کنند. این مقام مسئول با تاکید بر اینکه بسیاری از کشورها با ظرفیت‌های تجاری ایران آشنا نیستند، افزود: نمایشگاه ایران اکسپو می‌تواند توانایی‌های تولیدی و صادراتی کشور را در یک رویداد پنج روزه به تجار خارجی ارائه بدهد و مبنایی برای افزایش صادرات و تعاملات تجارت خارجی شود.
اعزام ۱۱ رایزن بازرگانی به آفریقا
مهدی ضیغمی، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران در دومین اجلاس بین‌المللی ایران و آفریقا با بیان اینکه سیاست توجه به آفریقا، در کانون توجه سیاست‌های خارجی کشور به‌ویژه در حوزه تجاری قرار دارد، اظهار کرد: موفقیت‌های اولین اجلاس ایران و کشورهای غرب آفریقا در سال گذشته منجر به توافق‌های خوب در تجارت بین‌المللی و برگزاری بزرگترین رویداد همکاری‌های اقتصادی ایران و قاره آفریقا شده است. به گفته معاون وزیر صمت، در این اجلاس، ایران میزبان بیش از ۳۰ کشور آفریقایی است و وزارت صمت به‌عنوان سیاستگذار و سازمان توسعه تجارت ایران به‌عنوان متولی برگزاری این اجلاس در تعامل نزدیک با وزارت خارجه کشور، سفرای کشورهای آفریقایی در ایران و نمایندگان ایران در قاره آفریقا، برنامه‌ریزی گسترده‌ای را برای برگزاری هدفمند این اجلاس انجام داده است. این رویداد همزمان با ششمین نمایشگاه توانمندی‌های جمهوری اسلامی ایران در حال اجرا ست. وی با تاکید بر لزوم افزایش سطح روابط اقتصادی ایران با قاره آفریقا، گفت: اقتصاد ایران و بسیاری از کشورهای آفریقایی مکمل یکدیگر هستند و به‌راحتی می‌توان از مسیر تجارت آزاد دوطرفه نسبت به جهش در مناسبات تجاری اقدام کرد. در همین راستا سازمان توسعه تجارت در نظر دارد با همراهی و همفکری معاونت دیپلماسی وزارت امور خارجه تعداد رایزنان بازرگانی را در سال جاری در قاره آفریقا از سه نفر به ۱۴نفر افزایش دهد. وی ادامه داد: ما به شرق و شمال آفریقا خط منظم کشتیرانی راه‌اندازی کردیم و با دستور رئیس‌جمهوری در سفر به الجزایر موضوع کشتیرانی به غرب آفریقا نیز در دستور کار قرار گرفته است. موضوع بعدی زیرساخت‌ها در تبادلات مالی و بانکی است که ابتکارات خوبی را در این اجلاس با همتایان آفریقایی خود به اشتراک خواهیم گذاشت و امیدواریم این سه موضوع اصلی در اجلاس بعدی حل و فصل شود.آمارها نشان می‌دهد صادرات کالاهای ایرانی به ۳۹کشور آفریقایی وواردات از۲۲کشور این قاره درسال۱۴۰۲انجام شده است. در سال گذشته صادرات به شرق، غرب، شمال و جنوب این قاره به صورت خاصی توسعه پیدا کرده است. درسال۱۴۰۲ پراکنش صادراتی کشور به این قاره از نکات قابل توجه بود و صادرات در شرق، غرب، شمال و جنوب این قاره به صورت خاصی توسعه پیدا کرد و ۳۹ کشور از این قاره، مقصد صادرات کالاهای ایرانی به‌صورت مستقیم بودند.باوجود کاهش صادرات کشور به بخش سفید این قاره در شمال در سال‌های گذشته، شاهد افزایش صادرات به کشورهای الجزایر، مصر، لیبی، تونس، جیبوتی و مراکش در سال ۱۴۰۲ با وجود بحران حمل‌و‌نقل در دریای سرخ بودیم.
میزبانی ایران اکسپو از ۸۰ کشور
رویداد ایران اکسپو میزبان بیش از ۲۰۰۰شرکت از۸۰کشور است که امروز افتتاح خواهد شد و پنج روز ادامه دارد اما روز شنبه به علت حضور مقامات داخلی و خارجی بازدید عمومی ندارد و تجار وعموم مردم می‌توانندازروز یکشنبه برای بازدید از نمایشگاه مراجعه کنند. آن‌طور که مقامات وزارت صمت گفته‌اند،این نمایشگاه فضای مناسبی برای افزایش مقاصد صادراتی،گروه‌های کالایی و تنوع‌بخشی به بازارهای صادراتی است و بازدید از کارخانجات بزرگ، شهرک‌های صنعتی ودانش‌بنیان‌ها هم درجریان برگزاری نمایشگاه در دستورکار قرار دارد.
جزئیات تجارت با آفریقا
درسال۱۴۰۲،غنا با خرید ۱۷۳.۵میلیون دلار، آفریقای جنوبی با۱۴۵میلیون دلار،تانزانیا با ۹۲.۸میلیون دلار، کنیا با ۴۸.۷میلیون دلار، نیجریه با ۴۸میلیون دلار، موزامبیک با ۴۷.۱میلیون دلار و سومالی با ۳۳.۳میلیون دلار، هفت مقصد نخست صادرات کالاهای ایرانی به صورت مستقیم به این قاره بودند. ۵۱درصد صادرات ایران به این قاره مشتقات نفتی، شامل کود اوره، قیر، گاز مایع و انواع روغن‌های صنعتی بود و بعد از آن ۳۷درصد صادرات کشورمان را محصولات فولادی و آهنی به خود اختصاص داده است. مواد غذایی، مصالح ساختمانی، انواع فرش و کف‌پوش، شوینده‌ها و لوازم بهداشتی، لوازم خانگی، دارو و تجهیزات پزشکی، لوازم صنعتی، قطعات خودرو، لاستیک، مواد معدنی، لوازم الکتریکی، لوستر، مبلمان و اسباب‌بازی از دیگر کالاهای صادراتی ایران به قاره آفریقا در سال ۱۴۰۲ بودند. در سال گذشته ۲۲ کشور از این قاره فروشنده مستقیم کالا به ایران بودند که آفریقای جنوبی بافروش ۱۹میلیون دلار،زامبیا با ۱۲.۵میلیون دلار،غنا ۱۲میلیون دلار،سیشل با ۱۱.۷میلیون دلار، کنیا ۹.۵میلیون دلار، تانزانیا با ۶.۱میلیون دلار و اوگاندا با ۴.۱میلیون دلار، هفت کشور نخست فروش کالا در بین کشورهای قاره آفریقا به ایران بودند. ۶۶ درصد واردات ایران از این قاره مواد غذایی و کشاورزی مانند چای، ذرت، قهوه، توتون، حبوبات، لاشه گوسفند و محصولات شیلاتی بودند و ۲۱ درصد نیز مواد معدنی مانند سنگ منگنز، سنگ و خاک روی، کنسانتره گروم و ۱۳درصد دیگر نیز عمدتا روغن صنعتی و گریس، انواع تسمه، ماشین‌آلات، مواد شیمیایی و صنعتی و لوازم یدکی بودند.
ظرفیت‌های ایران و آفریقا
قاره آفریقا با دارا بودن ۱.۳میلیارد نفر جمعیت و ۵۴ کشور، یک فرصت بزرگ در حوزه روابط تجاری و اقتصادی است. ایران می‌تواند به‌واسطه نیاز این قاره به سوخت و انرژی، فناوری و مکانیزاسیون در تولید محصولات کشاورزی، سرمایه‌گذاری و طراحی و ساخت امور زیربنایی ازجمله معدن، سد،راه‌سازی وپروژه‌های عمرانی، اورهال کردن پالایشگاه‌ها، استخراج گاز، بازار مصرف مناسب مواد غذایی و محصولات صنعتی، تجاری ومصرفی و نیازما به کشت فراسرزمینی همراه با توانمندی کشورمان در صادرات خدمات فنی ومهندسی دراین قاره، ضمن حفظ شئونات انسانی و حفظ منافع توأمان کشورمان و کشورهای آفریقایی حضور پیدا کند. عدم شناخت ظرفیت‌ها در بین تجار ایرانی وآفریقایی، نبود یا کمبود حمل و نقل ارزان، مستمر و فراگیر و موانع جابه‌جایی مستقیم ارز و پول، از موانع توسعه تجارت یا تجارت مستقیم بین ایران و قاره آفریقاست که رفع این موانع با اراده دولت‌ها و پیگیری بخش خصوصی تا حدودی به تجارت ایران با این قاره شتاب خواهد داد.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»