به نقل از «ایمنا»

تاب‌آوری؛ لازمه تداوم حیات

تاریخ انتشار: ۲۲ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۴۷۵۳۸۱

شهر برای تداوم و پایداری خود نیاز به تاب‌آوری دارد. امروزه تحلیل و افزایش تاب‌آوری نسبت به سوانح طبیعی به حوزه‌ای مهم و گسترده تبدیل‌ شده است، به‌ نحوی‌که در حال حاضر از حرکت هم‌زمان و متقابل توسعه پایدار و مدیریت سوانح به سمت افزایش تاب‌آوری صحبت می‌شود.

به گزارش خبرنگار ایمنا و براساس مقاله‌ای از فهیمه فدایی، دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، امروزه عمدتاً شهرها و جوامع سکونت‌گاهی در مکان‌هایی ایجاد یا بنا شده‌اند که به لحاظ مخاطرات طبیعی در معرض وقوع انواع سوانح طبیعی یا به دلیل پیشرفت فناوری در معرض انواع سوانح انسان‌ساخت هستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نگاهی که تاکنون در مدیریت سوانح و مدیریت شهری وجود داشته، نگاه مقابله‌ای و کاهش مخاطره بوده است. در این میان، مفهوم تاب‌آوری، مفهوم جدیدی است که بیشتر در مواجهه با ناشناخته‌ها و نبود قطعیت به‌کاربرده می‌شود.

مطابق با پیش‌بینی سازمان ملل احتمال می‌رود که تا سال ۲۰۵۰ حدود ۸۰ درصد جمعیت جهان در شهرها زندگی کنند. این سرعت کنترل نشده جمعیت موجب شده که شهرنشینی به‌عنوان یکی از عوامل اصلی خطر در نظر گرفته شود، ازاین‌رو جوامع امروز شهری، به‌ویژه جوامع درحال‌توسعه، با طیف پیچیده‌ای از چالش‌های اجتماعی، زیست‌محیطی و اقتصادی در برابر مخاطرات روبرو هستند. داده‌های جهانی نشان‌دهنده‌ی این واقعیت است که طی دو دهه‌ی اخیر، سوانح طبیعی با تکرار زیادی نسبت به گذشته به وقوع پیوسته است و اثرات مخرب زیادی به همراه داشته است، از طرفی باید به این مهم توجه داشت که مخاطرات طبیعی این ظرفیت را دارند که در نبود سیستم‌های کاهش خطر به سوانحی هولناک و ویران‌کننده برای اجتماعات بشری تبدیل شوند؛ بنابراین می‌توان گفت این سوانح چالش اساسی در دستیابی به توسعه پایدار جوامع انسانی است.

امروزه جوامع در تلاش برای دستیابی به شرایطی هستند که در صورت وقوع بحران، بازگشت سریع آن‌ها را به وضعیت پیش از بحران (اولیه یا عادی) فراهم کند. بسیاری از جوامع پذیرفته‌اند که نمی‌توانند از تحقق تمام خطرات و ریسک‌ها جلوگیری کنند و به‌جای آن باید به دنبال تعدیل و مدیریت ریسک‌ها در مسیری بروند که اثرات آن‌ها بر مردم و سایر سیستم‌ها به حداقل برسد، ازاین‌رو در بسیاری از کشورها، روش‌های جدید برای مقابله با این چالش‌ها و سوانح، استفاده‌شده است. این روش‌ها باید دانش کافی درباره شناسایی ماهیت مسائل ارائه دهد و با شناسایی ویژگی‌های فردی، اجتماعی و اقتصادی، کالبدی، زیست‌محیطی و مدیریتی بتواند قابلیت برگشت به تعادل در برابر این مخاطرات طبیعی را به‌طور مؤثر انجام دهد.

این قابلیت برگشت به تعادل همان تاب‌آوری است. تحلیل و افزایش تاب‌آوری سیستم‌های انسانی و محیطی در برابر سوانح طبیعی در مسیر نیل به آرمان توسعه پایدار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است، درواقع تصویب چارچوب هیوگو در تاریخ ۲۲ ژانویه ۲۰۰۵، توسط سازمان ملل متحد، به‌نوعی استراتژی کاهش خطر بلایای طبیعی در راستای افزایش تاب‌آوری بود، بر اساس این برنامه‌های کاهش مخاطرات، باید به دنبال ایجاد و تقویت ویژگی‌های جوامع تاب‌آور بود و در زنجیره‌ی مدیریت سوانح به مفهوم تاب‌آوری توجه داشت.

ایده تاب‌آوری نقطه مقابل مفهوم آسیب‌پذیری، نه‌تنها ابزاری برای مقابله با شوک‌های بیرونی است، بلکه پاسخ‌دهی فعال و مؤثر به خطرات را نیز شامل می‌شود که می‌تواند از ویژگی‌های یک محیط فیزیکی، فرد یا گروه تلقی شود.

اجتماع تاب‌آور جامعه‌ای است که توانایی تحمل شوک‌ها و ضربه‌های وارد شده از خطر را به‌گونه‌ای که آن خطرها به سوانح تبدیل نشوند داشته باشد و درعین‌حال توانایی یا ظرفیت برگشت به حالت عادی در زمان و پس از سانحه و امکان و فرصت برای تغییر و سازگاری پس از سوانح را دارا باشد.

تاب‌آوری توانایی سیستم‌های شهری برای پاسخگویی به تنش ناشی از سوانح و بازتوانی سریع پس‌ازآن تعریف است. این توانایی و ظرفیت شرایط ذاتی سیستم را شامل شده و جذب اثرات سانحه و کنار آمدن با واقعه را تسهیل می‌کند، بر اساس نظر کارپنتر، تاب‌آوری مقدار آشفتگی است که یک سیستم می‌تواند جذب کند و همچنان در همان حوزه و وضعیت قبلی بماند. برخی دیگر ازنظریه‌پردازان معتقد هستند زمانی می‌توان تاب‌آوری را اندازه گرفت که یک جامعه‌ی شهری هم‌زمان تعادل اکوسیستم و فعالیت انسانی را برقرار می‌کند.

تاب‌آوری گذشته از نتیجه‌ی سازگاری در برابر ناملایمات، فرایندی است که هنگام مواجهه با تهدیدی همیشگی یا پس از تجربه کردن اتفاقی استرس‌زا روی می‌دهد. در شرایطی که ریسک و نبود قطعیت‌ها در حال رشد هستند، تاب‌آوری به‌عنوان مفهوم مواجه با اختلالات، غافلگیری‌ها و تغییرات معرفی می‌شود.

در اجلاس سال ۲۰۰۵ گوتنبرگ سوئد برای تاب‌آوری چهار بعد کلی اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست‌محیطی در نظر گرفته شد، در حال حاضر برای تاب‌آوری ابعاد گوناگون دیگری همچون ابعاد فضایی، معیشتی و فرهنگی لحاظ شده است.

تاب‌آوری ابتدا توسط هالینگ در زمینه اکولوژی ارائه، اما بعدها به دیگر زمینه‌های عملی ازجمله علوم محیط‌زیست، علوم کشاورزی، علوم زیستی، علوم اجتماعی، مدیریت تجاری و حسابداری، روانشناسی، علوم مهندسی، علوم زمین، نجوم، انرژی و دیگر علوم هم تسری داده شد.

شهر برای تداوم و پایداری خود نیاز به تاب‌آوری دارد. امروزه تحلیل و افزایش تاب‌آوری نسبت به سوانح طبیعی به حوزه‌ای مهم و گسترده تبدیل‌شده است به نحوی که در حال حاضر از حرکت هم‌زمان و متقابل توسعه پایدار و مدیریت سوانح به سمت افزایش تاب‌آوری صحبت می‌شود. بر این اساس، تحلیل و افزایش تاب‌آوری سیستم‌های انسانی و محیطی در برابر سوانح طبیعی در مسیر نیل به آرمان توسعه پایدار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است.

کد خبر 587793

منبع: ایمنا

کلیدواژه: شهرهاي ايران تاب آوری شهر افزایش تاب آوری تاب آوری اجتماعی ارتقا تاب آوری شهر برنامه ریزی شهری مدیریت شهری مدیران شهری شهرداری شهرداری ها تاب آوری اقتصادی شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق مدیریت سوانح توسعه پایدار سوانح طبیعی سیستم ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۴۷۵۳۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کرمانشاه به مرکز پشتیبانی حوادث و سوانح غرب کشور تبدیل شود

به گزارش خبرنگار مهر، بابک محمودی بعد از ظهر شنبه در جلسه ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران این استان که با حضور استاندار کرمانشاه و مدیران دستگاه‌های اجرایی استانی در سالن جلسات شهید سلیمانی استانداری کرمانشاه برگزار شد، اظهار کرد: این استان زیرساخت‌های خوبی از جمله هوانیروز و فرودگاه را دارد.

وی با اشاره به اینکه کرمانشاه مرکزیت غرب کشور است، افزود: این ویژگی استان در مواقع وقوع حوادث می‌تواند به خوبی و با سرعت بالا از استان‌های کردستان، ایلام، همدان و لرستان پشتیبانی کند.

رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر ادامه داد: کرمانشاه پایگاه هوایی، تجهیزات تخصصی و انباری مورد نیاز بحث امداد و نجات را دارد و به خوبی می‌تواند استان‌های همجوار را پشتیبانی کند.

محمودی گفت: با در نظر گرفتن ظرفیت‌ها و مرکزیت بودن این استان در بحث مدیریت بحران و با نظر مساعد رئیس سازمان مدیریت بحران، کرمانشاه به عنوان مرکز پشتیبانی حوادث و سوانح غرب کشور مصوب شود.‌

استقرار بالگرد تخصصی ویژه آتش سوزی به کرمانشاه

وی از اختصاص دادن نیروی انسانی و تجهیزات تخصصی امداد و نجات ویژه به کرمانشاه خبر داد و گفت: طی سال جاری در بحث ترابری توان عملیاتی و نیروی کادر در این استان به ۲ برابر افزایش پیدا خواهد کرد.

محمودی با اشاره به خریداری تعدادی بالگرد آتش نشانی، تصریح کرد: در برنامه داریم یکی از این بالگردهای تخصصی ویژه آتش سوزی‌ها را در این استان مستقر کنیم.

وی افزود: همچنین در برنامه داریم بین سه تا چهار فروند بالگرد دائمی را در کرمانشاه مستقر کنیم تا در حداقل زمان ممکن بتوانند بحث امداد و نجات را به خوبی پشتیبانی کنند.

رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر تاکید کرد: لازمه همه این اقدامات فراهم کردن زیرساخت‌های مناسب برای نگهداری و استفاده از این تجهیزات توسط استان است.

ایجاد دالان سرد در مرز خسروی در اربعین سال جاری

محمودی به بحث پیاده‌روی عظیم اربعین پرداخت و گفت: کرمانشاه یکی از استان‌های موفق در سال گذشته بوده و اقدامات خوبی در این زمینه صورت گرفت.

به گفته وی، با توجه به شرایط مناسب مرز خسروی قطعاً در اربعین امسال شاهد تردد زوار بیشتری از این استان و مرز خسروی خواهیم بود.

محمودی بیان کرد: در اربعین گذشته یک پایگاه دائمی در مرز خسروی ایجاد کردیم و قطعاً برای امسال نیز در نظر داریم خدماتی مانند دالان سرد ایجاد کنیم.

وی با اشاره به آمار بالای حوادث کوهستانی در کرمانشاه، افزود: بیستون چهارمین توده سنگی بزرگ در دنیا است که جاذبه بالایی برای سنگ نوردان و صخره نوردان از سراسر کشور و حتی دنیا دارد.

محمودی با بیان اینکه مسیرهای کوهنوردی بیستون منحصر به‌فرد است، تصریح کرد: نباید آن را به عنوان یک تهدید ببینیم، بلکه با اقداماتی از جمله وجود راهنما، تهیه بروشور و علامت گذاری مسیرها، کوهنوردی را در این منطقه به یک فضای مفرح و امن تبدیل کنیم.

کد خبر 6090134