تعزیه دیلمان از قدیمی‌ترین تعزیه‌ها در گیلان
تاریخ انتشار: ۱۷ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۶۹۵۰۹۰
ایسنا/گیلان باستان شناس گیلانی تعزیه دیلمان، چهل‌منبر لاهیجان، کرنازنی رودسر، کرپ‌زنی، تعزیه سنتی ضیابر، علم‌بندان ماسوله، مراسم «زاره زاره» در غرب استان، علم‌واچینی و طشت‌گذاری را از جمله آیین‌های بومی و محلی ماه محرم در گیلان عنوان کرد و گفت: منطقه دیلمان و سیاهکل خواستگاه آل بویه بوده لذا تعزیه دیلمان از قدیمی‌ترین تعزیه‌ها در استان است که در روستای «کوه‌پس» برپا می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
میثم نواییان، باستان شناس و مدیر موزه رشت در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه آیین‌های عاشورایی کهن‌الگوهای ایرانیان هستند که همواره با شور و استقبال برپا می‌شوند، اظهار کرد: تعزیه در گیلان قدمت تاریخی و کهن دارد، ریشه آن به حکومت آل بویه برمی‌گردد که برای نخستین بار در قرن سوم در منطقه بغداد اقدام به تعزیه خوانی کردند و اولین بار مراسم‌های عزاداری امام حسین(ع) را برپا نمودند.
وی افزود: با رجوع به تاریخ گیلان می‌خوانیم اولین آیین‌های تعزیه همزمان با دهه اول محرم، با محوریت بانوان بوده که به صورت خانگی با موضوع حضرت رقیه(س)، حضرت سکینه(س) و حضرت زینب(س) برگزار می‌شده است و فقط بانوان اجازه حضور و شرکت داشتند.
این پژوهشگر گیلانی تعزیه دیلمان، چهل‌منبر لاهیجان، کرنازنی رودسر، کرپ‌زنی، تعزیه سنتی ضیابر، علم‌بندان ماسوله، مراسم «زاره زاره» در غرب استان، علم‌واچینی و طشت‌گذاری را از جمله آیین‌های بومی و محلی ماه محرم در گیلان عنوان کرد و گفت: منطقه دیلمان و سیاهکل خواستگاه آل بویه بوده لذا تعزیه دیلمان از قدیمی‌ترین تعزیه‌ها در استان بوده و اولین آیین عاشورایی است که در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده و اکنون در روستای «کوه‌پس» برپا می‌شود.
وی ادامه داد: یکی دیگر از تعزیه‌های شاخص در گیلان، تعزیه امامزاده هاشم و آقاسید جلال‌الدین اشرف است که محلی و بومی هستند و همواره با استقبال عزاداران حسینی برگزار می‌شود.
نواییان افزود: جالب آن است که در برگزاری هر کدام از آیین‌های عاشورایی گیلان، زبان محلی جایگاه ویژه‌ای دارد لذا تعزیه و مرثیه گیلکی در گیلان مرسوم است و مرثیه‌های تالشی در گیلان همواره با سوز و گداز خوانده می‌شود.
مدیر موزه رشت تصریح کرد: در گیلان همزمان با نخستین روزهای ماه محرم که مقارن با آغاز سال قمری است، آداب گردگیری و شستشوی مساجد مرسوم است؛ در قدیم که مصالح مساجد بومی بود حتی آیین «گِل مالی» هم رواج داشت.
این پژوهشگر گیلانی با اشاره به پتانسیل گردشگری مذهبی در استان گفت: با توجه به شرایط خاص و آیین‌های عاشورایی که در گیلان وجود دارد، باید از این ظرفیت برای رونق گردشگری مذهبی و برای جذب گردشگران استفاده کنیم.
این باستان شناس گیلانی یادآور شد: کتاب «تعزیه در گیلان» تالیف فرامرز طالبی و عزت‌اله صمصام از انتشارات ایلیا به چگونگی و تاریخچه تعزیه در مناطق مختلف گیلان پرداخته است که علاقمندان می‌توانند با مطالعه این کتاب، بیشتر با آیین‌های عاشورایی گیلان آشنا شوند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی اجتماعی میراث فرهنگی تعزیه خوانی در ایام محرم آیین های عاشورایی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۶۹۵۰۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آیا می‌دانید قدیمی‌ترین مقابر صخره‌ای ایران کجاست؟
جام جم آنلاین؛ گوردخمه‌های ایران، از ارزشمندترین مکان‌های باستانی و بناهای صخره‌ای کشور است. بسیاری از این گوردخمه ها را می توان در استان کرمانشاه پیدا کرد. کرمانشاه یکی از تاریخی ترین مناطق کشور است که چند مورد از معتبر ترین سایت های باستانی دنیا همچون محوطه تاریخی بیستون را در دل خود جای داده است. یکی دیگر از این سایت های معتبر باستانی، گوردخمه اسحاق وند یا سکاوند است.
گوردخمه ها از قدیمی ترین انواع معماری صخره ای در ایران است که در دل کوه ها و صخره های مرتفع تراشیده می شدند. این بناهای صخره ای در حقیقت مقبره هایی هستند که متوفیان (افراد دارای اهمیت) را در آن ها به خاک می سپردند. نحوه خاکسپاری این متوفیان در ایران باستان به طرزی متفاوت بود. ایرانیان خاک را مقدس می دانستند، بنابراین، از دفن کردن اجساد درون آن خودداری کرده و آن ها در محفظه های صخره ای مخصوصی که تراشیده بودند، قرار می‌دادند.
از ایران باستان گوردخمه های بسیاری باقی مانده است که باستان‌شناسان در مورد قدمت آن ها اتفاق نظر ندارند. بسیاری از گوردخمه های کشور مادی هستند، بسیاری هخامنشی اند و برخی نیز به دوره های بعدی مربوط اند. در واقع گوردخمه های ایران را می توان به گوردخمه های مادی، گوردخمه های هخامنشی و گوردخمه های پس از هخامنشیان تقسیم کرد.
اسحاق وند، بنایی مادی یا هخامنشی
گوردخمه های اسحاق وند در حقیقت سه گوردخمه تاریخی هستند که ابعاد متفاوتی دارند. این گوردخمه ها در استان کرمانشاه، در حدود ۲۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان هرسین و در دل صخره های مرتفعی مشرف به روستای «ده‌نو» واقع شده اند. این گوردخمه ها به سکاوند نیز شهرت دارند و مردم محلی این منطقه به آن ها «فرهاد تاش» می گویند. به دلیل وجود روستایی به نام اسحاق وند در حوالی این گوردخمه ها، نام آن ها را اسحاق وند گذاشته اند.
پیرامون قدمت این گوردخمه‌ها، اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. بسیاری از باستان شناسان خارجی و داخلی، قدمت گوردخمه اسحاق وند را به دوره مادها نسبت می دهند. ولی برخی نیز همچون هرتسفلد، آن ها را مربوط به دوره هخامنشیان می دانند. طبق نظر ارنست امیل هرتسفلد باستان شناس آلمانی تبار، گوردخمه میانی، مقبره گئومات مغ است. داریوش اول در کتیبه بیستون خودش، داستان سرکوبی گئومات مغ یا همان بردیای دروغین را به تفصیل تعریف کرده است. عده کمی نیز این مقابر صخره ای را مربوط به دوره سلوکیان می دانند. به هرحال طبق نظر بسیاری از باستان شناسان، احتمال اینکه این گوردخمه ها مادی باشند بیشتر از هخامنشی بودن آن هاست.
مجموعه اسحاق وند یا سکاوند، متشکل از سه گوردخمه است که هر کدام ابعاد متفاوتی دارند. گوردخمه سمت راستی نسبت به دو گوردخمه دیگر، در ارتفاع بالاتری قرار گرفته است و حدود ۲.۱۰ متر عرض دارد. عرض دریچه گوردخمه میانی ۱.۶۳ متر است و عمق آن نیز ۱.۷۵ متر می باشد. گوردخمه سمت چپ نیز ۸۵ سانتی متر عمق دارد و عرض آن ۲.۱۰ متر است.
در اطراف تمام این گوردخمه ها تزئینات ساده ای تراشیده شده اند. علاوه بر قاب بندی های ساده ای که دور تا دور این سه گوردخمه ایجاد شده اند، در قسمت بالای گوردخمه میانی، تصویر تمام قد مردی با ارتفاع ۱.۸۷ متر به صورت نیم‌رخ و به زیبایی هر چه تمام تراشیده شده است. این فرد که هویتش مشخص نیست، لباسی بلند و چین‌دار به تن کرده است و دست های خود را به حالت دعا و نیاش پروردگار به سمت آسمان و جلوی صورتش بلند کرده است. همچنین در مقابل این فرد، یک آتش دان با ارتفاع حدود ۹۴ سانتی متر و یک مشعل سوزان با ارتفاع ۸۳ سانتی متر قرار گرفته است. پشت سر این مشعل و آتش دان، فردی با قامت حدود ۸۰ سانتی متر حجاری شده است که به نظر می رسد در حالی که دستهایش رو به سمت آسمان است، از پشت سرش چیزی را بر دست دارد.
شهرستان هرسین در ۴۴ کیلومتری جنوب شرق کرمانشاه قرار دارد.
مسمومیت ۲۹ پزشک با مشروبات الکلی تقلبی در شیراز