فرادینی و قابل توضیح با ارزش‌های انسانی
تاریخ انتشار: ۱۷ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۶۹۸۴۰۱
عصر ایران؛ مهرداد خدیر- نگاهی به 10 آموزۀ مدرن از قیام عاشورا را با دو نکته به پایان می‌برم:
نخست این که شناخت و ستایش رهبران دینی و مذهبی غالبا از درون همان دین و آیین فراتر نمی‌رود و به همین خاطر در دنیای مدرن به آنها اشاره نمی‌شود یا جنبۀ اسطوره ای پیدا می‌کند و دومی هم الهام‌بخشی برای هنر و ادبیات است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حال آن که دربارۀ امام حسین با آموزه‌هایی رو به رو هستیم که فراتر از عقاید اسلامی و شیعی هم جذاب است چرا که از یک عقیدۀ خاص دفاع نکرده بلکه جان بر سر ارزش‌هایی نهاده که در جهان مدرن هم مقبول و مطبوع و دل‌نشین است.
مسیحیان بر این باورند که مسیح به عنوان یک یهودی شورشی مصلوب شد اما وقتی از آموزه‌های او بپرسی الزاما در دنیای مدرن همه بر سر آنها اتفاق نظر ندارند. پدر و پسر و روح‌القدس و باور به این که عیسی پسر خداست به عنوان یک باور دینی و فرازمینی مورد قبول عده‌ای و نامقبول نزد دیگران است از این رو در ترجمه به زبان‌ها و آیین‌های دیگر با شکل اولیه فاصله می‌گیرد.
در ادبیات و عرفان ایران منصور حلاج بسیار ستایش شده اما اگر بخواهیم «انا‌الحق» او را برای فردی ناآشنا با این فرهنگ، توضیح دهیم و تبیین کنیم نیاز به مقدمات و معرفی شناسه‌ها و شاخصه‌ها دارد.
اما اگر همین امروز یک گردش‌گر خارجی و غیر مسلمان و طبعا غیر شیعه از من و شمای ایرانی بپرسد «حسین که بود و چه کرد که پس از 1400 سال یاد او را گرامی می‌دارید» به زبان ساده و روشن می‌توان در دو پاراگراف یا دو دقیقه صاف و روشن توضیح داد:
«پس از درگذشت پیامبرمان، طی 30 سال 4 نفر بر جای او نشستند. نفر چهارم که امام اول ماست قصد تغییر یکی از منصوبان خلیفۀ قبلی و حاکم منطقۀ مجاور امپراتوری روم را داشت اما او (معاویه) زیر بار نرفت و در این بخش از امپراتوری اسلامی شیوه‌ای جدا با مرکز خلافت در پیش گرفت و جنگ او با حکومت مرکزی هم به خاطر حیله‌ای که به کار بست نیز به نتیجه نرسید. پنجمین خلیفه که امام دوم شیعیان است نیز با او کشمکش داشت اما در پی چند دهه مسلمانان از آرمان‌های نخست فاصله گرفته و امکان بسیج نیرو و برانداختن معاویه نبود و بیم تجزیه و فروپاشی امپراتوری هم می‌رفت و (به شرحی که در یکی از بخش های قبلی آمد) حسن بن علی خلافت را به او واگذار کرد مشروط به آن که موروثی نکند اما کرد و پیمان شکست .
در نتیجه حسین‌بن علی که ناظر و طرف غیر مستقیم قرارداد برادر با او بود دیگر محظور گذشته را نداشت و چون دعوت مردمان به قبول حکومت را دریافت کرد نزد آنان شتافت اما وادار به بیعت اجباری شد که در دنیای مدرن به مثابۀ اقرار علیه خود است. پس ترجیح داد بمیرد اما زیر بار این ذلت نرود و اعضای خانواده و یاران به او وفادار ماندند و یک یک کشته شدند.»
کل قصه را به زبان امروز و با ارزش های مدرن می توان چنین بیان کرد با گرامی‌داشتِ یاد او ستایش ارزش‌هایی چون تن ندادن به زور، اقرار علیه خود و به رسمیت شناختن حکومت استبدادی است و ایرانیان طی این قرون این روحیه را پاس می دارند تا هم چنین ارزش هایی را منتقل کنند و هم هویت مستقلی از اعراب اولیه داشته باشند. هویتی که پس از 900 سال رسمیت یافت و در دوران صفویه به قدرت رسید.
تمام این عبارات برای طرف خارجی قابل قهم است. زمان و مکان واقعه را هم می‌توان یادآور شد. حتی تاریخ هجری خورشیدی یا میلادی خورشیدی هم مشخص شده است.
محل تدفین هم مشخص است و تنها بر سر این که سرِامام حسین را به قاهره بردند یا در کربلاست اختلاف نظر وجود دارد و البته قول اول بیشتر به قصد تحکیم حکومت فاطمی در مصر دانسته می‌شود.
دربارۀ رهبران مذاهب و ادیان دیگر اما باور و قبول منوط به پذیرش ارزش های آنهاست. حتی امروزه برخی می‌پرسند چرا ابراهیم باید به صِرف یک خواب بخواهد فرزند خود را سر ببرد و با نگاه مدرن قابل تبیین نیست و مستلزم درک عهد عتیق و عهد جدید و اسطوره و عرفان است. اما دربارۀ امام حسین ندیده ایم کسی بگوید چرا چنین کرد؟ چون راه دیگری متصور نبود: یا تن دادن به زور و اجبار یا مرگ.
منظور این است که روایت عاشورا فارغ از آنچه بعدها در «روضه الشهدا» اضافه شده یا نشده و به عنوان متن تاریخی قابل انتقال بر اساس ارزش های مدرن است و همین آموزه‌ای متفاوت به حساب می آید.
آموزۀ دهم که برای پرهیز از تطویل و استمرار این یادداشت ها به بعد از سالروز عاشورا اینجا ذکر می شود الهام بخشی هنری و ادبی آن است تا جایی که هنرمندی به شدت انسان‌گرا و دور از هر خرافه و مدرن چون بهرام بیضایی را تا این حد مجذوب کند که عمری را بر سر تحقیق دربارۀ «تعزیه» سپری کند و فیلم‌نوشت او – روز واقعه- را کارگردان دیگری به تصویر کشد.
حسین‌بن علی صحنه ای شکل می دهد که همه گونه شخصیت در آن حضور دارد. از یک نوزاد تا پیر و کهن سال. از زن تا برادر جنگاور و برادری که در آن روز خاص در بستر بیماری بود و خواهری که پیام رسانی را بر دوش گرفت و فرماندهی که به این سو بازگشت.
همۀ اینها در قالب مدرن قابل برگردان و ترجمه است و قبول و علاقه به آنها هم مستلزم هیچ نوع اطلاعات مذهبی خاص نیست چون صحبت از آزادگی و آزادی است، سخن از احترام به ارزش‌های انسانی و تلاش برای پرهیز از جنگ در عین تن ندادن به تحمیل است.
ماندگاری عاشورا رموز گونه‌گونی دارد و در این 9 یادداشت و 10 آموزه کوشیده شد از این 10 منظر آموزه های مدرن را به اشارتی برشمریم.
تأکید می‌شود این یادداشت‌ها فارغ از تفسیرهای مذهبی که نویسنده به دلایل روشن از ورود به آن عرصه‌ها می پرهیزد نوشته شد.
همین هم در نوع خود جالب است که از ویژگی های عاشورا این است که هر کسی از ظن خود می تواند یار شود چندان که مولانایی که قطعا شیعه نبوده سروده است: "کجایند آن شهیدان خدایی؟ شهیدان دشت کربلایی" و از حافظ که مشخص نیست پیرو کدام مذهب بوده و آیا اساساً متشرع به معنی مصطلح بوده یا نه، نه تنها این شعر آشناست که «سرها بریده بینی بی جرم وبی جنایت» و حتی دربارۀ شعری دیگر نیز این تفسیر وجود دارد که چه بسا با الهام از قیام کربلا بوده باشد.
چندان که شاید یک شعر حافظ با الهام از آن صحنه باشد که پیکر بی سر مولا را می بردند و اسیران را در بازار شام می‌گرداندند:
در کار گلاب و گل حکم ازلی این بود
کان شاهد بازاری وین پرده نشین باشد...
منبع: عصر ایران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۶۹۸۴۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عفاف و حجاب ریشه در فطرت زن دارد/ دلایل عقلی ضرورت حجاب را تائید می کند
به گزارش خبرنگار حوزه استان های خبرگزاری تقریب، نشست ماموستا ملااحمد مبارکشاهی؛ امام جمعه نودشه با دانش آموزان دبیرستان‌های نسیبه و حضرت خدیجه (س) نودشه به مناسبت هفته حجاب و عفاف برگزار شد.
در این نشست، ماموستا ملا احمد مبارکشاهی ضمن تبریک هفته معلم، به مقام شامخ معلمین ادای احترام نمود و اظهار داشت: تعلیم و تعلم باعث رستگاری انسان در هر دو دنیا می باشد.
امام جمعه شهر نودشه افزود: پیامبر (ص) با افتخار خود را معلم معرفی می نماید.
این عالم اهل سنت در ادامه ضمن تشکر از مدیران و دبیران مدارس نودشه بخاطر زحماتی که برای آموزش دانش آموزان متحمل می شوند درخواست کرد که در این شرایط حساس که کشور و جامعه از هر طرف مورد هجمه فرهنگی دشمنان قرار دارد، نسبت به تربیت اخلاقی دانش آموزان توجه بیشتر شود.
امام جمعه نودشه در ادامه به مسئله حجاب و عفاف اشاره کرد و مطالب مفصلی از تاریخ حجاب را از دیدگاه تاریخی و دینی مورد بررسی قرار داد و عنوان کرد: در تمامی جوانع بشری، از عهد باستان تا آغاز عصر مدرنیسم حتی در جوامع غیر دینی، زن همواره حجاب و پوشش داشته است، حیا و عفاف و حجاب ریشه در فطرت زن دارد، دلایل عقلی زیادی زیادی نیز ضرورت حجاب را تائید می کند.
ماموستا مبارکشاهی در ادامه سخنان خود به بین و تشریح برخی از دیدگاه ها درباره حجاب اشاره کرد و عنوان داشت: حجاب برای دیده شدن زن، انسان مرکب از روح و جسم است و حقیقت انسانی او روح است نه بدن، بدن مرکب انسان است، ما انسانها راه زیادی آمده ایم تا به عالم طبیعت رسیده ایم، خداوند متعال در آفرینش زن زیبایی و ظرافت بیشتری به خرج داده است، اگر این مرکب بی پرده در جامعه عرضه شود، توجه همگان به سمت بدن که مرکب زن است معطوف می شود و هیچ کس توجه نمی کند و اهمیت نمی دهد که روحی که بر این مرکب سوار است کیست؟!.
وی تصریح کرد: زن یعنی اندیشه و کمالات انسانی، زن یعنی شخصیت انسانی او، زن یعنی تفکرات و دانش او و در یک جمله زن یعنی روح او، اما هنگانی که زن خود را آرایش کند و در جامعه در معرض قرار گیرد، همه توجه ها به او متمرکز می شود و کسی به دید انسان با اندیشه، دانش و روحیات و اخلاق انسانی نمی نگرد، کاری که امروز جوامع غربی زن را به آن منحرف کرده اند و متاسفانه جامعه ما هم گرفتار شده است.
امام جمعه شهر نودشه در بخشی دیگر از سخنان خود به دیگاه های مختلف نسبت به زن پرداخت وگفت: قرون وسطایی که زن را فقط خدمت گذار ویژه مردان می داند که باید ریشه این تفکر را فلسفه غربی و یونان دانست، که آن را نقد نمود و دیدگاه دوم دیدگاه فمینیستی است که زن را آزاد و بدون هیج قد و بندی می داند، دیدگاه سوم دیدگاه اسلام که برای زن احترام خاصی قائل است که ضمن رعایت حدودات شرعی می تواند در جامعه نقش خوب و موثری داشته باشد.
ماموستا مبارکشاهی با اشاره به آیات قرآنی، زن را شریک زندگی مرد دانسته که سعادت و خوشبختی خانواده را مدیون مهر و محبت زنان داست.
این عالم اهل سنت در پایان سخنان خود به مضرات عدم رعایت حجاب و مشکلات بعدی آن اشاره کرد.
گفتنی است که در این نشست دانش آموزان سوالات و شبهات خود را بیان کردند و ماموستا مبارکشاهی نیز پاسخ های لازم را ارائه کرد.
انتهای پیام/
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور