آیین سنتی و مذهبی خیمهبرداری نوشآباد برگزار شد
تاریخ انتشار: ۱۸ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۷۰۷۹۸۷
ایسنا/اصفهان آیین سنتی و مذهبی خیمه برداری شهر نوشآباد که آذر سال ۸۴ به شماره ۵۹۸ در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است، برگزار شد.
آیین سنتی و مذهبی خیمهبرداری نوشآباد در عصر یازدهم محرم با پیشینه بیش از یک قرن، سه واقعه شهادت حسین بن علی علیه السلام، آتش کشیده شدن خیمههای حسینی و حضور زنان بنی اسد در کربلا را بازآفرینی میکند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
آیین سنتی و مذهبی خیمهبرداری، با تعزیه شهادت سید مظلومان عالم آغاز میشود. در آن نیمروز داغ تاریخ بشریت که خورشید رحمت نبوی در سرخی افق عاشورا غروب کرد و جهان به سیاره حیرت بشر سپرد و در سلام آخرین نماز، جواب گرفت: ان الله تعالی اَذِنَ فی قَتلِکُم و قَتلی فی هذا الیوم فَعَلَیکُم بالصبر والقتال..
این آئین در زمینی به وسعت ۲۰ هکتار اجرا میشود که در یک گوشه از زمین تعزیه، خیمههای حسینی بهصورت نیم دایره برپا شده است و در گوشهای دیگر، نخلستان و نهر علقمه بازآفرینی شده است.
پس از شهادت آن حضرت، لشکر عمرسعد و شمر، سوار بر اسب یا پیاده، با سنگ و خنجر به خیمههای حسینی یورش برده، با اسب بر پیکر شهدا میتازند که در میدان افتاده، کودکان را با تازیانه مینوازند و اهل حرم را به اسارت میبرند.
و در مرحله سوم، آن هنگام که آتش خیمهها نشست، جماعتی که سر و روی خود را با پارچه سیاه یا سفید پوشاندهاند با تکههایی از چوب نی از بالای سر برهم میزنند و به میدان میآیند، میگردند و شروه می کنند:
ای خیل عرب، خیل عرب، حرمت از این کشته بدارید.
هرچند شهید است، غریب است، به خاکش بسپارید.
آنها به بیان نقل، حضور زنان بنی اسد را تداعی میکنند که به یاری فرزند رسول خدا به کربلا آمدند اما زمانی رسیدند که پیکرها بر زمین مانده و فرات در عطش و آتش سرگردان شده بود، پس به رسم ادب، نهال انسانیت را در زمین تفتیده طف، به خاک سپردند تا همه عصرها و نسلها را خطاب کند: ان الحیاه، عقیده و الجهاد.
و در این گریه و شروه، سواری سبزپوش که به روایتی، شبیه خوان امام سجاد علیه السلام است، به میان آنها آمده و اسامی شهدا را معرفی میکند و بنی اسد آنها را دفن میکنند.
آئینهای سنتی و مذهبی خیمه کوبی عصر هشتم محرم و خیمهبرداری عصر یازدهم که در نوشآباد برگزار میشود، بزرگترین مراسم آیینی مذهبی بر اساس یک سنت دیرینه است که سال۹۲ به شماره ۵۹۸ در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی شهرستانها آتش زدن خیمه ها آیین سنتی و مذهبی خیمه برداری نوش آباد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۷۰۷۹۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
امروز چهلم بهار است؛ جشنی که از یاد رفته!
«چهلم نوروز» مصادف با دهم اردیبهشتماه از جمله آیینهای وابسته به نوروز است. آیینی که در روزگار فعلی احتمالا نام آن به گوش کمتر کسی خورده است اما هنوز هم میتوان ردپایی از آن را در نقاط مرکزی ایران و شهرهایی مانند شیراز و کرمان دید.
به گزارش ایسنا، در ایرانِ باستان تحویل بهار مانند روزگار فعلی تنها با رسومِ پیش از این اتفاق شناخته نمیشد. نوروز یکی از مهمترین آیینها قلمداد میشد که ایرانیان برای پیش و پس از آن خود را آماده میکردند و کارها و مناسک خاصی انجام میدادند. بنابراین رسوم نوروزی مانند امروز تنها به جشنهایی مانند چهارشنبهسوری، خانهتکانی، سبز کردن دانهها، نوروزخوانی، جشن گلدان، تکمگردانی و... محدود نبود و تا مدتی بعد از نوروز هم ادامه داشت.
به همین علت است که برخی نوروز را نه یک روز و نه سیزده روز میدانند؛ به اعتقاد آنها نوروز یک بازه زمانی است. در این زمینه شبان میرشکرایی - مدیر اجرایی پرونده جهانی نوروز در یونسکو پیش از این به ایسنا، گفته بود: «از وقتی که این تحول طبیعی اتفاق میافتد، در نقاط گرمسیرتر به میانه زمستان میرسد و در نقاط سردسیر به میانه بهار. اشعاری هم داریم به این شرح که «اینک بیامده است به پنجاه روز پیش/جشن سده طلایه جشن نوروز روشنی»، یعنی جشن سده را طلایهدار نوروز و نوبهار دانستهاند. از آن طرف در حوزه فرهنگی شمال غرب ایران در منطقه آذربایجان تفسیری است که تا وقتی توت از درخت نیفتاده، نوروز است و زمان آن تا اواخر اردیبهشتماه است؛ یعنی یک بازه سهماهه برای نوروز داریم. هرکسی در این بازه سهماهه به سبک و سیاق، رنگ و آیین خودش نوروز را پاس میدارد و نمیتوانیم او را محدود به یک بازه زمانی کنیم.»
بر این اساس آداب و آیینهای مربوط به نوروز (بر اساس تعریف امروزی از این مناسبتِ ۱۳ روزه) در سه گروه پیشانوروزی، هنگام نوروز و پسانوروزی طبقهبندی میشود؛ موضوعی که بنابر آنچه گفته شد احتمالا در گذشتههای دور اینگونه نبوده است.
بختگشایی با توسل به ماهی دندانطلا!برای چله نوروز در شیراز دو جشن آب و گلهای محمدی و جشن بختگشایی برگزار میشد. جشن آب و گلهای محمدی که تا دوره قاجار تداوم داشت در باغ دلگشا به مدت یک هفته برگزار میشد.
جشن بختگشایی نیز در آرامگاه سعدی برپا میشد و آداب خاص خود را داشت. طبق این رسم، دخترانی که میخواستند بختشان باز شود و یا آرزو داشتند بچهدار شوند، باید تورهایی به رنگ سبز روی سر خود میانداختند و روی آن نُقل میگذاشتند و به شکلی که نقل از روی سرشان نیفتد از پلهها پایین میرفتند و مقابل حوضِ آرامگاه سرشان را خم میکردند تا نقل درون دهان ماهی دندان طلا بیفتد!
در این باور فرقی نمیکرد که اصلا ماهی دندانطلا وجود دارد یا نه و یا حتی اگر نمونهای نادر از آن پیدا شود، هدفگیری فرد باید چقدر دقیق باشد که نقل دقیقا در دهان ماهی بیفتد. احتمالا تنها موضوع مهم این بود که اجرای این رسم خیال دختران را راحت میکرد که آرزویشان برآورده میشود.
شیرازیها در کنار اجرای این مناسک یا نوعی آش به نام «دیگ جوش» میپختند و یا مشغول خوردن آش سبزی و کاهو میشدند.
جشنی برای درخواست سلامتیچهلم نوروز در کرمان آداب و آیینهای خاص خود را دارد که همچنان هم برخی به اجرای آن پایبند هستند. این آیینها در سال ۱۳۸۸ با عنوان «چهلم بهار» در فهرست میراث ناملموس ملی به ثبت رسیده است. کرمانیها «آیین تندرستان» یا «تندرستون» را اصلیترین بخش جشن چهلم بهار میدانند که هدف آن درخواست سلامتی و تندرستی است و هنوز به شکل جدی در این منطقه از کرمان برگزار میشود.
این جشن در یکی از مهمترین مناطق کرمان به نام «شیوشگان» به معنای محل شیون و زاری برگزار میشود. دعا برای گشایش بخت، بریدن چادر عروس در این روز، آب چهل ریختن برای زنان حامله یا زائو، پختن و خوردن آش اوماج و نواختن موسیقی از جمله آیینهای این جشن است.
جشن تندرستان در کرمان جشن تندرستان در کرماندر کوه شاهخیرالله منطقه پاریز کرمان نیز زیارتگاهی وجود دارد که در این روز مردم آنجا کنار یکدیگر جمع میشوند. عشایر در این روز با ظرفهای شیر که از شب قبل دوشیدهاند در دامنه کوه مستقر میشوند و با آن آش شیر میپزند تا در میان مردم تقسیم کنند.
سایر افراد هم زیرانداز میاندازند، چای درست میکنند و شیرینیهایی که از دوران دید و بازدیدهای نوروز باقی مانده را به یکدیگر تعارف میکنند. پس از آن هرکس که خواستهای دارد راهی زیارتگاه میشود.
با این حال این روزها جشن «چهلم نوروز» مانند گذشته رونق ندارد و تنها در مناطقی محدود، افراد خود را پایبند به اجرای آن میدانند، موضوعی که باعث میشود این فرهنگ کهن بیش از پیش به دست فراموشی سپرده شود و احتمالا تا چند سال آینده تنها فقط نامی از آن در فهرست میراث ناملموس ملی باقی بماند.
کانال عصر ایران در تلگرام