به نقل از «عصر ایران»

ريشه نابرابري آموزشي/ عباس عبدی

تاریخ انتشار: ۲۳ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۷۴۲۷۹۰

عباس عبدی در روزنامه اعتماد نوشت: ديروز درباره تبعات زيان‌بار نابرابري آموزشي براي همه مردم و جامعه نوشتم و امروز به بخش مهم‌تر آن كه ريشه اين پديده در ايران است اشاره خواهم كرد. اميدوارم فرضيه و تحليلي كه در اينجا تقديم مي‌كنم، موجب تأمل شود.

واقعيت اين است كه عدالت به معناي عام آن از جمله عدالت آموزشي به معناي خاص، شعار محوري انقلاب بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در اين راه اتفاقات مهمي هم رخ داد. براي آنكه روشن‌تر سخن بگوييم، مي‌توان به تعداد دانش‌آموزان تحت پوشش، ميزان بي‌سوادي و پوشش آموزش ابتدايي، متوسطه و عالي كشور پرداخت. مقايسه سواد افراد بالاي ۶ سال در دو مقطع ۱۳۵۵ تا ۱۳۹۵ تا حدي گوياي وضعيت است.

به‌ طور طبيعي اگر آن حكومت ادامه مي‌يافت نيز، وضع سواد رو به بهبودي مي‌نهاد ولي واقعيت اين است كه با توجه به روند گذشته و شرايط اجتماعي، انقلاب جهشي قابل توجه در افزايش سواد و كاهش نابرابري ميان زن و مرد و نيز شهر و روستا را رقم زد كه اين دستاورد مهمي بود.

مشابه همين روند را در كاهش بي‌سوادي ميان استان‌هاي كشور و نيز در بهره‌مندي از آموزش دانشگاهي شاهد هستيم. همچنين نابرابري آموزشي جنسيتي در سال ۱۳۵۶ از طريق شاخص دانش‌آموزان دختر به پسر، حدود 64/0 بود. به معناي ديگر به ازاي هر ۱۰۰ دانش‌آموز پسر، فقط ۶۴ دانش‌آموز دختر بود.

اين رقم در سال ۱۳۷۶ به ۸۹ دختر رسيد كه حركت به سوي برابري جنسيتي در آموزش بود. با اين حال دو اتفاق ديگر رخ داد كه شرايط را براي شكل‌گيري نابرابري آموزشي ايجاد كرد. اولين اتفاق به‌ صورت خزنده رخ داد و بخش مهمي از نيروهاي سياسي حاكم در پي ايجاد مدارس خصوصي مذهبي برآمدند.

در واقع آنان پرهيز مي‌كردند كه فرزندان‌شان را به محيط‌هاي مدارس عمومي و كنترل‌نشده بفرستند. كاري كه پيش از انقلاب انجام مي‌شد، پس از انقلاب شدت بيشتري يافت.

تا اينجا خيلي مشكلي نبود ولي مشكل از آنجا آغاز شد كه برخلاف پيش از انقلاب كه اين‌گونه مدارس ملي در حاشيه آموزش عمومي دولتي بودند، از حاشيه به متن آمدند و متن را به فراموشي بردند.

اتفاق بعدي كاهش درآمدهاي دولت پس از انقلاب و با آغاز جنگ بود. اهميت اين مساله خيلي زياد است. همان‌گونه كه افزايش درآمدهاي حكومت موجب سرريز بخشي از اين درآمدها پس از فساد، به ارتش و آموزش و سپس بهداشت شد، با كاهش درآمدها اين بخش‌ها بايد با كاهش بودجه مواجه شوند، ولي نيروي نظامي نه تنها نمي‌توانست با كاهش بودجه مواجه شود بلكه تقاضاي افزايش هم داشت.

همه فشار مالي متوجه بزرگ‌ترين بخش عمومي كشور يعني آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها شد. آموزش و پرورش به علت تعداد زياد كاركنان و مدارس، بودجه كلاني را به خود اختصاص مي‌دهد، بنابراين كاهش آن اولين هدف دولت‌هايي است كه با كسر بودجه مواجه مي‌شوند، ضمن اينكه لابي قدرتمندي درون ساختار قدرت ندارند.

آنها يك وزير در دولت دارند، وزارت خارجه هم يك وزير كه دومي قدرتمند است و اولي فاقد قدرت. آموزش و پرورش هيچ رانت جدي براي مبادله با مقامات ديگر وزارتخانه‌ها ندارد. اصولا همه بي‌نياز از آموزش و پرورش دولتي هستند.

در نتيجه بودجه اين بخش كم شد ولي نياز فرزندان مسوولان از طريق پرداخت از درآمدهاي كلان مديريتي به مدارس غيرانتفاعي تامين شد و حتي منابع خود را به سوي اين مدارس سرازير كردند و روز به روز با پولي كردن آموزش عمومي، آن را نابرابرتر و طبقاتي‌تر كردند و عوارض اين نه فقط گريبان خانواده و فرد را مي‌گيرد بلكه مهم‌تر از آن گريبان رشد و توسعه كشور را خواهد گرفت.

اين كار را با اين شدت نتوانستند با دانشگاه‌ها انجام دهند، به جايش مسير معكوس را رفتند. اين‌بار دانشگاه‌هاي بي‌اعتبار را براي فروش مدرك و دادن رانت مدرك تاسيس كردند و آموزش عالي به نحو ديگري خراب شد. اگر مي‌توانستند كه دانشگاه‌هاي درجه يك درست كنند و فرزندان خود را به آنجا بفرستند اين كار را مي‌كردند، ولي سطح آموزش در دانشگاه‌ها با دبيرستان و دبستان فرق مي‌كند لذا ترجيح دادند كه فرزندان خود را به خارج گسيل كنند، زيرا در داخل موفقيتي براي تاسيس دانشگاه غيردولتي به دست نمي‌آمد، به همين علت دانشگاه امام صادق را كه در واقع از اموال عمومي بايد محسوب شود راه انداختند ولي به‌رغم وجود برخي فارغ‌التحصيلان باسواد در مجموع از نظر آموزشي، يك شكست بود.

فراموش نكنيم برخي مدارس غيرانتفاعي موجود در ايران از نظر آموزشي در سطح بهترين مدارس جهان هستند، لذا سالانه ده‌ها ميليون تومان شهريه مي‌گيرند كه چندان فرقي با مدارس مشابه خارج ندارد، ولي تاسيس دانشگاهي كه در سطح دانشگاه‌هاي درجه يك باشد، طبعا با شهريه سالانه كمتر از 000/50 دلار يا 5/1 ميليارد تومان سالانه ممكن نيست و اين رقمي است كه كشش پرداخت آن در ايران وجود ندارد، لذا ترجيح مي‌دهند پس از كارشناسي فرزندان خود را راهي ديار غرب كنند، ضمن اينكه افول سطح آموزشي دانشگاه‌هاي دولتي نيز از همين فرآيند تاثيرپذيرفته است.

بعيد مي‌دانم كه كسي از مسوولان خواهان تغيير اين وضع باشد، يا اگر بخواهد تغيير دهد، توان و جرات آن را داشته باشد، ولي اطلاع از ريشه اين نابرابري كه به ويژه از دهه ۱۳۸۰ تشديد شد، اهميت دارد.

تماشاخانه جزییات بیشتر از انگیزه قتل محیط‌بان «برومند نجفی»/ قاتل، نجفی را قبلا تهدید کرده بود (فیلم) درخت ارغوان هوشنگ ابتهاج و خانه‌اش در تهران چه وضعیتی دارد؟ خانه‌اش را در رشت تخریب کرده‌اند (فیلم) فیلم های دیگر

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: نابرابری آموزشی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۷۴۲۷۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۱۴۳ طرح و پروژه آموزشی در استان بوشهر تامین اعتبار شد

ایسنا/بوشهر استاندار بوشهر گفت: ۱۴۳ طرح شامل ۱۳۵ مدرسه و ۸ مجتمع فرهنگی حوزه آموزش و پرورش استان بوشهر بر اساس برنامه زمانبندی ساخته و تحویل می‌شود.

 احمد محمدی‌زاده در جلسه شورای آموزش و پرورش استان بوشهر با گرامیداشت یاد و خاطره شهید مرتضی مطهری با استناد به بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در عرصه جایگاه معلم اظهار داشت: معلمان پرورش‌دهنده مهمترین سرمایه جامعه و انسان‌ها محسوب می‌شوند.

وی انسان‌های پرورش یافته را پایه‌ریزان تمدن ملی و جهادگران میدان کارزار مبارزه با جهل و بی‌سوادی دانست و بیان کرد: این افراد سازندگان هویت و فرهنگ یک ملت هستند و در واقع معلمی شغل انبیا الهی محسوب می‌شود.

محمدی‌زاده سال جاری را سال آموزش و پرورش در استان بوشهر اعلام و تصریح کرد: در سال جاری همه با هم منسجم در رفع مشکلات زیرساخت‌های آموزش و پرورش تلاش و کمک می‌کنیم.

وی یکی از برنامه‌های مهم در حل مشکلات زیرساخت فضاهای آموزشی در استان بوشهر را انعقاد تفاهم‌نامه با سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس دانست و بیان کرد: در این راستا یک‌هزار میلیارد تومان از سوی استان بوشهر از محل اعتبارات تملک دارایی، مولدسازی و مسئولیت‌های اجتماعی تأمین می‌شود.

استاندار بوشهر با اشاره به تأمین ۱۵۰۰ میلیارد تومان از سوی سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس در انعقاد تفاهم‌نامه یاد شده خاطرنشان کرد: در مجموع  بر اساس این تفاهم‌نامه ۲۵۰۰ میلیارد تومان برای توسعه زیرساخت‌های آموزش و پرورش استان بوشهر اختصاص می‌یابد.

محمدی‌زاده ادامه داد: از محل این اعتبار ۱۴۳ طرح شامل ۱۳۵ مدرسه و ۸ مجتمع فرهنگی حوزه آموزش و پرورش استان بوشهر بر اساس برنامه زمانبندی ساخته و تحویل می‌شود.

وی توجه ویژه به اداره کل نوسازی مدارس استان بوشهر را مورد اشاره قرار داد و بیان کرد: ۲۵۰ میلیارد تومان در ابتدای سال جاری به حساب این اداره کل واریز شده است.

استاندار بوشهر، نواختن زنگ سپاس معلم، تجلیل از معلمان شاغل و پیشکسوت و سرکشی از خانواده فرهنگیان شهید استان بوشهر را از دیگر برنامه‌ها اعلام و تأکید کرد: همه مدیران و معلمان مدارس از آموزگاران دوران تحصیل خود در مقاطع مختلف تحصیلی تجلیل کنند.

محمدی‌زاده در ادامه ایجاد منبع جدید درآمدزایی برای آموزش و پرورش استان بوشهر را مورد تأکید قرار داد و گفت: این طرح ابتدا در مرکز ۱۰ شهرستان استان بوشهر، اجرایی شود.

وی خواستار پرداخت سهم آموزش و پرورش از محل عوارض شهرداری‌های استان بوشهر شد و افزود: بر اساس قانون پرداخت منابعی از سوی شهرداری‌ها به آموزش و پرورش در نظر گرفته شده، که باید در پرداخت سهم اداره کل آموزش و پرورش استان از منابع شهرداری‌ها تسریع شود.

انتهای پیام