به نقل از «ایران اکونومیست»

نباید اجازه ساخت و ساز در بستر رودخانه‌ها و مسیر آبراهه‌ها داده شود!

تاریخ انتشار: ۲۸ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۷۹۰۰۱۱

سرپرست دفتر کنترل سیلاب و آبخوانداری سازمان منابع طبیعی کشور معتقد است: متاسفانه  سیل امسال به دلیل ساخت ساز و تصرف بستر رودخانه‌ها و آبراهه‌ها و بی‌توجهی به هشدارها خسارات جانی و مالی زیادی به‌ بار آورده‌است.

ابوطالب قزل سفلو در گفت‌وگو با ایران اکونومیست، با بیان اینکه تا ۲۴ مرداد ۱۴۰۱،   ۲۴ استان کشور درگیر سیل شدند، گفت: این سیل در ۱۱۵ شهرستان و در ۲۲۴ زیر حوضه اتفاق افتاد و مساحتی حدود ۶ میلیون هکتار را درگیر کرد که از این ۶ میلیون هکتار تنها در سطح حدود ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار عملیات آبخیزداری انجام شده و  در سطوح مابقی هیچ عملیاتی انجام نشده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی اضافه کرد: تاکنون حدودا در ۲۵ درصد از حوزه‌های آبخیز کشور عملیات‌ آبخیزداری انجام شده و بر روی ۷۵ درصد هیچ عملیاتی صورت نگرفته است. مطالعات ۱۸ میلیون هکتار دیگر از حوزه های آبخیز کشور آماده اجرا است که اجرای این سطح از عملیات حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.

مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوانداری سازمان منابع طبیعی ادامه داد: انجام عملیات آبخیرداری در محدوده ۳ میلیون و ۰۰ ۸ هزار هکتار توانست حدود ۵.۵ میلیارد متر مکعب سیل، جریان واریزه‌ای و رسوب را مدیریت کند. اما دقیقا مشخص نیست از این میزان سیل چقدر آب استحصال شده، زیرا بخشی از این آب از طریق رودخانه‌ها و آبرفت‌ها به سفره های زیرزمینی نفوذ کرده و بخشی نیز در مخازن سدها و بندهای خاکی ذخیره شده‌است.

به گفته وی هر هکتار عملیات آبخیزداری در طول یکسال حدود ۵۳۰ مترمکعب و هر هکتار عملیات پخش سیلاب حدود ۱۰۰۰ مترمکعب در یکسال آب استحصال می‌کند.

لایحه قانون جامع آبخیزداری به زودی تدوین می‌شود

قزل سفلو در پاسخ به این سوال که آیا ۲۵ درصد عملیات آبخیزداری در کشوری که سابقه وقوع سیل دارد عدد کمی نیست؟ گفت: قطعا ۲۵ درصد عدد مطلوبی نیست و باید با توجه به وقوع پدیده تغییر اقلیم، افزایش شدت بارش‌ها و سیل خیز بودن کشور توجه بیشتری به آبخیزداری و آبخوانداری در کشور شود. در سیل اخیر رئیس جمهوری و وزیر جهادکشاورزی بر تسریع عملیات آبخیزداری تاکید کردند و قرار است لایحه قانون جامع آبخیزداری به زودی تدوین و ارائه شود. در واقع این لایحه کمک می‌کند تا با اعمال مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز با همکاری دستگاه‌های اجرایی  و جوامع محلی و بهره‌برداران مشکلات سیل، خشکسالی و حفاظت از منابع آب و خاک بهتر مدیریت شود و خسارات وارده کاهش یابد و در نهایت سرعت فعالیت‌های آبخیزداری با توجه به شرایط کشور افزایش یابد.

با کمبود اعتبار و ضعف هماهنگی‌ بین دستگاه‌ها مواجهیم

مدیر کل دفتر کنترل سیلاب و آبخوانداری تصریح کرد: بخشی از مشکلاتی که در حال حاضر  بخش آبخیزداری کشور با آن مواجه است مربوط به تامین اعتبار است. بخش دیگر به ضعف هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی و نبود مدیریت جامع در حوضه‌های آبخیز است.

وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به سیل امامزاده داود اشاره کرد و گفت: یکی از دلایل مهم  سیل در منطقه امام‌زاده داود و خسارات جانی و مالی ساخت‌وساز در بستر رودخانه است. وقتی طرح جامع ‌آبخیزداری تدوین شود قطعا برنامه ریزی ها به نوعی خواهد بود که اجازه ساخت و ساز در مسیر آبراهه‌ها داده نخواهد شد.

وی در پاسخ به این سوال که چرا تاکنون فکری برای جلوگیری از ساخت‌و ساز های غیرمجاز در حریم رودخانه‌ها نشده بود؟ گفت: در این بخش هماهنگی‌های لازم وجود ندارد و مدیریت جامع اعمال نمی‌شود و دستگاه‌ها پراکنده کار می‌کنند. در این لایحه پیش بینی شده که یک شورای عالی آبخیزداری در سطح ملی تشکیل شود و در سطح استان‌ها نیز قرار است با ریاست استانداران یک شورای هماهنگی مدیریت جامع حوزه آبخیز استانی شکل بگیرد.

نصب سیستم هشدار سیل/ تهیه نقشه خطر 

قزل سفلو تصریح کرد: نباید در حریم و مسیر رودخانه‌ها و آبراهه‌ها اجازه ساخت و ساز داده شود، گفت: بایستی در مناطق حساس سیستم‌های هشدار سیل نصب شود و همچنین در هر استان با تهیه نقشه خطر سیل در زمان هشدار سیل از تجمع مردم در مناطق خطر با اعلام هشدارهای لازم جلوگیری شود.

وی در ادامه گفت: همه مناطق استعداد فعالیت‌های آبخیزداری و آبخوانداری را ندارد. در هر منطقه‌ای که امکان این عملیات وجود داشته باشد پس از انجام مطالعات لازم و بر اساس اولویت‌ها و تخصیص اعتبارات  عملیات آبخیزداری و آبخوانداری انجام می‌شود.  

مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوانداری در پایان گفت: متاسفانه  سیل امسال به دلیل ساخت سازها و تصرف بستر رودخانه ها و آبراهها و بی توجهی  به هشدارها خسارات جانی و مالی زیادی به‌بار آورد.

 

منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: آبخیزداری

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: آبخیزداری عملیات آبخیزداری بستر رودخانه رودخانه ها مدیریت جامع ساخت و ساز دستگاه ها آبراهه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۷۹۰۰۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آبراهه‌های چند صدساله خراسان‌شمالی تشنه برف و باران

ایسنا/خراسان شمالی هنوز بساط خشکسالی در شهرستان‌های خراسان شمالی که روزی سرسبزی آن‌ها زبانزد مردم بوده پهن است. چشمه‌ها، قنات‌ها، مزارع کشاورزی و...خشک و تشنه هستند و باران امسال هم به داد آن‌ها نرسیده است.

قنات یا کاریز در واقع شریان‌های اقتصادی و حیاتی مناطق بیابانی به شمار می‌روند که رابطه منطقی و پایدار با طبیعت دارند، دستاوردی که پیشینیان ما به یادگار گذاشته‌اند تا با بهره‌مندی از آن به آب‌های زیر زمینی ضرر نزنیم.

این شاهکارهای مهندسی ایرانی هر جا که احداث شد، آبادانی آن منطقه را به دنبال داشت و از گذشته‌های دور، قنات‌ها تمدن ساز بوده و همواره با طبیعت همزیستی بسیار خوبی داشته‌اند.

اما موج خشکسالی شدید در این استان سبب شده تا قنات‌ها و چشمه‌های این استان که یک سازند زنده محسوب می شوند سخاوت خود را از دست داده‌اند، حتی چاه‌های مجاز و غیر مجاز نیز با کمبود شدید آب مواجه شده‌اند.

قنات‌ها یکی از منابع تامین کننده‌های آب کشاورزی در این استان به شمار می‌رود و طی سال‌های گذشته در این استان بسیاری از قنات‌ها بر اثر بارندگی حجم آبدهی آن‌ها کاهش یافته و کم آبی قنات‌ها موجب کاهش باردهی مزارع و باغات استان شده است.

کاهش ۳۵ درصدی دبی آب قنات‌ها در استان

سامان محمدی مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: ۶۵۳ رشته قنات در خراسان شمالی وجود دارد که تعدادی از آن‌ها که در مناطق کوهستانی واقع شده از عمق کمتر و آن‌هایی که در مناطق کویری استان قرار دارند از عمق بیشتری برخوردار هستند.

وی افزود: خراسان شمالی یکی از استان‌هایی است که با خشکسالی شدید مواجه است و خشکسالی سبب شده تا قنات‌ها با کاهش دبی آب مواجه شوند.

محمدی ادامه داد: آب قنات‌های استان نسبت به دوره آماری که ۱۰ ساله است ۳۰ تا ۳۵ درصد کاهش پیدا کرده است.

وی با اشاره به بارندگی‌های خوبی که از ابتدای سال جاری تاکنون در این استان اتفاق افتاده است، تاکید کرد: پیش بینی می‌شود آب قنات‌ها در شهرستان‌های بجنورد و راز و جرگلان که عمیق نیستند با بارندگی‌های اخیر تا حدودی جبران شود اما این مشکل در قنات‌های عمیق شهرستان‌های گرمه، جاجرم و اسفراین به علت تغییر اقلیم وجود داشته باشد.

مشروب شدن ۳۱ هزار هکتار از اراضی کشاورزی توسط آب قنات‌ها

این مقام مسئول با بیان اینکه میزان آبدهی این قنات ها به طور میانگین ۷۸ میلیون متر مکعب است، اظهارکرد: تعداد قنات‌های موجود ۳۱ هزار هکتار از اراضی کشاورزی این استان را مشروب می‌کند.

وی توضیح داد: آبدهی قنات‌ها متاثر از بارش برف در بالادست و تغذیه آن‌ها توسط آب خوان‌ها و یا آبرفت‌های رودخانه‌ای است.

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در ادامه بیان کرد: مرمت و کف‌شکنی قنات‌ها یکی از راه‌هایی است که می توان از قنات‌ها استفاده بیشتری کرد و از سوی دیگر استفاده از شیوه‌های نوین آبیاری سبب می‌شود تا آب قنات‌ها به صورت بهینه مصرف شود.

وی خاطرنشان کرد: مرمت و کف شکنی قنات‌ها نیاز به اعتبار بالایی دارد که اعتبار کافی برای مرمت همه قنات‌ها موجود نیست و از سوی دیگر هزینه بالای اجرای طرح های آبیاری نوین از دیگر چالش‌های پیش روی ما است.

وجود ۳۰ رشته قنات خشک شده در استان

ابراهیمی سرپرست مدیریت مطالعات پایه شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی در ادامه در گفت و گو با ایسنا، بیان کرد: روند آبدهی قنات‌ها در خراسان شمالی همچنان رو به کاهش است و این امر نیز ناشی از تغییر اقلیم است.

وی تاکید کرد: در واقع منبع تغذیه قنات‌ها در این استان برف است اما متاسفانه برف اثرگذاری طی چند سال گذشته در این استان نباریده که موجب تغذیه قنات‌ها شود. ریزش برف وجود داشته اما ماندگار نبوده است.

ابراهیمی با بیان اینکه خشکسالی در این استان حتی موجب خشک شدن قنات‌ها نیز شده است، گفت: بر اساس بررسی‌های صورت گرفته از ۶۵۳ رشته قنات موجود در این استان ۴۷۰ رشته قنات فعال و ۱۸۳ رشته نیز به دلایل مختلف غیر فعال بوده که ۳۰ رشته قنات از این تعداد خشک شده اند.

صدور ۴ مجوز چاه به جای قنات در سال گذشته

وحید واسطه معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی نیز در گفت و گو با ایسنا بیان کرد: در سال گذشته چهار مجوز چاه به جای قنات توسط این شرکت صادر شده است.

وی افزود: مجوزهای صادر شده به علت کم آبی و یا خشک شدن آب قنات بوده و یا اینکه نقص فنی داشته است.

روند کاهشی میزان بارندگی در استان نسبت به دوره آماری بلند مدت

سید عقیل مرتضوی همچنین در گفت و گو با ایسنا تصریح کرد: میزان بارندگی در سال آبی جاری ۳۱ درصد افزایش یافت و طبق آمار ایستگاه‌های این شرکت در سال آبی جاری حدود ۱۸۶ میلی متر بارندگی ثبت شد که به نسبت مدت مشابه سال گذشته ۳۱ درصد افزایش یافت.

وی ادامه داد: اما میزان بارندگی‌های انجام شده نسبت به دوره آماری بلند مدت روند کاهشی داشته است و از سوی دیگر طبق پیش بینی‌های اداره کل هواشناسی استان دمای هوا دو درجه سانتیگراد افزایش خواهد یافت.

مرتضوی گفت: در واقع هر یک درجه افزایش دما، مصارف را به صورت تصاعدی بالا می‌برد و کاهش میزان بارندگی‌ها نسبت به دوره بلند مدت و افزایش دما سبب می‌شود تا مصرف کنندگان در صورت عدم رعایت الگوی مصرف به زحمت بیفتند.

وی افزود: طی ماه گذشته ۱۲ میلیون متر مکعب آب وارد سدهای استان شده‌ که بیشترین آب وارد شده به سد شیرین دره با مقدار ۶ میلیون متر مکعب بوده است.

۷۷.۲۵ درصد از پهنه استان درگیر انواع خشکسالی

علیرضا گلرخ رئیس گروه هواشناسی کاربردی اداره کل هواشناسی خراسان شمالی نیز در گفت و گو با ایسنا، گفت: ۷۷.۲۵ درصد از پهنه خراسان شمالی طی یک سال گذشته درگیر انواع خشکسالی بوده است.

به گفته وی، در حال حاضر ۲۷.۶۱درصد از پهنه استان درگیر خشکسالی خفیف، ۲۸.۲۱ درصد درگیر خشکسالی متوسط، ۲۵.۶۴ درصد درگیر خشکسالی شدید و ۵.۸۰ درصد نیز درگیر خشکسالی بسیار شدید بوده است.

گلرخ تصریح کرد: از بین شهرستان‌های استان بام و صفی آباد ۱۰۰ درصد درگیر خشکسالی است.

وی افزود: شهرستان شیروان نیز با ۴۹.۶۷ درصد شرایط بهتری را نسبت به سایر مناطق استان از لحاظ خشکسالی دارد.

انتهای پیام