به نقل از «ناطقان»

طرح پزشک خانواده به کجا رسید؟

تاریخ انتشار: ۱ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۸۱۸۱۵۰

طرح پزشک خانواده بیش از دو دهه است که از سوی نظام سلامت ارائه شده و در برخی شهر و روستاها نیز به صورت پایلوت اجرا شده، اما هنوز عمومی نشده است. ناطقان: چندین سال پیش با شنیدن اصطلاح پزشک خانواده که برخی رسانه‌ها موضوعش را داغ کردند مرتب به این فکر می‌کردم که قرار است پزشک خانواده برای ما چه کار کند که پزشک عمومی نمی‌تواند انجام دهد؟

واقعا پزشک خانواده چه اهمیتی می‌تواند در پیشگیری از بیماری‌های پیشرونده اعضای خانواده داشته باشد؟ به عقب که برمی گردم خاطرم است قدیم‌ترها که در هر منطقه پزشک‌های محلی وجود داشتند، مردم خیلی راحت‌تر می‌توانستند به آن‌ها دسترسی داشته باشند تا الان که انواع و اقسام پزشکان متخصص را برای یک درد خاص ناحیه‌ای از بدن باید در نوبت‌های طولانی بروند و در نهایت متوجه شوند که مشکل چیست و این‌ها همه چقدر هزینه اضافه بر خانواده تحمیل می‌کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در ایران سلامت، بهداشت و درمان از حقوق عامه مردم محسوب می‌شود. براساس اصل ۱۵۶ قانون اساسی احیای حقوق عامه نیز وظیفه قوه قضائیه است. دو دهه از طرح پزشک خانواده در نظام سلامت کشور گذشته، اما این برنامه هنوز به نتیجه دلخواه نرسیده و محقق نشده است. حال به مناسبت روز پزشک، (اول شهریور ماه) به سراغ موضوع با اهمیت پزشک خانواده رفته‌ایم و امید داریم که بتوان برای خانواده‌های ایرانی پزشک خانواده را در شهرها و روستاها مستقر کرد.

*محاسن اجرایی شدن طرح پزشک خانواده

طبق تحقیقات کشورهای زیادی، چون آمریکا، کانادا، آلمان، انگلستان و ایتالیا بیش از نیم قرن است که این تجربه را از سر گذرانده‌اند و در شصت کشور دیگر، چون چین، ژاپن، عربستان و ... نیز در حال اجراست.

دکتر «رضا مردادی» پزشک عمومی درباره اهمیت و ضرورت راه اندازی طرح پزشک خانواده می‌گوید: «خانواده‌های ایرانی براساس این طرح تحت پوشش یک خدمات رایگان قرار گرفته و توسط یک پزشک در منطقه خود مورد بررسی و معاینه قرار می‌گیرند. از مهمترین محاسن این طرح این است که مراجعه به متخصص و فوق تخصص تنها با نظر پزشک خانواده صورت می‌گیرد و مراجعه‌های بی مورد به پزشکان رده بالا کاسته شده، هزینه‌های خانواده و دولت نیز کم می‌شود و در کنارش بیماران هم بین همه پزشکان عادلانه تقسیم می‌شوند.

در حال حاضر نبود پزشک خانواده جزو نقاط ضعف رشته پزشکی محسوب می‌شود. در خیلی شهرهای بزرگ مثل تهران هنوز پزشک خانواده نداریم یا خیلی مناطق اصلا به گوششان چنین چیزی نخورده است. درهرحال همه درمان‌هایی که الان صورت می‌گیرد به صورت علامتی است، یعنی مریض یک علامتی دارد مثل اسهال، استفراغ یا تب و هرچیز دیگری، به پزشک مراجعه می‌کند و مشخص می‌شود که ویروس ساده یا مسمومیت غذایی گرفته یا اینکه خدایی ناکرده به سرطان روده مبتلا شده است.

بسیاری از بیماری‌های خاص و مخفی مثل انواع سرطان‌ها و بیماری‌های خودایمنی که شاید علائمی هم نداشته باشند، با راه اندازی طرح پزشک خانواده دسترسی سریعی به آن‌ها ایجاد شده و خیلی راحتتر درمان می‌شوند.»

*پزشک خانواده چه پزشکی است؟

مردادی درباره ویژگی‌های پزشک خانواده می‌گوید: «پزشک خانواده یک پزشک عمومی است که اطلاعات پزشکی جامع درباره علائم خطر و بیماری‌ها را دارد. یکی از وظایف اصلی او ارجاع بیمار به متخصص است. در بسیاری از کشورهایی که این طرح اجرا شده، دیگر کسی توسط پزشک متخصص ویزیت نمی‌شود، حتما پزشک خانواده باید ارجاع بدهد و تشخیص بگذارد که این هم همانطور که مطرح شد مزیت‌های زیادی دارد. هم بار شبکه درمان کم شده و هم در وقت مریض و هزینه‌هایش صرفه جویی می‌شود.

در ایران ممکن است یکی مشکل اعصاب داشته باشد، اما چشمش عیب پیدا کند و بعد از مدت‌ها پزشک چشم و عمومی و تخصص‌های دیگر تازه بفهمند که مشکل اعصابش بوده، در حالیکه اگر یک پزشک عمومی راهنمایی لازم را بکند، در هزینه و وقت مریض صرفه جویی می‌شود.»

«ابراهیم نوری گوشکی»، متخصص پزشکی خانواده نیز در این باره می‌گوید: «پزشک خانواده یک پزشک سلامت نگر است که مستقیم با خانواده‌ها در ارتباط و تماس است و مراقب اولیه بهداشتی محسوب می‌شود. این پزشکان در صورت مشکل، بیماری یا حوادث ناگوار با خانواده‌ها در ارتباطند و تاریخچه بیماران را می‌دانند. پزشک خانواده در واقع یک مشاور امین محسوب می‌شود که خانواده‌ها را به لحاظ روانی و جسمانی مورد توجه قرار می‌دهد.

از مهمترین ویژگی‌های پزشک خانواده انجام معاینات دوره‌ای و پیگیری وضعیت سلامت مردم، دسترسی آسان به خدمات سطح اول و مراقبت‌های اولیه و جلوگیری از مراجعه مکرر مردم به پزشکان است. در کشور ما طراحی و اجرای برنامه پزشک خانواده روستایی از سال ۸۴ با تأمین دسترسی به خدمات ۲۸ میلیون جمعیت ساکن در مناطق روستایی و عشایری و جانمایی هفت هزار پزشک عمومی و پنج هزار ماما اجرا شده است.

*چرا این طرح به سرانجام نمی‌رسد؟

طبق گفته پزشکان، این طرح در چند روستا و شهر به اجرا در آمده و دو استان و چندین روستا تحت پوشش قرار گرفته، اما منطقه وسیعی نیست و علل مختلفی هم برای آن مطرح شده؛ از جمله کمبود پزشکان عمومی و عدم تشویق آن‌ها برای همکاری در این طرح، عدم همکاری بیمه‌ها و نبود بودجه مناسب.

دکتر «کاظمی نیا» مدیر درمان تامین اجتماعی مازندران درباره اجرای طرح پزشک خانواده در کشور می‌گوید: «در حال حاضر در استان‌های فارس و مازندران این طرح اجرا شده، اما هنوز ارزیابی درستی از این طرح پایلوت نشده و همچنان ادامه‌اش در هاله‌ای از ابهام است. سازمان تأمین اجتماعی هم باید جهت‌گیری خود را در ارتباط با اجرای این طرح مشخص کند.

در ارتباط با اجرای این طرح دو نظر وجود دارد؛ یکی افرادی که این طرح را ناجی نظام سلامت می‌دانند و برخی آن را ناکارآمد و غیر اثربخش تلقی می‌کنند. به نظر من اجرای این طرح در مسیر خود دو نوع مقاومت در پیش دارد، نخست مقاومت فرهنگی و دوم ساختاری. فرهنگ تخصص گرایی جامعه تمایل دارد که خدمات را از گروه پزشکان متخصص و فوق تخصص بگیرد و تمایلی به پزشک عمومی ندارد و از این رو زمانبر بودن رفع مقاومت فرهنگی و ضعف ساختار سلامت باعث می‌شود که اجرای طرح در کوتاه مدت با موفقیت صورت نگیرد.»

در صورتی که این طرح بخواهد به سرانجام مقصود برسد، نیاز به منابع مالی پایدار، پزشکان عمومی مضاعف در شهرها و استان‌ها، رفع مشکلات زیرساخت‌های نظارتی و ساختار الکترونیک و تبعیض بیمه شدگان در دریافت رایگان درمان مستقیم دارد. امید داریم در آینده نزدیک براساس بازخوردهای مثبت طرح پایلوت در شهرهای مختلف، این طرح به طور همگانی در کل ایران به اجرا برسد.

منبع: مشرق برچسب ها: طرح ، پزشک خانواده ، نظام سلامت

منبع: ناطقان

کلیدواژه: طرح پزشک خانواده نظام سلامت طرح پزشک خانواده محسوب می شود خانواده ها پزشک عمومی نظام سلامت بیماری ها اجرا شده یک پزشک

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت nateghan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ناطقان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۸۱۸۱۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عمده شکایات مردمی از این پزشکان؛ علت چیست؟

دکتر محمدرضا خردمند در پاسخ به این سؤال که «عمده شکایات مردم به کدام اقدامات پزشکی مربوط است؟» اظهار کرد: در تمام جهان در رشته‌هایی که اعمال جراحی پرخطرتری وجود دارد احتمال صدمه به بیمار نیز بیشتر است و به دلیل پرریسک بودن اعمال جراحی در حوزه‌های زنان، ارتوپدی و جراحی، شکایات و محکومیت‌ها در این تخصص‌ها نیز بیشتر است، اما در سال‌های اخیر بیشتر آسیب‌ها در حوزه زیبایی بوده و اکنون بیشترین شکایات مردمی در زمینه خدمات زیبایی و ترمیمی است.

مراکز زیرزمینی منشأ اصلی صدمه به زیبایی مردم

به گزارش تسنیم، وی افزود: در حال حاضر مراکز زیبایی به دو دسته تقسیم شده‌اند؛ یک دسته از این مراکز توسط پزشکان تحصیل کرده که عضو سازمان نظام پزشکی و دارای مجوز مرکز تخصصی پوست و مو هستند اداره می‌شود و دسته دیگر توسط افرادی که فاقد تحصیلات و مجوز‌های پزشکی هستند اداره و این خدمات زیبایی ارائه می‌شود که دسته دوم، یعنی مراکز فاقد مجوز و صلاحیت، منشأ اصلی صدمات فوق العاده زیادی هستند که به سلامت و زیبایی مردم وارد می‌شود.

عوارض اعمال زیبایی در بسیاری از موارد غیرقابل جبران است

خردمند با بیان اینکه جبران این صدمات بسیار مشکل و پرهزینه است؛ هشدار داد: صدمات ناشی از جراحی و انجام اقدامات زیبایی در مراکز زیرزمینی و فاقد مجوز و صلاحیت پزشکی، در بسیاری از موارد متأسفانه اصلاً قابل برگشت نیست.

عمده اقدامات غیرمجاز در آرایشگاه‌ها و مراکز زیرزمینی

وی با بیان اینکه عمده این اقدامات غیرمجاز در آرایشگاه‌ها و مراکز زیرزمینی انجام می‌شود؛ بیان کرد: باید این مراکز بلافاصله پلمب و به مراجع قضایی معرفی شوند. دامپینگ یا قیمت شکنی، یعنی ارائه خدمات زیبایی با قیمت پایین‌تر از آنچه پزشکان دریافت می‌کنند؛ یکی از دلایلی است که مردم را به انجام جراحی‌ها و اقدامات زیبایی در این مراکز غیرمجاز سوق داده است.

پزشکان عمومی حق انجام جراحی زیبایی دارند؟

معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی در پاسخ به این سؤال که پزشکان عمومی حق انجام اعمال زیبایی را دارند؟: تصریح کرد: پزشکان عمومی بیش از ۹۰ درصد اورژانس‌های بیمارستان‌های کشور را اداره می‌کنند و بیماران در بدو ورود در اورژانس‌ها عمدتاً توسط پزشکان عمومی معاینه می‌شوند و سپس پزشکان متخصص به ادامه درمان می‌پردازند، اما برای ورودشان در حوزه زیبایی، باید کمیسیون تعیین صلاحیت‌ها تعیین تکلیف و حدود وظایف پزشکان را معین کند تا از این نابسامانی که وجود دارد برطرف شود.

وی ادامه داد: ترکیب این کمیسیون شامل اعضای وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی است که باید با حضور معاون درمان وزارت بهداشت یا نمایندگان او در محل نظام پزشکی تشکیل شود، اما بیش از سه سال است که این کمیسیون تشکیل نشده است. با وجود این، به طور کلی می‌توان گفت که پزشکان عمومی برخی اعمال کوچک زیبایی مانند ژل و بوتاکس را انجام می‌دهند و اگر در همین حدود باقی بماند فعلاً منعی برای ادامه فعالیت‌شان وجود ندارد.

مجازات قصور پزشکی در حوزه زیبایی

خردمند درباره قصور پزشکی در حوزه زیبایی و مجازات آن نیز افزود: اگر صدمه به بیمار، محرز شود پزشک باید دیه پرداخت کنند و اگر شکایت انتظامی شود در مراجع انتظامی نیز محکومیت اعمال خواهد شد. همچنین قانون مجازات اسلامی برای مواردی که قصور پزشکی منجر به فوت شود مجازات حبس را در نظر گرفته، اما سازمان نظام پزشکی معتقد است که این مجازات باید به جرائم نقدی یا خدمات پزشکی تبدیل شود تا مردم از دسترسی به پزشک محروم نشوند.

معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی با اشاره به این که در قانون سازمان نظام پزشکی، وظیفه نظارت بر عهده سازمان نظام پزشکی گذاشته نشده است؛ ادامه داد: وظیفه نظارت بر مراکز درمانی و عملکرد پزشکان بر عهده معاونت‌های درمان و بهداشت وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی است البته در جرائم مشهور ضابطین قضاتیی نیز می‌توانند به موضوع ورود پیدا کنند.