به نقل از «فردا»

عضو مجلس خبرگان رهبری: نباید برای رسیدن به توافق به هر قیمتی عجله کرد

تاریخ انتشار: ۴ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۸۴۳۷۴۳

در دور ششم مذاکرات وین که در خرداد 1400 برگزار شد و آخرین مذاکرات احیای برجام توسط دولت سابق بود، متنی به عنوان پیش نویس توافق آماده شد که به باور کارشناسان اصولگرا، منافع ملی ایران را تأمین نمی‌کرد و حتی در بعضی موارد تیم مذاکره کننده وقت از معدود امتیازاتی که برجام برای کشور حاصل می‌کرد، عقب نشینی کرده بودند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از ابتدای شروع به کار دولت سیزدهم در تابستان سال گذشته، مذاکرات احیای توافق (2015) برجام و رفع تحریم‌های هسته‌ای در دستور کار دولت جدید قرار گرفت؛ در این راستا تیم مذاکره کننده جدید با کنار گذاشتن متن پیشنهادی وین 6، به دنبال تهیه پیش‌نویسی جدید برای کسب منافع کشور بوده است و کارشناسان معتقدند دلیل تأخیر در حصول توافق نهایی همین مسئله است. با این وجود اما برخی از رسانه‌ها و اشخاص اصلاح‌طلب معتقد هستند که دولت جدید در حصول توافق تعلل می‌کند و نسبت به این موضوع انتقاداتی دارند.

در همین باره گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام‌والمسلمین جواد مجتهد شبستری، عضو مجلس خبرگان رهبری داشتیم که در زیر می‌خوانید:

 

فارس: نظر شما درباره وضعیت فعلی مذاکرات احیای توافق برجام چیست و دلیل طولانی‌ شدن روند آن را چطور ارزیابی می‌کنید؟

مجتهد شبستری: دولت و مردم ما به دنبال توافق و رفع تحریم‌ها هستند ولی نه به هر قیمتی؛ یعنی توافق معقول و برجامی که مصالح ملت ایران در آن کاملاً دیده و تضمین شود، مطلوب ملت ایران است، بنابراین اگر دولت محترم با تأمل مذاکرات را بررسی می‌کند و با تأنی قضایا را پیش می‌برد، به این خاطر است که اولاً باید مصالح و شرایط کشور در نظر گرفته شود و ثانیاً در حال حاضر توپ در زمین دولت آمریکاست، یعنی جمهوری اسلامی ایران نظرات خودش را منعکس کرده و این دولت آمریکا و کشورهای غربی هستند که باید به آن پاسخ دهند.

در مقطع کنونی بسیاری از کشورها، فرمایش مقام معظم رهبری و خواسته ملت ایران را در مورد اخذ تضمین‌های لازم برای اجرای تعهدات، منطقی قلمداد کردند. برای ما مهم است اینطور نباشد که هر دولتی در آمریکا روی کار بیاید، بتوانند قرارداد با ایران را به هم بزند و یک طرفه و بدون هیچگونه پرداخت غرامتی از برجام خارج شود؛ این مسئله به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست، بنابراین اگر در این مورد تأمل و تأنی از ناحیه دولت وجود دارد، برای این است که منافع ملت در نظر گرفته شده و تضمین های لازم اخذ شود.

فارس: به نظر شما دلیل و انگیزه انتقادات اشخاص و رسانه‌های اصلاح‌طلب نسبت به دولت برای تعجیل در به نتیجه رساندن توافق چیست؟

مجتهدی شبستری: اینکه گفته شود باید بدون هیچ قید و شرطی برجام را امضا کنیم، قطعاً غیرمعقول و مخالف مصالح کشور است و قطعاً باید تضمین‌های لازم اخذ شود تا هر کشوری نتواند یک طرفه از این قرارداد خارج شود. شاید این افراد دنبال این هستند که ما بدون در نظر گرفتن شرایط و تضمین های لازم کار را تمام کنیم ولی این به مصلحت کشور نیست و باید اجازه دهیم تا کارشناسان و مسئولان ما که در این حوزه مسئولیت دارند، یعنی شورای عالی امنیت ملی، وزارت امور خارجه، رئیس محترم جمهور و احیانا در صورت نیاز تصویب مجدد، مجلس شورای اسلامی، تمام جوانب را رعایت کرده و با دقت لازم، بندهای برجام را مجدداً بررسی کنند.

معتقدم حتی می‌توان در صورتی که مصلحت ایجاب کند، متن توافق در اختیار مردم قرار گیرد و تمام آن توسط مردم مطالعه شود تا اتفاقات دولت قبل که آقای ظریف برجام را کامل نخوانده، امضا کرده بود، تکرار نشود. باید تمام شرایط و متن قرارداد، کاملاً خوانده شده و به درستی ترجمه شود و بعد از آن که تمام جوانب قضیه سنجیده شد، به امضا برسد تا جوری نباشد که ما توسط نسل های آینده مورد سوال و احیاناً مواخذه قرار بگیریم و از ما سوال کنند چرا مصالح کشور را رعایت نکردید؟

در به نتیجه رسیدن مذاکرات نباید عجله داشته باشیم و قبل از اینکه منافع ملی و ملاحظات مورد نظر مقام معظم رهبری که چند سال پیش فرموده بودند، تأمین شود، نباید برای رسیدن به توافق به هر قیمتی عجله کرد بلکه باید توافق را بر اساس مصالح، شروط و تضمین‌های معقول و منطقی، قبول و امضا کنیم.

 

منبع: فردا

کلیدواژه: مجتهد شبستری تضمین های لازم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.fardanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فردا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۸۴۳۷۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

محمد صدر: ایران با اسرائیل درگیر نشد، با ناتو رو در رو شد

سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام معتقد است که در شرایط فعلی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران باید به‌شدت فعال‌تر شود و ضمن در پیش گرفتن دیپلماسی متوازن و متعادل با همه کشورهای جهان، به‌دنبال خنثی کردن تلاش‌های حامیان (رژیم) اسرائیل برای افزایش فشار علیه ایران باشد.

به گزارش هم میهن، این دیپلمات پیشین معتقد است که وزارت امور خارجه باید تلاش برای احیای برجام و خروج از لیست سیاه FATF را در اولویت کارهای خود قرار دهد، چراکه این دو پرونده باعث شده‌است که استمرار تحریم‌های گسترده علیه ایران باعث مشکلات عدیده اقتصادی برای کشور شود.

سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نکاتی را مطرح کرده است که می‌خوانید:

به نظر می‌رسد فاز نظامی رویارویی مستقیم ایران و اسرائیل به پایان رسیده‌است. فکر می‌کنید که دستگاه سیاست خارجی و دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این شرایط چه مسئولیتی بر عهده دارد؟

شرایط به‌گونه‌ای است که موقعیت نظامی و جایگاه ایران در منطقه تا حدی مورد توجه کشورهای منطقه و جهان قرار گرفته‌است. الان شرایطی پدید آمده‌است که باید فعالیت‌های جدی دیپلماتیک در زمینه‌های مختلف آغاز شود. حامیان (رژیم) اسرائیل، چه در آمریکا و اروپا و چه در نهادهایی مانند اتحادیه اروپا و گروه ۷ سعی می‌کنند که از این وقایع سوءاستفاده کنند و فشارها را بر تهران افزایش دهند.

این کشورها و نهادها به‌هیچ‌وجه نگران حمله (رژیم) اسرائیل به کنسول‌گری ایران در دمشق نبودند، اما حالا به‌گونه‌ای رفتار می‌کنند که انگار پاسخ مشروع ایران به این اقدام نظامی باعث نگرانی آن‌ها شده‌است. با توجه به اینکه جو تبلیغاتی علیه ایران تشدید شده و این کشورها قصد دارند به‌دنبال تحریم ایران بروند، باید کارزار جدی دیپلماتیک در زمینه‌های مختلف، هم در منطقه و هم در اروپا و سازمان ملل داشته‌باشیم تا بتوانیم اقدام‌هایی را که کشورهای غربی قصد دارند علیه ایران انجام دهند، خنثی شود.

در عین حال دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی باید تمام تلاش خود را به کار گیرد که قضایای مسکوت و معطل‌مانده از گذشته مانند برجام و FATF را نیز حل و فصل کند، چراکه تا این قضایای دیپلماتیک حل‌وفصل نشود، ما از تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی شدید ناشی از آن رنج خواهیم برد.

فکر می‌کنید با تحولات اخیر آیا آمریکایی‌ها حاضر خواهند بود باز هم پای میز مذاکره بنشینند و در مورد برجام صحبت کنند؟

الان آمریکا در شرایط خاصی قرار دارد. در شش ماه گذشته هم مشخص شد که آمریکایی‌ها به دنبال مشارکت در جنگ یا گسترش بحران در منطقه نیستند و تا این حد مشخص شده‌است که سیاست آمریکا این است که جنگ غزه در سراسر خاورمیانه گسترش پیدا نکند، پای کشورهای دیگر به آن کشیده‌نشود و آمریکا درگیر یک منازعه جدید در منطقه نشود.

در این زمینه به نظر می‌رسد که انگیزه‌های ایران و آمریکا مشابه یکدیگر باشد و ایران هم علاقه‌ای به گسترش منازعه در منطقه ندارد. اما در مورد برجام و مسائل مرتبط با آن، شاید هنوز وقت گفت‌وگو در این مورد فرا نرسیده‌باشد. در چارچوب تعامل دیپلماتیک شاید هم لازم نباشد که در گام نخست سراغ احیای برجام برویم.

الان اولویت‌های مهمی وجود دارد. آمریکا که ۶ سال است از برجام خارج شده‌است و عضو این توافق نیست، این امکان وجود دارد که با طرف‌های باقی‌مانده در برجام برای اجرای احکام معطل‌مانده آن تعامل کرد و در این زمینه مذاکرات را با جدیت پی گرفت.

برای این مهم لازم است که کارشناسان خبره سیاست خارجی وارد کار شوند و دولت از ظرفیت‌های دیپلمات‌های باتجربه و نخبه کشور برای مذاکرات در مورد برنامه هسته‌ای ایران استفاده کند و اجازه بدهد که چه در حوزه مذاکرات هسته‌ای و چه در حوزه خارج شدن از فهرست سیاه FATF وضعیت از حالت توقف خارج شود و کارها پیش برود.

ارزیابی شما از عملکرد ۷ ماه گذشته دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی بعد از عملیات طوفان‌الاقصی و جنگ غزه چیست؟

این سوال خیلی کلی است و نمی‌توان به سادگی به آن پاسخ قاطعی داد. قضایای مختلف در حوزه سیاست خارجی با هم مرتبط است. دستگاه سیاست خارجی موظف است که منافع بین‌المللی کشور را در همه حوزه‌ها با جدیت پیگیری کند. همانگونه که عرض کردم چه در حوزه برجام و FATF و چه در حوزه جلوگیری از افزایش فشار به ایران پس از پاسخ نظامی ایران به (رژیم) اسرائیل، دستگاه دیپلماسی باید مقتدرانه پیگیر منافع ایران باشد.

در عین حال باید در حوزه‌های دیگر مانند روابط دوجانبه مثل روابط با سوریه، روابط با روسیه و چین، دستگاه دیپلماسی ما فعالانه‌تر عمل کند. مهم‌ترین مسئله این است که باید از این محدودیت‌هایی که برای سیاست خارجی ایجاد شده‌است، خارج شویم و باید روابط خارجی خود را خیلی جدی با همه کشورها گسترش دهیم. نباید روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به یکی دو کشور خاص محدود شود.

اگر روابط ما مثل شرایط کنونی محدود باقی بماند، قدرت‌های دیگر از این محدودیت سوءاستفاده خواهند کرد. دستگاه دیپلماسی باید به صورت جدی در این زمینه‌ها فعال شود و تغییرات جدی به وجود بیاورد.

عملیات وعده صادق تا چه اندازه باعث شد که اسرائیلی‌ها نسبت به عملکردشان در آینده محتاط‌تر شوند؟

بسیار مؤثر بود. اسرائیلی‌ها باور نمی‌کردند که ایران دست به اقدامی چنین گسترده در واکنش به اقدامات آن‌ها بزند. اسرائیل بعد از جنگ ۱۹۷۳ پوشش امنیتی قدرتمندی برای خودش ایجاد کرده‌بود و هم متحدانش چه در غرب از طرف آمریکا و اروپا و چه در شرق از طریق شوروی و بعد از آن روسیه، کمک‌های گسترده نظامی و دفاعی در اختیار اسرائیل قرار می‌دادند.

قدرت‌های جهانی پذیرفته‌بودند که موجودیت (رژیم) اسرائیل و امنیت اسرائیل از اولویت‌های اصلی خودشان است. این موضوع در آمریکا به یک سیاست دوحزبی و اجماعی تبدیل شده‌بود و کار تا جایی پیش رفت که از اسرائیل با عنوان ایالت پنجاه‌ویکم آمریکا یاد می‌شد. در نیم قرن گذشته به جز یک مورد پرتاب موشک‌های عراق به سمت اسرائیل، هیچ حمله‌ای به اسرائیل نشده‌بود و اسرائیل تصور می‌کرد که سازوکار بازدارندگی‌اش صددرصد موفق بوده‌است.

برای کل قدرت‌های جهانی، به‌ویژه آمریکا جا افتاده‌بود که (رژیم) اسرائیل باید از لحاظ نظامی و به‌خصوص از نظر توانمندی نیروی هوایی از همه کشورهای منطقه قوی‌تر باشد. پاسخ نظامی ایران نشان داد که این حجم از تلاش‌ها بی‌فایده بوده و اسرائیل ضربه‌پذیر است و اگر مرتکب اشتباهی شود، ضربات دیگری هم خواهد خورد.

مشارکت ائتلاف آمریکا، بریتانیا و فرانسه با حمایت برخی کشورهای عربی در رهگیری و انهدام موشک‌ها و پهپادهای ایرانی باعث شد که برخی تحلیل‌گران این موضوع را مطرح کرده‌اند که اسرائیل و آمریکا یک گام به ایجاد یک ائتلاف منطقه‌ای با مشارکت اسرائیل و کشورهای عربی برای مقابله با ایران نزدیک‌تر شده‌اند. نظر شما در مورد این مسئله چیست؟

منازعه‌ای که بین ایران و اسرائیل پیش آمد، در واقع فقط بین ایران و (رژیم) اسرائیل نبود، بلکه بین ایران و ناتو بود. تمام ظرفیت‌های کشورهای عضو ناتو به کمک اسرائیل آمد و به همین دلیل هم بود که موفق شدند برخی از پهپادها و موشک‌های ایران را منهدم کنند. صرفاً خود اسرائیل در عملیات ایران مدافع نبود، بلکه ظرفیت بزرگی از کشورهای عضو ناتو در این دفاع مشارکت کردند. همین موضوع نشان‌دهنده توان و قدرت موشکی و پهپادی ایران بود، چراکه برای بی‌اثر کردن این عملیات کل ظرفیت کشورهای متحد اسرائیل در ناتو با همه امکانات وارد صحنه شدند.

بعضی از کشورهای عربی مثل اردن از (رژیم) اسرائیل دفاع کردند و برخی کشورهای عربی هم آسمان خودشان را در اختیار آمریکا و انگلیس و فرانسه قرار دادند و سعی کردند که در این حمله اسرائیل ضربات کمتری بخورد. اسم این ائتلاف را هر چیزی بگذاریم، چه به آن بگوییم ناتوی خاورمیانه یا ناتوی عربی یا هر چیز دیگر، در این شرایط شاهد بروز عملی آن بودیم.

ولی اینکه در آینده قرار باشد چنین تشکیلاتی واقعاً شکل بگیرد، به شرایط آینده منطقه بستگی دارد و از الان نمی‌توان پیش‌بینی کرد؛ به‌خصوص اینکه کشورهای منطقه هم می‌دانند که اگر بخواهند وارد فاز یک ائتلاف شوند، آنگاه باید امنیت و آینده خود را دربست در اختیار آمریکا و اسرائیل قرار دهند و خودشان را با آن‌ها هم‌سرنوشت کنند. همانگونه که در سال‌های گذشته مشاهده کرده‌ایم، همه سیاست‌های آمریکا و اسرائیل همیشه برای همه کشورهای عربی قابل پذیرش نیستند.