برگشتن سایه به زادگاهش کار دشواری بود/وداع تهرانی‌ها با ابتهاج

به گزارش خبرنگار مهر، آیین وداع تهرانی‌ها با شاعر ملی کشور امیرهوشنگ ابتهاج صبح امروز جمعه چهارم شهریور ۱۴۰۱ در محوطه مقابل تالار وحدت با حضور جمعیتی از طرفداران ادبیات فارسی و شعر ابتهاج برگزار شد.

سایه بالاخره بازگشت

یلدا ابتهاج در آیین دقایقی را برای حاضران سخنرانی کرد. وی گفت: سایه بالاخره به سرزمین خودش بازگشت و با هفت هزار سالگان سر به سر شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

برگشتن سایه کار دشواری بود، اما به هر حال با همکاری عده زیادی از دوستان بویژه عزیزان مسئول در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همچنین سفارت ایران در آلمان این اتفاق رخ داد.

وی افزود: من و کیوان و کاوه ابتهاج توانستیم مشکل را حل کنیم و امروز سایه اینجا در وطن است و با مشایعت شما به زادگاهش می‌رود و آنجا به خاک سپرده می‌شود. به دلیل دوری مسافت و... خاکسپاری در باغ محتشم رشت به فردا یعنی شنبه پنجم شهریور ۱۴۰۱ موکول شده است. من هیچگاه تصور امروز را نداشتم. به همه شما تسلیت می‌گویم و امیدوارم این امانت را از ما بپذیرید.

ابتهاج ادامه داد: این جسم سایه است که دیگر وجود ندارد. شاعر با شعرش در این سرزمین ماندگار می‌شود. خوب و بد هر آدمی پس از آیین خاکسپاری‌اش پاک می‌شود. پدرم مرد شریفی بود و تا آخرین نفسش در بیمارستانی در غربت به یاد غم و شادی مردم ایران بود.

سایه هویت ما را در شعرش حفظ کرد

یلدا ابتهاج در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به دغدغه‌های شعری سایه گفت: پدرم هیچ پیامی را جز با شعرش برای مردم ایران نگفته است. او هویت ما را در شعر حفظ کرد و امروز همه ما وارث گفته‌ها و اشعارش هستیم. ما باید در شعر او تامل کنیم و متوجه شویم که سایه با این ابیات می‌خواسته چه به ما بگوید؟

یلدا ابتهاج اضافه کرد: دغدغه همیشگی سایه پاسداشت حرمت وطن بود و دوست داشت همه ما هم به گذشتگان نگاه کنیم و هم آیندگان را پاس بداریم. در آخرین لحظات زندگی‌اش می‌گفت می‌خواهم به رشت برگردم چون به آنجا تعلق دارم و می‌دانم که هرکسی را که به صمیمیت با مردم صحبت کند، آنها او را می‌پذیرند.

وی با اشاره به اینکه سایه سختی‌های زیادی را از سر گذراند گفت: سایه سختی بسیار کشید، اما هیچگاه تلخ نشد و امید را به خود و ما بازگرداند. امیدوارم این یادگاری را از ما بپذیرید. من بعد از چند روزی به آلمان بازمی‌گردم و نمی‌توانم هر روز سر مزار بروم. امیدوارم شما مردم ایران در هر جای کشور که هستید او را تنها نگذارید و به مزارش در باغ محتشم که امیدوارم آبرومند باشد، بروید و او را همیشه با خواندن اشعارش یاد کنید.

سایه زنده می‌شد اگر برایش شعر می‌خواندیم

دیگر سخنران این مراسم احمد جلالی، استاد فلسفه و نماینده و سفیر پیشین ایران در یونسکو بود. وی گفت: بنده این افتخار را داشتم که در چند روز آخر زندگانی سایه در کلن همراهش باشم. تا زمانی که فرسودگی بدن اجازه می‌داد در آن حالت بیماری‌ای که به رفتن او انجامید، همچنان می‌شد سرحالش آورد و برق را به چشمان بیمارش انداخت. و من این حیله را می‌دانستم. می‌دانستم که اکر برای سایه شعر بخوانیم، جان می‌گیرد.

وی افزود: سایه در نهم اوت فوت کرد و من پنجم اوت به نزدش رفتم و وقایع را نوشتم. به همراه یلدا به سراغش رفتیم. خواب بود اما یلدا بیدارش کرد و بعد از ابراز محبت من شروع به حرف زدن کردم که سایه جان این غزل را یادت هست؟ در حین خواندن غزل بودم که دیدم چشمانش شروع به درخشیدن کرد و به فکر فرو رفت. غزل این بود:

شمعِ خود سوخته بزمِ غریبانه خویشم / غمِ بیگانه ندارم که به پروانه خویشم

من ازین دست نبودم، غلط آوردی‌ام اینجا / ببر ای بادِ پریشان! به سرِ خانه خویشم

نه من آن میوه فروشم که به بازارِ تو کوشم / لاله دشتِ نهان داشته در دانه خویشم

تو و آن رنجِ تمنا همه تشویشِ مبادا / من و این گنجِ دلِ خوش که به ویرانه خویشم

قطره‌ای اشکم و افتاده‌ام از چشم تو امّا / گردن آویزِ غمِ عشقم و دُردانه خویشم

هرگزم راه نزد ساغرِ زرّینِ حریفان / بسم این عیش که دُردی کشِ پیمانه خویشم

هوشمندانِ جهان را غمِ سودای جهان بس / فارغ از سود و زیان با دلِ دیوانه خویشم

سایه جان قصه چه پرسی که در آیینه چه دیدی / دیدم آن روی و از آن روست که جانانه خویشم

جلالی اضافه کرد: سایه بعد از پایان غزل گفت که تمام این غزل زاییده یک مصرع حافظ است که گفت: بعد از این روی من و آینه وصل جمال. این یک مصرع را پرورش دادم و شد این غزل. و من چقدر خوشحال شدم که همچنان با شعر فارسی و در بستر بیماری سایه از رودکی یاد می‌کرد و سخن می‌گفت و انرژی می‌ورزید و مدت سه ساعت با همان حال در بحث از شعر بود و اینکه چگونه این غزل از یک مصرح حافظ ساخته شد.

جلالی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این نکته رگ خواب سایه صحبت از ظرافت‌های زبان فارسی بود، گفت: به قول استاد شفیعی کدکنی که تالمات روحی‌شان اجازه نداد در این مجلس سخن بگویند، اگر صد سال شعر فارسی را در نظر بگیریم و غربال کنیم تا به دانه درشت‌ها برسیم قطعا سایه بین دو سه دانه درشت اصلی قرار دارد. بسیاری از غزل‌های سایه ساختنشان گاه تا چهار سال طول می‌کشید. چیزی به ذهنش می‌رسید و بیتی می‌گفت و همچنان با آن ور می‌رفت.

وی ادامه داد: غزل آینه در آینه مطلعش مژده بده مژده بده یار پسندید مرا است. اما شروع سرایشش این بیت نبوده است. او در سالی مهمان مومن قناعت بود در سمرقند و همان دوران نیز شعر سایه در جهان زبان فارسی و بسیار وسیع‌تر از مرزهای جغرافیای سیاسی شناخته می‌شد. در مهمانی از او خواست شد شعری بخواند. بعد شنونده سمرقندی آن چنان سر ذوق می‌آید که اجازه می‌گیرد تا گونه سایه را ببوسد. و بعد سایه در لحظه این بیت را می‌سراید که:

کعبه منم، قبله منم، سوی من آرید نماز / کان صنمِ قبله نما خم شد و بوسید مرا

جلالی گفت: این بیت می‌آید و بعد آرام آرام تبدیل به غزل آینه در آینه می‌شود. اگر یک هسته بی طرف بیایند و ۱۰ نفر ادیب برجسته جهان را نام ببرند، قطعا پنج نفر از آنها ایرانی هستند و این به دلیل آن است که ایرانیان شعر را زندگی می‌کنند. سایه شخصا به من گفت که این همه مردم هستند که با شعر من زندگی می‌کنند اما من آنها را نمی‌شناسم و این سرمایه من است. یکبار همراه با دکتر شفیعی به شاهرود آمده بودند و جالب اینجا بود که بچه‌های دبیرستانی او را در خیابان دیدند و شناختند و نزدش رفتند و شعر خواندند.

کد خبر 5573134

منبع: مهر

کلیدواژه: هوشنگ ابتهاج هوشنگ ابتهاج درگذشت مراسم تشییع احمد جلالی شعر معاصر فارسی معرفی کتاب کتاب و کتابخوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران حوزه هنری هوشنگ ابتهاج تازه های نشر نهاد کتابخانه های عمومی کشور وزارت فرهنگ و ارشاداسلامی دفاع مقدس ترجمه انتشارات کتاب جمکران کیومرث عباسی قصری نشر نو

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۸۴۴۳۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سایه سنگین جنبش دانشجویی حامی فلسطین بر سر انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا

‌خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل: اعتراض‌های دانشجویی در دانشگاه‌های سراسر آمریکا همچنان ادامه دارد و علیرغم برخورد خشونت‌آمیز پلیس آمریکا و بازداشت بیش از ۲ هزار دانشجو، دانشجویان اعلام کرده‌اند تا زمانی که آتش‌بس در غزه برقرار نشود، به اعتراض خود ادامه خواهند داد.

اعتراضات دانشجویی در آمریکا در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری

انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا در حالی حدود ۶ ماه دیگر (نوامبر / آبان) برگزار خواهد شد و «جو بایدن» گزینه اصلی حزب دموکرات است که علاوه بر جنایت‌های هفت ماهه در نوار غزه، جنبش دانشجویی نیز بر سپهر سیاسی ایالات متحده سایه افکنده‌است. به تازگی پایگاه خبری «اکسیوس» با اشاره به اوج‌گیری اعتراض‌های دانشجویی در آمریکا، این وضعیت را بر انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ این کشور اثرگذار دانسته و استدلال کرده که همین امر سبب وحشت دموکرات‌ها شده‌است. به نوشته این پایگاه خبری آمریکایی، همزمان با اوج گرفتن اعتراض‌های حامیان فلسطین در دانشگاه‌های آمریکا، نگرانی دموکرات‌های مجلس نمایندگان و سنا رو به افزایش است.

اکسیوس در این مطلب اذعان می‌کند: اعتراض گروه‌های دانشجویی حامی فلسطین به یک پویایی سیاسی دامن زده که پس از حمله هفتم اکتبر حماس آغاز شد و در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا می‌تواند بر نتیجه آن اثرگذار باشد. یکی از دموکرات‌های مجلس نمایندگان آمریکا در همین زمینه به اکسیوس گفته‌است که «هرچه اعتراض‌ها بیشتر ادامه پیدا کند، وضعیت برای انتخابات هم بدتر می‌شود».

دیگر رسانه‌های آمریکایی نیز در این زمینه به طیف سیاسی حاکم و شخص رئیس‌جمهوری همواره هشدار می‌دهند. روزنامه «گاردین» انگلیس چهارشنبه هفته گذشته نوشت: کارشناسان هشدار داده‌اند که سیاست‌های رئیس‌جمهوری ایالات متحده و دموکرات‌ها در قبال اسرائیل که اعتراض هزاران دانشجو در سراسر آمریکا را برانگیخته است، می‌تواند بر رأی جوانان به «جو بایدن» تأثیر گذاشته و به شانس انتخاب مجدد وی آسیب بزند.

«جاناتان زیمرمن» استاد دانشگاه پنسیلوانیا در این زمینه تاکید کرده‌است: «تهدید واقعی برای بایدن این است که رای‌دهندگان جوان‌تر به‌ویژه رای‌دهندگان تحصیل‌کرده دانشگاهی، در انتخابات حضور پیدا نکنند.»

این خطر زمانی جدی‌تر به نظر می‌رسد که حتی «کالج دموکرات‌های آمریکا» (CDA) که یک سازمان میانه‌رو و حامی بایدن است، روز سه‌شنبه گذشته از حزب خود انتقاد و در بیانیه‌ای اعلام کرد که هر روزی که دموکرات‌ها نتوانند در اتحاد باهم از آتش‌بس دائمی در جنگ غزه، راه حل «دو دولتی» و به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطین حمایت کنند، جوانان بیشتر و بیشتری از این حزب مأیوس می‌شوند.

در بخشی از این بیانیه به نقل از نمایندگان دانشجویان در حزب دموکرات آمریکا آمده است: ما به عنوان رای‌دهندگان جوان همگی آگاه هستیم که انتخابات نوامبر در پیش است و آراء ما در اینکه چه کسی به کاخ سفید راه می‌یابد، تعیین کننده خواهد بود. کاخ سفید در راهبرد حمایت از بنیامین نتانیاهو نخست وزیر (رژیم) اسرائیل و بی‌تفاوتی نسبت به جایگاه خود و خواسته همه آمریکایی‌هایی که به دنبال پایان دادن به این جنگ هستند، اشتباه کرده‌است.

بنابراین از نگاه ناظران، خشم رای‌دهندگان آمریکایی از بایدن به دلیل حمایت از رژیم صهیونیستی و مدیریت ضعیف و منفعلانه او در قبال آتش‌بس و کشتار غیرنظامیان فلسطینی ممکن است به شکست سیاسی حزب دموکرات در انتخابات ۲۰۲۴ ریاست جمهوری آمریکا بیانجامد.

مردم آمریکا معتقدند که دولت بایدن با وجود اعتراض‌های دانشجویی و مردمی کم سابقه در محکومیت حمله‌های رژیم صهیونیستی علیه غزه و نارضایتی آن‌ها از تخصیص بودجه هنگفت مالی و تسلیحاتی به نفع این رژیم، صدای رای‌دهندگان و مالیات دهندگان آمریکایی را نشنیده و رضایت لابی‌های صهیونیستی را بر رضایت مردم خود ترجیح می‌دهد.

بنابراین در چند قدمی انتخابات، جوانان آمریکایی از بایدن دور شده‌اند. روزنامه «یواس‌ای تودی» اوایل اردیبهشت‌ماه با اشاره به نتایج نظرسنجی‌های اخیر اعلام کرد که محبوبیت بایدن در میان جوانان این کشور در حال کاهش است و این امر می‌تواند زنگ خطری برای این سیاستمدار دموکرات در انتخابات ۲۰۲۴ ریاست جمهوری ایالات متحده باشد.

همچنین نظرسنجی جوانان هاروارد که بین ۲۰ هزار جوان ۱۸ تا ۲۹ ساله انجام شده‌است، نشان داد که حمایت از بایدن در میان جوانان در حال ریزش است. نظرسنجی اخیر دانشگاه «سافولک» که در ژانویه منتشر شد هم نشان می‌داد که در میان رأی دهندگان زیر ۳۵ سال، ترامپ پیشتاز است.

مسلمانان و عرب تبارهای امریکایی از بایدن انتقام می‌گیرند؟

تنها دانشجویان و جوانان آمریکایی نیستند که از بایدن و دموکرات‌ها روی برگردانده‌اند، مسلمانان و آمریکایی‌های عرب‌تبار نیز در انتخابات پیش رو از رئیس‌جمهوری که چهار سال پیش با رأی آنان وارد کاخ سفید شده‌بود، انتقام خواهند گرفت.

آمریکایی‌های عرب‌تبار و مسلمان می‌گویند که بایدن را مجازات خواهند کرد حتی اگر به قیمت شکست دموکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری باشد. حدود ۴.۵ میلیون مسلمان آمریکایی وجود دارند که بیش از ۱ درصد از جمعیت ایالات متحده را تشکیل می‌دهند. آراء رای‌دهندگان عرب‌تبار تفاوت چشمگیری را در رقابت تنگاتنگ ۲۰۲۰ ایجاد کرد.

در انتخابات آن سال، بایدن با ۱۵۴ هزار رأی در میشیگان از ترامپ پیشی گرفت؛ رأیی که عمدتاً به جامعه آمریکایی‌های عرب‌تبار که پنج درصد آرا را به خود اختصاص داده‌بودند، تعلق داشت. میشیگان خانه حدود ۲۴۰ هزار آمریکایی عرب‌تبار است. در جورجیا بایدن با کمتر از ۱۲ هزار رأی پیروز شد. در آن ایالت بیش از ۵۷ هزار آمریکایی عرب‌تبار زندگی می‌کنند.

با این وجود، افزایش نارضایتی در آن جوامع به این معنا است که برای اولین بار در ۲۶ سال گذشته حزب دموکرات دیگر گزینه‌ مناسبی برای بسیاری از رأی دهندگان عرب‌تبار چه مسیحی و چه مسلمان نیست. میزان محبوبیت بایدن در میان آمریکایی‌های عرب تبار از ۵۹ درصد در سال ۲۰۲۰ به ۱۷ درصد در سال ۲۰۲۳ رسید که البته همین میزان نیز در سال ۲۰۲۴ با تداوم و تشدید نسل‌کشی در غزه و شکل‌گیری جنبش دانشجویی جاری کاهش چشمگیری داشته‌است.

بنابراین حدود ۷۰ درصد مسلمانان آمریکایی در سال ۲۰۲۰ در مقابل ترامپ به بایدن رأی داده‌بودند و بر اساس گزارش شورای روابط آمریکایی -اسلامی حدود ۲ میلیون مسلمان در حال حاضر برای رأی دادن در انتخابات ۲۰۲۴ ثبت نام کرده‌اند که بی‌تردید بایدن گزینه مورد نظر آنها نخواهد بود. چند ماه پیش «ایلهان عمر» نماینده دموکرات ایالت مینه‌سوتای آمریکا به رئیس‌جمهوری این کشور هشدار داد که انتخاب مجدد وی در رقابت‌های ریاست‌جمهوری، در سایه نادیده گرفتن خواسته‌های جوانان و مسلمانان «دل شکسته» به مشکل خواهد خورد.

کد خبر 6096954