پیام بایدن به ایران / مذاکره ادامه دارد؟
تاریخ انتشار: ۶ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۸۶۰۶۰۱
برای مذاکرات احیای برجام برای رفع تحریم‌های ایران گویا نمی‌توان نقطه پایانی در مقطع کنونی متصور بود. «مسائل جزئی اما کلیدی باقیمانده» گزاره‌ای است که بویژه پس از پاسخ با تأخیر آمریکا به متن پیشنهادی اروپا و اصلاحات ایران بر آن، بیان می‌شود؛ مسائلی که ممکن است بار دیگر هیات‌های مذاکره‌کننده را به وین بکشاند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گزارش «وطن‌امروز»، سیاست ادامه مذاکرات، مساله‌ای است که دولت جو بایدن تمایل به آن دارد، چرا که رئیس‌جمهور آمریکا به هیچ وجه دوست ندارد عامل شکست مذاکرات لقب بگیرد و برنامه هسته‌ای ایران در آستانه انتخابات کنگره آمریکا بدل به یک شکست فاحش در کارنامه سیاست خارجی دولتش شود. این البته به این معنا هم نیست که دولت دموکرات و در رأس آن جو بایدن، بشدت مایل به احیای توافق هسته‌ای با ایران است، چه اینکه بازگشت صرف به برجام 2015 چیزی نبوده و نیست که بایدن و تیم سیاست خارجی او دنبال کرده باشند. این توافق حامیان زیادی حتی در میان هم‌حزبی‌های بایدن هم نخواهد داشت.
از این رو، بی‌راه نیست که دولت آمریکا به جهت تحمیل شرایط، تمایل دارد وضعیت به همین منوال باشد، مواضع چندباره بایدن مبنی بر اینکه از تصمیم نادرست ترامپ در خروج از برجام رنج می‌بریم ناشی از همین شرایطی است که به دولت بایدن تحمیل شده است. «بلومبرگ» خبر داد موانع بر سر راه توافق برجام همچنان ادامه دارد و تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ضمانت‌های اقتصادی، همچنان محل منازعه طرفین است. در گزارش بلومبرگ به نقل از «مقام‌های مطلع» آمده است: «ایالات‌متحده و ایران بر سر جزئیات کلیدی یک توافق قریب‌الوقوع برای احیای توافق هسته‌ای با هم اختلاف دارند و ممکن است چند هفته برای حل اختلافات‌شان زمان نیاز باشد». این رسانه آمریکایی ادامه داد: «با پاسخ واشنگتن و تهران به پیشنهاد نهایی اتحادیه اروپایی که در ازای به عقب برگرداندن برنامه هسته‌ای رو به گسترش ایران، تحریم‌ها علیه اقتصاد این کشور از جمله صادرات نفت را کاهش می‌دهد، انتظارات برای یک پیشرفت قریب‌الوقوع بالا رفت».
به نوشته بلومبرگ، یکی از مقامات ارشد اروپایی گفت طرفین هرگز تا این حد به احیای توافقنامه ۲۰۱۵ (برجام) نزدیک نشده‌اند و یک مشاور ارشد دولت بایدن هم این اظهارات را بازگو کرد. به نوشته این رسانه آمریکایی: «با این حال، ۲ مقام دیگر که از مذاکرات مطلع بودند، گفتند اختلافات بر سر تحقیقات ناظران بین‌المللی (بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی) درباره فعالیت هسته‌ای گذشته جمهوری اسلامی و دریافت ضمانت‌های اقتصادی مورد درخواست تهران در صورت خروج دولت آینده آمریکا از توافق ادامه دارد، همانطور که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا 4 سال پیش چنین کاری را انجام داد». همه مقام‌هایی که بلومبرگ در گزارش خود به اظهارات آنها استناد کرده است، از این رسانه آمریکایی خواستند به دلیل صحبت‌شان درباره «اطلاعات حساس»، هویت‌شان فاش نشود. در گزارش این رسانه آمده است: «مذاکرات (برجامی) به دقت توسط تاجران نفت و گاز زیر نظر گرفته می‌شود و همچنین توسط سیاستمدارانی که با واکنش منفی افکار عمومی روبه‌رو هستند، چرا که قیمت‌های بالای انرژی باعث افزایش تورم در سراسر جهان می‌شود و این توافق می‌تواند میلیون‌ها بشکه نفت و محصولات پالایش شده (پتروشیمی) را که ایران از زمان اعمال مجدد تحریم‌های آمریکا در سال ۲۰۱۸ توسط دولت ترامپ ذخیره کرده است، آزاد کند». یک سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید ضمن اذعان به وجود شکاف‌ها و اختلافات در مذاکرات اعلام کرد واشنگتن در حال ادامه دادن به مذاکره است.
* موانع متعدد بایدن!
«مرکز امنیت جدید آمریکا» (CNAS) اندیشکده مستقر در واشنگتن که نزدیک به جریان دموکرات است، در گزارشی نوشت بزرگترین مانع برای بازگشت آمریکا به توافق برجام، ایران نیست بلکه کنگره آمریکا است. در گزارش این اندیشکده آمریکایی آمده است: «مبهم بودن فرآیند [مذاکرات] و عدم قطعیت درباره اینکه تهران در نهایت چه می‌خواهد و با چه چیزی می‌تواند موافقت کند، باعث ایجاد تردیدهایی درباره اینکه آیا توافق در دسترس است یا خیر شده است». این تحلیل اضافه می‌کند: «اما اگر بی‌اعتمادی‌مان را درباره اینکه آیا تیم‌های مذاکره‌کننده می‌توانند تردیدها و اختلاف‌های‌شان را کنار بگذارند یا خیر کنار بگذاریم، آنچه باید در واشنگتن رخ دهد بازگشت به توافق را پیچیده‌تر می‌کند؛ کنگره باید نظر بدهد». این اندیشکده مدعی شد قانون موسوم به «بررسی توافق هسته‌ای ایران» (اینارا) که سال 2015 به تصویب کنگره رسید به نهاد قانونگذار آمریکا اختیار می‌دهد بر توافق هسته‌ای برجام یا هر توافق دیگر درباره برجام نظارت کند. در این تحلیل آمده است: «اینارا دربردارنده مفادی برای گزارش‌دهی‌ها و مجوزهای دوره‌ای است که قوه مجریه باید درباره پایبندی ایران به توافق ارائه کند. مساله دیگر بندی داخل «اینارا» است که رئیس‌جمهور را ملزم می‌کند هر گونه توافق حاصل‌شده با ایران درباره برنامه هسته‌ای خود را برای یک دوره بررسی 30 روزه تحویل کنگره دهد. در این دوره، چنانچه کنگره یک «قطعنامه مشترک عدم تأیید» (JRD) به تصویب برساند، توانایی رئیس‌جمهور برای رفع هر گونه تحریم علیه ایران خنثی خواهد شد». با این حال، مطابق این تحلیل، آنچه هنوز مشخص نیست این است که آیا دولت بایدن باید توافق احتمالی جدید با ایران را هم به کنگره ارائه کند یا خیر:«مساله‌ای که هنوز روشن نیست این است که اگر ایران و ایالات متحده هر دو به پایبندی به برجام اولیه بازگردند، آیا این هم «توافقی جدید» محسوب می‌شود که لازم است به کنگره ارائه شود؟ پاسخ این سوال به لحاظ حقوقی روشن نیست. از لحاظ سیاسی، دشوار بتوان تصور کرد دولت بایدن نظارت کنگره روی موضوعی را که محل مناقشات سیاسی تا این حد داغ است نادیده بگیرد». ماه مه، راب مالی، مذاکره‌کننده اصلی آمریکا در گفت‌وگوهای وین در یک جلسه استماع در کمیته روابط خارجی مجلس سنا گفت دولت بایدن هر گونه توافق حاصل‌شده با ایران را به موجب قانون اینارا تحویل کنگره خواهد داد. اندیشکده آمریکایی نوشته است در صورت وقوع چنین اتفاقی کنگره ممکن است با صدور یک قطعنامه ترمز توافق با ایران را بکشد. هر سناتوری می‌تواند قطعنامه مشترک عدم تأیید را معرفی کند اما تصویب آن به 60 رأی موافق نیاز خواهد داشت. CNAS (مرکز امنیت جدید آمریکا) همچنین نوشته است: «اگر فرض کنیم توافق حاصل شود و برای بررسی به کنگره ارائه شود، آیا دوام خواهد آورد؟ پاسخ کوتاه این است که محتمل است اما سخت و طاقت‌فرسا خواهد بود».
* برجام؛ کلاف سردرگم تل‌آویو
شمار سران و مقامات صهیونیست که اعتراف می‌کنند سیاست این رژیم در تحریک دونالد ترامپ جهت خروج از برجام اشتباهی راهبردی بوده این روزها در حال افزایش است. تل‌آویو در حالی تحرکات دیپلماتیک خود و تماس با واشنگتن جهت مخالفت با احیای برجام را شدت بخشیده که شکاف‌ها میان سران و نهادهای این رژیم در مخالفت با توافق افزایش یافته است. یک مقام ارشد وزارت جنگ رژیم صهیونیستی در گفت‌وگو با خبرنگاران به ارائه جزئیاتی درباره دیدار بنی گانتس، وزیر جنگ صهیونیستی و جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا پرداخت. به نوشته روزنامه تایمزآو اسرائیل، این مقام ارشد صهیونیست گفت بنی‌گانتس به مشاور امنیت ملی کاخ سفید تاکید کرده اسرائیل «نیاز دارد» آمریکا گزینه نظامی معتبری علیه ایران داشته باشد. وی همچنین به خبرنگاران گفت گانتس مخالفت اسرائیل با توافق در حال شکل‌گیری با ایران برای احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ را به سالیوان اعلام کرده است، چراکه معتقد است این، یک توافق بسیار بد است. این مقام وزارت جنگ رژیم صهیونیستی افزود: برنامه هسته‌ای ایران از زمان خروج دونالد ترامپ (رئیس‌جمهور پیشین آمریکا) از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸ گسترش یافته است. از نظر من این اقدام ترامپ اشتباه بود. وی گفت اسرائیل تلاش کرده است تا حد امکان در یکسری جنبه‌های خاص بر این توافق تاثیر بگذارد اما همانطور که می‌داند در حال حاضر (توافق) به نفع اسرائیل نیست. این مقام صهیونیست تصریح کرد آنها به دنبال طولانی‌تر و قوی‌تر کردن توافق احتمالی با ایران هستند.
***
پیام بایدن به ایران: دنبال تنش نیستم
یک روزنامه آمریکایی در گزارشی به نقل از منابع آگاه ادعا کرد، دولت بایدن طی پیامی که از طریق کانال‌های خصوصی به ایران منتقل کرده، اعلام کرده که به دنبال تشدید درگیری‌ها در منطقه نیست و تنها به دنبال محافظت از منافع آمریکاست. به گزارش ایسنا، روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارش خود با اشاره به حملات هوایی هفته گذشته آمریکا به مناطقی در شرق سوریه با ادعای اینکه در پاسخ به حملات گروه‌های مورد حمایت ایران در ۱۵ آگوست بوده، خبر داده است: یک مقام آمریکایی نزدیک به این موضوع گفته است که دولت جو بایدن (رئیس‌جمهور آمریکا) از طریق کانال‌های خصوصی و همچنین به طور علنی به ایران پیام داده است که به دنبال تشدید درگیری‌ها در منطقه نیست و فقط به دنبال حفظ منافع آمریکاست. مقامات ارشد آمریکا همچنین مدعی‌اند که حملات ۱۵ آگوست به ۲ پایگاه ایالات متحده در سوریه ممکن است تلاشی از سوی ایران برای گرفتن انتقام حمله قبلی اسرائیل از طریق هدف قرار دادن متحدان آمریکایی اسرائیل باشد. جمهوری اسلامی ایران هرگونه ارتباط با این گروه‌ها را در سوریه رد کرده است. به نوشته نیویورک‌تایمز، حمله پهپادی به پایگاه آمریکایی در التنف، واقع در نزدیکی مرز جنوب سوریه یک روز پس از آن انجام شد که اسرائیل به اهداف نظامی در استان‌های دمشق و طرطوس سوریه حمله کرد.
منبع: وطن امروز
منبع: فردا
کلیدواژه: مذاکرات هسته ای پیام بایدن به ایران برنامه هسته ای توافق هسته ای احیای توافق دولت بایدن رئیس جمهور
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.fardanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فردا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۸۶۰۶۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جنگ جهانی نفت؛ بایدن در تنگنای تحریم‌ها، قیمت‌ها و انتخابات
تدابیر تحریمی جدید مجلس آمریکا علیه ایران، ونزوئلا و روسیه می‌تواند با افزایش قیمت نفت خام، به شانس پیروزی مجدد بایدن در انتخابات امسال آسیب بزند.
به گزارش اکوایران، دولت بایدن از به کار گرفتن تحریم‌های نفتی برای تسلیم‌کردن کشورهای متخاصم بیزار بوده و از بالارفتن قیمت نفت در سال انتخاباتی آمریکا هراس دارد. اما ممکن است جو بایدن مجبور به این کار شود؛ چرا که قانون‌گذاران کنگره دور تحریم‌های جدیدی را علیه کشورهایی مانند ایران اعمال کرده‌اند که می‌تواند بخش بزرگی از نفت موجود در بازارهای جهانی را خارج ساخته و تعادل را به هم بزند.
به نوشته کیث جانسون برای وبگاه فارن پالیسی، سؤال این است که آیا تحریم‌های جدید بر تولیدکنندگان بزرگ نفت، منجر به افزایش قیمت نفت در اواخر سال جاری می‌شود یا اینکه جریان نفت از قاره آمریکا به واشنگتن این امکان را می‌دهد که قیمت نفت و رفتار کشورهای متخاصم را کنترل کند؟
وسواس کنگره به تحریم ایرانآخرین تلاش‌های کنگره شامل لایحه تحریمی جدیدی بود که صادرات نفت ایران (و خریداران چینی آنها) را به عنوان بخشی از یک برنامه جامع هدف قرار می‌داد. این لایحه بخشی از بسته‌ای بزرگ‌تر است که شامل کمک‌های دفاعی به اوکراین، اسرائیل و آسیا-اقیانوسیه نیز می‌شود. در صورت تصویب، تأیید رئیس‌جمهور و اجرای کامل، این تحریم‌ها می‌توانند بیش از ۷۰۰ هزار بشکه در روز نفت ایران را از بازار حذف کند که تقریباً نیمی از صادرات فعلی ایران را تشکیل می‌دهد.
اما این همه ماجرا نیست. لایحه تحریم‌ها تنها چند روز پس از آن ارائه شد که دولت بایدن، تحت فشار دوحزبی کنگره، به دلیل نقض مکرر وعده‌های کاراکاس در مورد برگزاری انتخابات آزاد، امتیاز لغو تحریم‌ها علیه ونزوئلا را پس گرفت. این موضوع می‌تواند در آینده برای نفت خام سنگین که پالایشگاه‌های نفتی ساحل خلیج آمریکا به آن علاقه‌مند هستند، به مشکل تبدیل شود. در همین حال، برخلاف میل واشنگتن، کی‌یف به استفاده از پهپادهای دوربرد برای هدف قرار دادن زیرساخت‌های ضعیف صنعت نفت روسیه و آسیب‌زدن به توانایی صادرات محصولات نفتی این کشور ادامه می‌دهد.
مهار ناموفق اوپکدر مجموع، این اقدامات جدید بازار نفت که در حال حاضر با کمبود مواجه بوده را بیش از پیش تحت فشار قرار می‌دهد. شاخص نفت خام در لندن همچنان در حدود ۸۶ دلار در هر بشکه باقی مانده و اوپک و شرکای آن اعلام کرده‌اند که به طور داوطلبانه تا ژوئن برای حفظ قیمت‌ها، تولید نفت خود را محدود نگه می‌دارند و همچنین تنش‌های ژئوپلیتیکی در خاورمیانه نیز بازارهای نفت را نگران نگه داشته است.
روری جانستون، بنیانگذار شرکت مشاوره تحقیقات بازار نفت «کامودیتی کانتکست» گفت: «اوپک مقدار زیادی نفت را نگه داشته و ما در ابتدای امسال با رشد تقاضای قوی مواجه بودیم». او ادامه داد: «میزان افزایش تقاضا در سال جاری یا تسریع رشد نفت شِیل ایالات متحده دو عاملی هستند که تعادل بازارهای نفت را تعیین خواهند کرد».
از نظر عرضه جهانی نفت، در حالی که اوپک و شرکای آن همچنان به کاهش تولید خود (به جز برای عراق و ایران) ادامه می‌دهند، ایالات متحده، کانادا، برزیل وگویان در حال جبران این کمبود هستند.
ایالات متحده با تولید بیش از ۱۳.۱ میلیون بشکه در روز، دوباره به بزرگترین تولیدکننده نفت جهان تبدیل شده، اما بعید است در سال جاری، شاهد رشد قابل توجهی در این زمینه باشد. کانادا می‌تواند در سال جاری نیم میلیون بشکه در روز به تولید جدید خود اضافه کند که آخرین تلاش برای بهره‌برداری از شن‌های نفتی جنجالی آن خواهد بود. گویان به عنوان بازیگری غیرمنتظره در قاره آمریکا، حدود ۲۵۰ هزار بشکه در روز به تولید خود نسبت به سال گذشته افزوده است. همه این‌ها با هم برای جبران هرگونه کاهش تولید از سوی اوپک کافی خواهد بود، مگر اینکه تقاضای جهانی برای نفت بسیار بیشتر از حد انتظار باشد.
در گذشته، اغلب می‌شد روی عربستان سعودی، به عنوان بزرگترین تولیدکننده اوپک برای بازکردن افزایش تولید و صادرات به منظور حفظ قیمت‌ها در محدوده معقول حساب کرد و به طور تئوری می‌توان انتظار داشت که در صورت لزوم، برای ضربه‌زدن به ایران این کار را انجام دهد. مشکل اینجاست که هدف‌گذاری عربستان سعودی و اوپک تغییر کرده است.
آنها قبلاً بر حفظ قیمت نفت در محدوده ۶۰ تا ۷۵ دلار در هر بشکه تمرکز داشتند. با این حال، جانستون می‌گوید: «در حال حاضر، آنها کف و سقف بسیار بالاتری دارند». او افزود که قیمت نفت باید به نزدیکی یا بالاتر از ۱۰۰ دلار در هر بشکه برسد تا تأمین‌کننده اصلی بازار جهانی نفت، رویکرد خود را به طور کلی تغییر دهد.
به همین دلیل است که هرگونه نفتی که به دلیل تحریم‌های جدید از بازار خارج گردد، می‌تواند برای عرضه و تقاضای جهانی، قیمت نفت و از نظر سیاسی برای دولت بایدن، به مشکلی تبدیل شود.
چالش تحریم‌های جدیدبا وجود افزایش صادرات نفت ایران به بالاترین سطح خود از سال ۲۰۱۸، چند دلیل وجود دارد که نشان می‌دهد قوانین جدید علیه این صادرات، دولت بایدن را فلج نخواهد کرد.
اول، به گفته بن کاهیل، کارشناس انرژی در مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی، تحریم‌ها تا اکتبر اجرایی نمی‌شوند. دوم، آنها آمریکا را ملزم می‌کنند تا بخش بسیار پیچیده‌ای از بازار صادرات نفت را هدف قرار دهد؛ یعنی پالایشگاه‌های مستقل چین که ارتباط کمی با مؤسسات مالی آمریکا دارند. این مؤسسات همان‌هایی هستند که معمولاً ابزار اصلی اعمال تحریم‌هایند.
کاهیل خاطرنشان کرد: «متوقف‌ساختن تجارت نفت ایران کار سختی است. این تجارت با پالایشگاه‌های کوچک چینی (معروف به «قوری») انجام می‌شود که اصلاً با سیستم مالی آمریکا در ارتباط نیستند. اگر می‌خواهید با این پالایشگاه‌ها مقابله کنید، باید با دولت چین تعامل برقرار داشته و من فکر نمی‌کنم بحث واردات نفت ایران مهم‌ترین مسئله در روابط دوجانبه پکن-واشنگتن باشد».
دلیل اینکه دولت بایدن نسبت به اعمال تحریم‌های جهانی بر صادرات نفت چه ایران، چه ونزوئلا و چه روسیه محتاط بوده، قابل درک است. در شرایطی که اقتصاد آمریکا رونق دارد، تورم همچنان بالاست و قیمت بنزین هم بیشتر از همه به چشم می‌آید. مشاور اقتصادی بایدن در هفته گذشته قول داد که هر کاری برای پایین نگه داشتن قیمت بنزین در طول تابستان انجام دهد و حتی به آزادسازی احتمالی ذخایر استراتژیک نفت آمریکا اشاره کرد.
کاهیل گفت: «هزینه‌های انرژی برای این دولت، از ابتدا، یک دغدغه جدی بوده است. بنابراین، آنها در اعمال شدید تحریم‌هایی که می‌تواند بازار جهانی نفت را بر هم بزند، انگار روی لبه تیغ راه می‌روند».
سلاح مخفی آمریکاشاید برای کنگره فعلی بیش از کاخ سفید، تحریم‌های نفتی همچنان آوازی خوش برای گوش مقامات است. طی یک دهه گذشته، ایالات متحده به لطف انفجار تولید نفت شیل، به تولیدکننده‌ای بزرگ، سپس صادرکننده و در نهایت به بزرگترین تولیدکننده نفت جهان تبدیل شد.
در طول این مسیر، از نفوذ تازه به دست آمده خود برای اعمال تحریم بر کشورهایی مانند ایران، ونزوئلا و روسیه استفاده کرد، با این اطمینان که چاه‌های فوران‌کننده نفت آمریکا، هر کمبودی را از سوی تحریم‌شدگان جبران کند. قانون‌گذاران فکر می‌کنند اگر آمریکا یک سلاح نفتی دارد، پس چرا از آن استفاده نکند؟
کاهیل گفت: «این واقعیت که ایالات متحده در دهه گذشته چنین منبعی برای رشد تولید بوده است، به آن امکان داده تا بر تعداد بیشتری از کشورها تحریم اعمال کند. و واشنگتن عاشق تحریم‌های انرژی شده است. وقتی می‌خواهید فشار وارد کنید، این همیشه راه‌حل ساده‌ای است؛ هرچند همیشه هم مؤثر نیست».
از دیدگاه کاخ سفید بایدن، صرف اینکه آمریکا بزرگترین بازیگر عرصه نفت است، به این معنا نیست که درست چند ماه مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری، می‌تواند از پویایی بازار جهانی نفت که بر قیمت‌ها در همه‌جا، حتی در شهرهای کوچک آمریکا تأثیر می‌گذارد، چشم‌پوشی کند.
کاهیل گفت: «نفت شیل به آمریکا آزادی عمل برای اعمال تحریم بر کشورهای بیشتری می‌دهد، اما این مجوزی بی‌قیدوشرط نیست».
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»