بغداد در برزخ؟ | مقتدی صدر کیست و چرا صحنه سیاست داخلی عراق به آشوب کشیده شد؟
تاریخ انتشار: ۹ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۸۹۲۶۴۲
به گزارش همشهری آنلاین، مقتدی صدر بار دیگر با تصمیمات غیرقابل پیش‌بینی و آنی خود فضای سیاسی و کل کشور را بی‌ثبات کرد. او البته چند ساعت بعد با یک سخنرانی کوتاه تلاش کرد آرامش را به خیابان‌ها بازگرداند.
او روز دوشنبه در پیامی کوتاه «بازنشستگی قطعی» خود از سیاست و تعطیلی تمامی نهادهای مرتبط با جنبش صدر را اعلام کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مقتدی صدر به‌عنوان یکی از چهره‌های تأثیرگذار عراق شناخته می‌شود. اما او در دورانی که عراق نیازمند دستیابی به راه‌حلی سیاسی برای برون‌رفت از بحران بود، بارها به شیوه‌های مختلف آرامش نسبی کشور را برهم زده و فضای سیاسی عراق را به آشفتگی رسانده است. اما شاید بتوان استعفای صدر را خطرناک‌ترین و مهلک‌ترین ضربه به بن‌بست سیاسی عراق نامید. آشوب جدید، متفاوت از آشوبی بود که طرفداران جنبش صدر با اشغال پارلمان و محوطه شورای‌عالی قضایی عراق در هفته‌های گذشته به بار آورده بودند.
این‌بار پس از مدت‌ها صدای شلیک گلوله و آرپی‌جی از منطقه به‌شدت امنیتی سبز بغداد شنیده شد؛ صداهایی که به قیمت کشته شدن ده‌ها نفر تمام‌شده و حاکی از ورود وقایع سیاسی عراق به عصری کاملا متفاوت است. با این همه سخنرانی به‌موقع او تاکنون توانسته آشوب‌ها را در منطقه سبز مهار کرده و معترضان را وادار به خروج از این منطقه امنیتی و حیاتی در عراق کند.
صدر کیست؟مقتدی صدر، فرزند محمدصادق صدر، در سال۱۹۷۴ در کوفه متولد شد و در حوزه علمیه نجف تحصیل کرد. در ۲۵سالگی حکومت صدام‌حسین پدرش را به قتل رساند. ۴سال بعد و پس از سرنگونی حکومت صدام، مقتدی صدر وارد میدان سیاست عراق شد. از سال۲۰۰۳ این روحانی جوان حمله به نیروهای خارجی را با تشکیل سازمان سیاسی-مذهبی-نظامی «جیش‌المهدی» سازماندهی کرد؛ گروهی که در آشوب‌های امروز عراق هم ایفای نقش کرده‌اند.
با بازشدن فضای سیاسی عراق پس از سقوط صدام، شیعیان با ۳جریان عمده حزب‌الدعوه، مجلس اعلا و جنبش صدر وارد میدان رقابت‌های سیاسی شدند. اما ظهور داعش در سال۲۰۱۴ این رقابت‌ها را به حاشیه راند. پس از شکست داعش، نارضایتی عراقی‌ها از حکومت، نیروهای سیاسی سابقا متحد را مقابل یکدیگر قرار داد و زمینه تحکیم جایگاه صدر در عرصه سیاست عراق را فراهم کرد. همراهان او در نخستین انتخاباتی که پس از شکست داعش برگزار شد، توانست ۷۴کرسی به‌دست آورد و گروه‌های متفاوت سیاسی ازجمله حزب سنی «تقدوم» به رهبری «محمد الحلبوسی» رئیس پارلمان و حزب دمکرات کردستان به رهبری «مسعود بارزانی» را با خود متحد کند.
«چارچوب هماهنگی شیعیان» نتایج این انتخابات را نپذیرفت و درگیری بین دو گروه صدرها و چارچوب هماهنگی از همین زمان آغاز شد. درنهایت صدر نتوانست کرسی‌های لازم برای تشکیل دولت جدید را به دست آورد و سرانجام از مجلس خارج شد و فضا را برای چارچوب هماهنگی باز کرد. با این حال، نامزدی «محمد شیعه السودانی» برای تصدی پست نخست‌وزیری خشم طرفداران صدر را برانگیخت و ماه گذشته آنها را به هجوم به پارلمان و سپس دفتر شورای‌عالی قضایی بغداد سوق داد؛ آشوبی که درنهایت با پادرمیانی خود صدر به پایان رسید. اما این ثبات نسبی تنها چند روز دوام آورد و آشوبی جدی‌تر و خشونت‌بارتر از گذشته بن‌بست سیاسی عراق را پیچیده‌تر کرد و بغداد را بیش از هر زمانی در برزخ سیاسی فرو برد.
جیش‌المهدی، همچنان در صحنهفراتر از چندین‌باری که صدر از فعالیت‌های سیاسی استعفا داده و دوباره به جهان سیاست بازگشته، او در سال۲۰۰۸ خبر از انحلال فعالیت نیروهای ۶۰هزار نفری جیش‌المهدی که از فعال‌ترین گروه‌های مسلح در عراق بودند داد، اما در عمل این گروه هرگز منحل نشد. این گروه در سال۲۰۰۳ با هدف مقابله با نیروهای آمریکایی تاسیس شد و در جنگ علیه داعش هم حضور یافت. صدر در سال۲۰۰۸ خبر انحلال جیش المهدی را داد، اما در دوران جنگ با داعش جیش‌المهدی که به «تیپ صلح» تغییر نام داده بود، دوباره فعال شد.
صدر یک‌بار دیگر در سال۲۰۲۰ و پس از ترور شهیدسردار قاسم سلیمانی توسط پهپادهای آمریکایی، این ارتش را فعال کرد. از آغاز آشوب‌های دوشنبه‌شب پس از استعفای مقتدی‌صدر از سیاست، اعضای تیپ صلح یا همان جیش‌المهدی بار دیگر مسلح به میان طرفداران جنبش صدر آمده و به‌سوی نیروهای امنیتی عراق که به سمت معترضان شلیک کرده بودند، تیراندازی کردند تا اعتراضات گسترده به سرعت به خشونت و خونریزی کشیده شود. بنا به گزارش رسانه‌های عراقی، ۴راکت کاتیوشا که از شرق بغداد به سمت منطقه سبز شلیک و منجر به کشته و زخمی‌شدن تعدادی از مردم شد، از سوی اعضای جیش‌المهدی شلیک شده بودند.
واکنش‌ها به آشوب جدید صدریهامصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق بلافاصله نسبت به وقایع اخیر عراق و هجوم طرفداران صدر به منطقه سبز بغداد واکنش نشان داد و جلسات کابینه را تا اطلاع ثانوی به حالت تعلیق درآورد و از معترضان خواست کاخ ریاست‌جمهوری و به‌طور کلی منطقه سبز را تخلیه کنند.
هیأت معاونت سازمان ملل متحد در عراق صبح با صدور بیانیه‌ای، تحولات اخیر را «تشدید خطرناک بحران» خواند و از همه معترضان خواست منطقه بین‌المللی را ترک کرده و ساختمان‌های دولتی را تخلیه کنند. از سویی دیگر سفارت آمریکا در بغداد در بیانیه‌ای نسبت به تشدید تنش‌ها ابراز نگرانی کرد و از همه طرف‌ها درخواست کرد جنبه صلح را رعایت و از اقداماتی که می‌تواند منجر به تشدید چرخه خشونت شود، خودداری کنند.
چارچوب هماهنگی شیعیان که حزب رقیب جنبش صدر محسوب می‌شود هم روز سه‌شنبه با محکوم‌کردن خشونت‌های اخیر از همه طرف‌ها خواست که تنش‌زدایی کنند و به میز مذاکره بازگردند. هادی العامری، رهبر سازمان بدر خواستار آتش‌بس کامل و کاهش تنش‌ها شد و حیدر العبادی، رهبر ائتلاف النصر خواستار عقب‌نشینی همه افراد مسلح از منطقه سبز بغداد شد.
با این‌همه آخرین واکنش مهم به آشوب‌های اخیر را شخص مقتدی صدر بروز داده است. صدر با آغاز خشونت‌ها اعلام کرد تا زمانی که همه احزاب خشونت را متوقف کنند، دست به اعتصاب غذا خواهد زد. او در نهایت عصر روز سه‌شنبه و با ادامه یافتن خشونت‌ها، در سخنرانی کوتاه تلویزیونی به‌شدت از انحراف اعتراضات مسالمت‌آمیز به درگیری‌های مسلحانه انتقاد کرد و گفت قاتل و مقتول، هردو گناهکار و در آتشند و ریختن خون مردم عراق حرام است. او هشدار داد اگر طرفدارانش تا ۶۰دقیقه دیگر (پس از بیان سخنانش) به تحصن خود مقابل پارلمان پایان ندهند از این جریان اعلام برائت خواهد کرد.
صدر با انتقاد از گروه‌های شبه‌نظامی، از الکاظمی به‌دلیل حفظ بی‌طرفی تشکر کرد. همین سخنان کوتاه او روند خروج معترضان از منطقه سبز بغداد را آغاز کرد. اما هنوز مشخص نیست پایان‌یافتن موقت خشونت در عراق و اعلام قطعیت صدر در کناره‌گیری از سیاست که چند بار هم پیش از این اعلام کرده اما به آن پایبند نماند، به معنی پایان بحران سیاسی عراق باشد. عراق همچنان در برزخ است.
همه استعفاهای صدرآگوست ۲۰۱۳
صدر اعلام کرد از سیاست کناره‌گیری می‌کند، چند ماه بعد دوباره فعالیت‌های سیاسی خود را آغاز کرد.
فوریه ۲۰۱۴
صدر بار دیگر از سیاست کناره‌گیری کرد اما پس از ۲ ماه در انتخابات پارلمانی عراق شرکت کرد.
مارس ۲۰۱۶
صدر از سیاست کناره‌گیری و دفتر خود را تعطیل کرد. پس از چند هفته و با وجود پیروزی نامزدهای مورد حمایتش، او بر کناره‌گیری خود پافشاری کرد.
جولای ۲۰۲۱
صدر از فعالیت‌های سیاسی کناره‌گیری کرد. جنبش صدر هم رسما از انتخابات کناره‌گیری کرد و فهرست نامزدهای خود را منتشر نکرد. اما نمایندگان مورد حمایت او پیروزی بزرگی در انتخابات به دست آوردند.
ژوئن ۲۰۲۲
ناتوانی احزاب عراق برای تشکیل دولت باعث شد صدر دوباره اعلام به خروج از سیاست کند اما همچنان درگیر مذاکرات سیاسی باقی ماند.
آگوست ۲۰۲۲
صدر در بیانیه ای اعلام کرد به طور کامل از روند سیاسی عراق خارج می شود. او تمامی دفاتر وابسته به جنبش صدر را تعطیل کرد.
منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: عراق مقتدا صدر عراق منطقه سبز بغداد چارچوب هماهنگی سیاسی عراق کناره گیری مقتدی صدر جنبش صدر بار دیگر آشوب ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۸۹۲۶۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حمله به رفح به یک درگیری سیاسی داخلی برای اسرائیل تبدیل شده است
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از مرکز اطلاع رسانی فلسطین، یکی از رهبران جنبش حماس با اشاره به موضوع حمله زمینی رژیم صهیونیستی به رفح تاکید کرد: کشورهایی که اقدام به صدور بیانیه‌های مشترک می‌کنند، بهتر است تحرکی عملی برای توقف جنگ در غزه داشته باشند.
اسامه حمدان تاکید کرد که با گروه‌های فلسطینی طرحی را برای تشکیل دولت اضطراری بر اساس قاعده توقف جنگ در غزه ارائه دادیم.
حمدان گفت ما در برابر فرصتی حقیقی برای وحدت فلسطینیان بر سر پروژه آزادسازی و تشکیل کشور مستقل فلسطین هستیم.
وی افزود: عملیات رفح بیشتر از اینکه یک تحرک نظامی باشد، به یک نزاع سیاسی داخلی برای اسرائیل تبدیل شده است.
اسامه حمدان تاکید کرد شاخه نظامی حماس مادامی که اشغالگری وجود داشته باشد، پابرجا خواهد بود و پس از تشکیل کشور فلسطین هم در مورد آن تصمیم‌گیری خواهیم کرد.
از سوی دیگر، جنبش مقاومت اسلامی حماس در بیانیه‌ای اعلام کرد با ادامه تلاش تیم‌های پزشکی برای یافتن اجساد شهدایی که توسط ارتش جنایتکار رژیم صهیونیستی اعدام شده و در گورهای دسته جمعی در بیمارستان ناصر در خان یونس دفن شدند، مجدداً از سازمان ملل و دیگر نهادهای بین‌المللی ذی‌ربط می‌خواهیم تیم‌های تخصصی پزشکی قانونی و تجهیزات لازم را برای جست و جوی مفقودین و شناسایی اجساد شهدا به نوار غزه اعزام کنند، به ویژه اینکه بیش از نیمی از ۲۹۲ جسدی که تاکنون در بیمارستان ناصر کشف شده‌اند، هویت آنها مشخص نشده است.
در این بیانیه آمده است: ما بر ضرورت تشکیل فوری کمیته مستقل بین‌المللی برای تحقیق در مورد این جنایت وحشیانه تاکید داریم که روز به روز ابعاد تازه‌تری از آن مشخص می‌شود، از جمله کشف گورهای دسته جمعی شامل اجساد بیماران و مجروحان غیرنظامی و زنان و کودکان که مورد شکنجه وحشیانه قرار گرفتند، علاوه بر وجود نشانه‌هایی دال بر دفن زنده بعضی از آنها.
حماس تاکید کرد که ما نسبت به چشم‌پوشی از این جنایات و ادامه سیاست حمایت از رژیم اشغالگر و سرپوش نهادن بر جنایات آن و مصون نگه داشتن جنایتکاران اسرائیلی از هرگونه مجازات هشدار می‌دهیم.
از سوی دیگر، با افزایش گمانه زنی‌ها در خصوص احتمال حمله رژیم صهیونیستی به شهر رفح انتقادات در محافل سیاسی از حمله مذکور افزایش یافته است.
در همین راستا اسرائیل زیو رئیس سابق شعبه عملیات رژیم صهیونیستی تاکید کرد: ورود به رفح منجر به تحقق پیروزی نخواهد شد. ترس من این است که این حمله به سلسله شکست‌های دیگری بیانجامد.
از سوی دیگر عیران عتسیون معاون سابق رئیس شورای امنیت داخلی رژیم صهیونیستی تصریح کرد: ورود به رفح از لحاظ راهبردی هیچ اهمیتی ندارد. این عملیات موفقیت آمیز نخواهد بود.
روز گذشته رادیو ارتش رژیم صهیونیستی اعلام کرد چند تیپ از نیروهای لشکر ۹۹ ارتش این رژیم مجدداً به بخش‌های مابین جنوب و شمال نوار غزه بازگشتند تا جایگزین نیروهای تیپ موسوم به ناحال شوند.
رسانه‌های عبری در روزهای اخیر گفته‌اند که تیپ ناحال همان تیپی است که در حال آمادگی برای حمله به رفح است.
این در حالی است که در روزهای اخیر برخی از تیپ‌های ارتش رژیم صهیونیستی از برخی منطقه‌های غزه از جمله خان یونس خارج شده بودند.
همچنین ارتش رژیم صهیونیستی آمار جدیدی را از تلفات نظامیان صهیونیست در نبردهای جاری در نوار غزه اعلام کرد.
ارتش رژیم صهیونیستی اذعان کرد که در نبردهای ۲۴ ساعت گذشته میان مبارزان فلسطینی و نظامیان صهیونیست در نوار غزه ۱۱ نظامی صهیونیست زخمی شده‌اند.
همچنین ارتش رژیم صهیونیستی اعلام کرد که از هفتم اکتبر سال گذشته میلادی تاکنون ۳۳۰۵ نظامی صهیونیست به دست مبارزان مقاومت فلسطین زخمی شده‌اند.
بر اساس اعلام ارتش رژیم صهیونیستی از مجموع این ۳۳۰۵ نظامی صهیونیست ۱۵۸۴ نفر در جریان حمله زمینی ارتش رژیم صهیونیستی به نوار غزه زخمی شده‌اند.
کد خبر 6088816
سقوط مرگبار ون در محور صیدون به امامزاده عبدالله