اعتکاف؛جایگاه و اهمیت آن با نیم نگاهی به فضای مجازی
تاریخ انتشار: ۲۱ فروردین ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۲۸۶۳۶۹۵
استفاده از فضای مجازی در مراسم معنوی اعتکاف که باید به دور از دغدغه و مشغله های دنیا باشد می تواند موجب سطحی زدگی و کمرنگ شدن غنای معرفتی و بصیرت دینی در این مراسم عظیم معنوی شود. چکیده مطلب:
-ماه رجب ارزشمند است، ماه سلوک و زدودن زنگارهای شیطانی از آیینه دل است.
-اعتکاف فرصت بی‌نظیری برای خلوت و راز و نیاز با معبود یگانه است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
-اعتکاف به معنای بازداشتن، مراقبت کردن، منع نمودن و ملازمت همراه با تعظیم است.
-امام خمینی(ره): اعتکاف، عبارت است از ماندن در مسجد و درنگ در آن به قصد اینکه بندگى خدا نماید.
-استاد فاطمی نیا: اعتکاف رمز همیشه با خدا بودن است. شکی نیست، خدا با ما هست، اما ما هم باید با خدا باشیم.
-حرکت معنوی و اسلامی اعتکاف، نماد فرهنگ دینی همراه با تذهیب نفس و معرفت است.
-شیوه و آداب شهرنشینی ما را از بسیاری از سنت‌های دینی غافل کرده است.
-در دوران جاهلیّت و پیش از بعثت حضرت رسول اکرم (ص) اعتکاف به عنوان یک عمل عبادی، رایج بود.
-اعتکاف در اسلام با احکام و شرایط جدید، توسط شخص پیامبر اکرم (ص) عملاً ترویج شد.
پژوهش خبری صدا وسیما:برخی زمان ها و مکان ها ارزشی والا دارند. ماه رجب یکی از همین زمان هاست. رجب ماه سلوک و زدودن زنگارهای شیطانی از آیینه دل؛ ماه ولایت و برافروختن چراغ معرفت در شبستان وجود و گاهِ اعتکاف است. اعتکاف فرصت بی‌نظیری برای خلوت و راز و نیاز با معبود یگانه است تا افراد با بازبینی در اعمال و رفتار خود از خواب غفلت بیدار شوند و به تقویت روحیه معنوی خود بپردازند. انسان با حضور خالصانه در آیین معنوی اعتکاف و خلوت سه‌روزه خود با یاد و ذکر خداوند آرامش یافته و به این طریق برای تمام ایام سال به تمرین اخلاق‌مداری و کنترل غریزه‌های سرکش و نفسانی خود می‌پردازد تا با استمرار اخلاق‌مداری و اجتناب از گناه و معاصی به معرفت الله برسد. در ادامه نگاهی داریم به مراسم اعتکاف و اهمیت آن با نگاهی گذرا به فضای مجازی.اهمیت ماه رجب
در میان ماه های قمری ، سه ماه رجب ، شعبان و رمضان از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است. ماه رجب از جمله ماه های حرام و بسیار پر فضیلت است که اعمال عبادی مخصوصی برای آن ذکر شده است. مرحوم شیخ عباس قمی رحمة الله علیه در کتاب شریف مفاتیح الجنان در باره فضیلت این ماه می گوید:
" بدانکه که این ماه و ماه شعبان و ماه رمضان در شرافت تمامند و روایت بسیار در فضیلت آنها وارد شده؛ بلکه از حضرت رسول صلی الله علیه و آله وسلم روایت شده که ماه رجب ، ماه بزرگ خداست و ماهی در حرمت و فضیلت به پای آن نمیرسد و قتال با کافران در این ماه حرام است و رجب ماه خداست و شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه امت من است. کسى که یک روز از ماه رجب را روزه دارد موجب خشنودى خدای بزرگ می‌گردد و غضب الهى از او دور گردد و درى از درهاى جهنم بر روى او بسته شود.[1]
اعمال ماه رجب
اعمال ماه رجب بر دو قسم است: اعمال مشترک و غیر مشترک.
از حضرت صادق علیه السلام روایت است که حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمود که: «ماه رجب ماه استغفار امت من است پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدا آمرزنده و مهربان است و رجب را "أصب" میگویند زیرا که رحمت خدا در این ماه بر امت من بسیار ریخته می‌شود. پس بسیار بگوئید: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ».[2]
براى روزه ماه رجب فضیلت بسیار وارد شده است و روایت شده که اگر شخصی قادر بر آن نباشد هر روز صد مرتبه این تسبیحات را بخواند تا ثواب روزه آن را دریابد: سُبْحَانَ الْإِلَهِ الْجَلِیلِ سُبْحَانَ مَنْ لا یَنْبَغِى التَّسْبِیحُ إِلا لَهُ سُبْحَانَ الْأَعَزِّ الْأَکْرَمِ سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزََّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ.[3]
رسول خدا (ص) فرموده‌اند: کسی که در ماه رجب هزار مرتبه «لا اِلهَ اِلاَّ اللّه» بگوید، خداوند برای او حسنات فراوانی می‌نویسد.
برای بجا آوردن و دانستن اعمال مشترک و غیر مشترک می توان به کتاب مفاتیح الجنان رجوع کرد.
اعتکاف و فضای مجازی
اعتکاف فرصت نابی است که باید آن را مغتنم شمرد. بنده در این ۳ روز هرچقدر بیشتر از متعلقات دنیایی جدا شود بیشتر به خدا نزدیک می شود و روح خود را تعالی می بخشد کما اینکه فلسفه وجودی اعتکاف نیز در همین امر نهفته است. اما امروزه گسترش فضای مجازی باعث شده فاصله افراد نسبت به یکدیگر محدود به فاصله جغرافیایی نباشد و از هرجای دنیا می توان با دیگری ارتباط برقرار کرد، حال معتکفی که جسم خود را سه روز در مسجد نگه می دارد ولی از ارتباط مجازی با اهل دنیا دریغ نمیکند اصلا نمی تواند حقیقت اعتکاف را درک کند.
نماز و روزه را می‌توان حتی در منزل انجام داد اما اعتکاف فرصتی برای خلوت بودن با خالق است. حجت الاسلام سیدمحمد ثقفی، جامعه شناس معتقد است اگر این فرصت پیش آمد، با ابزارهای نوین خرابش نکنیم.: فضای اعتکاف، فضای روزه، نماز و دعاست. اگر بتوانیم متانت عمومی فضا و شأن مکان را حفظ کنیم، شاید استفاده از ابزارهای نوین و حتی عکس گرفتن هم ایرادی نداشته باشد. عکس سلفی در مراسم اعتکاف حرام نیست اما سبب می‌شود که فضای معنوی دیده نشود و نتوان بهره لازم را از این فضا برد.[4]
سخن آخر
یکی از مبانی فرهنگ دینی جامعه که به پدیده ای بسیار مؤثر تبدیل شده است مراسم اعتکاف است، این مقوله در بین جوانان سراسر کشور به حرکتی پر شور تبدیل شده است. اما آن چه در این بین خودنمایی میکند؛ استفاده از فضای مجازی در کنار عمل اعتکاف است که به نظر می رسد قابل جمع با یکدیگر نباشد ضمن اینکه استفاده از فضای مجازی در مراسم معنوی اعتکاف که باید به دور از دغدغه و مشغله های دنیا باشد می تواند موجب سطحی زدگی و کمرنگ شدن غنای معرفتی و بصیرت دینی در این مراسم عظیم معنوی شود.
به نظر می رسد برای حفظ آثار اعتکاف و پیشگیری و اصلاح آن فرهنگ سازی نسبت به ضرورت تمرین برای مهار فضای مجازی از طریق اعتکاف قابل توجه باشد و همچنین توجه خانواده ها برای همراهی و هماهنگی با کارگزاران اعتکاف و بهره گیری از تجربیات موفق در جلوگیری جدی از ورود این ابزارهای ارتباطی و اطلاع رسانی به معتکفین برای تدارک و اقدامات جایگزین مناسب به نظر می رسد ضمن تاکید بر این نکته که استفاده از فضای مجازی در راستای ترویج فرهنگ اعتکاف در جامعه امری مهم و ضروری است.
پژوهش خبری صدا وسیما//مریم عابدی
ضمیمه:
[1] . موعود امم (عج)، 22/ 2/ 92
[2] . باشگاه خبرنگاران جوان، 7/ 1/ 96
[3] . فردا نیوز، 22/ 1/ 95.
[4] . اعتکاف را فدای شبکه‌های اجتماعی نکنیم، ایکنا، 4/ 2/ 94
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۲۸۶۳۶۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شعری که در فضای مجازی ۱۰ میلیون بازدیدکننده داشت
محمود اکرامی فر درباره برنامه «سرزمین شعر» که از شبکه چهارم سیما پخش شد، گفت: این برنامه شعر را به یک گفتمان عمومی و از یک گزاره محفلی به یک گزاره عمومی تبدیل کرد، به طوریکه شعر را در جامعه رواج داد و توانست دوباره به زندگی عمومی، گفتگو‌ها و ارتباطات کلامی مردم برگرداند.
وی افزود: موسی عصمتی یکی از شاعرانی بود که بخاطر جاذبه رسانه‌ای و شعر خوبش از او استفاده کردم و در گروه من قرار داشت. اشعار او را در صفحه مجازی ام منتشر کردم و بازخورد‌های زیادی از آن گرفتم.
این شاعر و داور برنامه تلویزیونی «سرزمین شعر» گفت: بیش از صد هزار نفر از این صفحه من بازدید کردند و شعر این شاعر حدود ۱۰ میلیون نفر بازدیدکننده داشت. خیلی‌ها برای ما نوشتند که با این شعر زندگی کردند و حتی به گریه افتادند. می‌توانم بگویم سرزمین شعر برنامه خوبی بود و می‌تواند بهتر هم شود.
برنامه «سرزمین شعر» در ادامه هجدهمین جشنواره بین المللی شعر فجر از ۲۶ اسفند پارسال در قالب مسابقه شعر به روی آنتن شبکه چهارم سیما رفت و فرصتی شد برای شنیدن اشعار جشنواره و انتخاب شاعران برتر بود. در قسمت اول این برنامه غزلی از موسی عصمتی درباره پدر و کارگران معدنعلاوه بر اینکه حضار برنامه را تحت تاثیر قرار داد، با اقبال عمومی هم همراه شد.
(پدر)
پدرم را خدا بیامرزد، مردِ سنگ و زغال و آهن بود
سال‌های دراز عمرش را، کارگر بود، اهل معدن بود
از میان زغال‌ها در کوه، عصر‌ها رو سفید برمی‌گشت
سربلند از نبرد با صخره، او که خود قله‌ای فروتن بود
پا به پای زغال‌ها می‌سوخت! سرخ می‌شد، دوباره کُک می‌شد
کوره‌ای بود شعله‌ور در خود، کوره‌ای که همیشه روشن بود
بار‌هایی که نانش آجر شد، از زمین و زمان گلایه نکرد
دردهایش، یکی دوتا که نبود! دردهایش هزار خرمن بود
از دل کوه‌های پابرجا، از درون مخوف تونل‌ها
هفت خوان را گذشت و نان آورد، پدرم که خودش تهمتن بود
پدرم مثل واگنی خسته، از سرازیر ریل خارج شد
بی خبر رفت او که چندی بود، در هوای غریب رفتن بود
مردِ دشت و پرنده و باران، مردِ آواز‌های کوهستان
پدرم را خدا بیامرزد، کارگر بود، اهل معدن بود
منبع: صداوسیما
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیات
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور