به نقل از «خبرگزاری آریا»

گفت و گو با «محسن شاه محمدي»، کارگردان باسابقه‌ي سريال هاي پليسي

تاریخ انتشار: ۲۰ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۰۱۲۸۰۲

خبرگزاري آريا - روزنامه آسمان آبي - سوسن سيرجاني: در دهه 70 و اوايل دهه 80، تب ساخت سريال پليسي و جنايي در تلويزيون بالا گرفت. سريال هاي ماندگار اين ژانر مربوط به همان دوره هستند. «شليک نهايي»، «سرنخ»، مجموعه «کلانتر»، «مزد ترس»، «کارآگاه علوي» و... کارهايي بودند که تا امروز در ذهن مخاطبان آن روزهاي تلويزيون باقي مانده اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

يکي از کارگردانان پرکار آن دوره محسن شاه محمدي است که کار ساخت سريال هاي پليسي و معمايي را از «آيينه عبرت» شروع کرد و در سال 1373 با ساخت «شليک نهايي» بر سر زبان ها افتاد.
پس از موفقيت اين مجموعه، علاقه اش به سريال سازي در اين ژانر را از دست نداد و با اين که گاهي درام هاي خانوادگي اي مثل سريال هاي «فکر پليد» و «پاييز پدرسالار» را براي تلويزيون توليد مي کرد، تعداد کارهاي پليسي و جنايي اش هميشه پيشتاز ساير آثارش بود.
مجموعه سه فصلي «کلانتر» از ديگر کارهاي او در اين ژانر است، اما شاه محمدي نزديک به 10 سال است که ديگر سريال پليسي نساخته و هنوز هم تمايلي به از سرگيري آن ندارد. با او درباره مهجور ماندن ژانر پليسي در تلويزيون و شعارزدگي بيش از حد سريال هاي معمايي و وابسته به ناجا گپ زديم.
در دهه 70 و اوايل 80 توليد و پخش سريال پليسي پاي ثابت برنامه هاي صدا و سيما بود، تا جايي که به طور متوسط سالي دو سريال پرمخاطب پليسي جنايي در تلويزيون ساخته مي شد. چرا اين ژانر در چند ساله اخير اين قدر مهجور مانده است؟
براي اينکه در آن سال ها بحث ساخت سريال و فيلم کلا متفاوت بود. کساني که جذب اين حرفه مي شدند و مي خواستند کارهاي هنري انجام دهند، کاملا علاقه مند و شيفته کارهاي هنري بودند و به بحث ماديات توجه کمتري مي کردند، دستمزدها و بودجه ها بسيار پايين بود و تنها کساني در اين حيطه قدم بر مي داشتند که يا عاشق بودند تا حرفي براي گفتن داشتند.
ولي يکباره از اواسط دهه 80، بودجه ها و دستمزدها بالا رفت و افراد بسياري جذب تلويزيون شدند، به طوري که هنر سريال سازي به يک بيزنس و بنگاه اقتصادي جذاب تبديل شد و مي ديديم که صدا و سيما انبوهي برنامه ساز جديد را جذب خود کرده و رقابت شديدي بر سر کار و درآمد بيشتر به وجود آمده است.
اين روند ادامه داشت تا هنگامي که تلويزيون در اواخر دهه 80 دچار بحران مالي و با کمبود بودجه فراوان رو به رو شد و ديگر پولي در بساط نبود. شايد اين گونه بود که نه تنها ژانر پليسي- جنايي که اصلا خود تلويزيون اين چنين مهجور شد.

شما به عنوان کسي که در طول سال ها کار در تلويزيون، بالغ بر 10 سريال پليسي در کارنامه خود داريد، فکر مي کنيد چرا اين ژانر در جذب مخاطب موفق بود؟
مي توانم دليل اصلي اش را اين بدانم که مردم ناشناخته ها را دوست دارند و دنياي تبهکاران يکي از همين ناشناخته هاست؛ در همه جاي دنيا هم همين طور است. مردم در اين گونه آثار پليسي و جنايي چيزي را مي بينند که خودشان هرگز قادر به تجربه آن نيستند.
در سال هاي اخير سريال هاي ساخته شده در اين ژانر، بيشتر به سمت شعارزدگي رفته اند و به جاي اين که طرح قصه و روايت جذاب تري داشته باشند، مدام مي کوشند در به تصوير کشيدن توان و نيروي پليس بزرگنمايي کنند. البته اين شعارزدگي معمولا به اين باز مي گردد که خود ناجا اسپانسر اين سريال هاست. بزرگنمايي و شعارزدگي چقدر باعث مي شود مخاطب اين گونه سريال ها را پس بزند؟
البته قبلا هم ناجا در اکثر توليدات پليسي مشارکت داشت و هزينه ساخت آن را مي پرداخت. چيزي که الان به اين اتفاق منجر شده تغيير نگاه مديران است. قبلا اگر کاري مي ساختند، هدف متفاوتي پشت آن بود. بيشترين چشم اندازي که براي يک کار پليسي در نظر گرفته مي شد کاهش بزهکاري و آگاه کردن مردم براي پرهيز از آن بود. ولي الان موضوع فرق کرده و دغدغه مديران بيشتر کسب رضايت مسئولان بالادستي است و نقش جذابيت براي مخاطب در موفقيت يک اثر خيلي جدي گرفته نمي شود.
افرادي هم که ساخت و توليد اين گونه آثار را به عهده مي گيرند بيشتر به رضايت سفارش دهنده فکر مي کنند تا جذب مخاطب. در صورتي که با کمي تفکر و خلاقيت مي توان بين اين دو تعادل به وجود آورد و محصولي عرضه کرد که هم مخاطب راضي باشد و هم سفارش دهندگان.
سال هايي که سريال هايي مثل مجموعه چندفصلي «کلانتر» را مي ساختيد، ناجا حمايتتان مي کرد؟ از شما خواسته نمي شد براي معرفي امکانات و توانايي هاي آن ها بزرگنمايي کنيد؟
زياد به خاطر نمي آورم چنين درخواستي از من شده باشد. همان طور که پيش تر هم گفتم، آن سال ها دغدغه مديران سازمان و مسئولان ناجا در درجه اول رضايت مخاطب بود و کاهش جرم و جنايت. از طرفي هيچ کس به تبليغات سازمان خودش فکر نمي کرد و اگر هم گاهي پيشنهادي مي شد، قطعا وظيفه من برنامه ساز بود که بتوانم با زيرکي و زيبايي تمام آن تبليغ يا شعار را به گونه اي اجرا کنم که به آزار مخاطب منجر نشود.
در ساخت اين ژانر از سريال ها، وجه معمايي و جنايي آن برايتان مهم تر بود يا پرداختن به قابليت هاي يک پليس توانايي ايراني؟
شايد هيچ کدام، شايد هم هر دو. ولي براي من از همه مهم تر مسائل اجتماعي آن بود، اين که در ميان آدم هايي که مرتکب بزهکاري يا حتي قتل شده اند چه روابط پيچيده انساني اي مي توانست وجود داشته باشد. اين که خلافکارها از جهاني ديگر نيامده اند و هر يک از ما که امروز شهروندي معمولي و محترم شمرده مي شويم، مي توانيم با بي احتياطي ساده اي تا پاي چوبه دار برويم و همه عشق ها و علايق مان را تحت تاثير آن قرار دهيم. به همين دليل کار پليسي براي من صرفا ايجاد فضاي به اصطلاح بگير و ببند و تيراندازي و کشت و کشتار نبود، بيشتر سعي مي کردم نشان دهم چگونه روياهاي شيرين آدمي مي تواند به کابوسي تلخ تبديل شود.

در همه جاي دنيا، هميشه آن دسته از سريال هاي پليسي موفق بوده اند که داستان جذابي داشته اند. براي رسيدن به اين مهم، به نظرتان چرا کارگردان هاي ايراني به سراغ قهرمان هاي واقعي پليس نرفته اند تا بتوانند از اين طريق جذابيت سابق را به اين ژانر برگردانند؟
قهرمان هاي واقعي پليس بايد قبلا در جامعه براي کارها و فعاليت هايشان مطرح شده باشند تا فيلمساز به دنبال ساخت زندگي و کارهاي قهرمانانه آن ها برود. وقتي چنين مواردي تا به حال به د ليل مسائل امنيتي يا بي توجهي مسئولان مطرح نشده است، فيلمساز به ناچار خودش دست به قهرمان سازي مي زند.
گاهي گفته مي شود کارشناسان اجتماعي معتقدند سريال هاي پليسي و حتي اخبار حوادث روزنامه ها، در کنار نکات آموزشي شان، جنبه بدآموزي خواهندداشت. آيا با اين گفته موافق ايد؟ ممکن است دليل کمتر پرداختن به داستان هاي معمايي و جنايي در تلويزيون خط قرمزهايي باشد که براي داستان هاي اين چنيني تعريف شده است.
قبول دارم. به همين دليل بايد با احتياط بيشتري کار کرد. اولا نبايد سوژه هايي را که عموميت ندارند به شکل پررنگي مطرح کرد، چون قبح آن در جامعه ريخته مي شود. از طرفي، گاهي که ما کار سريال سازي انجام مي داديم، آدم ربايي، سرقت از بانک، دختر فراري و اين جور چيزها، هم براي نشريات و هم براي برنامه سازان، جزو خطوط قرمز بود. و اين کاملا به جا و درست بود، چون به محض آن که اين خطوط قرمز برداشته شد، در جامعه هم اين گونه خلاف ها شيوع بيشتري پيدا کرد.
با توجه به سطح کيفي نازل سريال هاي پليسي در اين چند سال اخير، وسوسه نمي شويد اثر جديدي بسازيد؟
فعلا خير.

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۰۱۲۸۰۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پایتخت دوباره خبرساز شد؛ حواشی جدید سریال پرتماشاگر تلویزیون

آفتاب‌‌نیوز :

دو خبر بار دیگر «پایتخت» را به صدرِ اخبار آورد. ابتدا خبری بود که مثلِ همیشه از درونِ گمانه‌زنی‌ها بیرون آمد؛ «پایتخت۷» وارد مرحله پیش‌تولید شده و بازیگران از مردادماه مقابل دوربین خواهند رفت. اول آنکه سارا و نیکا به عنوان دختران نقی معمولی در این سریال حضور نخواهند داشت و ثانیاً سریال برای نوروز ۱۴۰۴ آماده خواهد شد. این نکات هم در رایزنی‌های رسانه‌ای آمده است.

اگرچه پیشتر گروه عوامل پایتخت برای پیدا کردن دو دختر دوقلو برای بازی در این سریال، فراخوان اعلام کرده بودند. شاید گمانه حضور نداشتن دختران نقی معمولی (سارا و نیکا) با این فراخوان جدّی‌تر شده باشد. البته خبر شروعِ پیش‌تولید سریال و تولید در مردادماه را نه مدیران تلویزیون و نه عوامل «پایتخت» تأیید نکرده‌اند. اما در عین حال پیگیری، مذاکره و رسیدن به یک طرح و فیلمنامه درست نکته‌ای بوده که مدیران سیما و سیمافیلم به آن اشاره داشته‌اند.

خبر دیگری که برای «پایتخت» در شبکه‌های اجتماعی، حواشی‌ای ایجاد کرد؛ حذف این سریال از کنداکتور شبکه آی‌فیلم است. خبری مبنی بر شروع پخش «پژمان» رسانه‌ای شد که بعد از «پایتخت۵» این سریال روی آنتن خواهد رفت. پیگیری‌های خبرنگار تسنیم نشان می‌دهد تلویزیون به دنبال پخش فصل ششم «پایتخت» نیست؛ همان فصلی که آغازِ حواشیِ گروه پایتخت با تلویزیون بود و چند قسمت پایانی هم به سختی و با پیگیری‌های مداوم ساخته و روی آنتن رفت. اما به هر ترتیب تلویزیون تصمیمی برای پخش این فصل ندارد و بعد از پایان فصل پنجم، سریال «پژمان» را از شبکه آی‌فیلم پخش خواهد کرد.

فصل ششم سریال پایتخت به جز پخش اولیه خود در نوروز ۱۳۹۹ هیچگاه به شکل کامل بازپخش نداشت و تنها تکرار آن همان خلاصه شش قسمتی بود که شبکه یک در شب نوروز سال ۱۴۰۰ روانه آنتن کرد. باید دید سرانجام ساخت فصل جدید «پایتخت» به دور از این گمانه‌زنی‌های گهگاه به کجا خواهد رسید؟ آیا بنابر پیگیری‌های متعدد اهالی رسانه و پاسخ همیشگی مدیران تلویزیون به پیگیری برای ساخت سریال در ۱۴۰۳، این سریال امسال به تولید خواهد رسید؟ به نوروز ۱۴۰۴ می‌رسد و یا در زمانی دیگر تولید و پخش خواهد شد؟

منبع: خبرگزاری تسنیم