قرآن‌بسندگی برای ارائه تعریف از «علم» نتیجه‌بخش نیست
تاریخ انتشار: ۱ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۱۹۷۱۹۹
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) حجت‌الاسلام والمسلمین شعبان نصرتی، قرآن‌پژوه و عضو انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه در نشست علمی «امکان‌سنجی تعریف علم در قرآن» گفت: ما در سه بازه تخصصی، متن و عرف می‌توانیم دنبال تعریف علم بگردیم که هر کدام نیز ابزار خود را لازم دارد.
وی با تاکید بر اینکه درک هر مفهومی از متن نیازمند قواعد و مبانی است افزود: براساس قواعد و مبانی به دنبال کشف از قرآن هستیم و ممکن است بگوییم قرآن اصلا در صدد بیان علم نبوده است و ممکن است هم بگوییم قرآن درصدد این کار بوده که البته وقتی قاعده داشته باشیم برای ما تفاوتی ندارد مانند باستان‌شناسی که در این عرصه تحقیق دارد ولی ممکن است سازندگان شهر قدیمی، هیچ قصدی برای بیان موضوع خاصی نداشته‌اند ولی باستان‌شناس دنبال گمشده خود در فعالیتش می‌گردد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی با بیان اینکه ما در برداشت و تعریف علم از قرآن کاری با عرف امروز و عرب جاهلی نداریم افزود: ما فارغ از اینکه ماتن قرآن هدف انتقال معنا را داشته است به دنبال این هستیم که با ابزار زبانی نیات ماتن را کشف کنیم البته نباید در ارزیابی تعاریف در سطوح گوناگون، آن‌ها را با هم خلط کنیم.
این محقق و پژوهشگر بیان کرد: ما عرف را اگر به عنوان فرهنگ غالب در نظر بگیریم در این صورت اگر مراد این است که قرآن از فرهنگ آن دوره تاثیر گرفته این مطلب برای ما قابل پذیرش نیست ولی عرف را به این معنا می‌پذیریم که قرآن، زبان عام است و نباید عرف را خاص کنیم؛ قرآن جهانی است، لذا ما قرآن را ناظر به عرف عام می‌بینیم.
این محقق عنوان کرد: اگر رگه‌هایی از یک مفهوم در هر متنی فارغ از آن که متن دنبال ارایه تعریف از آن مفهوم بوده یا نبوده مشاهده کنیم می‌تواند راه را برای ما باز کند و ما به دنبال آن چیزی که می‌خواهیم که در اینجا تعریف علم و امکان آن از قرآن کریم است برویم.
این محقق و قرآن‌پژوه حوزه علمیه با بیان اینکه زبان قرآن، زبان عام است تصریح کرد: ما در تعریف الزاما لازم نیست که دنبال عنصر مشترکی بگردیم و بگوییم هر چیزی که این عنصر را دارد در دامنه تعریف می‌گنجد همان طور که در فارسی نیز وقتی می‌خواهیم یک تعریف برای مفهومی بیابیم لزوما همه افراد شمول در تعریف ویژگی های مشترک زیادی با هم ندارند.
نصرتی ادامه داد: باید از قرآن بسندگی پرهیز کرده و نباید خود قرآن را در پرداختن به مفاهیم جهان‌بینی کافی بدانیم، زیرا سنت و عترت مکمل فهم قرآن کریم هستند بنابراین در ارائه تعریف از علم نیز ما بی‌نیاز از این موضوع نیستیم.
وی افزود: ایزوتسو در تحقیقات خود، در مفاهیم گوناگون آگاهانه و یا نا خودآگاهانه به متون تفسیری می‌پردازد؛ شیعه و سنی نیز برای قرآن، متون تفسیری قائل هستند اگرچه اختلاف ما با اهل سنت این است که ما ائمه را مفسر واقعی قرآن می‌دانیم ولی آنان صحابه و تابعین را هم داخل کرده‌اند پس اگر بخواهیم همه دقیقه‌ها را از قرآن انتظار داشته باشیم از لحاظ منهجی و روشی درست نیست ولی از قرآن شروع می‌کنیم و نقاط ابهام را با ابزارهای دیگر مانند روایات رفع می‌کنیم.
وی افزود: روش بنده در امکان‌سنجی تعریف علم ابتدا داشتن مسئله آن هم بر اساس علومی مانند فلسفه و ... بوده است و وقتی با مسایل سراغ قرآن رفتم، ملاحظه کردم می‌شود از قرآن به پاسخ‌هایی برسیم ولی اگر بدون داشتن مسئله سراغ تعریف مفهومی برویم ممکن است به جایی نرسیم.
این محقق و قرآن‌پژوه با اشاره به جایگاه علم و تعریف آن در قرآن عنوان کرد: آیات قرآن بیشتر بر علم اعطایی و عندالله و وحیانی اشاره و تاکید کرده است که نمونه‌های آن در تعابیر قرآنی: «... وَلَا يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَاءَ ...»؛ «وَسِعَ رَبِّي كُلَّ شَيْءٍ عِلْمًا»، «رَبَّنَا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْءٍ رَحْمَةً وَعِلْمًا»، «وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ»، «وَأَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحَاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ عِلْمًا» و «وَسِعَ رَبُّنَا كُلَّ شَيْءٍ عِلْمًا» وجود دارد.
نصرتی اظهار کرد: در تعریف علم از بیان ویژگی‌های این آیات مدل‌سازی کرده و معتقدم ویژگی اصلی علم براین اساس، احاطه عالم بر معلوم است. برخی گفته‌اند که در احاطه علمی عالم به معلوم، کار را خدا انجام می‌دهد که البته ظاهر قرآن آن را تایید نمی‌کند، بنابراین احاطه به دست عالم است ولی آیا هر نوع احاطه‌ای را می‌توان، علم دانست.
وی در مورد عرف عام نیز با بیان اینکه عرف عام شامل؛ سنین گوناگون، جنسیت‌های گوناگون، دانش‌های گوناگون و ... است زیرا مخاطب اصلی قرآن همه بشر است تاکید کرد: عده‌ای از دانش‌های زبانی دنبال کشف قواعد از عرف بودند؛ ولی عرف همیشه زایاست و دانش‌هایی که از استقراء میدانی به دست آمده عرف نامیده می‌شود.
منبع: ایکنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۱۹۷۱۹۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تعریف قریب ۷۰۰ همت برنامه سرمایه‌گذاری در فارس
ایسنا/فارس وزیر کشور در حاشیه بازدید از غرفه استان فارس در نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۴ گفت: قریب ۷۰۰ همت برنامه سرمایه‌گذاری در استان فارس تعریف شده است.
سومین روز از ششمین نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی ایران (اکسپو ۲۰۲۴) در غرفه استان فارس اقدامات متنوعی نظیر رونمایی از ۲۰ فرایند و محصول زنجیره ارزش راهبردی با حضور وزیر کشور، معاون هماهنگی امور اقتصادی وزارت کشور، استانداران استان‌های فارس، خوزستان، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، کردستان، در دستور کار قرار گرفت.
در این رویداد که با شعار «فارس پیشرو در مدیریت هوشمند زنجیره‌های ارزش راهبردی» و با محوریت دانش، تولید و توسعه برگزار می‌شود، از ۲۰ فرایند و محصول زنجیره ارزش راهبردی رونمایی و ۹ تفاهم‌نامه در حوزه زنجیره ارزش فولاد منعقد شد.
علاوه بر این ۱۰ تفاهم‌نامه نیز در حوزه زنجیره ارزش بخش کشاورزی به امضای مدیران مربوطه رسید که عمدتا زمینه‌های صنایع تبدیلی، شیلات و باغبانی را شامل می‌شد.
نکته حایز اهمیت در خصوص برخی از این تفاهم‌نامه‌ها این بود که با استان‌های هرمزگان و بوشهر به صورت بین استانی به امضا رسیدند.
وزیر کشور امروز، ۱۰ اردیبهشت‌ماه در ابتدای این مراسم با اشاره به اینکه در دو سال اخیر موضوع ارائه توانمندی‌های استان‌های مختلف از طریق استانداری‌ها در حال پیگیری است، گفت: خوشبختانه روند رو به رشدی در تعریف و شناسایی زنجیره‌های ارزش را شاهد بودیم.
احمد وحیدی با تأکید بر اینکه استان فارس از جمله استان‌هایی است که اقدامات خوبی در زمینه شناسایی و تعریف زنجیره‌های ارزش داشته است، تصریح کرد: به عنوان نمونه می‌توان به ظرفیت‌های این استان در زمینه زنجیره‌های ارزش گیاهان دارویی و فولاد اشاره کرد.
وزیر کشور همچنین با اشاره به اینکه نزدیک به ۷۰۰ همت برنامه سرمایه‌گذاری در استان فارس تعریف شده است، گفت: سرمایه‌گذاران می‌توانند با مراجعه به متولیان این حوزه در استان فارس، اطلاعات لازم برای انجام سرمایه‌گذاری را کسب کنند.
به گزارش ایسنا و به نقل از روابط عمومی استانداری فارس، وحیدی با اشاره به اینکه زیرساخت‌های خوبی در زمینه زنجیره‌های ارزش در استان فارس وجود دارد، افزود: خوشبختانه همه استان در زمینه مدیریت زنجیره ارزش راهبردی اقدامات مناسبی داشتند و حرکت‌های خوبی را در این مسیر انجام می‌دهند.
انتهای پیام
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور