لیست 20 بنای تاریخی منتظر ثبت ملی
تاریخ انتشار: ۱ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۲۰۳۲۰۸
مدیر پایگاه پژوهشی شهرستان ابرکوه با تشریح فعالیتهای این پایگاه، از آماده شدن 20 پرونده ثبتی در این شهرستان خبر داد که بیش از نیمی از آنها مربوط به ثبت ملی قلاع تاریخی این منطقه است.
ایران آنلاین / عباس قدیریان گفت: پایگاه میراث فرهنگی شهرستان ابرکوه از سال 1384 با هدف مطالعه و پژوهش در زمینههای میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان ابرکوه ایجاد و فعالیت جدی خود را از سال 1393 پیگیر شد .
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی افزود: با توجه به ثبت بافت تاریخی و ارزشمند ابرکوه در سال گذشته و در ادامه روند حفاظت از بناهای تاریخی و ارزشمند، تک بناهای شاخص و منحصر به فرد این بافت تاریخی نیز شناسایی شده که پرونده ثبتی این بناها تهیه شده است و امیدواریم این بناهای با ارزش هرچه زودتر به ثبت برسد .
مدیر پایگاه پژوهشی شهرستان ابرکوه در مورد این پروندههای ثبتی تصریح کرد: تعداد 20 پرونده که شامل خانه، قلعه و خانه باغ است و در بافت تاریخی ابرکوه و همچنین در روستاها قرار دارد آماده ثبت شده است که تاکنون در حدود 33 هزار متر مربع برداشت این بناها انجام و اعتباری بالغ بر 66 میلیون تومان به آن اختصاص داده شده است .
قدیریان در این مورد افزود: شهر ابرکوه را به جهت تعدد قلعهها، شهر قلعهها مینامند و به واسطه تعدد قلاع تاریخی پروندههای تهیه شده، حدود 60 درصد از پروندهها از روستاها و بهویژه قلعهها و 40 درصد از داخل شهر و بافت تاریخی ابرکوه تهیه شده است .
وی در خصوص بناها و محوطهها و آثار تاریخی ناملموس و ثبت نشده این شهرستان، افزود: این پایگاه قصد دارد در سالهای آینده، دیگر آثار ثبت نشده این شهرستان را نیز به ثبت برساند .
بهسازی بقعه سیدون علی نقیا
این مقام مسئول در ادامه در خصوص یکی از بناهای شاخص شهرستان ابرکوه به نام «سیدون علی نقیا»، گفت: این بنای ارزشمند بنایی مربوط به قرن هفتم هجری و یکی از بقاع کم نظیر در استان و کشور است و به واسطه ارزشمندی در دستور پایش و مطالعه پایگاه پژوهشی قرار گرفت و با توجه به آسیبی که به واسطه قدمت زیاد بنا و عوامل جوی به آن وارد شده بود، مقرر شد به صورت ویژه و با یک مطالعه و تحقیق تخصصی بنا پایش و آسیبهای آن کنترل شود .
وی افزود: ترکهای موجود در گنبد و همچنین دیوارها، بررسی و راهکارهای مرمت و بازپیرایی آن به صورت تخصصی و حرفهای به آن پرداخته شده است. وجود نقاشیهایی روی بدنه به صورت تزیینات منحصر بفرد بنا نیز مورد بررسی و به راهگارهای مرمتی آن پرداخته شده است.
به گفتهی این مسئول، این پایگاه در اعتبارات پیشنهادی آینده برای اجرایی کردن و مرمت و ساماندهی این بنا و بویژه گنبد آن، اعتبار ویژهای پیشنهاد داده که امیدواریم هر چه سریعتر این اعتبار تخصیص و مرمت آن اجرایی شود .
ساماندهی بافت زنده و پویای ابرکوه
قدیریان در خصوص بافت تاریخی و ثبتی شهرستان ابرکوه گفت: بافت تاریخی ابرکوه دارای محلات متعددی است که یکی از بکرترین آن محله نبادان است و به همین جهت، مرمت و ساماندهی آن در دستور کار پایگاه پژوهشی قرار گرفت و قسمتی از گذر ها، ساباط و معابر و بناهای ارزشمند آن به صورت امانی مرمت و ساماندهی شد.
وی ادامه داد: عمده فعالیت اجرایی این طرح اجرای ازاره پای دیوارهای معابر اصلی، بدنه سازی معابر و گذرها با کاهگل به صورت تهکش و روکش، کاهگل پشت بام بناهای متروکه، مسدود کردن برخی بناهای موجود در بافت به جهت جلوگیری از تردد افراد سودجو و مخرب برای بافت و همچنین جلوگیری از حیوانات که بعضاً برای بناها مضر و باعث سلب آرامش مردم ساکن در بافت تاریخی میشوند .
وی افزود: با تخصیص اعتبار در سالهای آینده قسمتهای دیگر بافت بویژه مراکز محلات و گذرهای ارزشمند تاریخی و فرهنگی نیز مرمت و ساماندهی خواهند شد.
مدیر پایگاه پژوهشی ابرکوه خاطرشنان کرد: بافت ابرکوه، زنده و پویاست و زندگی مردم در آن جریان دارد بنابراین باید به صورت ویژه پایش و کنترل و موارد ساماندهی آن اجرایی شود که مردم نیز تمایل به حضور در بافت و خود نگهبان آن شده و بافت را و تک بناهای ارزشمند آن که خانههای مسکونی در آن است را حفظ و حراست کنند .
ابرکوه یکی از شهرستان های تاریخی استان یزد است که تعدادی از مشهورترین آثار تاریخی آن میتوان به سرو ۴۵۰۰ ساله، گنبد عالی، مسجد جامع ابرکوه، مسجد جامع ابرکوه، خانه صولت، مناره های نظامیه، آرامگاه عزیزالدین نسفی و خانه آقازاده، اشاره کرد./ایسنا
منبع: ایران آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۲۰۳۲۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آرزوهای شیرین برای محلهای در دروازه تاریخ / «دروازه ری» در انتظار لباس نو
محله دروازه ری قم که خاستگاه ۱۲۸ شهید و بزرگانی همچون سردار موسوی فرمانده ارتش جمهوری اسلامی بوده، این روزها در انتظار پوشیدن لباسی نو بر تن کهنه و زخم خورده خویش است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از قم، ری، تهران، ساوه، اصفهان، کاشان؛ از هر سوی که زائران برای تشرف به حرم مطهر بانوی کرامت قصد ورود به شهر قم را داشتند، باید از دروازهای در باروی شهر وارد میشدند که به «دروازه ری» معروف بود.
دروازه ری که احتمالاً کهنترین دروازه قم قبل از احداث جاده ناصری از مسیر علیآباد به قم و شاهراه ارتباطی شهر با ری و تهران محسوب میشده، تا سال ۱۳۲۱ هنوز پابرجا بوده است.
اگر در اسناد تاریخی که جستوجو کنید، المان هویتی دروازه ری را خواهید دید. یک بنای ساده و گنبدی که نشان از تاریخ پرفرازونشیب شهر قم دارد و کاروانهای اهل دانش و زیارت در سفر به قم را به سمت این شهر راهنمایی میکرده است.
محله دروازه ری و نوبهار (چاله کاظم) پیشازاین، مزرعه سعدآباد را در خود داشت و مقبره «خواجه اباصلت» از یاران امام رضا (ع) را در خود جای داده بود که هنوز هم وجود دارد.
از جمله ازدسترفتههای محله دروازه ری میتوان به «گذر ری» اشاره کرد که جایش در محله خالی است. این گذر سه یا چهارطاق چشمهای داشته که به میدان کهنه و پامنار متصل میشده است. گفته میشود گذر حدود ۴۰ سال پیش تخریب شده و موجب شده است شکل و شمایل کنونی این محله چندان تاریخی و هویتی نباشد.
از پیشههای قدیم مردم این محل که در گذر هم نشانی داشت، میتوان به نمککوبی اشاره کرد. اهالی معاصر این محله هرچند آثاری از برج و باروی دروازه ندیدهاند، اما زیبایی گذر و گاراژی که اتوبوسهای راه پیموده از دشت مسیله به آن وارد میشد را به خاطر میآورند.
این محله تا سالها در برزخی از دشتهای سرسبز و باغات انگور و کورههای آجرپزی محلات مجاور قرار داشت، گویی دروازهای میان بهشت و جهنم بود. در بیرون گذر هرچند شهر تا سالها در حال تغییر و گذر از سنت به مدرنیسم بود، اما قطار مدرنیسم دیرتر و ناقصتر به دروازه ری رسید و غبار فرسودگی را بر تن این محله برجای گذاشت.
مهمترین مشکل محله ناتمام ماندن خیابان و ترافیک ناشی از آن است که به تعبیر اهالی، محله را شبیه به مناطق جنگزده کرده است. حداقل میشد از این بناهای تخریب شده به عنوان فضای عمومی استفاده کرد.
احمد اشعری، کارشناس حوزه شهرسازی از جمله کسانی است که روی مشکلات محله دروازه ری کار علمی انجام داده است و آن را از نظر گونه بافتشناسی «بافت ناکارآمد میانی» دستهبندی میکند.
به گفته وی، محله دروازه ری در خط مرزی بافت تاریخی ۳۰۰ هکتاری قم قرار دارد که در گذشته اراضی کشاورزی و کورهپز خانه بوده، اما از سال ۱۳۳۵ به تدریج سکونت در آن اتفاق افتاده است.
محله دروازه ری بر اساس سرشماری سال ۹۵ حدود ۱۴ هزار و ۷۰۰ نفر جمعیت دارد و چهار هزار خانواده در آن زندگی میکنند. ۲۵ درصد ساکنان محله دروازه ری، از اتباع هستند.
محور این محله در طرح تفصیلی، چهار طبقه دیده شده و قرار است انواع کاربریهای خدماتی در آن لحاظ شود. این خیابان هماکنون ۶۴ نوع فعالیت اقتصادی و خدماتی را در خود جای داده است و بخشی از این فعالیتها نیز سازگاری مناسبی با محله ندارد.
این کارشناس حوزه شهرسازی معتقد است برای مرهم گذاشتن بر این زخم نیمهباز باید پروژه تملک خیابان دروازه ری را تکمیل کرد، اما در عین حال باید تلاش کنیم تا کارکرد محلی و انسجام اجتماعی در این محله حفظ شود.
اشعری با اشاره به وجود فضاهای بلاتکلیف در محله و در جریان تملک نیمهتمام بدنه خیابان، میگوید: با هزینه اندک میتوان این فضاهای بلاتکلیف را به مکانی برای توقف اهالی تبدیل کرد.
وی با اشاره به وجود بعضی کاربریهای ناسازگار در این محله عنوان میکند: با تملک چند پلاک میتوان برای اهالی مسکن تولید و الگوی صحیح توسعه محله را تدوین کرد.
از جمله پیشنهادهای مشاور برای این محله، تملک آبانبار حاج رئیس بهعنوان یک عنصر هویتیِ واقع در آن و اضافه کردن یک عنصر دروازهای در محل طاق قدیم برای ارتقای هویت محلی بود که با پایکار نیامدن اداره کل میراث فرهنگی، معطل مانده است.
این کارشناس شهرسازی معتقد است یک سری از کاربریهای ناکارآمد همچون مصالحفروشی و حمام متروکه در این محله باید برای تأمین خدمات عمومی به کار گرفته شود.
فرایند اجرایی شدن بازآفرینی محله دروازه ری تا امروز بدون تغییر در این تصمیمگیری پیگیری شده است، اوایل سال ۱۴۰۲ شهردار قم اعلام کرد که این پروژه در اولویت تملک با همان عرض ۱۸ متر است.
محمدحسین علیاکبری، مدیر منطقه یک شهرداری قم، مرداد سال گذشته در توضیح مشکلات و چالشهای بازگشایی محله دروازه ری به ریزدانگی املاک این محله اشاره کرد که توافق با مالکان را دچار مخاطره میکند.
مساحت پایین املاک تجاری و کوچک بودن آنها یکی دیگر از معضلات تملک در این پروژه است، چراکه این املاک وسیله امرارمعاش اهالی است، اما ارقام تملک به نحوی نیست که ملک تجاری دیگری جایگزین آن شود، از طرفی بسیاری از ملکها جنوبیساز یا به صورت مشاع است که فرایند تملک را دچار چالش میکند.
از طرفی به گفته این مسئول شهرداری قم، بخشی از این محله در بافت تاریخی قرار دارد و بهسازی آن نیازمند مشارکت سازمان میراث فرهنگی است.
با این همه تاکنون نزدیک به ۴۰ قطعه در محله دروازه ری تملک و تخریب شده و جدولگذاری و ساخت محور نیز در حال انجام است. گام بعدی احداث مرکز فرهنگی و فضای سبز کوچک این محله توسط شهرداری قم است که میتواند امید را به رگهای محله بازگرداند.
مدیر منطقه یک شهرداری قم در پاسخ به ابهاماتی درباره عرض محور دروازه ری، عرض ۱۸ متری را مصوبه طرح تفصیلی شهر قم میداند که با توجه به قرار گرفتن نیمی از محله در محدوده بافت تاریخی، شهرداری بر سر اجرای همین مقدار نیز با سازمان میراث فرهنگی دچار چالش است.
آذرماه سال ۱۴۰۲ بود که دفتر تسهیلگری محله دروازه ری تشکیل و در مسجد این محله جلسات با اهالی برگزار شد. مفهوم احداث دفتر تسهیلگری این است که بهسازی یک محله را تنها کالبدی نبینیم بلکه باید به مسائل اجتماعی و اقتصادی بهصورت توأم با موضوعات کالبدی و عمرانی توجه کرد.
در روزهای اخیر تصاویری در فضای مجازی رد و بدل میشود که نشان دهنده ادامه تملک و تخریب بعضی املاک در مسیر خیابان ۱۸ متری این محله است.
نقش ویژه محله دروازه ری در روزهای دفاع مقدس و تقدیم ۱۲۸ شهید به کشور، حضور مشاهیری همچون امیر موسوی فرمانده ارتش جمهوری اسلامی و وجود جمع بزرگی از ایثارگران انقلاب اسلامی و جنگ از نقاط قوت و سرمایههای اجتماعی این محله است که میتوان با پررنگ کردن این نقش، به بهبود مشارکت اجتماعی برای حل معضلات آن کمک کرد؛ مسجد فعال و اهالی دغدغهمند که روزهای بهتری برای محلهشان آرزو میکنند، از سرمایههای ارزشمند این محله است.
یکی دیگر از سرمایهها و داراییهای محله، تنوع قومیتها و ملیتها است که میتواند فرصت تلقی شود. شبکه خویشاوندی، مهارتهای فنی، همچنین وجود عناصری همچون آبانبار و مسجد از دیگر سرمایههای محله است.
پای صحبت قدیمیها که بنشینی، خاطرات جالبی از روزگار گذشته محله دروازه ری دارند. از گاراژی که محل تردد مسافران به قم بود و روستانشینان و عشایر کلکو از دشت مسیله به آن میرسیدند. از پردهخوانان و پهلوانان که هرازگاهی بساط خود را در میانه محله به پا میکردند و بوی نان سنگک تازه و دود کبابی که زیرگذر به مشام میرسید.
شاید امروز بخشی از این خاطرات دیگر رنگباخته باشد، اما میتوان دروازه ری را طوری بازسازی کرد که اصالتش به یادگار بماند و اهالیاش همچنان پایبند این محله باشند.
کد خبر 746803