مثنوی هفتاد من ِ بی‌مهری کرمانشاهیان با «یار مهربان»
تاریخ انتشار: ۱۶ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۴۸۳۰۰۵
امتداد نیوز – گروه استانها : از همان بچگی زیر گوشمان زمزمه کردند بگو “من یار مهربانم”، اما هیچ وقت یادمان ندادند که چگونه باید با این یار مهربان رفتار کنیم و امروز این گنج بزرگ در بهترین حالت زینت‌بخش کتابخانه‌های شخصی شده یا در بدترین حالت در کتابفروشی‌ها خاک می‌خورد.
این روزها راه به راه کتابهای رنگارنگ با موضوعات متعدد منتشر می‌شود، کتابخانه‌های کوچک و بزرگ افتتاح و نمایشگاه‌های کتاب در گوشه و کنار برپا می‌شود، اما آب از آب تکان نمی‌خورد و رغبت چندانی برای کتابخوانی در بین شهروندان دیده نمی‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وضعیت نشر کتاب که دیگر تعریفی ندارد و آنقدر اوضاع خراب است و فروشی ندارند که تیراژ برخی کتابها حتی به یک هزار جلد رسیده و در استان کرمانشاه با جمعیت حدود ۲ میلیون نفر تنها ۱۲۰ تا ۱۳۰ کتابفروشی فعال است و به گفته مدیرکل سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی استان (رحیمی زنگنه) اغلب آنها هم به خاطر عدم استقبال مردم رو به ورشکستگی هستند.
این قهر جماعت امروز با کتاب صورت خوشی نخواهد داشت و آینده تاریکی را پیش پای نسل‌های فردا می‌گذارد، نسلی که همین امروز هم به جای کتاب و روزنامه سرشان به تبلت و گوشی‌های همراهشان گرم است.
البته با ظهور کتابهای هوشمند در تلفن‌های همراه دیگر کمتر کسی حاضر به مطالعه کتاب می‌شود، اما در حقیقت آنچه در فضای مجازی در یک مدت کوتاه مطالعه می‌شود بیشتر شبیه سرگرمی و تفریح است.
نظام آموزشی ما هم که هیچ وقت نتوانسته دانش آموزان را به سمت مطالعه ترغیب کند و خانواده‌ها و والدینی که مطالعه نمی‌کنند هم به این موضوع دامن زده‌اند و این جو تشویق‌گری به عادت مطالعه آنچنان که باید نهادینه نشده است پس انتظار چندانی نباید داشت که به این زودی‌ها بتوان آشتی با کتاب را رقم زد.
مسئولان فرهنگی هم که تنها دست به دامن برگزاری نمایشگاه‌ها شده‌اند و آمار بالای فروش آن را سند افتخاری برای خود می‌دانند غافل از اینکه کتابهای فروش رفته با تحریک تقاضا به واسطه تخفیف‌های چند درصدی حتما منجر به مطالعه این کتابها نمی‌شود.
نظام آموزشی تشویق‌گر کتابخوانی نیست
یک جامعه‌شناس در گفتگو با امتداد نیوز، میزان مطالعه و گرایش مردم به کتابخوانی را به یکی از مهمترین شاخصه‌های فرهنگی در یک جامعه عنوان کرد و اظهار داشت: توجه به کتاب و کتابخوانی نباید صرفا به برگزاری نمایشگاه معطوف شود.
امیری با تاکید بر لزوم شناسایی دلایل اصلی فاصله گرفتن مردم از کتاب افزود: یکی از دلایل این فاصله ایجاد شده مطالعه در فضای مجازی با مطالب متنوع و مختصر است که تاحدودی محتوی ضعیفی نسبت به منابع مکتوب دارد.
وی با اشاره به تنزل ارزش جایگاه مطالعه در کشور گفت: تبلیغ فرهنگ مطالعه ضعیف است و رسانه‌ها هم کمتر مردم را به کتابخوانی تشویق می‌کنند، از طرفی مطالعه یک امر اکتسابی است که کودکان از والدین خود می‌توانند بیاموزند اما والدین به این امر توجهی ندارند.
این کارشناس فرهنگی تصریح کرد: به جای تاکید بر نمایشگاه ها باید به سمت راه‌های نو و ایده‌های جدید برای افزایش سرانه مطالعه باشیم کما اینکه برپایی کتابخانه‌های کوچک در دسترس مردم در اکثرشهرهای جهان در حال پیاده‌سازی است.
امیری ایجاد ایستگاه‌های کتاب در پارک‌ها، زنگ مطالعه در مدارس، نذر کتاب و… را از راهکارهای ترویج فرهنگ کتابخوانی برشمرد و گفت: ما مشکل کمبود کتاب نداریم، مشکل ما کمبود کتابخوان است.
هیچ نهادی زیر بار اعلام سرانه مطالعه در کرمانشاه نمی‌رود
برای پیگیری آمار سرانه مطالعه استان با پریسا محمدی معاون فرهنگی و مطبوعاتی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمانشاه ارتباط گرفتیم ولی وی از آمار سرانه مطالعه در استان اظهار بی‌اطلاعی کرد و اظهار داشت: نهاد کتابخانه‌های عمومی باید درباره این موضوع اظهار نظر کند.
معصومه حسنی خونسار، مدیرکل کتابخانه‌های استان کرمانشاه نیز در گفتگو با امتداد نیوز، در مورد آمار سرانه مطالعه گفت: ما متولی این موضوع نیستیم و آماری از سرانه مطالعه نداریم.
به نظر شرایط سرانه مطالعه آنقدر وخیم است که کسی حاضر به اعلام آن نیست و هرکدام دیگری را متولی این موضوع می‌داند و این نهادهای فرهنگی که هردو به نوعی در این قهر با کتاب سهیم هستند از گزارش عملکردشان در این خصوص سرباز می‌زنند.
۲.۵ درصد کرمانشاهیان عضو کتابخانه هستند
مدیرکل کتابخانه‌های استان کرمانشاه همچنین در خصوص برنامه‌های این نهاد برای افزایش سرانه مطالعه بیان داشت: سعی می‌کنیم با غنی‌تر کردن منابع و ورود بیشتربه بحث نشریات و حوزه کودک سرانه مطالعه در استان را افزایش دهیم.
وی برگزاری نشست‌های تحلیل و بررسی کتاب را از دیگر برنامه‌های این نهاد عنوان کرد و افزود: در این نشست‌هاکتاب‌هایی که خواننده و خواهان زیادی دارد به نقد و تحلیل و بررسی گذاشته می‌شود.
حسنی خونسار با اشاره به فعالیت نشست‌های کتابخوانی در کتابخانه‌ها و مدارس و برپایی نشست‌های تخصصی خاطرنشان کرد: در این نشست‌ها افرادی که کتاب مورد نظر را خوانده‌اند در یک میزگرد متن آنرا به اشتراک می‌گذارند و برای دیگران توضیح می‌دهند.
این مقام مسئول از عضویت ۲.۵ درصد کرمانشاهیان در کتابخانه‌های عمومی استان خبر داد و گفت: ۵۲ هزار نفر عضو ثابت و فعال کتابخانه هستند و البته بالغ بر ۲۰۰ هزار نفر از خدمات کتابخانه‌ها به صورت مراجعه حضوری بدون امانت گرفتن استفاده می‌کنند.
وی با بیان اینکه در سال یک میلیون و ۲۰۰ هزار جلد کتاب از کتابخانه‌ها به مردم امانت داده می‌شود ادامه داد: اکثر کتابهای امانتی ما رمان‌های خارجی یا ایرانی هستند.
به گزارش مهر، حالا که دیگر کسی فرصت مراجعه به کتابخانه ها با قفسه های عریض و طویل را ندارد و شهروندان به سمت کتاب نمی روند برای آشتی دادن آنها با یار مهربان باید به دنبال راهکارهای نوین برای در دسترس قراردادن کتاب برای شهروندان در اماکن عمومی بود و کتاب را به سمت شهروندان برد نه اینکه دست به دامن نمایشگاه ها و کتابخانه های بزرگ باشیم تا شاید اندکی این رغبت در مردم ایجاد شود.
true برچسب ها : سرانه مطالعه نمایشگاه کتاب کرمانشاه کتاب و کتابخوانی کتابخانه های عمومی کرمانشاه trueمنبع: امتداد نیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.emtedadnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «امتداد نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۴۸۳۰۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شرحی بر قدیمی‌ترین فهرست‌نامه‌های کتابخانه آستان قدس رضوی/خدمتی به گذشته، امروز و آینده
وقتی درباره فهرست منابع یک کتابخانه صحبت می‌کنیم، بیشتر ما درک اندکی از موضوع صحبتمان در این باره داریم و تقریباً می‌دانیم فهرست یک کتابخانه، لیست منظمی از کتابها و سایر مدارک موجود در آن است و همان‌طور که فهرست یک کتاب نشان‌دهنده محتویات داخل آن است، فهرست کتابخانه نیز منابع موجود در آن را معرفی می‌کند. این فهرست منظم در گذشته شبیه سیاهه‌ای بوده که ممکن است ما از وسایل داخل یک مکان بنویسیم، اما در حال حاضر این فهرست شامل اطلاعات متعدد و متنوعی از قبیل نام نویسنده، عنوان، ویرایش، ناشر، تاریخ انتشار، مشخصات ظاهری، موضوع و محل بایگانی مدرک مورد نظر است. اطلاعاتی که سهولت دسترسی مراجعان به یک اثر را نه تنها با نام کتاب که به کمک سایر اطلاعات آن مانند نام نویسنده یا موضوع، ممکن می‌کند. همان‌طور که گفته شد، از گذشته‌های دور، گردانندگان کتابخانه‌ها یا صاحبان آنها فهرست‌هایی از منابع موجود در آنها تهیه می‌کرده‌اند. عملی که در کتابخانه‌های کشورهای اسلامی نیز انجام شده است. از فهرستهای گذشته مانند فهرست کتابخانه مأمون عباسی فقط نامی در متون آمده، اما اینکه این فهرست‌ها به چه شکل تهیه شده و یا شامل چه کتاب‌هایی بوده، مطلبی در اختیار پژوهشگران نیست.
کتابخانه مبارکه حضرت امام ابوالحسن علی بن موسی‌الرضا(ع)
ازجمله سیاهه‌هایی که باقی مانده، فهرست کتابهای کتابخانه آستان قدس رضوی است. کتابخانه آستان قدس رضوی یکی از قدیمی‌ترین کتابخانه‌های جهان اسلام است که آثار آن از گذشته مورد توجه دانشمندان و پژوهشگران بوده است. بر کسی پوشیده نیست که این کتابخانه به دلیل همجواری با حرم مطهر امام رضا(ع) و موقوفات بسیار آن شکل گرفته و رشد کرده و به عظمت امروزش رسیده است. حضور همین کتب وقفی موجب شکل‌گیری فهرستهای متعدد از منابع این کتابخانه شده است. اهمیت این فهرست‌ها از این نظر است که می‌توان گفت آن‌هاتنها فهرستهای به‌جامانده از کتابخانه‌ها در ایران قدیم هستند. از کتابخانه‌های دوره صفویه فهرست‌هایی با این مشخصات فعلاً موجود نیست و از دوره قاجار نیز فقط چند فهرست داریم که قابل مقایسه با فهرستهای کتابخانه آستان قدس هستند. الهه محبوب در مقاله «فهرستهای کتابخانه آستان قدس رضوی از صفویه تا قاجار» فهرستهای موجود از کتابخانه آستان قدس را به چند دسته تقسیم کرده و به ذکر موارد مهم این فهرست‌ها در سه دوره زمانی صفویه، افشاریه و قاجار پرداخته است.
قدیمی‌ترین سیاهه کتابهای کتابخانه رضوی
براساس این گزارش، قدیمی‌ترین فهرست این مجموعه متعلق به سال‌های 1007 تا 1010 هجری قمری است. در این فهرست که با عنوان «تفسیر تحویل صاحب جمعان بیوتات روضه منوره...» آغاز شده، موجودی کتابخانه به تفکیک آمده است. نویسنده فهرست گویی بیشتر به خصوصیات ظاهری کتابها توجه کرده و آنها را به صورت قرآن‌های جلددار، بدون جلد، کتب جلددار، کتب بدون جلد، تفاسیر، سی‌پاره‌ها و مصاحف و سایر کتب دسته‌بندی کرده است. این فهرست همچنین صورتی از اموال کتابخانه شامل رحل‌های موجود در حرم مطهر و کتابخانه و سی‌پاره‌دان‌ها را در خود دارد. در هر مورد، قطع، تعداد سطور، خصوصیات خطی، نوع ،و نوع تذهیب و همچنین نام واقف آمده است. گاهی شروط وقف کتاب نیز در فهرست ذکر شده است. کتابدار غیر از این اطلاعات به شرح امانت نیز پرداخته است. این نشان می‌دهد کتابدار با توجه به این فهرست، کتاب را به امانت و یا از مکان مربوط تحویل می‌گرفته: «قرآن وقفی مسماه زهراباجی مشروط بر آنکه در شرفیه مخصوص سلطان حیدرمیرزا در حرم تلاوت نمایند».
فهرستی از علوم کثیره موجود و مخزون
فهرست متعلق به دوره افشاریه سندی است در 28صفحه که کاتب آن به ذکر تعداد کتب و خصوصیات آنها پرداخته است. در این فهرست نام کتب قرآن، فهرست خطوط ائمه(ع) و کتب وقفی و امانی و همچنین فهرست کتب وقفی شاه‌عباس با عنوان «بندگان سکندر نشان» آمده است. دیگر فهرست مشهور کتابخانه آستان قدس رضوی فهرستهای موجود در دوره قاجار است. برخی از این‌ها به دستور متولیان و به صورت کتابچه مستقل و یا همراه با سایر موجودی کل حرم (مثل فهرست دفتر عضدالملکی) تهیه شده و یا در کتب افرادی که از کتابخانه بازدید کرده‌اند به‌طور خلاصه (سفرنامه خانیکوف) و یا مفصل (مطلع‌الشمس) آمده‌اند. «مطلع‌الشمس» یکی از کتابهای نوشته شده توسط «محمدحسن اعتمادالسلطنه» ملقب به «صنیع‌الدوله» است. این کتاب در سه جلد نگاشته شده و موضوع آن، گزارش یکی از سفرهای ناصرالدین‌شاه قاجار به شهر مشهد است. اما جلد دوم این کتاب در این گزارش مورد توجه ماست که به مشهد و آستان مقدس علی بن موسی‌الرضا(ع) اختصاص دارد و در آن به مشهد، آثار و ابنیه حرم مطهر و کتیبه‌های آن و شرح حال بزرگان شهر می‌پردازد و در پایان، فهرست جامعی از کتابهای موجود در کتابخانه‌های آستان قدس رضوی در آن گردآوری شده است. این فهرست در زمان تولیت میرزا سعیدخان مؤتمن الملک به سال 1296ه.ق تنظیم شده است. اعتماد السلطنه در مقدمه فهرست، چگونگی یافتن فهرست را شرح داده: «درحین تألیف جلد ثانی کتاب مطلع‌الشمس، فهرست جمیع نسخه‌ای که فعلاً در کتابخانه مبارکه حضرت امام ابوالحسن علی بن موسی‌الرضا علیه الصلوةوالسلام از علوم کثیره موجود و مخزون است بدست آمده، اگر چه صورت آن فهرست چندان مصحح نبود ولی به قدر می‌شود منقح ساخته ثبت و الحاق آن پرداخته شد». البته نویسنده در این فهرست تنها نام و موضوع کتابها را آورده و ظاهراً آن را از روی فهرستهای کتابخانه یادداشت‌برداری کرده است.
خدمتی به گذشته، امروز و آینده
فهرستهای فوق نشان می‌دهد کتابخانه آستان قدس رضوی از همان آغاز شکل‌گیری دارای نظمی خاص در ساماندهی بوده و افرادی آشنا به امور نسخه‌شناسی بوده‌اند که این فهرست‌ها را تهیه می‌کرده‌اند. جز این، فهرست کتب می‌توانند ما را به جهان اندیشه‌ای مردمان در گذشته برسانند. درواقع فهرست‌نویسان تنها به مردمان دوره خود خدمت نمی‌کنند و به نوعی به آیندگان نیز سود می‌رسانند. اینکه در آن روزگاران چه کتبی نوشته می‌شده و مورد توجه علما و اندیشمندان بوده و مردمان نیز بیشتر چه کتبی را اهدا و وقف می‌کرده‌اند. دیگر نکته مهم در این فهرست‌ها شرح ویژگی جلدها و تذهیب و خط کتب است که می‌تواند در خصوص هنر مجلدسازی و تذهیب اطلاعاتی را در اختیارمان بگذارد. نام و جایگاه واقفان نیز چهره اجتماعی مردمان آن روزگار را ترسیم می‌کند.
آزاده خلیلی
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است