بررسی مفهوم «حق» در آیات قرآن کریم
تاریخ انتشار: ۲۰ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۵۵۰۲۱۳
حجت الاسلام والمسلمین اکبر رضایی دهقان استاد حوزه علمیه‌ی همدان در گفت و گو با خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا) از همدان، اظهار کرد: اصولا انسان در فرهنگ دینی یک موجود مسئول و در نتیجه مسئولیت‌پذیر است همین امر ممیزه‌ی انسان از سایر مخلوقات است.
وی افزود: خداوند به انسان بیش از هر موجود دیگری توجه دارد که خود نیز مسبب ایجاد توقع است، توجه و انتظار خداوند مبنی بر جایگاه والای انسان است، خداوند متعال می‌فرماید « وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَني آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلي کَثيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضيلاً و و حقّا که ما فرزندان آدم را ( به وراثت از پدر به وسیله نعمت های مادّی و معنوی ) کرامت و شرافت بخشیدیم ، و آنها را در خشکی و دریا ( بر مرکب های مناسب هر یک ) سوار کردیم و آنها را از انواع پاکیزه ها ( چیزهایی که ملایم طبع آنهاست ) روزی کردیم ، و آنها را بر بسیاری از آفریده های خود برتری کامل دادیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی در ادامه در خصوص مفهوم حق بیان کرد: حق از مهمترین مسائل حوزه‌ی اخلاق و حقوق و سیاست است بحث حق در حوزه‌های مختلف به کار می‌رود؛ از جمله نیت انسان با خود، خدا، طبیعت و جمادات و همچنین نسبت به انسانهای دیگر؛ اعم از روابط افراد با هم، افراد با حکومت و همچنین حکومت‌ها با یکدیگر است.
رضایی دهقان با اشاره به معنای لغوی حق اظهار کرد: حق در لغت معنای گوناگونی می‌دهد برخی از معانی حق، راستی، ثابت، عدالت و یقین است که در آن جای تردید و افکار نباشد. حق در علوم مختلف استعمال می‌شود گاهی معنای آن در یک اصطلاح دیگر تفاوت دارد.
این استاد حوزه علمیه یادآور شد: مفهوم حق در قرآن کریم به معنای مختلفی به کار رفته و این واژه 247 بار واژه در قرآن به کار برده شده، گاهی حق در قرآن به مشابه صفت برای خداوند متعال به کار رفته است، به طور مثال سوره‌ی حج آیه‌ی 62و64 و در برخی آیات نیز درباره‌ی کارهای خداوند متعال به معنای فعل حکیمانه استعمال شده است مانند سوره‌ی روم آیه‌ی 8.
رضایی دهقان در خصوص اهمیت حق از دیدگاه قرآن کریم به آیاتی اشاره کرد « إِلاَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ تَواصَوْا بِالْحَقِّ وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ یکدیگر را به حق و صبر توصیه می‌کنند.»( عصر/ آیه‌ی 3) و همچنین آیه « لِلرِّجالِ نَصيبٌ مِمَّا تَرَکَ الْوالِدانِ وَ الْأَقْرَبُونَ وَ لِلنِّساءِ نَصيبٌ مِمَّا تَرَکَ الْوالِدانِ وَ الْأَقْرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنْهُ أَوْ کَثُرَ نَصيباً مَفْرُوضاً برای مردان از آنچه پدر و مادر و نزدیکانشان به جای گذارند بهره ای است ، و برای زنان نیز از آنچه پدر و مادر و نزدیکانشان به جای گذارند بهره ای است ، از آنچه اندک باشد یا بسیار ، بهره ای معین و واجب. (نساء /آیه‌ی 7) ،« أَ لَمْ يَأْنِ لِلَّذينَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِکْرِ اللَّهِ وَ ما نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ وَ لا يَکُونُوا کَالَّذينَ أُوتُوا الْکِتابَ مِنْ قَبْلُ فَطالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَ کَثيرٌ مِنْهُمْ فاسِقُونَ آیا وقت آن نرسیده که دلهای مومنان در برابر ذکر خداوند و آنچه از حق نازل شده است خاشع گردد ما راه حق و آئین حق را بر شما آوردیم ولکن اکثرشما از حق کراهت دارید این بدان معناست که اکثر مردم خواه یا ناخواه حق را نمی‌شناسند » (حدید/ آیه‌ی16).
وی با اشاره به اهمیت حق در روایات بیان کرد: حضرت علی(ع) می فرماید « هرکس به حق عمل نماید رستگار شود و هرکس در قبال حق به دنبال عزت باشد حق، اورا عزیز خواهد کرد»(غررالحکم).
همچنین حضرت میفرمایند «خداوند را در هر نعمتی حقی است هرکس آن را بپردازد، فزونی یابد و آن کس که در آن کوتاهی کند و نپردازد در خطر نابودی قرار گیرد(حکمت244).»
رضایی دهقان افزود: فواید و آثار حق عبارتند از؛ عزت و سربلندی، عامل نجات بخش در دنیا و آخرت ، راحتی وجدان ، تبعیت از خدا و رسول خدا، راه بهشت است ، تقویت جبهه حق و حق طلبان ، شناخت طرفداران حق و باطل و سردرگم نشدن در طوفان شبهات است.
وی یادآور شد: در برابر حق، باطل است؛ به عبارتی اعراض از حق یعنی؛ روی برگرداندن از حق و انصراف قلبی از آن و رو به سوی غیر حق آوردن همانطور که در سوره‌ی بقره آیه‌ی 42 خداوند متعال می‌فرماید« وَلَا تَلْبِسُوا الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُوا الْحَقَّ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَحق را با باطل نیامیزید و حقیقت را با اینکه می‌دانید کتمان نکنید» .
وی افزود: مسئله‌ی فوق بیانگر آن است که افراد حق را با باطل مشتبه می‌کنند تا اینکه حق شناخته نشود، خداوند متعال در سوره‌ی آل عمران آیه‌ی 71 می‌فرماید « يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَلْبِسُونَ الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ ای اهل کتاب چرا حق رابا باطل مشتبه می‌سازید تا چراغ حق را با شبهات خاموش کنید و حق را پوشیده می‌دارید در صورتیکه به حقانیت آن آگاهید»
رضایی دهقان در پایان بیان کرد: کار امویان و عباسیان ایجاد شبهه علیه معصومین علیهاسلام بود در واقع آنها با شایعات خود مردم را از اهل بیت دور می‌کردند که بیانگر آن است که راه خاموشی حق، شبهه است. اما آگاه باشید که یکی از اسامی خداوند حق است و حق به سوی خداوند است بنا به فرموده‌ی امام علی(ع) « راه تشخیص حق از باطل شناخت اهل حق از اهل باطل است».
گفتنی است؛ این گفت و گو با بررسی مفاهیم و مصادیق حق انسان در رابطه با خود، خدا و دیگران ادامه دارد.
منبع: ایکنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۵۵۰۲۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فیلم/ تلاوت قرآن کریم قبل از بیانات رهبر انقلاب
تلاوت آقای «عباس هاشمی» حافظ کل قرآن کریم قاری بین‌المللی و نفر اول بیست‌وهفتمین دوره مسابقات بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران و دبیر آموزش و پرورش را در حسینیه امام خمینی(ره) مشاهده می‌کنید.
دریافت 10 MB
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت