در نشست بسیج اساتید مطرح شد: دانشگاهها از حوزهها بدتر و حوزهها از دانشگاهها بدتر هستند!
تاریخ انتشار: ۱۵ آذر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۹۱۵۰۳۸
سومین نشست از سلسله جلسات تحلیلی - تخصصی «بسیج و ایران فردا» در سازمان بسیج اساتید کشور برگزار شد. در این جلسه ابراهیم فیاض، مردمشناس و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با موضوع نقش بسیج تمدنسازی اسلامی، سخنرانی کرد.
به گزارش ایسنا، فیاض در این نشست با اشاره به نقش تاریخی بسیج در انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن برای کشور و مردم، گفت: امروز در کشور شاهد یک خیانت سازماندهی شده در حق بسیج هستیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی با تشریح مسأله خیانتهایی که در حق بسیج و تفکر بسیج شده است، اظهار کرد: نخستین خیانت در حق بسیج دقیقا پس از پایان جنگ و آغاز دوران موسوم به «سازندگی» شروع شد. اینکه تفکر بسیج در دوران بازسازی کشور و در عرصه سیاستگذاری کلان و تصمیمگیری کشور، کنار گذاشته شد و جای آن را تفکر لیبرال آمریکایی گرفت.
فیاض افزود: اگر بسیج جدی گرفته میشد، خیلی از مشکلات فرهنگی و اجتماعی امروز را شاهد نبودیم. این اهمیت را در اوایل انقلاب و دوران دفاع مقدس به صورت عینی و به کرات نظاره میکردیم. اینکه در آن دوران همه دوست داشتند «بسیجی» باشند و در رأس آنها امام راحل؛ اینکه میبینیم فرماندهان نظامی بزرگی چون شهید باباییها و شهید صیاد شیرازیها، حتی ظاهر و قیافه خود را شبیه بسیجیها میکردند و با آن جایگاه بالای نظامیگری و مدالهای افتخار، دوست داشتند در زمره بسیجیها قلمداد شوند، حاکی از اهمیت و ارزشمندی تفکر و فرهنگ بسیج است.
این عضو هیأت علمی دانشگاه ادامه داد: تفکر بسیج و فرهنگ بسیج یک «ارزش» است و آنهایی که مخالف بسیج بودند این را خوب میدانستند، بنابراین تلاش کردهاند جای این ارزش را با ارزشهای تصنعی و انحرافی تغییر دهند. ما باید امروز اعتراف کنیم که قدر بسیج را ندانستیم و آگاهانه یا غیرآگاهانه روز به روز بسیج را به حاشیه و کارهای حاشیهای راندیم. در اهمیت عمق استراتژیک تفکر بسیج همین بس که آمریکاییها پس از سالها مطالعه و رفت و آمد به کشور ما و انجام کارهای کارشناسی، الگوی «نبرد نامتقارن» بسیج را فهمیدند و آن را تئوریزه کردند و توانستند در عراق بکار ببندند و بسیار راحت ارتش عراق را به زانو درآورده و بر آن کشور مسلط شوند؛ اما ما در داخل، این ظرفیت را رها کردیم و به سراغ الگوهای واپسگرایانه غرب - آنهم غرب قرن نوزدهمی - رفتیم. اما در کنار این اظهار تأسفها باز جای خوشحالی است که مردم ما گول نخبگان ما را نمیخورند و راه درست را میروند؛ اینکه اگر مسئولان بتدریج از ارزشها فاصله میگیرند، اما این مردم هستند که در بزنگاههای گوناگون در وسط میدان حاضرند و دو دستی انقلاب و ارزشهای آن را چسبیدند و بهتر بگویم، انقلاب را از شر مدیران کشور محفوظ نگه داشتهاند.
وی در ادامه تصریح کرد: متأسفانه امروز ضعف بزرگی را در حوزههای علمیه شاهد هستیم. اینکه حوزهها از جامعه عقب ماندهاند و به مسائل مستحدثه ورودی اثرگذار ندارند. مسائلی همچون امربهمعروف و عدالت اجتماعی، از بحرانخیزترین مسائل امروز جامعه و تمدن اسلامی پیش روی ماست که مورد غفلت شدید نهاد متوّلی امر فرهنگ دینی و فقه و شریعت است. مسأله امروز ما این است که «فقه مدنیت» کجا باید نوشته شود؟ چه کسانی باید به این موضوع فکر کنند؟ جز افرادی که درس دین و حقوق دینی میخوانند و متخصص تفقه در آیات و روایات هستند؟ پس چرا اینقدر فاصله بین دادههای حوزههای علمیه با مسائل جاری جامعه، زیاد است. این باعث تأسف همه ماست که جز رسالهای از صاحب جواهر در خصوص امربه معروف، امروز رساله در فقه امربه معروف نداریم؛ اما تا دلتان بخواهد، در بین طلبههای ما حرف و بحث و متن درباره احکام نجاست و طهارت و مسائل اولیه فردی موج میزند. این درحالیست که حجم احادیث وارده درباره امربه معروف را وقتی با سایر منابع احکامی دیگر حتی جهاد، مقایسه میکنیم، شاهد نسبتی همچون اقیانوس به قطره هستیم. اما امروز اقیانوس را رها کردیم و به قطره چسبیدیم.
فیاض با اشاره به شکلگیری بسیج طلبه و دانشجو و موضوع وحدت حوزه و دانشگاه در تأکیدات امام(ره)، ادامه داد: بنده شما را به پیام امام در قطعنامه ارجاع میدهد. امام در آنجا صریحاً میگوید مقایسه بین فرهنگ علوم تجربی یا همان علوم دانشگاهی با حوزه نشان میدهد که تنها راه بسط معارف اسلامی، تلفیق این فرهنگ است و راهی جز این نیست. دانشگاه چه ویژگی دارد که امام نزدیکی حوزه به آن را، راه حل تحوّل مینامد؟ اینکه دانشگاه به نسبت حوزه به مسائل بهروز و جدید و مشکلات جاری جامعه سروکار دارد و صرفا به احکام و حقوق فردی یعنی کاری که فقه در اولیهترین سطح خود متکفل آن است، محدود نمیشود. البته بماند که امروز دانشگاههای ما از حوزههای ما بدتر و حوزههای ما از دانشگاههایمان بدتر هستند. اما نگاه امام(ره) درباره دانشگاه درست این چنین است. نهادی مثل بسیج اساتید امروز باید متولی پرکردن این شکاف بین علمای دانشگاهی و فقها در حوزههای علمیه باشد؛ که البته این رسالت بزرگی است.
این استاد دانشگاه تهران اهمیت مسأله اجتماعیسازی فقه به عنوان مقدمهای برای رسیدن به تمدن اسلامی را اینگونه بیان کرد: امام(ره) در سخنرانی خود در بدو ورودشان در گلزار شهدای بهشت زهرا تهران، می گوید ما با «سینما و تمدن» مخالف نیستیم. ببینید، یک حکیم قرآنی دارد حرف می زند. چه ضرورتی دارد در آن فضا و شرایط زمانی و آن حساسیت و التهاب، امام از سینما و تمدن سخن بگوید، چون امام(ره) می خواهد مواضع تئوریک این انقلاب را تشریح کند. می خواهد بگوید اسلام و فقه اسلامی با قواعد زندگی شهری و مدنیّت مخالفتی ندارد، بلکه برای آن طرح دارد، برنامه دارد، فکر دارد. اما این فکر و برنامه برای دهها مسأله اجتماعی و مدنی مهم تر از سینما که امروز با آن دست به گریبان هستیم، کجاست؟ باید با صدای رسا عرض کنم که حوزه های علمیه ما هنوز بعد از چهاردهه از انقلاب اسلامی دارند در مقابل اجتماعی شدن فقه مقاومت می کنند. انگار همه راضی هستند که فقه در حد همان احکام طهارت و نجاست باقی بماند و وارد مسائل جدید زندگی مردم نشود. البته که اجتماعی کردن فقه کار آسانی نیست و نیازمند مطالعه و کار پژوهشی و سوادآموزی عمیق طلاب و فقهای ماست؛ معلوم است که با تنبلی که آفت امروز هم حوزه و هم دانشگاست فقه اجتماعی تولید نمی شود. البته که دست هایی نیز از غرب و پیاده نظامی نیز در داخل این تنبلی را تشدید می کنند و اساساً طلبه و دانشجو ما را تشویق می کنند که سراغ همچین بحث هایی نروند.
فیاض با اشاره به دغدغه های مقام معظم رهبری پیرامون مسائل اجتماعی، گفت: رهبر انقلاب بارها فرموده اند که از فکر آسیب ها و معضلات اجتماعی جامعه خوابشان نمی برد. امروز در درس های خارج فقه رهبری شاهد حجم وسیعی از مباحث اجتماعی فقهی و امربه معروف هستیم. پس بی راه نیست که بگوییم این روند دوری فقه از حوزه اجتماعی، شاید بحران مهم بعدی نظام باشد. اینکه نسل های جدید، هیچ پاسخ قانع کننده و بدردبخوری از حوزه های علمیه نسبت به مسائل مستحدثه اجتماعی دریافت نکنند؛ این یعنی بحران آینده که مرجعیت فکری حوزه های علمیه به جاهای دیگری واگذار می شود.
وی تبیین مسأله تمدن سازی با ارزش های انقلابی را چنین ادامه داد: ما همواره در حال جنگیم و لذاست که باید قرارگاهی عمل کنیم. مشکل امروز ما انفعال است و این بخاطر نداشتن آگاهی نسبت به سایر تمدن ها و در رأس آن غرب است. انقلاب اسلامی آمد که «تبدّل تمدنی» ایجاد کند. خود غربی ها معترف به تمدن ایرانی هستند. کارل پوپر از صاحب تمدن بودن مردم ایران حرف می زند. هگل است که می گوید قبل از تمدن غرب، دو تمدن دیگر وجود داشته، یکی تمدن پیغمبر اسلام و دیگر تمدن مولوی و نژاد او. گری سیک که از مشاوران ارشد دول مختلف آمریکا بوده است اعتراف می کند که تمام وحشت ما از ایرانیان است، چون هم جهانی فکر می کنند و هم جهانی عمل می کنند. من از شما خواهش می کنم که از تئوری های قرن نوزدهمی عبور کنید و جامعه و جهان را با واقعیات ببینید و تحلیل کنید. امروز دانشجوهای غربی در دانشگاه های آمریکا از اساتید مسلمان مطالبه می کنند که برایشان از تمدن اسلامی و عصر پیغمبر اسلام(ص) سخن بگویند. من شما را به مصاحبه اخیری که حسین بشیریه در یکی از مجلات انجام داده ارجاع می دهد؛ او می گوید که الان مشغول تدریس تاریخ و جامعه عصر بعثت در دانشگاه های آمریکاست؛ یعنی این مطالبه دانشجویان از او بوده است و شاید اصلا وی اعتقادی هم به این مباحث نداشته باشد. جهان اینگونه به ما نگاه می کند اما ما خود واقف به جایگاه مان نیستیم و لذا اوضاع اینی می شود که می بینیم؛ یعنی از رابطه چند کشور اروپایی با خودمان این چنین ذوق زده می شویم؛ تازه رابطه ای که همه منافع اقتصادیش به جیب طرف مقابلمان می رود. این حاصل جهل به داشتهمان است.
فیاض با اشاره به دو مفهوم استخلاف و استبدال در منظومه نگاه تمدنی دینی عنوان کرد: معارف دینی ما مشحون از اینکه از خداوند بخواهیم فرصت اقدام بزرگ و خیر و نیک را از ما نگیرد. حال که انقلاب اسلامی چنین فرصت را فراهم کرد، متأسفانه عده ای با ساده انگاری و تن پروری دارند فرصت سوزی می کنند. مادامیکه حوزه های علمیه ما نگاه تبدل تمدنی انقلاب اسلامی را فهم نکنند و تمام قد وارد جامعه نشود، حرکتی پیش نمی رود، یعنی حرکتی که بشود اسم حرکت در مسیر تمدن سازی اسلامی گذاشت. این عبارت تمدن سازی اسلامی واجد دو بخش؛ بخش اول آن یعنی جامعه و مردم و بخش دوم آن یعنی دین و فقه. پس این دو باید بهم برسند و در هم ممزوج شوند تا نتیجه حاصل شود. این هشدار جدی است که اگر به خودمان نیاییم و فکر عاجل نکنیم، بازگشت به تمدن های قبلی را شاهد خواهیم؛ این هم وعده و سنت الهی است و هم تجربه تاریخی و اجتماعی جوامع مختلف.
وی در پایان افزود: امروز به تحلیل انقلاب در بُعد تمدنی آن نیاز مبرم داریم. دیگر نمیشود با تئوری های مندرس یک قرن قبل جامعه را پیش برد. خود غربی ها دیگر به تئوری های ۵۰ سال پیش خود به چشم جوک های تاریخی نگاه می کنند. امروز «وقایع» از «تئوری ها» پیشی گرفته اند. غرب در حال فروپاشی است و اینکه واقعیتی غیرقابل انکار است؛ لذا در این شرایط اگر ما وارد حوزه تمدنی و پارادایمی غرب شویم، قطعا از وقایع جهانی عقب می مانیم و این یعنی انحطاط تمدنی. وظیفه بسیج اساتید که محمل نخبگان متعهد این کشور است، بازتولید تئوریک انقلاب از زاویه تمدنی آن است. همین نزدیکی حوزه و دانشگاه و هُل دادن فقها و مطالبه گری از حوزه های برای ورود به عرصه اجتماعی. مردم ما از نخبگانمان پیش هستند؛ باید این انرژی اجتماعی را درست دید، تحلیل کرد و آن را تئوریزه کرد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۹۱۵۰۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رویداد گفتاورد ملی نخبگان برگزار میشود
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از بنیاد ملی نخبگان؛ سیدسلمان سیدافقهی قائم مقام بنیاد ملی نخبگان در مراسم شصت و دومین سال جایزه البرز ویژه نخبگان و تجلیل از برگزیدگان علمی کشور (دانشمندان، فناوران، طلاب و دانشجویان) که در مرکز همایشهای بین المللی صدا و سیما برگزار شد، گفت: اثربخش بودن در اداره و در حل مسائل کشور مهمترین رسالتی است که نخبگان در شرایط کنونی برعهده دارند و این امر موضوعی خطیر است که بارها تکرار شده و بحث پیرامون آن بسیار است.
وی در ادامه نخبهپروری را از دیگر رسالتهای مهم نخبگان بر شمرد و گفت: نخبه پروری همواره از جمله وظایف نخبگان بوده، و این مسئله نیز مطالبهای است جدی که نخبگان و اساتید دانشگاه و حوزه شاگرد پرور باشند و همتاپروری کنند که این مهم به مدد اخلاق و صفات حسنهای که که متصف به آن هستند اتفاق میافتد.
ضرورت تمدنسازی و تکرار آن در کلام رهبر معظم انقلاب
قائم بنیاد ملی نخبگان سپس با بیان ضرورت تمدن سازی و تکرار آن در کلام رهبر معظم انقلاب تصریح کرد: به گفته رهبر انقلاب رسالت نخبگان عبور از شیب تندی است که در پیش دارند و باید از امکان خواستن و توانستن فرصت کنونی بهترین بهره را برد. اثرگذاری نخبگان در تمدن سازی بسیار مهم است و نخبگان باید در عرصههای داخلی و خارجی نقش خود را ایفا کنند.
سیدافقهی با اشاره به اعتراضات صورت گرفته در دانشگاههای مطرح دنیا در محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی در غزه گفت: نقش نخبگان در چنین شرایطی استفاده از بستر ارتباطی به وجود آمده و گفتوگو و روشنگری در جوامع است، اینکه هر یک به سهم خود پیام انقلاب و تمدن اسلامی را به گوش جهان و به ویژه نقاطی که تحت سیطره رسانههای پرقدرت و امپراتوری رسانه غربی است برسانیم، امروز فرصتی بی بدیل است و انتظار میرود نخبگان در این مقطع نقش خود را به درستی ایفا کنند.
نخبگان نقش خود در جدال تمدنی فهم و میدان عمل خود را تعریف کنند
وی به شرایط اقتصادی حاکم بر کشورهای توسعه یافته اشاره و بیان کرد: کشورهای توسعه یافته با بدهیهای کلان اقتصادی، کسری بودجه، انحطاط اخلاقی و سقوط بنیان خانواده، حرف از اداره جهان میزنند و این در حالی است که حادثه غزه سبک فکر لیبرال دموکراسی حاکم بر این کشورها را به چالش کشید، فرصتی برای ما و ارائه مدل مردم سالاری دینی، مدلی که انقلاب اسلامی ۴۵ سال برای به ثمر رساندن آن تلاش کرده و اکنون علی رغم تلاش این کشورها، پرچم توحید و لا اله الا الله بلند شده است. از این رو امروز نخبه تراز کسی است که نقش خود را در این جدال تمدنی فهم و میدان عمل خود را تعریف کند.
سیدافقهی با تاکید بر ضرورت عبور از تقسیمبندیهای حزبی و جناحی گفت: انقلاب اسلامی، پیشرفت، فناوری و اقتصاد را ابزاری برای رساندن انسان به کرامت خود میداند و این تفاوت انقلاب اسلامی با تمدن غرب است. آن چیزی که خط رهبری و امام است خط انقلاب اسلامی است که اکنون پیام خود را صادر کرده است. کسانی که امروز در منطقه میجنگند، پیام انقلاب را درک کردهاند و برای صدور پیام و آرمان آنکه کرامت انسانی است، پا به عرصه گذاشتهاند.
گفتاورد ملی نخبگان؛ بستری برای تفاهم اجتماعی و رشد عمومی
وی در ادامه از اجرای برنامه گفتاورد ملی نخبگان در بنیاد ملی نخبگان و ایجاد ظرفیت برای نقش آفرینی نخبگان در حل مسائل اساسی کشور خبر داد و گفت: گفتاورد ملی نخبگان بستری برای شنیده شدن و تقویت ایدههای نخبگانی فراهم میکند، تا هم بتوان مدیریت کشور را دانش بنیان کرد و هم با اطلاع رسانی مناسب، بستر تفاهم اجتماعی و رشد عمومی را ایجاد کرد.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه این برنامه تمام حوزههای نیاز کلان کشور از جمله حوزههای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و… را که ورود به آن وظیفه نخبگان است مد نظر قرار داده است، گفت: در بنیاد ملی نخبگان از همه ایدهها و نقطه نظرات نخبگان در راستای گره گشایی از رفع مسائل کشور استقبال میکنیم و تمام برنامهها در همین راستا طراحی و برنامه ریزی میشود.
حمایت بنیاد ملی نخبگان از برگزیدگان جایزه البرز
وی ضمن تاکید بر اعتبار و قدمت جایزه البرز نیز گفت: بنیاد به عنوان نهادی حاکمیتی خود را موظف به حمایت از همه اقدامات معتبری میداند که در راستای تکریم و حمایت از نخبگان صورت میگیرد، از این رو برگزیدگان این رویداد به عنوان مخاطبان سطح یک بنیاد شناخته شده و حمایت میشوند.
سیدافقهی در پایان ابراز امیدواری کرد، جریان نخبگانی و توجهی که روز به روز در جامعه ما به نخبگان صورت میگیرد، اثرات و برکات خود را به نفع کشورمان ایجاد کند.
کد خبر 6099401