به نقل از «قدس آنلاین»

یلدا زنده نگه داشتن اداب و رسوم کهن ایرانی است

تاریخ انتشار: ۳۰ آذر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۱۷۶۹۰۱

یزد - پائیز با تمام ابهت و عظمت و زیبائی بارو بندیل خود را جمع می کند ومی رود وجای خودرا به زمستان می دهد وپاپان پائیز با جشن یلدا همره می باشد یلدا این جشن کهن ایرانی یادآور زنده نگه داشتن اداب و رسوم و به جاآوردن رصله رحم می باشد .

قدس آنلاین -گروه استانها -سمیه شرف دینی : پائیز که راه می رسد همه خوشحال از آمدنش هستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 عارفان، عاشقان،  شاعران پائیز را بسیار دوست می دارند، پائیز نقاش چیره دستی است  که با ظرافت خاص خود چهره شهر را متحول می کند برگ ریزان خیابان ها  در این فصل هم تماشایی می باشد  بی جهت نیست که پائیز را پادشاه فصل ها نامیده اند رفتن پائیز با شب چله و یلدا همراه می شود در این شب هست که همه جوجه های خود را باید شمرده  باشند و برای درامان ماندن از سرمای زمستان باید انار و هندوانه خود را حتما بخورند.

یلدا یک واژه سریانی به معنای میلاد است و از چهار قرن بعد از میلاد مسیح، شب یلدا به عنوان روز تولد مهر بین مسیحیان رواج داشته است اما در ایران، یلدا به معنای خورشید است و برگزاری مراسم‌های ویژه آن سابقه چند هزار ساله دارد.

یلدا در یزد

یلدا که در یزد از آن به عنوان «شب چله» یا «شو چله» یاد می‌شود، کهن‌ترین یادگار از رسوم مردم ایران باستان بوده و یزدی‌ها سابقه دیرینه‌ای در برپایی آیین این شب به یادماندنی دارند فلسفه برگزاری مراسم‌های ویژه شب یلدا در ایران، ریشه در شغل و معیشت مردم آن زمان داشته و از آنجا که شغل مردم در گذشته‌ها کشاورزی و دامداری بوده و زمستان آغاز تعطیلی کار آنها به شمار می‌رفته، در واقع آخرین روز پاییز و ورود به فصل تعطیلی کار را به نحوی گرامی می‌داشتند.

 ایرانیان باستان برای این‌که تا اندازه‌ای شب‌ها را بی‌آزار کنند و از ترس و وحشت آن بکاهند، آتش می‌افروختند و در پناه روشنای آتش، شب را به صبح می‌رساندند زیرا شب علاوه بر تاریکی و هراس و رمزآلودی، زمان حمله سارقان و راهزنان نیز بوده از اینرو مردم از شب هراس داشتند و با روشن کردن آتش و جمع شدن دور یکدیگر و برگزاری جشن و شادی، از هراس شب می‌کاستند.این دور جمع شدن‌ها در واقع محل رونق خوراکی‌هایی می‌شد که خوردن آن در شب یلدا به یک سنت تبدیل شد و این سنت هنوز هم ادامه دارد.

 آداب و رسوم یلدا در شهر یزد

یزدی‌ها یا مردم دیگر نقاط کشور که اغلب کشاورز بودند، میوه‌های تابستان و پاییز را به نحوی نگهداری می‌کردند که در شب‌های طولانی زمستان مصرف کنند مثلا یزدی‌ها مقدار زیادی از انار را در خاک دفن می‌کردند تا تازه بماند و در طول زمستان بتوانند از آن استفاده کنند و اینگونه شد که انار به عنوان یکی از میوه‌های شب یلدا شناخته شد یا هندوانه که امروز پای ثابت سفره‌های یلدایی شده است.

آجیل که در بسیاری از فرهنگ‌ها به آن «شب چره» می گویند، برگرفته از همان «شب چله» است که پای ثابت خوراکی‌های شب یلداست.در این  شب  مردم یزد به خانه بزرگان فامیل رفته و صله رحم را بجا آورده  و غذای مورد علاقه یزدی ها در این شب شولی محلی که طبعی خنک دارد ،  می باشد و در کنار آن هم  فسنجان که طبعی گرم دارد خورده می شود .

خوردن آجیل و خشکبار وشیرینی یزدی و میوه های زمستانی مثل انار خرمالو وهندوانه و از دیگر اداب یزدی ها  می باشد در این شب بزرگتر ها قران تلاوت کرده و در کنار آن  با تفعل زدن به خواجه شیراز برای  دیگران آرزوی خیر  برکت سلامتی می کنند دربرخی خانه ها هم موسیقی سنتی نواخته می‌شود.

در گذشته اعتقاد بر  این بود که روز اول دی روز تولد خورشید است بنابراین سعی می کردند شب را بیدار بمانند وبه همین جهت  لحاف کرسی می گذاشتند و کوچکترها در خانه بزرگترها( پدربزرگ و مادربزرگ) جمع می شدند که از نظر صله رحم کار بسیار پسندیده ای بوده است.

مواد خوراکی این شب  تنقلاتی نظیر برگ زردآلو ،الو ،برگ الو ،نخود، کشمش ، شیرینی (نماد برکت و پیروزی نور و خورشید)،میوه هایی به رنگ سرخ( قرمز) که نماد روشنایی و نور در شب بوده نظیر انار قرمز و هندوانه قرمز وهمچنین خوراکی هایی نظیر چغندرقرمز،شلغم و هویج پخته بوده  که برروی کرسی قرار داده و صرف می کردند.
بزرگان فامیل در گذشته معتقد بودند کسی که درشب چله هندوانه بخورد سرما نمی خورد در خصوص چگونگی نگه داری هندوانه باید گفت که  هنوانه را داخل زیرزمین روی ریگ می گذاشتند و اگر می تونستند تا نوروز نیز نگه می داشتند.

آیین خنچه برون شب یلدا دریزد

این رسم در برخی مناطق منسوخ شده اما در برخی مناطق دیگر این رسم به شکلی افراطی ادامه دارد به نحوی که یک رسم ساده و زیبا به تشریفاتی در حد سفره عقد تبدیل شده و سینی‌های مملو از خوراکی، هدایای گرانقیمت برای عروس و  شب یلدا را برای برخی خانواده‌ها به لحاظ اقتصادی سخت کرده است.

در برخی مناطق استان، علاوه بر سینی میوه و آجیل و شیرینی و لباس‌های زمستانی برای عروس، در یک سینی نیز شامی به اندازه خانواده داماد تدارک دیده می‌شود تا خانواده عروس دچار زحمت نشود و پس از اینکه خوراکی‌ها به منزل پدر عروس برده شد، دو خانواده در کنار یکدیگر با تناول محتویات این سینی‌ها، طولانی‌ترین شب سال را سپری می‌کنند.
در گذشته کرسی‌ نقل مجلس بود و همه گرداگرد آن جمع می‌شدند و با خاطرات قدیمی‌ترها و گاه حافظ خوانی و شاهنامه خوانی، دیو سیاه شب را به پگاه می‌رساندند اما امروز خبری از کرسی نیست ولی گرمای وجود خانواده‌ها در کنار یکدیگر، هنوز یلدا را برای بسیاری از مردم دوست داشتنی نگاه داشته است.

یلدا سنتی زیبا و ابداعی بی نظیر است

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد با اشاره به این که آیین شب یلدا یکی از عوامل موثر در توسعه گردشگری است، گفت: اگر چه تاکنون ایران تنها کشور پیشرو به منظور ثبت جهانی شب یلدا بوده اما ظرفیت آن را دارد که همچون نوروز در قالب پرونده مشترک نیز به ثبت برسد .

فاطمه دانش یزدی اظهارداشت: یلدا سنتی زیبا و ابداعی بی نظیر بوده و این سنت که نمادی دیگر از پیوند ایرانی با مظاهر قدرت پروردگار در طبیعت، فرصتی برای گردهمایی، باهم بودن، تحکیم روابط خانوادگی، دوستی و شهروندی است و این مراسم امروز به‌ عنوان یک میراث ناملموس نسل‌ به ‌نسل به ما ایرانیان منتقل شده است.
وی با اشاره به این‌که آیین شب یلدا علاوه بر ایران در بسیاری از کشورهای دیگر از جمله تاجیکستان، افغانستان، عراق و آذربایجان نیز برگزار می‌شود، افزود: اگرچه تاکنون ایران تنها کشور پیشرو به منظور ثبت جهانی آن بوده اما ظرفیت آن را دارد که همچون نوروز در قالب پرونده مشترک نیز به ثبت برسد .

دانش یزدی  با اشاره به این‌که آیین شب یلدا باعث پویایی و مانایی بیشتر این یادگار اجدادمان شده، تصریح کرد: یلدا ارزش‌هایی نظیر احترام به والدین، دید و بازدید از بستگان، گره‌گشایی از مشکلات هم نوع و شکرگزاری نعمت‌های الهی را بیش از پیش بارور ساخته ‎ است .
 
مدیر کل میراث فرهنگی، استان لزوم برگزاری مراسم شب یلدا را  آشنایی کامل با چگونگی و فلسفه وجودی این مراسم آیینی و همت در استمرار برگزاری این مراسم عنوان کرد و افزود: مراسم شب یلدا همچون سایر آیین های تاریخی این مرز و بوم، میراث معنوی همه نسل‌ها در طی قرون و اعصار بوده و حفظ و استمرار این میراث، در واقع منابعی پایدار و تمام نشدنی از جاذبه های گردشگری برای کشورمان به ارمغان می‌آورد.

منبع: قدس آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۱۷۶۹۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مردم تخلفات مربوط به صیانت از زبان پارسی را گزارش بدهند

 

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز خراسان رضوی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی حمایت عموم مردم استان در اجرای قانون منع استفاده از عناوین بیگانه و ناملموس بر سر در اماکن تجاری و عمومی را با ارسال گزارش مکتوب و مصور، خواستار شد و گفت: بستر دریافت گزارش مردمی تخلف از قوانین مربوط به صیانت از زبان پارسی فراهم شده و لازم است مردم تخلفات در این زمینه را گزارش دهند.

محمد حسین زاده افزود: در کنار جغرافیای سرزمین کهن ایران به عنوان مؤلفه میراث ملموس کشور و دین مبین اسلام در حیطه میراث معنوی، زبان و ادب پارسی به عنوان مهمترین دارایی به جا مانده از پیشینیان و یگانه رشته پیوند دهنده اقوام ایرانی مطرح است.

وی با اشاره به اهمیت راهبردی زبان وحدت بخش پارسی و لزوم پاسداشت آن در برابر هجوم رقبا و اقتضائات دنیای مدرن امروز ادامه داد: بحران هویت ملی و زبان پارسی را می توان به سادگی در ادبیات نسل جدید مشاهده و عمق آسیب به این مؤلفه هویتی - فرهنگی را درک کرد.

دبیر شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی گفت: در روند دهشتناکی که در تغییرات نامحسوس دستوری آرام آرام پیش می رود، بیم آن است که در آینده ای نزدیک، نسل های جدید در فهم و خوانش متون زیبای فارسی و اشعار بلند شاعران وزین ایرانی مشکل مفاهمه پیدا کنند.

حسین زاده افزود: استفاده بی رویه از واژه های غیر فارسی، به گسست فرهنگی میان ما و فرهنگ غنی ایرانی اسلامی به ویژه در حوزه ادبیات منجر می شود لذا با توجه به همه این تفاسیر و بنا بر وظایف ذاتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در مسیر پاسداشت از حریم زبان و ادبیات پارسی از عموم هم استانی های گرانقدر دعوت می کنم تا برای حفظ شأن این سرمایه ملی و میراث گرانبها و وجوب رعایت قوانین مربوط به صیانت از زبان پارسی در صورت مشاهده اسامی و یا خط بیگانه بر سر در محل کسب اصناف و مجتمع های تجاری و یا واحدهای مسکونی با ارسال تصویر و گزارش ما را در پاسداشت زبان و خط فارسی یاری دهند.

وی گفت: راه های ارتباطی از بسترهای مختلف برای دریافت گزارشهای مردمی شامل شناسه در پیام رسان ایتا: @pasdasht_zaban_farsiُ سامانه پیامکی: ۵۰۰۰۲۳۸۵۹۴۰۰۱ پست الکترونیکی khrz@farhangmail.ir لینک سایت https://khrz.farhang.gov.ir/fa/zabaneparsi می شود.