به نقل از «ایکنا»

ادبیات جنگ به نوعی ادبیات انقلاب را کمرنگ کرد/ جنگ؛ نمایی از فضلیت داوطلبانه

تاریخ انتشار: ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۶۷۶۷۴۲

 

به گزارش خبرنگار ایکنا، چهل سال ادبیات داستانی انقلاب اسلامی ظهر امروز 31 اردیبهشت با حضور رضا امیرخانی، محمد حنیف، شهریار عباسی و محمدرضا گودرزی در نشست «چهل شاهد» در موزه دفاع مقدس و انقلاب اسلامی برگزار شد.
حنیف در این نشست که به عنوان مجری حضور داشت، به تأثیر انقلاب در ادبیات داستانی پرداخت و گفت: با پیروزی انقلاب داستانی‌های سیاسی و دینی رشد قابل توجهی پیدا کرد و پس از آن داستان‌نویسان به ویژه داستان‌نویسان زن رشد قابل توجهی یافتند که اولین زن داستان نویس در سال 1320 نوشت و پس از ورود شخصیت‌های جدید در اثر انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و سپس افزایش شمارگان کتاب‌ها در راستای تأثیر انقلاب اسلامی بر ادبیات داستانی ایجاد شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

گودرزی در ادامه عنوان کرد: رخدادهای بزرگی که در جامعه رخ می‌دهد، بر زبان آحاد جامعه اثر می‌گذارد و در همه جهان نیز همین گونه است و در نتیجه انقلاب و رخدادهای بزرگ، تفکر اندیشمندان تغییر می‌یابد؛ از این رو در برخورد با ادبیات باید به صورت موضوعی ادبیات انقلاب، ادبیات جنگ و ... را بررسی کرد. 
عباسی تصریح کرد: داستان‌هایی که درباره جنگ و انقلاب است را داستان‌های انقلاب می‌نامم. اما نکته مهم در این زمینه، گفتمان انقلاب اسلامی است که این گفتمان به گفتمان رسمی انقلاب در داستان‌ها تبدیل نشد.
وی ادامه داد: جریان‌های اجتماعی و ادبی با هم پیوسته هستند و زمینه برای انقلاب پیش از انقلاب اسلامی و در واقع از انقلاب مشروطه آغاز شد و این طور نبود که پیروزی انقلاب به صورت یک ناگهانی رخ دهد، بلکه زمینه‌های آن در پیش از انقلاب فراهم شد و در این برهه، یکی از گفتمان‌ها، گفتمان چپ و مارکسیستی بود که در داستان‌های پیش از انقلاب مسلط بود و یکی از نشانه‌های آن نیز عدالت‌طلبی بود که می‌توان نشانه مشترک بین گفتمان چپ و انقلاب اسلامی را عدالت‌طلبی دانست و این موضوع را می‌توان در داستان‌های جلال آل احمد، سیمین دانشور و ... دید.
امیرخانی نیز در ادامه گفت: بین گونه ادبیات و دیدگاه‌هایی که در رابطه با آن وجود دارد، باید تفاوت قائل شد. اگر منظور گونه ادبیات انقلاب است، عناصر ادبیات انقلاب ژانر آن را می‌سازد و به موضوع پیروزی انقلاب در سال 57 اشاره می‌کند و می‌توانیم آثاری را پیدا کنیم که منتج به انقلاب شد و پس از انقلاب این ژانر تحت تأثیر ادبیات جنگ قرار گرفت و این سؤال مطرح است که چرا نویسندگان سراغ ادبیات جنگ رفتند و ادبیات انقلاب را رها کردند که خلأ این گونه از ادبیات، احساس می‌شود.
وی ادامه داد: ادبیات جنگ به نوعی حق ادبیات انقلاب را گرفت و جنگ ما که جنگ مردمی نبود؛ فضل بالاتری داشت؛ چرا که همه مردم درگیر جنگ نبودند و فضل آن به این بود که مردم داوطلبانه می‌رفتند و به تدریج باید این عبارت را به جنگ داوطلبانه تبدیل کنیم و همین افراد بودند که ادبیات جنگ را شکل دادند؛ چرا که پس از مدتی وقتی از جنگ برمی‌گشتند، ناآگاهی و بی‌اطلاعی مردم از جنگ را می‌دیدند و همین امر سبب شد این افراد دست به قلم شوند و یا به عبارتی ادبیات جنگ را شکل دهند.
امیرخانی افزود: اما انقلاب ما مردمی بود و قصه‌ای و حادثه‌ای از آن نبود که مردم از آن بی‌خبر باشند و به گونه‌ای نبود که با افشای بخش‌هایی از آن، مورد توجه قرار گیرد، چرا که همه مردم در گیر انقلاب بودند.
گودرزی در بخش دیگری از این نشست به ادبیات داستانی پس از انقلاب اشاره کرد و گفت: اگر ما بگوییم داستان وسیله و ابزاری برای بهسازی جامعه است. اینکه ادبیات ایدئولوژیک به سمتی برود که پایین‌تر از سیاست باشد، رو به نابودی خواهد رفت؛ از این رو باید تکلیف خود را تعیین کنیم که آیا ادبیات ابزار است یا خیر؛ که به نظرم ادبیات نوعی زبان برای بیان مسائل مختلف است.
وی با اشاره به سیر 40 ساله ادبیات انقلاب افزود: طی چهار دهه گذشته رمان چندان پیشرفت نکرده است، در داستان کوتاه نیز وضعیت خوبی داریم، هر چند برخی مشکلات زبانی وجود دارد، اما ادبیات کنونی از ادبیات قبل از انقلاب بهتر شده و پیشرفت‌هایی داشته‌ایم.
گودرزی تصریح کرد: اگر تیراژ کتاب‌ها پایین است، تعداد نویسنده‌ها افزایش یافته است و از سوی دیگر تکثرگرایی و تمرکززدایی صورت گرفته است و همچنین کتاب از سوی مخاطبان مورد توجه نبوده و خوانده نمی‌شود؛ هر چند این موضوع دلایل متعددی دارد، اما یکی از دلایل مهم آن اقتصادی است. همچنین برخی ناشران که در واقع کاسب‌اند و یا نویسنده‌هایی که تحت تأثیر برخی موج‌ها هستند، سبب شده که آثار خوبی منتشر نشود. زمانی اثر قوی می‌شود که ذهن نویسنده را درگیر کرده و تحت تسلط خود درآورد.
امیرخانی در بخش دیگر این نشست یادآور شد: یکی از ویژگی‌های مهم انقلاب 57 این است که گروه‌های مسلح چه مذهبی و چه چپ، نقش بسیار کمی داشتند و تمام یاران امام خمینی(ره) که صاحب کتاب نیز هستند، مبارزات جدی داشتند و این بخش، قسمت مهمی است و ادبیات کاری برای آن نکرده است و خلأهای بسیاری در زمینه پرداختن به ادبیات انقلاب وجود دارد و کار درخشان و اثرگذار در رابطه با ژانر ادبیات انقلاب بسیار کم بوده است.
انتهای پیام

منبع: ایکنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۶۷۶۷۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کودکان با شعر زندگی موفق‌تری خواهند داشت

به گزارش خبرگزاری مهر، امیراسماعیل آذر نویسنده، پژوهشگر و استاد زبان و ادبیات فارسی میهمان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود و با حامد علامتی مدیرعامل کانون برای طراحی و اجرای برنامه‌های ترویج شعرخوانی و مشاعره در بین کودکان و نوجوانان گفتگو کرد.

امیراسماعیل آذر مجری برنامه‌های مشاعره محور صدا و سیما در این نشست به دعوت علامتی برای همکاری در حوزه پرورش استعدادهای ادبی و شعری کودکان و نوجوانان ایرانی و ترویج فرهنگ و زبان فارسی در بین بچه‌ها پاسخ مثبت گفت و برای همکاری در این زمینه اعلام آمادگی کرد.

این شاعر و مترجم دیروز شنبه ۸ اردیبهشت و در جمع مدیران کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با اشاره به اهمیت شعر و ادبیات در تربیت کودکان گفت: اگر شعر در وجود کودکان متمکن و جایگزین شود و بچه‌ها با این مفاهیم آشنا شوند آن‌ها در زندگی آینده انسان‌های موفق‌تری خواهند شد. نتیجه یک بررسی گذرا نشان داد که این کودکان در زندگی خود انسان‌های آرام و دور از خشونت بودند و آنان محصول شعرها هستند.

اسماعیل آذر ضمن اظهار خوشحالی از حضور در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به‌عنوان یک مجموعه ریشه‌دار گفت: من یک معلم هستم و در دانشگاه تدریس می‌کنم اما در همه این سال‌ها کانون همیشه یکی از محورهای ذهن من بوده و هر مجموعه‌ای که پشتوانه نداشته باشد محکوم به فناست اما پشتوانه کانون اندیشمندان و شخصیت‌های بزرگی هستند که سبب رشد این مجموعه شده‌اند و اکنون ما زیر سایه آن‌ها نشسته‌ایم و حرف می‌زنیم.

وی با اشاره به تاریخ کهن قصه و قصه‌گویی در ایران گفت: در برخی از دوره‌های تاریخی و از زمان صفویه، قصه‌گویی به یک منصب تبدیل شد و در دوران قاجاریه هم ناصرالدین شاه، «قصه‌گو» یی ویژه داشته و فخرالدوله دختر او این قصه‌ها را می‌شنیده و می‌نوشته است.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: آن‌چه امروز رایج است شعر است که در ایران پشتوانه دارد و در ضمیر ایرانیان نهفته است و همه ما با شعر بزرگ شده‌ایم. در حال حاضر هم با حرکت‌هایی که در حوزه ترویج مشاعره راه انداخته‌ایم خوشبختانه تعداد کودکان و نوجوانان علاقه‌مند به شعر افزایش قابل توجهی داشته است. بچه‌ها دوست دارند شنیده شوند.

اسماعیل آذر گفت: من کانون پرورش فکری را دوست دارم و معتقدم از آموزش و پرورش و صدا و سیما هم می‌تواند مهم‌تر باشد چرا که این مجموعه می‌تواند انسان بسازد در حال حاضر بسیاری از شعرهای بچه‌ها محصول ذوق آن‌هاست نه دانش و تجربه‌های نو آنان، به همین دلیل باید بچه‌ها را با شاعران قدیمی آشنا کنیم.

پیشنهاد این نویسنده و مترجم، راه‌اندازی جریان مشاعره در مراکز کانون سراسر کشور با استفاده از فناوری‌های جدید و فضای مجازی بود و او اعلام آمادگی کرد تا مربیان کانون در زمینه آموزش شعر به بچه‌ها تحت آموزش قرار بگیرند و شعرهای بسیار ساده و قابل فهم برای کودکان جمع‌آوری و منتشر شود.

برای نسل جدید باید از ابزار هنر و ادبیات مانند شعر، داستان و قصه‌گویی استفاده کنیم

در ادامه حامد علامتی مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سخنانی از اسماعیل آذر به‌عنوان یکی از قله‌های مسلّم ادبیات و شعر نام برد و گفت: ما به دنبال این هستیم که از تجربه‌های ایشان استفاده کنیم و درخواست می‌کنیم در ساخت برنامه‌هایی برای کودکان در حوزه شعر و شعرخوانی به ما کمک کنند.

وی افزود: برنامه ترویج شعرخوانی و مشاعره با سه سیاست محوری سال ۱۴۰۳ یعنی مرکز محوری، مخاطب محوری و نوجوان محوری کاملاً مطابقت دارد.

مدیرعامل کانون پرورش فکری با بیان این که کانون قصد ندارد گرفتار روزمرگی شود، گفت: قصد داریم در این حوزه کارهای ماندگاری را که شمولیت داشته باشد از خود به یادگار بگذاریم. برای نسل جدید باید از ابزار هنر و ادبیات مانند شعر، داستان و قصه‌گویی استفاده کنیم و البته ابزار رسانه که بسیار مهم است.

وی اهمیت ایجاد یک پیوست رسانه‌ای برای تمامی برنامه‌های فرهنگی و هنری را یادآور شد و گفت: کودکان و نوجوانان امروز غرق در گوشی هستند و ما باید از ظرفیت رسانه‌ها به‌ویژه رسانه ملی و فضای مجازی برای ترویج ادبیات استفاده کنیم.

علامتی با تاکید دوباره بر این‌که احیا کانون و بازگرداندن آن به دوران درخشان دهه ۶۰ و ۷۰ شمسی گفت: این امر تصمیمی راهبردی است و قصد داریم هر کار خوبی که انجام شده است ادامه دهیم و تقویت کنیم و اگر می‌بینیم کاری مناسب زمان فعلی نیست، حتماً تغییر خواهیم داد.

اعضا کانون پرورش فکری گنجینه همیشه درخشان عرصه هنر و ادبیات هستند

در ادامه محمدرضا کریمی‌صارمی معاون تولید کانون پرورش فکری گفت: اعضای کانون پرورش فکری به عنوان گنجینه‌ای هستند که همیشه در رویدادهای هنری و ادبی و سینمایی کشور درخشیده‌اند.

در ادامه سمیه‌سادات ابراهیمی مدیرکل حوزه مدیرعامل، روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون پرورش فکری گفت: سیاست کانون گسترش زبان و ادبیات فارسی با بهره‌گیری از خلاقیت و نوآوری است و ما در این زمینه از طراحی برنامه‌های ترکیبی برای کشف استعدادهای نوجوانان در قالب‌های مختلف استقبال می‌کنیم.

در ادامه محمدحسین علی‌مددی دستیار رسانه‌ای مدیرعامل کانون پرورش فکری از حضور اسماعیل آذر در کانون استقبال کرد و گفت: با حضور شما و از راه طراحی برنامه‌های تلویزیونی و بهره‌گیری از قالب‌ها و طرح‌های گوناگون و جذاب، نشر کتاب و… می‌توانیم به گسترش زبان و ادبیات فارسی کمک کنیم.

در ادامه مجتبی حاذق مدیر آفرینش‌های ادبی و هنری کانون پرورش فکری گفت: طرح‌های در دست اجرا این مجموعه مانند کارگاه‌های خوانش متن، یا پروژه استعدادیابی نوجوانان در قالب باشگاه ادبی قاف را ظرفیت‌های مناسبی برای اجرای برنامه مشاعره است.

در ادامه عباس محمددینی مدیرکل نظارت بر انتشارات اظهار امیدواری کرد از دیدگاه‌ها و مشورت‌های اسماعیل آذر برای ایجاد بانک ایده انتشارات و نشر کتاب‌هایی جذاب و موردپسند کودکان و نوجوانان در حوزه اساطیر و ادبیات کهن در کانون بتوانیم استفاده کنیم.

در ادامه مجتبی دانشور مدیرکل نظارت بر چاپ و توزیع محصولات کانون از ارائه بیش از یک هزار عنوان کتاب در سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران توسط کانون پرورش فکری خبر داد و گفت: امسال در نمایشگاه ۶ تا ۸ عنوان کتاب شعر نوجوان هم رونمایی می‌شود. سیاست کانون اکنون تجاری‌سازی محصولات و توزیع آن در همه فروشگاه‌ها و کتاب‌فروشی‌های غیر کانون بوده است. مطمئن هستم با حضور آقای آذر انتشار این کتاب‌ها وضعیت بهتری پیدا می‌کند.

در پایان این نشست اسماعیل آذر با همراهی مدیرعامل کانون پرورش فکری از کتاب‌خانه مرجع کانون بازدید کرد و به عضویت افتخاری این کتاب‌خانه درآمد.

کد خبر 6091114 زینب رازدشت تازکند