نذری محرم ، آئینی سنتی
تاریخ انتشار: ۲۶ شهریور ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۶۵۸۳۴۹
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، خراسان شمالی معروف به گنجینه فرهنگ ها و معرفت هاست . خرده فرهنگ ها و آداب و رسوم نسل های گذشته در این استان با وجود اقوام ترک و کرد و تات و ترکمن و فارس این خطه را رنگارنگ کرده است.
سنت های ماه محرم در خراسان شمالی زبان زد است و شاید کمتر از آن گفته شده باشد ، از نوحه خوانی و مدیحه سرایی ، تا تعزیه و حلیم پزان و دسته روی هیئت ها و علم گردانی.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
محرم که می شود در شهرها و روستاها خیمه برپا می شود و شهر سیاه پوش از عزای فرزند زهرا.
برای این گزارش سوژه حلیم پزان را انتخاب کردم ، یادم آمد پدرم نزدیک 10سال حلیم پزمسجد روستای خودمان بود تصمیم گرفتم شبی پای صحبتش بنشینم .
پدرم حسنقلی خرمی راد از 70 سال پیش می گوید، زمانیکه در مسجد روستایشان گُلِی ، حلیم را در دیگهای مسی و با هیزم می پختند.
او می گوید : بچه که بودیم دهه اول محرم برای پختن حلیم در کوچه ها خانه به خانه علم گردانی می کردیم و علی خانِ ذاکر با خواندن این بیت ترکی(آچِق باشِن یِرَوِرُب ،حُسینِم دِیُوب دَرِ وِرُب)(سَرِ بی کلاهمُ و زمین می زنم و حسین گویان دَرمی زنم ) از تک تک خانه ها برای پختن حلیم هیزم جمع آوری می کردیم مواد لازم برای پخت حلیم هم از موقوفات روستا و نذری های مردم استفاده می شد.
پخت حلیم 24 ساعت طول می کشد و در آن از گوشت و گندم خرد شده (که در اصطلاح به آن یارمه گفته می شود) استفاده می شود . آشپزها دو ساعت مانده به پذیرایی از عزاداران با چوبهای مخصوصی که به اصطلاح به آن چمبه گفته می شود گوشت و گندم را کاملا می کوبند و بعد روغن داخل حلیم می ریزند و بعد از کشیدن در کاسه های مسی با خورشتی شامل لپه و رب وجِزلاق تزئین وبین عزاداران پخش می کنند.
خرمی راد می گوید: در این روستا هر کس برای مشارکت دراین غذای نذری بنابر توان مالی‌اش و نذرها و نیازهای خود پول ، گوسفند و یا گندم را تامین می کردند.
زنان در تمیز کردن گندم و درست کردن جزلاق و مردهای جوان نیز در کوبیدن ،طبخ حلیم و پذیرایی از عزاداران شرکت می کردند، اما اکنون با آمدن امکاناتی چون برق و گاز و آب پختن حلیم بسیار آسانتر از سالهای گذشته شده است.
چمبه زن و چمبه زنی
به گفته ی خرمی بیشترین زحمت را جوانانی می کشیدند که به عنوان چمبه زن دو ساعت تمام در آشپز خانه جلوی آتش برای کوبیدن گوشت و گندم وقت می گذاشتند. آنان با فرستادن صلوات و ذکر مصیبت حلیم را آماده می کردند و در آخر آنقدر خسته می شدند که حتی یک قاشق هم از این نذری نمی توانستند بخورند.
آقا مرتضی که 6 سال است درمحرم به عنوان چمبه زن در حسینیه محمد رسول ا... شهرک امام خمینی بجنورد به عزاداران خدمت می
سنتی به قدمت تاریخ
قاسم مهر نیا پیر غلام 73 ساله و مداح اهل بیت خراسان شمالی که سالهاست به عزاداران حسینی خدمت می کند، از بزرگان خود شنیده که از صد سال گذشته در بجنورد، محرم و صفر حلیم طبخ می شد.
او می گوید: حلیم یک بِرَند و خاص بجنورد است که در گذشته حتما باید با گوشت بُز نر (حَوری) پخته می شد، اما اکنون با گوشت گوسفند و یا گاو هم پخته می شود.
به گفته ی مهرنیا سفره های پذیرایی با غذاهای سنتی فقیر و ثروتمند را کنار هم می نشاند و همه از طعامی می‌خورند که با عشق به مولایشان ابا عبدالله الحسین طبخ شده است.
حسین زاده یکی دیگر از حلیم پزهای خراسان شمالی است که به گفته ی خودش حلیم پختن میراثی است 50 ساله که از پدر و برادر بزرگترش به او رسیده است.
علی اصغرحلیم پَز می گوید: در آشپزخانه حسینیه ینگه قلعه روش خاصی برای پخت حلیم به کار می بریم که جاهای دیگر نیز از این روش الگو گرفته اند.
او می گوید ابتدا گوشت را داخل کیسه می ریزیم و ازشب تا صبح می جوشانیم و سپس از داخل کیسه در آورده و کاملا گوشت را از استخوان جدا می کنیم و با یارمه دم شده مخلوط وبعد از ظهر 2 تا 3 ساعت جوانان آن را چمبه می زنند.
حلیم پزان آیینی است که معرفت و مشارکت در امر خیر را به تک تک پیروان امام حسین (ع) می‌آموزد و مهمانان خراسان شمالی
عالم همه محو گل رخسار حسین است ، ذرات جهان درعجب از کار حسین است . دانی که چرا خانه ی حق گشته سیه پوش ، یعنی که خدای تو عزادار حسین است.
نویسنده : سکینه خرمی
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
کلیدواژه: محرم عزاداری آئین آئین محرم خراسان شمالی حلیم حلیم پزان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۶۵۸۳۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ویدیو/ آیین بیل‌گردانی؛ سنتی ۲ هزار ساله برای قدردانی از آب
آئین بیل‌گردانی از جشن‌های باستانی و پهلوانی منطقه نیم‌ور محلات است که قدمتی ۲ هزارساله دارد، این آئین ارتباط تنگاتنگی با کشاورزی و زمان آبیاری مزارع این منطقه حاصلخیز دارد.
دریافت 19 MBتصویربردار: هادی صفدری / تدوینگر: مریم غلامی
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است