ماجرای خطبه متفاوتی که عاشورای 57 توسط رهبری در حرم مطهر رضوی خوانده شد
تاریخ انتشار: ۳۱ شهریور ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۷۱۸۸۷۱
معروفترین خطبه در زمان انقلاب توسط مقام معظم رهبری در 19 آذر 57 خوانده شده که از آن بهعنوان متفاوتترین خطبه یاد میشود.
به گزارش قدس آنلاین ، مراسم تاسوعا وعاشورای حسینی با وجود همه مشابهتهای آن در شهرهای مختلف، تا حدودی برگرفته از فرهنگ هر شهر نیز است، در این میان اما، مشهد مقدس بهدلیل وجود بارگاه منور امام رضا(ع) و بهتبع آن، حضور مهاجران و مسافرانی از شهرهای محتلف، فرهنگهای بسیاری را در خود جای داده و این موضوع سبب شده تا در ایام عزاداری محرم و صفر، مراسم مختلفی را در این شهر برگزار شود.بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به روایت تاریخ، قدمت عزاداری برای امام حسین(ع) در مشهد به زمان حضور امام رضا(ع) در این شهر میرسد، اما مراسم عزاداری بهروال امروزی را بهاوایل قرن چهارم و بهدوره حکومت آل بویه نسبت میدهند، صدالبته که رشد مراسم عزاداری محرم در دوره صفویه صورت گرفته است، بهطوری که در اواخر قرن دهم رواج مراسم عزاداری ماه محرم در مراکز شیعی از جمله مشهد مشاهده میشده است.
همین موضوع سبب شده، تمیز دادن آداب و رسومی که ویژه مشهد است، کمی دشوار بهنظر برسد، برای کسب اطلاعات بیشتر از جزئیات آداب و رسوم مردم مشهد در برگزاری مراسم عزاداری امام حسین (ع) بهسراغ مسعود نبیدوست، پژوهشگر تاریخ و هویت مشهد رفتیم که مشروح این گفتوگو را در ادامه میخوانید.
*: مهمترین مراسم عزاداری در مشهد چیست؟
قطعا مهمترین مراسم، ایام تاسوعا و عاشورا در مشهد و در کل ماه محرم و صفر مراسمی است که در حرم برگزار میشود، با اهتزاز پرچم سیاه بر گنبد حرم مطهر رضوی و همچنین تعویض پوشش ضریح و سیاهپوش شدن سراسر صحنها و ایوانهای حرم این مراسم آغاز میشود.
همچنین در این ایام، نقارهخانه به نشانه ایام حزن و اندوه انجام نمیشود، علاوه بر این، مراسم خطبهخوانی در شب عاشورا از دیگر مراسم این ایام است که از گذشته همیشه به نام حاکم زمان خوانده میشده است.
جالب است بدانید که این مراسم یکی از مقدمات انقلاب مشهد هم بوده است، بهطوری که شب عاشورای سال ۵۷، آیتالله خامنهای این خطبه را به نام امام (ره) خواندند و همان شب هم همه مجسمههای شاه در سراسر مشهد بهزبر کشیده شد.
مقام معظم رهبری در شب عاشورای سال 57، امام هشتم (ع) را خطاب قرار می دهند و گفتند، «یا بن رسولالله! از شما معذرت میخواهم که طاغوتیان هرساله مراسم امشب را در کنار حرم شما برپا میکردند، درحالیکه نه به شما ایمان داشتند و نه به جدتان حسین (ع)، ما خراسانیها فقط نظارهگر آنها بودیم، نه چارهای داشتیم و نه توانی،. ساکت بودیم.» سپس روی سخن را به فرماندار نظامی مشهد و استاندار کردند و گفتند، «نکتهای را از تاریخ انقلاب فرانسه بهشما یادآوری میکنم. حاکمان فرانسه در آن زمان انتظار سقوط حکومتشان را نداشتند، 20 روز پیش از پیروزی انقلاب فرانسه خیرخواهان، حاکمان را بهتسلیم در برابر اراده ملت فراخواندند، اما آنان بر لجاجت و تکبر خود پافشاری کردند، انقلاب برخلاف میل حاکمان پیروز شد، اینک یکی دو ماه بیشتر بهپیروزی ما نمانده است، شمارا نصیحت میکنم و میگویم با مردم بهنیکی رفتار کنید.»
علاوه بر این، ما در مشهد برگزاری مراسم شام غریبان را داریم که با حضور کلیه خدمه آستان قدس رضوی اعم از خادم، کفشدار، دربان، نگهبان، حفاظ و فراش، در محل اداره مرکزی آستان قدس تا حرم مطهر برگزار میشود.
البته نکتهای که نباید درباره آیینهای مشهد در ایام عزا فراموش کرد، این است که با توجه بهاینکه بهروایتی بیش از ۷۰ درصد مشهد موقوفه است، ما موقوفههای متعددی هم درباره عزاداری این ایام داریم که چه در داخل حرم مطهر و چه در سطح شهر مبنای برگزاری مراسم مختلف هستند.
*: آیا هیاتهای عزاداری در مشهد، آداب و رسوم خاصی در این ایام دارند؟
به دو نکته در این زمینه باید توجه کرد، اول اینکه در مشهد برخلاف سایر شهرها مقصدی برای حرکت هیئات وجود دارد که همین مسئله سبب ایجاد رسوم خاصی شده، علاوه بر این، ما در مشهد حضور هیاتهای مهاجر از شهرها و کشورهای دیگر را داریم که شاهد رسوم آنها هم هستیم، بهعنوان مثال، در مشهد، هیاتهایی از نجف و کربلا، هندوستان، پاکستان و افغانستان را داریم که نوع و سبک عزاداری منحصر به فردی دارند، بهعنوان مثال، رسم مشعلگردانی نجفیها که هر سال در مشهد برگزار میشود از آیینهایی است که بازتاب زیادی در رسانهها دارد.
همچنین، هیات ترکهای مشهد مراسمی با عنوان «شاه حسین گویان» دارند که در لهجه ترکی بهآن «شاخسِی» گفته میشود، در این مراسم، عزاداران چوب مخصوصی دارند که آن را بهصورت هماهنگ از زمین تا فرق سر خود حرکت میدهند، وقت که چوب بهسمت پایین آورده میشود، گروهی با صدای بلند ندای «شاخسِی» (شاه حسین) و زمانی که چوب بهسرشان نزدیک میشود، گروه دیگر با صدای بلند ندای «واخسِی» (وای حسین) سر میدهند.
*: در قدیم آیا گروها یا اقشار خاص مشهد، هئات خاصی داشتهاند؟
در بین ساکنین مشهد بله، بهعنوان مثال، طبق بررسیها، بسیاری از هیئات مشهد در قدیم متعلق بهداش مشتیها، عموهای محلات و بهاصطلاح لوطیها شهرت داشتند، برخی از این افراد ب وجود اینکه در طول سال تناسبی با هیئات نداشتند، ولی ارادتشان بهخاندان اهل بیت(ع) بسیار بود و در این ایام، آنها را پای کار میآورد، خیلی از این افراد هم صاحب عَلَم و حتی علمکشهای مشهوری بودند.
*: بهبرخی از اصطلاحاتی که هیاتهای عزاداری در مشهد از آن در ایام محرم و صفر استفاده میکردند، اشاره کنید؟
هنوز هم در بین هیاتهای قدیم مشهد اصطلاحی با عنوان «بازار رفتن» وجود دارد،. یعنی هیئات هنوز هم که بهسمت حرم میروند، از اصطلاح بازار رفتن استفاده میکنند.
ریشه این اصطلاح هم بهزمانی برمیگردد که هیئات از دور میدان امام رضا (ع) و از سمت بازار بزرگ مشهد (یا از سمت سرشور یا از سمت نوغان) به سمت صحن کهنه (انقلاب) میرفتند، حتی بهاعتقاد برخی از پژوهشگران قدیم مشهد اصطلاح «سرشور» که بر یکی از محلات قدیم مشهد باقی مانده، بهخاطر این است که در این محل حمامی برای شستن سر قمهزنان ایام عزاداری وجود داشته است.
*: در رابطه با سنت علمکشی هم توضیح میدهید؟
علمها قبل از شروع ایام محرم بسته میشد که این خود یک مراسم خاص داشت و در هیاتها انجام میشد، این علمها بسیار مورد احترام هیاتیها بوده و بهنوعی نشانه و علامه حضور و قدمت هیات محسوب میشد، برای همین هم طبق رسم، علمی که باسابقهتر بوده، بهعنوان علم آخر وارد بازار میشد، البته طبعا همین مسئله هم در هنگام ورود بهبازار سبب اختلافاتی بین هیاتها میشده است.
البته ما در بین هیئایهای قدیمی عقایدی هم درباره علمها داشتهایم، بهعنوان مثال، معروف است، اگر علمی در هنگام جابهجایی زمین میخورد، تا قبل از اینکه قربانیای جلوی علم زمین نمیزدند، آن را تکان نمیدادند، البته بهجهت رعایت احترام علم و همینطور بهجهت اینکه همیشه افراد توانمند علمها را حمل میکردند، معمولا این اتفاق خیلی کم رخ میداد.
همچنین ما در مشهد سنتی داریم که وقتی علمی بهحرم نزدیک میشود، علمکش بهنشانه عرض ارادت بهحضرت رضا(ع)، علم را بهسمت حرم کج میکند و بهاصطلاح بهحضرت سلام میدهد.
*: رسوم خاصی که در گذشته توسط هیاتهای عزاداری مشهد اجرا میشد و اکنون نیز توسط برخی از هیاتها برگزار میشود، کدام است؟
معمولا یکی از رسمهای کهن در مشهد مربوط بهاحترام بهبزرگان و سادات است، بههمین دلیل ما در برخی هیئات سنت حرکت پیشاپیش سادات، میرزاها ( کسانی که از سمت مادر سید هستند) و ریشسفیدان بازار را داشتهایم، علاوه بر این، در داخل روضههای خانگی هم حتی تا چند سال اخیر مرسوم بود که وقتی ذکر «ابالفضل دخیلم» را میخواندند، افراد خودشان را موظف میدانستند که سادات را بهجلوی هیات بفرستند.
همچنین، در بین دستههای سینهزنی مشهد در شبهای عزاداری معمولا سنت «دو دمه» مرسوم بود، کمابیش هنوز هم در برخی هیاتهای قدیمی مرسوم است، روش دو دمه هم به این صورت بوده که یک شعر دو یا چهار بیتی را بین دو گروه تقسیم میکنند و دو گروه بهنوبت ابیات مربوط بهخود را میخوانند، زمانی که هر گروه ابیات خود را میخواند و سینه میزند، گروه دیگر بهسمت حرم حرکت میکند و بالعکس.
منبع : فارسانتهای پیام/
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: رهبری مقام معظم رهبری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۷۱۸۸۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ضرورت تسهیل مسیرهای حملونقل جادهای برای سفر زائران
به گزارش حوزه استان ها خبرگزاری تقریب، آیتالله سید احمد علمالهدی نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی در دیدار با اعضای قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء ضمن تأکید بر ضرورت حمایت ملی از زیرساختهای استان خراسان رضوی و شهرستان مشهد اظهار کرد: برای صیانت از هویت مشهد که منتسب به امام مهربانیها است، شایسته است که تمامی برنامهها بهویژه برنامههایی که با حضور زائران و کیفیت سفر آنان ارتباط دارد متناسب با هویت امام هشتم (علیهالسلام) باشد.
وی با تأکید بر اینکه دولت مهمترین جریانی است که میتواند از پیکهای زیارتی مشهد گرهگشایی کند، افزود: در ایام نوروز و ایام سوگواری دهه آخر صفر از تمام کشور زائر به مشهد میآید که با توجه به تشرف میلیونی این حجم از زائران نیاز به داشتن نگاه ملی و حمایت دولتی نسبت به زیرساختهای این شهر بیشتر احساس میشود.
عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه ضروری است تا نواقصی که در مسیر حملونقل جادهای زائران وجود دارد برطرف شود، ادامه داد: مسئله حملونقل از جمله عرصههای حیاتی و حساس زندگی مردم است. چه حملونقل هوایی و چه ریلی و جادهای، عمده خانوادهها برنامهریزی برای چگونگی رسیدن به مقصد خود در یک سفر را از جمله محورهای تصمیمگیری خود در نظر میگیرند و در این میان، تردد جادهای از اولویت نخست برخوردار است.
وی با اشاره به نادیده گرفته شدن حضور میلیونی زائران و ترددهای چشمگیر در جادهها در تصمیمگیریهای وزارت راه و شهرسازی افزود: در این راستا ضروری است تا تأمین منابع مالی آزادراه حرم تا حرم هر چه سریعتر انجام شود. این جاده که پیرامون آن تلاشهای بسیاری در حال انجام است همچنان به مرحله اجرا نرسیده است که این موضوع باعث شده رسیدن زائر امام رضا(ع) به مشهد مقدس با گرفتاری و سختی همراه باشد.
امام جمعه مشهد با اشاره بهضرورت ایمنسازی جادههای استان خراسان رضوی ابراز کرد: یکی از نقاط حادثهخیز استان جاده سبزوار به شاهرود است که بیشترین تصادفات جادهای نیز در آن رخ میدهد، در این خصوص نیز باید راهکاری از سوی وزارت و راه شهرسازی اتخاذ شود تا دیگر شاهد از دست دادن عزیزانمان نباشیم.
آیتالله علمالهدی با انتقاد از نا به سامانی وضعیت حملونقل هوایی و ریلی در ایام پیک مسافری خاطرنشان کرد: متأسفانه در این ایام که مسافران زیادی قصد تشرف به مشهدالرضا (علیهالسلام) را دارند، برخی از شرکتهای هواپیمایی نرخ بلیتهای مسافربری را افزایش میدهند و یا در حملونقل ریلی که وسیله تشرف قشر متوسط جامعه است زائران برای تهیه بلیت با مشکلات بسیاری مواجه میشوند که گاهی درخواستها برای اضافه کردن یک رام قطار فوقالعاده نیز در این خصوص بینتیجه مانده است.
انتهای پیام/