نگاهی به ششمین دوره جشنواره فیلم مقاومت / وقتی موسیقی بوی پیراهن یوسف جایزه نمیگیرد اما ماندگار میشود
تاریخ انتشار: ۳۰ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۱۸۵۱۶۳
جشنواره فیلم مقاومت با نگاهی ایدئولوژیک به مقوله فیلم آغاز به فعالیت کرد و باتمام مشکلات پیشرو به پانزدهمین دوره خود نزدیک میشود.همین موضوع انگیزهای بر بررسی اجمالی ادوار قبلش ایجاد میکند که در این نوشته به بررسی ششمین دوره جشنواره میپردازیم. ۳۰ مهر ۱۳۹۷ - ۱۴:۰۷ فرهنگی تلویزیون ، سینما و تئاتر نظرات
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، دوره ششم جشنواره بینالمللی فیلم مقاومت از 28 شهریور تا 2 مهر سال 1375 با دبیری مرحوم حبیبالله کاسهساز برگزار شد؛ کاسهساز 34 ساله که تا آن سال بیشتر در زمینه بازیگری فعالیت داشت تا فیلمسازی.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
«آخرین مرحله» به کارگردانی و نویسندگی محسن محسنی نسب و تهیهکنندگی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به موضوع حملات شیمیایی عراق پرداخته بود. در این فیلم یک متخصص شیمی برای مقابله با حملات شیمیایی دشمن تلاش میکند؛ موسیقی این کار را هم ناصر چشم آذر میسازد. اما وقتی صحبت از موسیقی فیلم میشود موسیقی فیلم «بوی پیراهن یوسف» ساخته ابراهیم حاتمی کیا است که در این دوره ماندگار میشود. موسیقی این فیلم کار مجید انتظامی است. حاتمی کیا از ابتدای دوره فیلمسازی خود تلاش داشتهاست تا با موضوعات زمان خود پیش رود و در آن سال هم اسرای بعد از جنگ بیشتر مورد دغدغه بود و او به ساخت این اثر پرداخت.
اما «سفر به چزابه» هم در این دوره حضور داشت، اثر ماندگار رسول ملاقلی پور که موضوع آن هم به دوران بعد از جنگ تحمیلی برمیگشت. پس از جنگ تحمیلی جمعی از هنرمندان سینما به دعوت سازمانی برای بازدید از منطقه به چزابه سفر می کنند .چند تن از آنان هنگام جنگ تحمیلی در جبهه حضور داشتند.آنها در منطقه رشادت های برادران بسیجی و سپاه را به یاد می آورند و فیلم با بازگشت به گذشته فداکاریهای آنها را به تصویر می کشد...
وقتی آثار حاضر در ششمین دوره جشنواره مقاومت را بررسی میکنیم با انبوهی از آثار شاخص این ژانر سینما مواجه میشویم که در نوع و دوره خود داعیه پیشروی در آثار سینمایی را داشتند. آن روزها مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی تهیهکنندگی آثار شاخصی چون «سفر به چزابه» یا «مرحله آخر» را برعهده داشتن و میبینیم امروز چقدر کارکرد این سازمانها تغییر کردهاست. مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در همان سال تهیهکنندگی فیلم «دکل» عبدالحسین برزیده را هم بر عهده داشت؛ این فیلم به محاصره آبادان میپرداخت و مقاومت هسته مرکزی این شهر را نشان میداد. در همان سالها موضوع بمباران پالایشگاههای نفتی کشور هم بسیار داغ بود که داریوش فرهنگ با تهیهکنندگی حوزه مشاورت فرهنگی وزارت نفت و بنیاد سینمایی فارابی فیلم «راه افتخار» را برای پرداخت به این موضوع ساخت، در این فیلم دو مهندس ایرانی با اجرای یک پروژه سری دست به کاری می زنند که هیچکس از وجود این سه پالایشگاه با خبر نمی شود و تا پایان این جنگ تحمیلی این راز جزو اسرار باقی می ماند.
از دیگر فیلمهای مطرح این دوره «حمله به اچ3» بود که در آن ستاد نیروی هوائی ایران در جلسات فوق العادهای طرح بمباران سه پایگاه عراق که در نزدیکی مرزهای اردن قرار دارد، را هدف قرار میدهند. «شهریار بحرانی» کارگردان فیلم به تصویر میکشد؛ عراق که با برتری هوائی ایران روبرو شده است و قریب الوقوع بودن شکستن حصر آبادان را پیش بینی می کند ، جهت حفاظت هواپیماهای استراتژیک خود تصمیم می گیرند آنها را به سه پایگاه بسیار دور افتاده ، در نزدیکی مرز اردن ، منتقل میکند و طرف دیگر قصه نیروهای هوائی ایران است که میخواهد طرحی غیرعملی و به ظاهر محال را برای بمباران آن اجرا کند. این اثر محصول حوزه هنری است.
«خط آتش» را «سید علی سجادیحسینی و سید فرید سجادیحسینی » را ساختند و روایت میکنند که یک گروه پنج نفره از تکاوران ایرانی با یک عملیات برون مرزی وارد خاک عراق می شوند . آنها در همان ابتدای کار با یک گروه عراقی در حال شکنجه دادن دو اسیر هستند مواجه و ناچار می شوند با آنها در گیر شوند. این درگیری مأموریت اصلی آنها را به مخاطره می اندازد.
در همین دوره کمال تبریزی با فیلم «لیلی با من است» قدمهای اول شوخی با جنگ را بر میدارد. شاید (شما بخوانید حتما) در آن سالها بودند کسانی که حتی با کمدی هم مشکل داشتند چه برسد به آنکه بخواهد در دل روایتی از دفاع مقدس اتفاق بیفتد. به محض آنکه اسم این فیلم میآید تمام آنانیکه به تماشایش نشستهاند بلافاصله به یاد محمود عزیزی و پرویز پرستویی میافتند؛ چرا که پرستویی با بازیای ظریف همان لحظهای که تماشاگر را میخنداند با حالوهوای جنگ هم همراهش میکرد و رویی دیگر از سالهای دفاع را به نمایش میگذاشت. دیدن بازی آن سالهای پرستویی همچون « لیلی با من است- آژانس شیشهای- دیوانهای از قفس پرید- بید مجنون و...» دل آدم را برای آن دوره وفیلمهایش تنگ میکند. وقتی فیلمهایی که او در گذشته بازی کرده کنار شبهفیلمهای امروزاش قرار میدهیم، شاید به سختی بتوان باور کرد که این همان پرستویی است.
برگردیم به جشنواره مقاومت؛ حدود 20 فیلم دیگر هم در این دوره سبد بخش «سینمای بلند داستانی» جشنواره را پر میکردند، اما جای یک چیز خالی بود. برخلاف آنکه در دوره گذشتهاش بخش بینالملل جشنواره به معنای واقعی کلمه "ترکوند" اما در این دوره هیچ اثری از سینمای بینالملل و آثار جهانی نبود که نقطه ضعف بزرگی به حساب میآید. معمولا همواره قدم اول در هرکاری سختترین قدم است، قدمهای بعدی راحتتر است. طبیعتا حضور این بخش در جشنواره به نسبت سال قبلش راحتتر بود، اما چرا جایش خالی ماند، سوال قابل تأملی است و به نظر میرسد هیچ توجیهی ندارد.
ششمین دوره جشنواره فیلم مقاومت در مجموع میزبان 25 اثر سینمایی بلند، 19 اثر ویدئویی و تلویزیونی، 12فیلم کوته داستانی و 11 شیوه تبلیغاتی از قبیل آنونس، پوستر وغیره بود. که از بین این آثار شرح برندگان به قرار ذیل است:
*فیلمهای سینمایی بلند
بهترین کارگردانی: عبدالحسن برزیده برای فیلم دکل
نامزدها: شهریار بحرانی (حمله به اج3)، احمدرضا درویش (کیمیا)، ابراهیم حاتمیکیا (برج مینو)، رسول ملاقلیپور (سفر به چزابه)
بهترین تهیه کننده: هیات داوران لوح تقدیر جشنواره را به تهیه کنندگان زیر اهدا کرد.
شرکت پخشیران (کیمیا)، مرکز سینمای تجربی و مستند (سفر به چزابه، دکل و آخرین مرحله)، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان (قله دنیا)، موسسه فرهنگی رزمندگان اسلام (دکل)، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی (حمله به اچ3)
بهترین فیلمنامه: رسول ملاقلیپور برای نگارش فیلمنامه فیلم سفر به چزابه
نامزدها: رضا مقصودی و کمال تبریزی (لیلی با من است)، ابراهیم حاتمیکیا (بوی پیراهن یوسف)، محسن محسنینسب (آخرین مرحله)، بهزاد بهزادپور، سیدمهدی شجاعی (قله دنیا)
بهرین فیلمبرداری: فرهاد صبا برای فیلم سفر به چزابه
نامزدها: محمد داودی (دکل)، محمد درمنش (دایره سرخ)، عزیز ساعتی (بوی پیراهن یوسف و برج مینو)
بهترین بازیگر نقش اول: علی نصیریان برای فیلم بوی پیراهن یوسف
نامزدها: پرویز پرستویی (لیلی با من است)، خسرو شکیبایی (کیمیا)، هوشنگ هیهاوند (ساز و ستاره)، محمدرضا ایرانمنش (دکل)
بهترین بازیگر نقش دوم: محمود عزیزی برای فیلم لیلی با من است
نامزدها: حسین یاری (آخرین مرحله)، مهدی قلیپور (دکل)، مهدی فقیه (قله دنیا)، فرهاد اصلانی (سفر به چزابه)
بهترین بازیگر خردسال: جلال خباز برای فیلم قله دنیا
بهترین تدوین: حسین زندباف برای فیلم حمله به اچ3
نامزدها: شهریار بحرانی (سرعت)، شهرزاد پویا (سفر به چزابه)
بهترین موسیقی متن: محمدرضا علیقلی برای فیلم دکل
نامزد: مجید انتظامی (حمله به اچ3)
بهترین جلوههای ویژه: محمدرضا شرفالدین برای فیلم دکل
نامزدها: جواد شریفیراد (حمله به اچ3 و دایره سرخ)، اکبر محمدی (سفر به چزابه)
بهترین صحنه آرایی: محسن نوروزی برای فیلم سفر به چزابه
نامزدها: عبدالحسن برزیده، مهدی فقیه و پرویز شیخطادی (دکل)، محمدرضا شجاعی (آخرین مرحله)، احمدرضا درویش (کیمیا)
بهترین صدابرداری: بهروز معاونیان برای فیلم کیمیا
نامزدها: محمود سماکباشی (بوی پیراهن یوسف و برج مینو)، محمد حقیقی (سفر به چزابه)
بهترین صداگذاری: اسحاق خانزادی برای فیلم حمله به اچ3
نامزد: بهروز شهامت (ساز و ستاره)
همچنین هیات داوران 4 جایزه ویژه خود را به شرح زیر اهدا نمودند:
مهدی فقیه به خاطر سالها تلاش برای ارایه چهرهای زیبا و دلنشین از رزمندگان اسلام
محسن محسنینسب برای فیلم آخرین مرحله
عزیزاله حمیدنژاد برای فیلم ستارگان خاک
هیات داوران چهارمین جایزه ویژه خود را به عوامل فیلم ستارگان خاک اهدا نمود.
*(فیلم های 8 میلیمتری)
هیات داوران فیلمی را شایسته دریافت جایزه ندانست اما به دلیل شجاعت و صداقت در تصویر کردن لحظاتی مستند از دفاع مقدس جوایزی به سه نفر از عوامل مسافران کربلا اهدا کرد.
*(فیلمهای کوتاه)16 و 35 میلیمتری
بهترین فیلمبرداری: حسن رضوانی برای فیلم چفیهای به رنگ سرخ
*(ویدئویی)
بهترین کارگردانی ویدئویی: بهمن قبادی برای فیلم آن مرد آمد
بهترین فیلمبرداری مستند: محمد داودی، امیر فکری، خلیل رامش، ارژنگ توکلی و مصطفی دالایی برای فیلم قاصد یاران
بهترین بازیگر: هیات داوران بازی قابل توجهی را مشاهده نکردند.
بهترین کارگردانی مستند: محسن قیصری برای فیلم قاصد یاران
نامزد: قاسم بخشی (امانت بوسنی)
بهترین تصویربرداری مستند: یوسف معصومزادگان برای فیلم امانت بوسنی
*(کلیپ)
بهترین کارگردانی: سیدرضا شانهساز شیرازی برای یاد ایام
نامزدها: مسعود آبپرور (مثنوی شهادت)، رامین حیدریفاروقی (کاروان)، حمید بهمنی (کجائید ای شهیدان خدایی)
همچنین هیات داوران دو جایزه ویژه خود را به شرح زیر اهدا نمودند:
امیر کساوندی برای فیلم انیمیشن قاصدکها
مجید انتظامی برای موسیقی فیلم سمفونی خرمشهر
*(مواد تبلیغی)
بهترین عکس: هاشم عطار برای فیلم آخرین مرحله
نامزدها: مهرشاد کارخانی (ستارگان خاک)، بابک برزویه (سفر به چزابه)
بهترین نمونه فیلم: عباس گنجوی برای نمونه فیلم کیمیا
نامزدها: ایرج گلافشان (جنگ نفتکشها)، شهریار بحرانی (دایره سرخ، دکل و آخرین شناسایی)
بهترین پوستر: هیات داوران هیچ اثری را شایسته دریافت جایزه ندانست.
-به نظر می رسد بخش رقابتی آثار سینمایی بلند دارای کشمکشهای بسیاری بوده و رقابتها نزدیک و انتخاب برگزیده سخت بوده است، چرا که هم صاحبان اثر و هم خود آثار، جزو آثار مطرح سینما کشورمان هستند. این برگزیدگان را هیئت داوریای انتخاب میکرد که متشکل بودند از: زندهیاد «عزتاله انتظامی» بازیگر «سیفاله داد» تهیه کننده ، فیلمنامه نویس و کارگردان «محمد رجبی» پژوهشگر «کامبیز روشنروان» آهنگساز «جواد شمقدری» کارگردان «اسفندیار شهیدی» فیلمبردار «نادر طالبزاده» کارشناس فرهنگی.
در این دوره حدود دو سال از تولید آخرین فیلم زنده یاد سیفالله داد میگذشت؛ او آخرین فیلم سینمایی خود را در در سال 73 ساخت و پس از آن بیشتر به سمت شغلهای مدیریتی و سِمَتهای دولتی از جمله ریاست هیئت مدیره خانه سینما و معاونت امور سینمایی وزارت ارشاد رو آورد و 1388 بخاط بیماری سرطان از دنیا رفت.
«جواد شمقدری» که خود از برندگان ادوار قبل جشنواره بود، این دوره جزو تیم داوران در آمد و سالها بعد مشاور رئیس جمهور در امور هنری و معاونت امور سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد در دولت نهم و دهم شد. «نادر طالبزاده» هم خود از مستندسازان، نویسندگان و کارگردانان سینما و تلویزیون به شمار میآمد.
بهعنوان نتیجه گیری ذکر چند نکته خالی از لطف نیست، ظاهرا جشنواره در این ادوار ریتم گرفته بود و کمی نظم درونش ایجاد شده بود، بصورت مرتب چند دوره اخیرش تقریبا هردوسال یک بار برگزار میگردید. اما هم بخش آثار بینالملل جایاش خالی بود و هم مستند رنگوروی آنچنانی نداشت.
(برای مطالعه ادوار قبل جشنواره بر روی لینکهای زیر کلیک نمایید)
بیشتر بخوانید:
نگاهی به پنجمین دوره جشنواره فیلم مقاومت |حضور استنلی کوبریک، ژان رنوار و بیلیوایلدر در جشنواره مقاومت
نگاهی به چهارمین دوره جشنواره فیلم مقاومت/ فصلی که میزبان طیف گستردهتری میشود
نگاهی به سومین دوره جشنواره فیلم مقاومت | وقتی حاتمیکیا تازه پا به سینما میگذارد و جوایز را درو میکند
نگاهی به دومین دوره جشنواره فیلم مقاومت | دورهای بعد از چهار سال غیبت
نگاهی به نخستین دوره جشنواره فیلم مقاومت |دوربین زیر توپ و تانک
"امیرحسین مکاریانی - ایمان رنجبر"
انتهای پیام/
R1356/P1356/S4,34/CT4 واژه های کاربردی مرتبط جشنواره فیلم مقاومت سینما
منبع: تسنیم
کلیدواژه: جشنواره فیلم مقاومت سینما جشنواره فیلم مقاومت سینما
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۱۸۵۱۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
داستان تیتراژ سریال«دلیران تنگستان»/ وقتی موسیقی ایرانی محترم است
دریافت 46 MB
خبرگزاری مهر-گروه هنر-علیرضا سعیدی؛ کارکرد تیتراژ چیزی شبیه به جلد کتاب است که طراحش تلاش میکند با انتخاب عناصر، فرمها و چینشها با کمک گرافیک و موسیقی مخاطب یک اثر را در جریان موضوع قرار دهد. شرایطی که گاهی بسیار نکتهسنج، اندیشمندانه و حسابشده پیش روی مخاطبان قرار میگیرد و گاهی هم به قدری سردستانه و از روی ادای یک تکلیف اجباری ساخته میشود که بیننده را از اساس از یک اثر تصویری دور میکند.
آنچه بهانهای شد تا بار دیگر رجعتی به کلیدواژه «تیتراژ» داشته باشیم، مروری بر ماندگارترین و خاطرهسازترین موسیقیهای مربوط به برخی برنامهها و آثار سینمایی و تلویزیونی است که برای بسیاری از مخاطبان دربرگیرنده خاطرات تلخ و شیرینی است و رجوع دوباره به آنها برای ما در هر شرایطی میتواند یک دنیا خاطره به همراه داشته باشد. خاطرهبازی پس از آغاز و انتشار در نوروز ۱۴۰۰ و استقبال مخاطبان از آن، ما را بر آن داشت در قالب یک خاطرهبازی هفتگی در روزهای جمعه هر هفته، روح و ذهنمان را به آن بسپاریم و از معبر آن به سالهایی که حالمان بهتر از این روزهای پردردسر بود، برویم.
«خاطره بازی تیتراژهای ماندگار» عنوان سلسله گزارشی آرشیوی با همین رویکرد است که بهصورت هفتگی میتوانید در گروه هنر خبرگزاری مهر آن را دنبال کنید.
در صدوچهاردهمین شماره از این روایت رسانهای به سراغ موسیقی متن و تیتراژ سریال ماندگار «دلیران تنگستان» به آهنگسازی احمد پژمان و همراهی علی رهبری رفتیم که در آن روزگار توانست ارایه دهنده گونه ای از موسیقی متن و تیتراژی در سریال های تلویزیونی باشد که به واسطه توانمندی های احمد پژمان در حوزه آهنگسازی و همچنین همراهی هنرمند دارای اعتباری چون علی رهبری می تواند همچنان به عنوان یک کارگاه آموزشی در حوزه آهنگسازی مورد توجه هنرجویان و علاقه مندان این حوزه قرار گیرد. مسیری که با همراهی تعدادی از نوازندگان حرفه ای و بومی منطقه جنوب به نوعی ساختارشکنی کرده و توانست قدرت و خلاقیت یک آهنگساز مستقل و درجه یک چون احمد پژمان را به مخاطبان معرفی کند.
سریال تلویزیونی «دلیران تنگستان» مجموعه ای تلویزیونی به نویسندگی و کارگردانی همایون شهنواز است که طی سال های ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۲ ساخته و اولین بار در سال ۱۳۵۳ پیش روی مخاطبان قرار گرفت و بعدها پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و در همان سال های اولیه انقلاب مجددا به نمایش درآمد. مسیری که بعد از پخش سری اول آن نزدیک به بیست مرتبه در سال های مختلف از شبکه های تلویزیون پخش و موجب شد تا این سریال از حیث مرتبه تکرار پخش آن نیز جزو رکورداران محسوب شود.
محور داستانی سریال هم متمرکز بر معرفی رییس علی دلواری یکی مفاخر ملی ایران در دفاع از خاک میهن است؛ آن زمان که انگلیس به بهانه محاصره هرات، به جنوب ایران حمله کرد. در این مسیر شخصی به نام احمد تنگستانی از فعالان جنبش جنوب ایران در مقابل انگلیس به همراه ۳۰۰ نیروی دلاور، در قلعه ای ویران به دفاع از ایران می پردازند. البته در این مبارزه ۲ انگلیسی به دست مردم قطعه قطعه می شوند و دولت انگلیس به خونخواهی از آن ها از آب و خشکی به جنوب کشورمان حمله می کند. در این اثنا رییس علی دلواری مردم دلوار و تنگستان را مسلح و همراه با آن ها به دفاع از خاک میهن در مقابل تجاوز بیگانگان می پردازد.
مجموعه تلویزیونی «دلیران تنگستان» برداشتی آزاد از کتاب «دلیران تنگستانی» به نویسندگی محمدحسین رکن زاده آدمیت است که همایون شهنواز علاوه بر استفاده این منبع، از آثار پژوهشی و تاریخی دیگری برای نگارش فیلمنامه بهره مند شده بود. شرایطی که موجب شد این سریال ۲ بخش تاریخی دوره مبارزات احمد تنگستانی و مبارزه رییس علی دلواری را برای مخاطبان به تصویر بکشد. مسیری که به دلیل عدم استفاده از لهجه بومی برای گویش بازیگران و استفاده از دوبله در آن دوران موجب انتفاداتی هم شد اما یکی از منابعی است که توانست بخشی از یک دوره تاریخی ایران را به تصویر بکشد.
سریال «دلیران تنگستان» در چهارده قسمت طی ۲ سال ساخته شد و یک گروه ۵۰۰ نفری در بوشهر، تنگستان، اهرم، چغادک، تنگک، بندرسیراف، ده سولقان، شیراز و تهران پروژه را به سرانجام رساندند. پروژه ای که پخش آن در آن دوران به دلیل فقدان سیستم پخش رنگی به صورت سیاه و سفید پیش روی مخاطبان قرار گرفت.
محمود جوهری در نقش رییس علی دلواری، شهروز رامتین در خالو حسین دشتی، غلامحسین لطفی در نقش حاج یوسف، کاوه مخبری در نقش احمد تنگستانی، علی اکبر مهدوی فر در نقش باقرخان، منوچهر فرید در نقش موقرالدوله، اسماعیل داورفر در نقش سید محمدرضا کازرونی، هادی اسلامی در نقش نمازگزار، حمید طاعتی در نقش سید مهدی بهبهانی، کامران نوزاد در نقش شیخ حسین خان، نعمت الله گرجی در نقش دریابیگی، محمد ابهری در نقش میرزاعلی کازرونی، منوچهر آذر در نقش واسموس، قاسم سیف در نقش بالیوز، منوچهر حامدی در نقش سلطان اخگر و حسین محجوب در نقش سید محمد دکتر هنرمندانی بودند که در این اثر به عنوان بازیگر حضور داشتند.
اما از ارایه اطلاعات تاریخی و شناسنامه ای این اثر تاریخی که بگذریم، این موسیقی متن و تیتراژ سریال است که به دلیل حضور هنرمندان تمام عیاری چون احمد پژمان و علی رهبری به عنوان آهنگساز توانسته بر کیفیت موسیقایی اثر ارزش ۲ چندانی بخشیده و این موسیقی را تبدیل به خاطره ای ماندگار برای مخاطبانش کند. مسیری که به دلیل ساختار موسیقی تیتراژ چه به لحاظ بصری و چه موسیقایی اش می تواند به عنوان اثری پیشگام در حوزه موسیقی تیتراژها معرفی شود.
آن هنگام قبل از آغاز سریال و در تیتراژ که با ملودی ملهم از هم جواری سازهای جهانی و سازهای بومی ایران به ویژه منطقه جنوب تلفیق شده و به گوش شنیداری مخاطب می رسد، مجموعه تصاویری نیز در قالب انیمیشن به بیننده با مفهومی خاص ارایه می شود. نخل هایی که تبدیل به اسب سوارانی سلاح به دست می شوند و در قالب یک تایپوگرافی که در آن دوران خلاقیتی کم نظیر به حساب می آمد، سریال «دلیران تنگستان» به مخاطب معرفی میشود. تصاویری که با همراهی موسیقی حماسی طراحی شده توسط گروه آهنگسازی با نواهای محلی جنوب کشور به ویژه سنج و دمام توازن گوش نوازی را طراحی کردند که بی تردید در آن سال ها توانست به عنوان یکی از پیشگام ترین موسیقی تیتراژها معرفی شود.
حماسه حق پرست از فعالان موسیقی منطقه بوشهر چندی پیش درباره موسیقی تیتراژ سریال «دلیران تنگستان» گفته بود: از آن تک یاختهای که در تیتراژ شروع میکند به رشد و تبدیل میشود به آن اسبسوار تنگستانی، شما ببینید آهنگساز به چه شکل از آن بوق ماندگار استفاده کرده و بعد چه استفاده به جایی در ارکستراسیون و سازبندی از سنج انجام می دهد. این یعنی استادانهترین وجه ممکن برای بهکارگیری بوق و سنج و تمپویی که رفته رفته دمام را زیاد و این روند هم همراه با شروع سریال انجام می شود. به هر صورت یک سری عوامل دست به دست هم دادند تا توانستند یک موسیقی ماندگار بسازند. کما اینکه آقای شهنواز در موسیقی «شاه خاموش» هم به همین استقلال موسیقایی میرسد. ضمن اینکه احمد پژمان و علی رهبری وقتی کنار هم قرار گرفتند توانستند این موسیقی را خلق کنند.
این پژوهشگر و نوازنده موسیقی ایرانی در یادداشت دیگری که به همین مناسبت در رسانه ها منتشر کرد، نوشته بود: «همه بوشهر و بی شک کشور حتی، سریال جاودانه «دلیران تنگستان» ساخته همایون شهنواز را همواره و همیشه به خاطر دارند و هر بار که مجدداً این سریال پخش می شود، علاقه مندی به روایتِ تاریخی و بازیِ بازیگران تو را به تماشا وامی کشاند. در این بین اما موسیقی تیتراژ حکایت خود را دارد! صدای آغازین؛ بوق! کشش و امتداد! صفیر مبارزه و استقامتِ این اقلیم و جغرافیا! درآمیختگی کوبش! شروع و اوج! تو گویی تپش مردمان این خطه جنوبی است تا نبض تند خود به رخ استعمار بریتانیا بکشاند! اما عوامل و عناصر موسیقاییِ احمد پژمان چنان نقش تاثیرگذار خود را در ساختار و شاکله یک مجموعه تلویزیونی ایفا نموده چه اگر موسیقی سریال شنیده شود، ناخودآگاه ذهن مخاطب را به یاد «دلیران تنگستان» آورده که خود شاخصه یک اثر ماندگار هنری است که اندیشه و نگاه فنی به همراه خاطره سازی با گرایش مردم شناختی را درون خود جای داده است. شاهنامه خوانی و نوحه با صدای زنده یاد جهانبخش کردی زاده از دیگر موارد و انتخاب شایسته موسیقی سریال می باشد که با نگاه و روحیه جنوبی آهنگساز شاید البته بی ارتباط نباشد.»
هوشنگ جاوید از پژوهشگران صاحب نام موسیقی نواحی ایران هم چندی پیش بود که در یکی از گفتوگوهای رسانه ای خود درباره موسیقی تیتراژ سریال «دلیران تنگستان» گفته بود: من در شیراز از استاد احمد پژمان پرسیدم «شما که غرب درس خواندی، موسیقی غربی و ارکسترها را هم خوب میشناسی، چه شد که رفتی در تیتراژ سنج و دمام بوشهری را استفاده کردی؟». گفت «فکر نکن ساده بوده. برای من کلی سمفونی آوردند. تهیهکننده و حتی مدیر تلویزیون وقت گفتند که میخواهیم یک چیزی مثل این سمفونیها باشد». واقعاً از بالا فشار بوده. گفت «ولی هرچه اینها را گوش کردم دیدم به درد نمیخورند. یک نفر یک نوار آورد، گفت این سنج و دمام خودمان است شاید به دردت بخورد. تا گوش کردم گفتم همینه. موسیقی روی این فیلم باید این باشد». تیتراژ سریال «دلیران تنگستان» که شروع میشود چقدر قشنگ است! خب این آدمی که خارج رفته بود نمیشد قبول کند چنان چیزی بسازد؟ واقعاً فکر و اندیشه و آن ایراندوستی و فهم بالایی که در استاد پژمان وجود دارد خیلی قشنگ تعهد ایرانی را نسبت به موسیقی نشان میدهد. این سریال هر جا برود موسیقیاش تأثیرگذار است. چون میدانند مال همانجاست و هویت دارد.
احمد پژمان که به دلیل خلق بسیاری از آثار ماندگار و دارای کیفیت در حوزه های آهنگسازی و پژوهش همواره به عنوان یکی از مهم ترین و جریان ساز ترین هنرمندان عرصه موسیقی ایران معرفی شده هم در یکی از معدود گفتوگوهایش بود که درباره ساختار موسیقایی آثارش توضیح داده بود: آهنگسازی که موسیقی میهن خود را نداند نمی تواند آهنگساز خوبی باشد و آهنگسازی عاریتی می شود که نظیرش در دنیا فراوان است و ارزشی هم ندارد. من همیشه به موسیقی ایرانی فکر می کنم، زیرا بنای موسیقی من ایرانی است؛ موتیف و بعضی تمها ایرانی است، ولی هارمونی من صددرصد صدای ایرانی نمی دهد؛ چون خود هارمونی اساسا یک مقوله غربی است و ارکستر هم طبعا صدای ایرانی ندارد؛ چراکه سازها ایرانی نیستند. اما همیشه کوشیدهام رنگ و حالت ایرانی را در آثار خود حفظ کنم و معتقدم آهنگسازان ما باید بیشتر به سنتهای موسیقی خودمان متکی باشند و نباید به دنبال موتیفهای غربی بروند.
وی درباره خلق موسیقی سریال «دلیران تنگستان» هم گفته بود: روی یک نوار سونی ۹۰ دقیقهای روزانه سنج و دمام گوش میکردم، از این طریق با آقای کردیزاده آشنا میشوم و حاصل این ارتباط میشود ضبط موسیقی سریال «دلیران تنگستان» که با همراهی عدهای از اهالی بوشهر در رادیو و تلویزیون شیراز انجام شده است.
به هر ترتیب موسیقی متن و تیتراژ سریال «دلیران تنگستان» از جمله آثار موسیقایی است که توانسته بخشی از توانمندی های ۲ آهنگساز مطرح و جریان موسیقی کشورمان را به مخاطبان معرفی کند. مسیری که طی سال های اخیر اگرچه در حوزه کیفیت می تواند با دقت و تحلیل بیشتری مورد توجه قرار گیرد اما دربرگیرنده ابعاد مثبت و ارزشمندی است که توجه و عنایت بیشتر به بزرگان موسیقی این سرزمین را ۲ چندان می کند.
کد خبر 6088293 علیرضا سعیدی