بپرزید از این گناه بزرگ که سنگین‌تر از کوه‌های استوار است
تاریخ انتشار: ۱۸ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۸۷۰۱۹۱
تهمت زدن به فرد دیگر علاوه بر اینکه کاری نادرست و ناحق است بار منفی و سیاه دارد که سبب از بین رفتن اعتماد و دوستی در میان افراد می‌شود چه فردی که تهمت زده، چه فردی که به آن تهمت زده شده است و چه فرد یا افرادی که آن تهمت را شنیده اند، زیرا سبب شک و دو دستگی می‌شود، اما برای این موضوع در قانون اساسی و قرآن مجازات‌هایی معین و بحث‌های بسیاری پیرامون آن شده است که سعی کردیم تا آنها را در این مطلب جمع آوری نماییم، پس پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را از دست ندهید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
تهمت چیست؟
نسبت دادن سخن یا کاری ناحق و یا صفتی نادرست به یک نفر که موجب از بین رفتن آبروی او بشود.
تهمت بدترین نوع دروغ است، زیرا اگر ثابت بشود حرفی که زده راست بوده باز هم غیبت به حساب می‌آید.
انواع تهمت
اگر فرد با علم و آگاهی، عیب یا گناهی را به شخصی نسبت دهد که فاقد آن عیب یا گناه است در این صورت به آن فرد افترا زده است.
اما اگر کسی که تهمت می‌زند از روی ظن و گمان چیزی را به کسی نسبت دهد به او بهتان زده است.
فرق تهمت و غیبت در چیست؟
به نوعی می‌توان گفت که غیبت بهترین حالت تهمت زدن است. پیامبر (ص) تفاوت تهمت و غیبت را این طور بیان کرد: وقتی از برادر مؤمنت چیزی را بگویی که می‌دانی و واقعاً در او هست غیبتش را کرده‌ای، اما اگر آن چه می‌گویی در او نباشد به او تهمت زده‌ای.
امام صادق (ع) در این باره فرمود: «غیبت آن است که در مورد برادرت آنچه را خدا پوشانده بیان کنی و بهتان آن است که آنچه در او نیست را به او نسبت دهی.»
مجازات تهمت زدن به دیگران در قانون چیست؟
یکی از دعاوی که در صدر جرائم و آمار‌های دستگاه قضا است که بخش زیادی از ورودی‌های پرونده‌های دادگاه‌ها را به خود اختصاص می‌دهد دعوی تهمت و اتهام زنی است.
باید پرسید اگر کسی به دیگری تهمت بزند و نتواند آن را اثبات کند مجازاتش چیست؟
ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی در تعریف افترا قولی مقرر می‌دارد: هر کس به وسیله اوراق چاپی یا خطی یا به وسیله درج در روزنامه و جراید یا نطق در مجامع یا به هر وسیله دیگر به کسی امری را صریحا نسبت دهد یا آنها را منتشر کند که مطابق قانون آن امر جرم محسوب می‌شود و نتواند صحت آن اسناد را ثابت کند جز در مواردی که موجب حد است به یک ماه تا یک سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق یا یکی از آنها حسب مورد محکوم خواهد شد.
واردی از افترا که موجب حد می‌باشد نسبت دادنِ زنا یا ... به دیگران است که در اصطلاحِ حقوقی «قذف» نامیده می‌شود و قذف‌کننده مستحق مجازات به میزان هشتاد ضربه شلاق است.
ماده ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی افترا را اینگونه تعریف می‌کند: هر کس عالما عامدا، به قصد متهم نمودن دیگری آلات و ادوات جرم یا اشیایی را که یافت شدن آن در تصرف یک نفر موجب اتهام او می‌گردد، بدون اطلاع آن شخص، در منزل یا محل کسب یا جیب یا اشیایی که متعلق به اوست بگذارد یا مخفی کند یا به نحوی متعلق به او قلمداد کند و در اثر این عمل شخص مزبور تعقیب گردد، پس از صدور قرار منع تعقیب یا اعلام برائت قطعی آن شخص، مرتکب به حبس از شش ماه تا سه سال و یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌شود.
در صورتی که مفتری نتواند تهمتی را که به شما زده اثبات کند، طبق ماده ۶۹۷ و ۶۹۹ قانون مجازات، به حبس از یک ماه تا یک سال یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
اگرچه لازم است انسان نهایت تلاش خود را انجام دهد تا در معرض بدگمانی و سوء ظن دیگران قرار نگیرد. با این وجود، ممکن است که یک فرد به دلیل موقعیت اجتماعی، مالی یا شغلی خاصی که دارد، هر چند که انسان پاکی باشد، مورد بدگمانی یا حسادت دیگران قرار گرفته و متهم به گناه شود و مورد آزار و اذیت آنان واقع شود.
کسی که دچار این تهمت‌ها شده، باید بداند که وظیفه او راضی نگه‌داشتن خدا است نه دیگران؛ زیرا آن کسی که حساب‌رسی اعمال انسان‌ها را برعهده دارد و پاداش و جزای آن‌را خواهد داد، خدا است نه دوستان و اطرافیان یا همکاران؛ از این‌رو، نباید زیاد نگران باشد و برای حرف دیگران، خود را آزار دهد، بلکه باید بر خدا توکل کند و چشم امید به رحمت و پاداش‌های بزرگ او داشته باشد.
اما کسانی که بدون دلیل به دیگران بدگمان شده و به مؤمنان تهمت می‌زنند، باید بدانند که دچار گناه بزرگی شده و باید به سرعت از گناه خود توبه کرده و از کسی که به او تهمت زده‌اند، حلالیت بطلبند. تهمت به دیگران، از گناهان کبیره محسوب می‌شود که می‌تواند آخرت انسان را تباه کند و عذابی بزرگ برای تهمت زننده مهیا سازد. این گناه، از برخی گناهان کبیره دیگر همچون غیبت نیز بزرگ‌تر و بدتر است؛ زیرا غیبت عبارت از سخن گفتن از عیوبی است که در دیگران وجود دارد، ولی تهمت، بیان کردن مطالب غیر واقعی و دروغ درباره دیگران است. خداوند در قرآن درباره بدگمانی چنین فرموده است: «إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ»؛ برخی از بدگمانی‌ها، گناه محسوب می‌شود.
حال وقتی که گمان بد نسبت به دیگران، گناه محسوب می‌شود، اگر کسی این بدگمانی را به زبان جاری کند و به دیگران منتقل کند که به آن تهمت و افتراء گفته می‌شود، چه گناه بزرگی محسوب خواهد شد؟ از این‌رو در روایات، موضع سختی در مقابل این کار زشت گرفته شده است. امام صادق (ع) می‌فرماید: «هر کس به برادر مؤمنش تهمت بزند، همان‌گونه که نمک در آب حل می‌شود، ایمان در قلب او از بین خواهد رفت».
تهمت در قرآن
آیات فراوانی درباره تهمت وجود دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
«وَ مَنْ یَکْسِبْ خَطِیئَةً أَوْ إِثْمًا ثُمَّ یَرْمِ بِهِ بَرِیئًا فَقَدِ احْتَمَلَ بُهْتَانًا وَ إِثْمًا مُبِینًا» (آیه ۱۱۲ سوره نسا)
«و کسی که خطا یا گناهی مرتکب شود سپس بی‌گناهی را متهم سازد، بار بهتان و گناهِ آشکاری بر دوش گرفته است.»
«وَ الَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ یَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاءَ فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِینَ جَلْدَةً وَ لَا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَةً أَبَدًا ۚ. وَ أُولَٰئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ» (آیه ۴ سوره نور)
«و کسانی که زنان پاک‌دامن را متهم می‌کنند، سپس چهار شاهد (بر مدعای خود) نمی‌آورند، آنها را هشتاد تازیانه بزنید و شهادتشان را هرگز نپذیرید و آنها همان فاسقان‌اند.»
«إِنَّ الَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ الْغَافِلَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ لُعِنُوا فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ» (آیه ۲۳ سوره نور)
«کسانی که زنان پاک‌دامن و بی‌خبر (از هرگونه آلودگی) و مؤمن را متهم می‌سازند، در دنیا و آخرت از رحمت الهی به دورند و عذاب بزرگی برای آن‌هاست.»
تهمت در احادیث
حضرت محمد (ص):
«فاسق چهار نشانه دارد: (اشتغال به) لهو، لغو، دشمنی و بهتان.»
«سزاوارترین مردم به تهمت، کسی است که با متهمان و افراد مظنون هم‌نشینی کند.»
«هر کس به مرد یا زن مؤمن بهتان زند یا درباره او چیزی بگوید که از آن مبراست، خداوند متعال در روز رستاخیز او را بر تلی از آتش نگه دارد تا از حرف خود درباره آن مؤمن برگردد.»
امام علی (ع):
«تهمت زدن به آدم بی‌گناه بزرگ‌تر از آسمان‌هاست.»
«هیچ بی‌شرمی و وقاحتی، چون بهتان زدن نیست.»
«مؤمن با برادر مؤمنش فریبکاری نمی‌کند و به او خیانت نمی‌ورزد و او را خوار نمی‌سازد و به او تهمت نمی‌زند.»
امام سجاد (ع):
«هر کس به مردم عیبی را نسبت دهد و تهمت بزند، مردم به او عیبی را که ندارد نسبت می‌دهند.»
امام صادق (ع):
«آن کسی که به برادر دینی خودش تهمت بزند، دیگر حرمتی بین آن دو باقی نمی‌ماند.»
«هرکس به مرد یا زن مؤمن بهتان بزند خداوند در روز رستاخیز او را در طینت خبال (چرک و زردابه‌ای است که از شرمگاه زنان فاحشه بیرون می‌آید) نگه دارد تا حرف خود را پس گیرد.»
«هرگاه مؤمن به برادر (دینی) خود تهمت بزند، ایمان در قلب او از میان می‌رود، همچنان که نمک در آب، ذوب می‌شود.»
«بهتان و تهمت زدن به انسان بی‌گناه سنگین‌تر از کوه‌های استوار است.»
«هر کس تو را فریب داد نباید امین بشماری و هر کس را امین یافتی متهم نکن.»
«اگر کسى سخنى را بر ضد مؤمنی نقل کند و قصدش از آن، زشت کردن چهره او و از بین بردن وجهه اجتماعی‌اش باشد و بخواهد او را از چشم مردم بیندازد، خداوند او را از محور دوستى خود خارج می‌کند و تحت سرپرستى شیطان قرار می‌دهد؛ (ولى) شیطان هم او را نمی‌پذیرد.»
شیطان خطاب به موسی (ع):
«من اگر بخواهم جامعه‌ای را ناامن کنم، در آن جامعه تهمت را زیاد می‌کنم و برای اینکه بخواهم تهمت را در جامعه زیاد کنم، بستر غیبت را فراهم می‌کنم.»
منبع: افکارنيوز
کلیدواژه: قانون اساسی قرآن قانون جرم حبس آزار و اذیت امام صادق قلب زنان جامعه گناه کبیره تهمت زدن احادیث و روایات
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.afkarnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «افکارنيوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۸۷۰۱۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۸ نکته درباره افکار و خطاهای شناختی/ چطور خشم خود را کنترل کنیم؟
همه انسان‌ها از استعداد لازم برای منفی فکرکردن برخوردارند. گرچه ممکن است بیماران مبتلا به بیماری‌های روان‌پزشکی یا کسانی که افسردگی، خشم، اضطراب، ترس وعشق را تجربه می‌کنند، در مقایسه با افراد عادی افکارغیرمنطقی و منفی بیشتری داشته باشند.
افراد به‌هنجار و عادی نیز در موقعیت‌های خاص مانند زمانی که هیجان خاصی را تجربه می‌کنند، آمادگی تولید افکار منفی را دارند. بنابراین یکی از راه‌های به دام کشیدن افکار منفی، توجه به هیجانات است.
وقتی برانگیخته هستید یا زمانی که در حال گذر از مرحله پیش از خشم به مرحله خشم و پرخاشگری هستید، بدانید که «افکار برانگیزاننده» نقش کلیدی را بازی می‌کنند و کنترل خشم بدون مهار این افکار امکان پذیر نیست. از طرفی برانگیختگی و هیجان، در فرآیند پردازش اطلاعات تداخل ایجاد می‌کنند و سبب می‌شوند که فرد به گونه‌ای خاص فکر کند. سوگیری در پردازش اطلاعات که تحت تأثیر خطاهای شناختی است، نه تنها به خشم دامن می‌زند، بلکه فرد را از دسترسی به اطلاعات ناب نیز محروم می‌کند. اولین گام شناسایی خطاهای شناختی در فکر است. این خطاها عبارتند از:
۱- برچسب‌ها:
برچسب‌هایی مانند بی انصاف، گستاخ، احمق، سوء استفاده‌گر، رذل و... می‌توانند شما را خشمگین‌تر کنند و به همین دلیل واکنش‌های پرخاشگرانه شدیدتری از خود نشان دهید. زیرا برچسب‌هایی که به دیگران می‌زنید، سبب می‌شود که دیگران را تحقیر یا سرزنش کنید و دقیقاً به خاطر همین برچسب‌ها، حق مسلم خود می‌دانید که آنها را بکوبید یا زیر سؤال ببرید. شما ممکن است حتی به خودتان برچسب‌هایی مانند از بدشانسی من است، آدمی ابله‌تر از من پیدا نکردند ، از بس ملاحظه کار هستم چنین دردسرهایی برای من پیش می‌آید بزنید.
حال وقتی به خود یا دیگری برچسب می‌زنید از خود بپرسید آیا کلی قضاوت نمی‌کنم؟ این برچسب مرا بیشتر عصبانی می‌کند یا آرام می‌کند؟ پاسخ دادن به این سؤالات می‌تواند به شما کمک کند تا برچسب زدن را متوقف کنید و برچسب ها را زیر سؤال ببرید. برای مثال ممکن است فردی در بسیاری از زمینه ها مسئولانه عمل کند اما در زمینه‌ی خاصی غیرمسئول باشد پس نمی‌توان به او برچسب کلی زد.
۲- قصد و عمد:
اگر کسی به شما وعده‌ای دهد و نتواند در زمان مقرر شده به وعده‌ی خود عمل کند، ممکن است دلایل زیادی برای این خلف وعده وجود داشته باشد اما اگر پیش خود فکر کنید که حتماً قصدی در کار بوده و فرد از روی عمد دست به چنین کاری زده است، خشمگین می‌شوید؛ زیرا احساس می‌کنید از شما سوء استفاده شده است. در این حالت نمره‌ی برانگیختگی شما در چند ثانیه از ۳ به ۱۰ می‌رسد و به سرعت به مرحله‌ی خشم و پرخاشگری می‌رسید، زیرا وقتی احساس کنید قربانی هستید و طرف به عمد خواسته است برای شما مشکلی ایجاد کند، تنها با تنبیه و حمله به طرف مقابل آتش خشم درون‌تان خاموش می‌شود. برای مثال، کسی گوشی تلفن را برنمی‌دارد و شما پیش خود می‌گویید: «عمداً گوشی را برنمی‌دارد و پاسخ تلفن مرا نمی‌دهد.»
۳- ذهن خوانی:
خواندن ذهن دیگران، عادت بیمارگونه‌ی بسیاری از انسان هاست. زمانی که هیجان خاصی را تجربه می‌کنیم، بیشتر از مواقع دیگر به ذهن خوانی دست می‌زنیم. وقتی اندکی برانگیخته هستید و میزان برانگیختگی شما به نمره‌ی ۳ یا ۴ رسیده است، تنها یک یا دو ذهن خوانی کافی است که به نقطه‌ی انفجار برسید. وقتی ذهن‌خوانی می‌کنید در مورد این که دیگران چه فکرهایی درباره شما دارند، پیش خودتان حدس‌هایی می‌زنید و سپس فرض را بر این می‌گذارید که این فرض‌ها درست است و دیگران در مورد شما این گونه فکر می‌کنند.
۴- فاجعه سازی:
فاجعه سازی از اتفاق پیش آمده یا عملکرد طرف مقابل می‌تواند شما را از نقطه ۰ به نقطه ۱۰ در مقیاس برانگیختگی برساند. فاجعه‌سازی اغلب در قالب جملات این وحشتناک است، فاجعه است و غیرممکن است، می‌باشد.
نوع دیگری از فاجعه‌سازی «مطلق نگری» است. مطلق نگری در برابر نسبی‌نگری قرار دارد و با واژه‌هایی مانند «او همیشه... او هیچ وقت..... او هرگز...» همراه است.
طبیعی است که وقتی احساس قربانی شدن کنید، یا احساس کنید دیگری نسبت به شما ظلم کرده است و حق شما را تضییع نموده است، احساس خشم کنید و دست به پرخاشگری بزنید. برای مقابله با بزرگ‌نمایی و فاجعه‌سازی از فنون همدلی، پرس وجو، کاوش و بررسی سود و زیان استفاده کنید.
۵- دنبال مقصر گشتن:
در صورتی که با مشاهده‌ی یک رویداد ناخوشایند، درصدد یافتن یک فرد مقصر یا گناه کار باشید تا همه‌ی تقصیرها را به گردن او بیندازید، خشمگین‌تر خواهید شد و ممکن است دست به پرخاشگری بزنید. برای مثال: همه اش تقصیر اوست. اگر او دیر نمی‌کرد این اتفاق نمی افتاد.
به جمله‌ی بالا نگاه کنید و تأثیر آن را در ایجاد خشم ببینید.
۶- نتیجه‌گیری شتاب‌زده:
از یک رویداد یا اتفاق خاص، سریع نتیجه گیری می‌کنید و بر اساس آن واکنش نشان می‌دهید. برای مثال، اگر کسی به موقع سر قرار حاضر نشود، بلافاصله نتیجه می‌گیرید که شما را عمدا معطل کرده و سر کار گذاشته است. با این نتیجه‌گیری زودرس، به سرعت خشمگین می‌شوید و واکنش منفی نشان می‌دهید.
۷- پیش‌بینی منفی:
پیش‌بینی منفی رفتارهای احتمالی دیگران، می‌تواند برانگیزاننده خشم باشد. برای مثال کسی از شما کتابی امانت می‌گیرد و به موقع به شما نمی‌رساند با خود می‌گویید: «اگر با او برخورد نکنم و به اصطلاح او را سر جایش ننشانم دفعه بعد هم این کار را خواهد کرد.» «اگر از من حساب نبرد به این رفتارها ادامه خواهد داد.» همان طور که می‌بینید پیش‌بینی منفی برای رفتار دیگران می‌تواند برانگیزاننده‌ی خشم باشد و سبب می‌شود واکنش منفی شدیدی از خود نشان دهید.
۸- تعمیم:
در تعمیم فرد با استفاده از کلماتی مانند «همیشه»، «هرگز»، «هیچوقت» یک رویداد را تعمیم می‌دهد. برای مثال: «دیر کردن کار همیشگی‌اش است.»
الهه ضمیری - خبرنگار تحریریه جوان قدس
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»