بنیادی خصوصی که به کتابها و آرامگاه بوعلی ترجیح داده شد!
تاریخ انتشار: ۲ بهمن ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۴۷۲۵۸۰
ماجرا از آنجایی شروع شد که کتابخانه ثبت ملی آرمگاه بوعلی همدان را بعد از ۶۷ سال صاحبخانگی، اردیبهشت امسال به طور ناگهانی تخلیه کردند و فضایش را در اختیار بنیاد غیرانتفاعی «بوعلی» قرار دادند و کتابهای قدیمی این کتابخانه که حتی برخی از مجموعههای آن را حدود ۷۰ سال پیش به این مجموعه اهدا کرده بودند، امروز با بستهبندی کارتن در پلههای زیرزمین خانهی تاریخی «عبادی» به حال خود رها کردهاند!
به گزارش ایسنا، حضور این نهاد غیرانتفاعی در کتابخانهی ارزشمند و خاطرهی جمعی مردم شهر همدان آنقدر برای مسئولان این موسسه اهمیت داشت که حتی محمدناصر نیکبخت - استاندار همدان – نیز پنجم شهریور امسال در نامهای به علیاصغر مونسان - معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی -، درخواست باقی ماندن این بنیاد بینالمللی را در آرامگاه بوعلی داشت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اما از سوی دیگر تاکیدهای محمدحسن طالبیان - معاون میراث فرهنگی کشور - مبنی بر انتقال این بنیاد به خارج از آرامگاه بوعلی و بعد از آن در چهارم مهر ورود مجلس و نامهی پروانه سلحشوری عضو کمیسیون فرهنگی مجلس برای جلوگیری از ادامهی فعالیت این بنیاد در آرامگاه بوعلی به مونسان، از حضور ادامهدار کتابخانهی قدیمی این شهر در آرامگاه بوعلی حکایت داشتند.
هر چند تا کنون به نظر میرسد همچنان چاقوی بنیاد بوعلی همدان برندهتر از ورود معاونت ریاست جمهوری به این ماجرا و ورود مجلس بوده که همچنان از یک سو به فعالیت خود ادامه میدهد و از سوی دیگر طبقه زیرزمین خانهی تاریخی عبادی را که قرار بود برای ۶ ماه در آن مستاجر باشد، همچنان تخلیه نکرده است.
کتابهای ارزشمند و تاریخی را در زیرزمین دپو کردهاند
حسین زندی، فعال میراث فرهنگی همدان، در گفتوگو با ایسنا میگوید: اداره میراث فرهنگی همدان دو کتابخانه ارزشمند در اختیار دارد، یکی کتابخانهی بوعلی همدان که از اوایل امسال با حضور بنیاد بوعلی مواجه شده و کتابهای ان به طور کامل تخلیه شده و دیگری خانهی تاریخی «عبادی» است که کتابخانه و مرکز اسناد اداره میراث فرهنگی استان است. بنای آن در گذشته با هدف ایجاد کتابخانه به میراث فرهنگی هبه شده و امروز جزو کتابخانههای فعال و معتبر همدان است.
او با تاکید بر اینکه بنیاد بوعلی حدود هشت سال قبل، برای شش ماه مستاجر طبقه دوم و زیرزمین خانهی تاریخی عبادی شد تا برای خود مکانی مناسبتر پیدا کند، ادامه میدهد: اما این بنیاد حدود هشت سال درا ین فضا باقی ماند تا امسال که فقط طبقه دوم، یعنی بخش اداری خود را تخلیه کرد و به آرامگاه بوعلی جای کتابخانه منتقل کرد و همچنان طبقه زیرزمین آن در اختیار بنیاد است و از سوی دیگر نیز برخی مواقع حیاط خانه را پارکینگ خود میدانند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر کتابهای ارزشمندی که درطول دههای گذشته به این کتابخانه اهداء یا جمعآوری شدهاند، اکنون در کارتنهای بستهبندی شده، شبانه در راه پلههای خانهی تاریخی بوعلی قرارگرفتهاند، میافزاید: این اتفاقات در حالی رخ میدهند که فهرست نسخ خطی کتابخانه آرامگاه بوعلی که پیش از این توسط پژوهشگری تهیه شده بودف مدتهاست منتشر نشده است، شاید بهتر باشد این بنیاد بخشی از اعتباراتی که در حال حاضر برای انجام اینکارها اختصاص میدهد به کارهای پژوهشی و چاپ کتابهایش اختصاص دهد.
او با اشاره به اینکه کتابهای خطی و سنگی و نسخ ارزشمند موجود به گنجینهی آرامگاه بوعلی انتقال داده شدهاند، اضافه میکند: متاسفانه میراث فرهنگی همدان نسبت به این اتفاق هیچ توجهی نمیکند و به نظر می رسد درخواستها و اعتراضهای نمایندگان مجلس و معاون میراث فرهنگی کشور نیز در این زمینه تاثیر چندانی نداشته است.
زندی به کتابهای اهدایی به کتابخانهی آرامگاه بوعلی اشاره میکند و حتی صحبت احمد تفضلی - زبانشناس، ایرانشناس، پژوهشگر و مترجم – را دلیلی بر اهمیت این کتابخانه میداند و اظهار میکند: احمدتفضلی، کتابخانه بوعلی همدان را یکی از مهمترین کتابخانهها معرفی کرده است. از سوی دیگر، در حدود ۷۰ سال قبل خانواده «اقبالی» بخش عمدهای از کتابهای خانوادگی خود را به این کتابخانه اهدا میکنند. از سوی دیگر نخستین چاپ کتابهای «عارف قزوینی» در سال ۱۳۱۰، یعنی بیش از ۸۰ سال قبل به این کتابخانه اهدا میشود.
او اضافه میکند: از عارف قزوینی حدود ۴۰۰ جلد باقی مانده بود که سال ۱۳۱۲ و قبل از اخت کتابخانه، انها را به این بخش میآورند، با ساخت کتابخانه نیز این تعداد کتاب به کتابخانه آرامگاه بوعلی هدیه میشود.
وی کتابهای دایرةالمعارف «عثمانی حیدرآباد دکن» و بخشی از کتابهایی که متعلق به علمای اسلامی در همدان بوده را نیز جزو مجموعههایی میداند که در گذشته به این کتابخانه اهدا شدهاند، اما اکنون همهی آنها در راهپلههای خانهی عبادی تلنبار شدهاند.
به گفتهی این فعال میراث فرهنگی، مجموعه کتابهای انجمن «ایران لیک» یا انجمن «پارسیان هند بمبئی»، موسسه «کاما» متعلق به حوزههای ایران باستان و ایرانشناسی، متون اوستایی، متون زند و مازند و متون پهلوی، همچنین کتابهای متعلق به حوزههای ایران شناسیِ اروپایی که در دورههای قبلی نیز چاپ شدهاند و کتابهای «شبهای ابن سینا» و مجموعهای از نسخ خطی علیاصغر حکمت نیز در این کتابخانه قرار داشتند.
او تاکید میکند: هنوزبسیاری از ایران شناسان، از اینکتابها استفاده میکنند، اما به نظر میرسد بخشی از کتابها در چند سال گذشته ظاهرا از بین رفته یا دزدیده شدهاند و جای آنها را کتابهای دیگری گرفتهاند، ولی امروز همهی این کتابها در کارتنزندانی شدهاند و حتی برخی نهادهای دیگر قصد دارند تا این کتابخانهی نفیس را از چنگ میراثفرهنگی درآورند، ولی گویا این آثار ارزشمند برای میراثفرهنگی هیچ اهمیتی ندارد یا اصلا آنها به اهمیت کتابها واقف نیستند.
زندی از سوی دیگر وجود این کتابها را در بنای تاریخی آرامگاه بوعلی، جزوی از تاریخی آن آرامگاه میداند و میگوید: در واقع آن جزئی از تاریخ بناست،چون نخستین کتابخانه عمومی شهر است.
وی حتی به شایعههایی که دربارهی گرفتن وامی توسط بنیاد بوعلی از استانداری شنیده، اشاره میکند و میگوید: اگر این اتفاق رخ داده باشد، امیدواریم به زودی فضای کتابخانه را رها کنند. چون بناهای تاریخی دیگری هم هستند که بنیاد بوعلی میتواند با تملک و نجات آن بناها، به بهترین نحو از انها استفاده کند.
این فعال میراث فرهنگی، خواستهی دیگر دوستداران میراث فرهنگی استان همدان را خروج این بنیاد غیرانتفاعی از کتابخانهی آرامگاه بوعلی میداند و میگوید: همان طور که خانم سلحشور و آقای مونسان و دیگر مسئولان میراث فرهنگی از متولیان بنیاد درخواست خروج از این فضا را کردهاند، امیدواریم زودتر این اتفاق رخ دهد، قطعا اگر این کتابخانهی تاریخی و گذشتهاش در هر کشور دیگری بود، حتما آن را به عنوان یک جاذبهی توریستی حفاظت میکردند.
ایسنا آمادگی خود را برای انتشار توضیح احتمالی مسؤولان بنیاد یادشده اعلام میکند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: آرامگاه بوعلی بنیاد بوعلی همدان نسخ خطي همدان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۴۷۲۵۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
قصه سنگلج به کجا رسید؟
اوایل اردیبهشتماه ۱۴۰۳ پریسا مقتدی ـ مدیر تماشاخانه سنگلج ـ از تخریب ساختمان همجوار این بنای تاریخی، که در سال ۱۳۸۸ به شماره ۲۷۴۶۹ در فهرست میراث ملی ایران ثبت شده است، خبر داد و با توجه به لرزشهایی که هنگام تخریب به این تماشاخانه وارد شده و از آنجا که این بنا روی قنات قرار گرفته و پیشتر هم فرونشست داشته است، ادامه تخریب ساختمان کناری و به دنبال آن گودبرداری و ساخت سازهای جدید را تهدیدی جدی برای تماشاخانه سنگلج اعلام کرد. از سویی، تخریب این ساختمان ظاهرا غافلگیرکننده بوده، چون آنطور که مدیر کل هنرهای نمایشی گفته آنها تا پیش از عید پیگیر بودند تا آن ساختمان به این تماشاخانه واگذار شود.
کاظم نظری ـ مدیر کل هنرهای نمایشی ـ نیز گفته بود: «شهرداری تهران بدون هیچگونه هماهنگی با وزارت میراث فرهنگی و گردشگری دست به این اقدام غیراصولی و غیرقانونی زده است و برای چالبرداری در این مکان باید از وزارت ارشاد و میراث فرهنگی مجوز بگیرد»، اما محسن سعادتی ـ معاون میراث فرهنگی استان تهران ـ به ایسنا گفت که «شهرداری پیش از تعطیلات نوروز از اداره کل میراث فرهنگی استان تهران استعلام گرفته بود و پاسخ به آن استعلام این است که طبق ضوابط حریم مصوب بافت سنگلج میتوانند ساختمان را بسازند.»
معاون میراث فرهنگی استان تهران که به تازگی از تماشاخانه سنگلج و ساختمانی که در جوار آن تخریب شده، بازدید کرده است، اظهار کرد: ساختمان را شهرداری تخریب کرده و زمانی که از آن بازدید کردم درحال تخلیه نخالهها بودند.
او در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود آنکه تماشاخانه سنگلج در فهرست آثار ملی ثبت شده و عرصه و حریم مشخص دارد، ساختمان همجوار آن تخریب شده و متعاقبا اجازۀ ساخت سازۀ جدید در عرصه و حریم آن داده شده است؟ گفت: مِلکی که تخریب شده است و برای آن استعلام گرفته شده بود، بنای تاریخی و میراث فرهنگی نبوده است. از طرفی، طبق ضوابط حریم، اگر یک بنای تاریخیِ ثبتشده داخل حریم مصوب دیگری قرار داشته باشد، مقررات و ضوابط آن حریم مصوب، ملاک خواهد بود. ساختمانی که تخریبشده در بافت تاریخی سنگلج بوده، پس ضوابط حریم این بافت شامل حال آن میشود. شهرداری استعلام گرفته و این موارد به آنها ابلاغ و تاکید شده است که ملاک باید ضوابط عمومی حریم مصوب باشد.
معاون میراث فرهنگی استان تهران درباره اینکه براساس ضوابطی که میراث فرهنگی ابلاغ کرده است، ساختمان همجوار تماشاخانه سنگلج تا چند متر اجازه ساخت دارد؟ گفت: ساخت و ساز باید مطابق با قوانین و ضوابط حاکم بر حریم بافت سنگلج باشد، که سازهها در حریم این بافت میتوانند ۱۲ متر ارتفاع داشته باشند.
سعادتی در پاسخ به برخی اظهارت درباره ساخت ساختمانی ۲۰ طبقه در جوار تماشاخانه ثبت ملی سنگلج، اظهار کرد: از این موضوع اطلاعی ندارم. آنها باید مطابق با قوانین و ضوابط حاکم در بافت سنگلج این ساختمان را بسازند، که طبق این ضابطه میتواند تا ۱۲ متر باشد. در این مورد، ضابطه عمومی حریم مصوب ملاک عمل ما است.
معاون میراث فرهنگی استان تهران در پاسخ به نگرانیهای تماشاخانه سنگلج درباره آسیب و خسارات احتمالی وارده به این بنای قدیمی، با توجه به لرزههایی که هنگام تخریب ساختمان همجوار به آن وارد شده و خطراتی که از بابت تشدید فرونشست پیشبینی شده است، تاکید کرد: هنگام ساخت سازۀ همجوار نباید خسارتی به ملک ثبت ملیشده تماشاخانه سنگلج وارد شود و معیارهای مهندسی و حفاری در حریم مصوب باید مدنظر قرار گیرد.
سعادتی در پاسخ به نگرانیهایی نسبت به عمق گودبرداری ساختمان جدید واحتمال ساخت طبقات بیشتر در زیر زمین که تماشاخانه سنگلج را در تهدید بیشتر قرار خواهد داد، گفت: درباره ساخت طبقات در عمق زمین اطلاعی ندارم. به هر حال میراث فرهنگی بازدیدهای مستمر خود را خواهد داشت تا مشکلی پیش نیاید. برای ما هم بناهای تاریخی که ثبت ملی شدهاند خط قرمز هستند. میراث فرهنگی در کنار تماشاخانه سنگلج است و تا جایی که بتواند از آنها دفاع میکند.
منبع: ایسنا
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری میراث و گردشگری