فلسفه دین قاره ای کمبودها را جبران کند
تاریخ انتشار: ۱۴ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۹۹۵۸۹۷
تهران- ایرنا- دانشیار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی گفت: مهمترین مقوله دین ایمان است و اتفاقا فیلسوفان قاره ای در مبادی ای مثل ایمان، امید،ترس،تنهایی و اضطراب می توانند به بحث ورود کنند. از این نظرات فلسفه دین قاره ای می تواند کاستی های فلسفه تحلیلی دین را جبران کند.
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایرنا، به بهانه انتشار کتاب «فلسفه قاره ای و فلسفه دین» نشست تخصصی ای پیرامون فلسفه دین قاره ای در دانشکده ادبیات و زبان های خارجی دانشگاه علامه طباطبایی و به همت گروه فصلنامه فلسفی لوگوس برگزار شد و اساتید دانشگاه و حاضرین به نقد و بررسی مباحث مربوط پرداختند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مهدی اخوان دانشیار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی در این نشست، ابتدا ضمن اشاره به اینکه کتاب را به علت اطلاع دیر برگزارکنندگان به طور کامل نخوانده است گفت: محوریت بحث های من در سه حوزه فلسفه دین قاره ای و این کتاب و ترجمه آن خواهد بود. من در سال 1390 در همین مکان سخنرانی ای با عنوان «آیا فلسفه تنها فلسفه تحلیلی است؟ ارایه دادم. در آنجا گفتم که فیلسوفان تحلیلی این نگاه را دارند که رویکرد فلسفی شان نسبت به دیگر رویکردها به مراتب اولویت و ترجیح دارد. در آنجا البته ابراز می شود که در این بین نگاه هایی هست که می گوید این تقسیم بندی میان فلسفه قاره ای و تحلیلی، اعتباری، خطامند و سلیقه ای است.
«آقای ادیب سلطانی هم یکبار در موسسه IPM تعبیر فلسفه های گرم و سرد را برای اطلاق به این دسته بندی فلسفه قاره ای و تحلیلی به کار برد که من به همان بیان فلسفه های انقباضی و انبساطی را می پسندم. بحث های فلسفه ای قاره ای به این ییان گرمند و موجب انبساط و داغی مخاطب می گردند و بالعکس فلسفه تحلیلی بیشتر به حوزه مباحث خشک و سرد تحلیلی می پردازند. من همچنان این دسته بندی را هم شاعرانه و غیردقیق می دانم.»
اخوان ادامه داد :« همچنانکه آقای باسط مترجم کتاب گفتند، این تقابل مَقْسَم درستی ندارد. فلسفه ای تحلیلی بیشتر نوعی روش فلسفی است و فلسفه قاره ای به مکان اشاره دارد. برخی هم قاره ای را در مقابل فلسفه های انگلیسی می گذارند که آن هم دقیق نیست. چرا که در انگلیسی ها نیز نحله غیر تحلیلی وجود دارد.»
استاد فلسفه دانشگاه علامه در ادامه تعریف درست تر از دومنظر پیشینی و پسینی دانست و گفت: « به نظر من برای تعریف فلسفه قاره ای و در اینجا فلسفه قاره ای دین بهترست از منظر پسینی و پیشینی به این امر مبادرت کنیم. در تعریف پسینی میگوییم فلسفه دین قاره ای بهترست در چه حوزه هایی تولید اندیشه کند. در تعریف پسینی به دنبال وجه جامع و اشتراک میان فیلسوفان مسمی به قاره ای می گردیم و می گوییم مثلا فرگه، کیرکگور، فوکو، نیچه و .... چه حوزه های مشترکی دارند. به نظر من جمع میان این فیلسوفان متنوع ممکن نیست و تعریف پسینی کار آسانی نیست. پس به این معنا فلسفه دین قاره ای تعریف پسینی و پیشینی دارد.»
اخوان ادامه داد: «با این ملاحظات تعریف کلی فلسفه دین عبارت از تفلسف درباره دین است. اما باید بپرسیم خودِ دین چیست؟ دین را باید در چهار موضوع مدنظر گرفت. اول «نهاد دین» که در اینجا بحث هایی مثل تعریف دین، کارکرد دین، منشا دین و انتظار بشر از دین، گوهر دین و رویکردهای مختلف به دین در آن مطرح است. موضوع دوم «پدیده های دینی» مثل معجزه، خدا، ایمان دینی و موضوع سوم «مفاهیم دینی» و چهارم «احکام و گزاره های دینی» است. هر تلاش فلسفی ای که به این ابعاد دین یپردازد به معنایی فلسفه دین است. در اینجا تفاوت به نظر من تنها در روش است. غایت این فلسفه دین هم این است که مفاهیم و گزاره های دینی را توضیح داده و تبیین کنیم. در حالیکه غایت الهیدان این است که از صدق گزاره های دینی دفاع کند.»
اخوان در تعرف فلسفه قاره ای در نگاه پسینی افزود: « اگر بخواهیم به فلسفه قاره ای از منظری پسینی نگاه کنیم مواجه با مشکل دیسیپلین در فلسفه قاره ای می شویم. فلسفه دین قاره ای در نگاه پسینی و ملاحظه مکتوبات موجود، به چهار موضوع دینی که شرح دادم توجه ندارد. بلکه تنها با دغدغه های بیرونی مثل هستی شناسی وقتی احساس می کند که یک همپوشانی و اشتراک میان مباحث وجود دارد، به دین نظر می کند. چنین نظر و مراجعه ای نتیجه ی خوشایندی را ایجاد نکرده است. اگر فلسفه دین قاره ای با روش خود به سراغ این چهار موضوع و مفهوم دینی رفته بود اینگونه نمی شد. مهمترین مقوله دین ایمان است و اتفاقا فیلسوفان قاره ای در مبادی ای مثل ایمان ،امید، ترس، تنهایی و اضطراب و ... می توانند به بحث ورود کنند. به عنوان مثال فخر رازی در مباحث خود عنوان می کند که اگر قرآن آیه ای نداشت جز آیه 94 سوره انعام مبنی بر « وَلَقَدْ جِئْتُمُونَا فُرَادَی کَمَا خَلَقْنَاکُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ»، برای قرآن بودنِ قرآن کافی بود.چنین آیه ای ناظر به تنهایی آدمی است که یکی از موضوعات و التفات های جدی فلسفه قاره ای است. یا اینکه در سوره سبا عنوان می شود که ایمان با شک قابل جمع نیست و در سوره نبا حضرت ابراهیم از خداوند طلب میکند که با نشان دادن آیاتی برای او اطمینان قلب ایجاد کند. فیلسوف قاره ای دین می تواند از این منظر ظرافت تفاوت بین نداشتن اطمینان و شک را بازگویی کند. از این نظرات فلسفه دین قاره ای می تواند کاستی های فلسفه تحلیلی دین را جبران کند.»
این استاد فلسفه افزود: «فلسفه های دین تولید شده کمتر به احوال و کمتر به افعال پرداخته اند. عمده تمرکز فلسفه دین تحلیلی به اقوال بوده است. در حالیکه مثلا ابوسعید ابوالخیر به نقل از پیامبر اکرم(ص) میگوید که: الشریعه اقوالی و الطریقه افعالی و الحقیقه احوالی.»
اخوان در زمینه و تحلیل کتاب نیز گفت: «کاش در انتخاب کتاب برای ترجمه دقت و تتبع بیشتری صورت می گرفت. 12 فیلسوف قاره ای و ادبیات متفاوت فلسفی شان زحمت بسیار زیادی را برای ترجمه و تسلط بر مفهوم می طلبد. اما کاش به جای این کتاب به عنوان اولین کتاب چاپ شده در حوزه فلسفه دین قاره ای به زبان فراسی، کتابی که بیشتر شکل درسی داشت، انتخاب و منتشر می شد. ما در حوزه فلسفه دین در زمینه موضوعاتی مثل پرداختن به شخصیت بنیانگذاران ادیان، شرح و توضیح ایمان، چرایی شکل و اصناف مختلف دینداری در دوره های مختلف عمر غفلت ها و کاستی های جدی داریم که مغفول مانده اند.»
اخوان در بخش پایانی سخنان خود در نقد مطالب مطرح شده در کتاب «فلسفه قاره ای و فلسفه دین» گفت: «در مقدمه کتاب از سوی مترجم نسبت به فلسفه تحلیلی دین این نقد گفته می شود که این نحله معاصر صرفا به ادیان ابراهیمی پرداخته است. در حالیکه در سالهای اخیر نیز توجه روزافزونی از سوی فلسفه تحلیلی نسبت به ادیان شرقی صورت گرفته است. در ایراد دیگری نیز که به نظر من نقدی نخ نما است، ایراد الهام گیری فلسفه تحلیل از روش علم تجربی آورده می شود. این نقد متعلق به سالهای 1950 است و به آن پاسخ داده شده و دیگر امروز رایج نیست.»
**9222**1601**
منبع: ایرنا
کلیدواژه: علمي آموزشي فلسفه قاره اي فلسفه دين دين
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۹۹۵۸۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
AFC: ایران پادشاه فوتسال آسیاست/ ادامه سلطه یوزها در قاره‌کهن
به گزارش خبرنگار مهر، تیم‌های ملی فوتسال ایران و تایلند در دیدار نهایی مسابقات جام ملت‌های ۲۰۲۴ آسیا امروز یکشنبه از ساعت ۱۴:۳۰ به مصاف هم رفتند که این دیدار با برتری ۴ بر یک به سود ایران به پایان رسید تا ایران برای بار سیزدهم بر بام قاره آسیا بایستد.
کنفدراسیون فوتبال آسیا در پایان این رقابت‌ها به تمجید از قهرمانی تیم ملی فوتسال ایران پرداخت و نوشت: تیم ملی فوتسال ایران به سلطه خود بر آسیا ادامه داد. جای این تیم همیشه در اوج و قله است.
همچنین در پستی دیگر نوشت: ایران پادشاه آسیا است و برای سیزدهمین بار قهرمان آسیا شد.
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند