به نقل از «ایکنا»

جلوه‌های موسیقایی هنر تلاوت/ اشتراکات با موسیقی و ضوابط خاص

تاریخ انتشار: ۲۹ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۳۱۷۲۷۲۱

رضا روانبخش، کارشناس موسیقی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایکنا؛ در رابطه با موضوع جلوه‌های ذوقی، هنری و موسیقایی هنر تلاوت اظهار کرد: در این زمینه ابتدا جلوه‌های موسیقایی هنر تلاوت را در چند بخش تقسیم می‌کنیم که هر کدام از این جلوه‌ها به نوعی در طول یکدیگر هستند. پس از اینکه این پروسه کامل شده و افرادی که می‌خواهند دنبال روی این هنر باشند، این جلوه‌ها را یاد گرفتند، در نهایت کارکرد این مراحل در کنار هم و در عرض هم خواهد بود و آن تناسبات لازم را دارا می‌شوند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مدرس آواز اصیل افزود: اگر تلاوت قرآن کریم را به عنوان یک هنر یعنی آنچه که با شیوه امروزی صوتی و لحنی انجام می‌شود، قبول کنیم، الزاما باید مطالب مربوط به آن را هم در کنار آن داشته باشیم و به ضرورت‌هایی که برای تعریف هنر نیاز داریم نیز توجه کنیم که متأسفانه چنین امری عموما و به صورت ویژه در کشور ما محقق نمی‌شود. شاید یکی از علت‌های این مسئله که سطح هنری و فنی این داستان در کشور ما پایین است، همین موضوعات است. پس اگر این مقوله را به عنوان هنر بپذیریم، الزاما باید مباحثی را در کنار آن قبول کنیم و تعاریفی را نیز برای آن داشته باشیم. لذا از این جهت است که کسانی که می‌خواهند تلاوت قرآن داشته باشند و قاری قرآن بشوند و از این هنر بهره بگیرند، به این دلیل که ما تعریفی از هنر تلاوت و بایدها و نبایدهای لازم را نداریم، آن فرد ناچار در یک کلاس ساز شرکت می‌کند تا موسیقی را یاد بگیرد و آن را با هنر تلاوت قرآن کریم تلفیق کند.
روانبخش تصریح کرد: البته درست است که بعضی اشتراکات موسیقایی در این بین وجود دارد و هنر تلاوت با موسیقی مشترکاتی با هم دارند، ولی هر رشته‌ای از هنر به ویژه رشته‌های موسیقایی برای خود ضوابط خاصی دارند. مانند اینکه برای مثال بنده می‌خواهم فرزندم را به کلاس تار بفرستم تا یاد بگیرد و به این دلیل که در آنجایی که زندگی می‌کنیم، کلاس تار و مدرس تاری وجود ندارد، به فرزند خود بگویم که به کلاس پیانو برود و پس از اینکه پیانو را آموخت سپس، آن را با تار تلفیق کند که این امر نشندنی است. این اتفاق امروز عموما در جامعه قرآنی ما نیز اتفاق می‌افتد؛ چراکه تعریف دقیقی از هنر تلاوت قرآن کریم نداریم.

مغفول‌ترین مرحله جلوه‌های موسیقایی هنر تلاوت
وی با بیان اینکه هنرجوی قرآنی پیش از پرداختن به موضوعات ذوقی و هنری ابتدا باید موضوعاتی مانند روخوانی و روان‌خوانی و ... را آموخته باشد و سپس، به مبحث هنر تلاوت قرآن کریم و ابعاد ذوقی، هنری و موسیقایی آن بپردازد، افزود: مقوله صوت، صداسازی، تقویت صوت و ورزیده کردن صوت و هرآنچه که مربوط به مباحث صوتی است، بسیار موضوع مهم و گسترده و در عین حال مغفول‌ترین مرحله جلوه‌های موسیقایی هنر تلاوت به ویژه در کشور ماست که هیچ توجهی به آن نمی‌شود در صورتی که پله اول است. در موضوع صوت مباحث مختلفی بیان می‌شود. ما مکتبی که باید برای صداسازی داشته باشیم باید تعریف کنیم و اینطور نیست که بخواهیم سلایق خود را برای این داستان بیان کنیم. گاها مشاهده می‌شود برخی معلمان قرآن، سلایق خود را در باب صوت اعمال می‌کنند که درست نیست. صوت در تمام دنیا یک مقوله آکادمیک و شناخته شده است و ضوابط و تمرینات و اسلوب خاص خود را دارد.
این کارشناس موسیقی با بیان اینکه ما به نوعی مکاتبی که در بحث صداسازی آکادمیک دنیا رواج دارد، آموزش می‌دهیم، گفت: در کتاب بنده به نام «صوت و صداسازی در هنر تلاوت قرآن کریم» که سال 95 چاپ شد، همه این اسلوب‌ها آورده شده که به نوعی همان مکاتبی است که در صداسازی کل دنیا وجود دارد. البته در این کتاب جزئیات و بحث‌هایی در رابطه با هنر تلاوت قرآن وجود دارد که درواقع این مسئله یعنی صداسازی به نوعی قرآنیزه شده است و در فرم کلامی عربی که قرآن در آن زبان است، به این شکل آورده شده، ولی اصل و کل داستان طبق همان مکاتب است. یکی از مکاتب مهم صداسازی در کل دنیا مکتب صداسازی «بلکانتو» است. در این مکتب اسلوب و تمرین‌های مختلفی برای تقویت صوت آورده شده که در همه هنرهای آوایی کاربرد دارد.

سه مؤلفه اصلی صوت
روانبخش ادامه داد: مقوله صوت مهمترین داستان این بخش است که در آن هنرجویان باید به سه مؤلفه اصلی دست پیدا کنند. در این راستا سه مرحله در صوت تعریف شده که شامل راحتی صوت، شدت متناسب صوت و تزئینات و آرایه‌های صوتی می‌شود. پس از آموزش این سه مرحله، بحث مقامات به میان می‌آید که بحث موسیقایی صرف است که گام‌ها و فواصل مختلفی که در این نوع از موسیقی که کاملا برداشتی از موسیقی ایرانی است و بعدها به سرزمین‌های عربی رفته در دستور کار قرار می‌گیرد.
این کارشناس موسیقی تصریح کرد: پس از اینکه هنرجو مقامات را آموخت، توانایی تلفیق آن‌ها را با هم دارد و می‌تواند به خوبی اجرا کند. پس از این مراحل بحث مدلاسیون و ترکیبات به میان می‌آید که دوره عالی همه هنرهای آوایی از جمله هنر تلاوت قرآن کریم است. در این مرحله هنرجو می‌آموزد که مقاماتی را که آموخته در حالت ترکیبی و مرکب‌خوانی به کار برده و با توجه به ذائقه شنوندگان به زیبایی اجرا کند. پس از گذراندن این مراحل، هنرجویان باید مهارت‌هایی را بیاموزند که بتواند به خوبی این‌ها را با هم تلفیق کند. این مهارت‌ها شامل مهارت‌های روحی، روانی و در عین حال عملی، جسمی، حنجره‌ای، صوتی و لحنی و ... است که از موضوعات بسیار مهم بوده و در عین حال بسیار مغفول نیز مانده است مانند اینکه قاری قرآن چگونه ارتباط بصری و سمعی خود با مخاطب را به بهترین شکل برقرار کند.
وی با اشاره به اینکه در مرحله بعد به بررسی مکاتب هنر تلاوت می‌پردازیم، گفت: مکاتب مختلفی در هنر تلاوت وجود دارد که در این مرحله آن‌ها را به لحاظ مدلاسیون، صوتی، تلفیق متناسب کلام و موسیقی و ... بررسی می‌کنیم. پس از تحلیل این مکاتب، در مراحلی که می‌توان برای یک قاری قرآن متصور بود، ابتدا مسئله تقلید برای قراء به وجود می‌آید و سپس، قاری قرآن به شیوه خاص خود دست پیدا می‌کند که دارای ابداعات کوچکی در خواندن و تلاوت است. پس از آن قاری قرآن به سمت سبک‌سازی حرکت می‌کند که بخش تکمیل شده آن نیز منجر به مکتب‌سازی می‌شود که با آموزش آن به شاگردان در چند نسل مختلف، باعث تثبیت یک مکتب ویژه می‌شود.
روانبخش ادامه داد: بحث صداسازی در دنیا یک بحث اکتسابی و تکنیک است که با استفاده از تمرینات و اسلوب و تکنیک‌های مختلف می‌توانیم یک صدای سالم معمولی را به بهترین خواننده تبدیل کنیم. امروز قاریانی وجود دارند که پس از 15 یا 20 سال تلاوت، صدای ایشان هنوز در گلوی آن‌ها است ولی به محض اینکه در جریان این تکنیک‌ها قرار می‌گیرند، صدای ایشان بسیار عالی و روان می‌شود.
وی در پایان تصریح کرد: اول باید این مسئله را به عنوان هنر قبول و الزامات این هنر را تبیین کنیم تا بتوانیم به یک پدیده علمی و آکادمیک در این راستا دست پیدا کنیم.
انتهای پیام

منبع: ایکنا

کلیدواژه: خبرگزاری قرآن ایکنا فعالیت های قرآنی کارشناس موسیقی مراحل مختلف قرآن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۱۷۲۷۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جلوه‌نمایی دشمنان سلامتی در رسانه‌ها / تبلیغ کالاهای آسیب‌رسان سلامت؛ ممنوع

سرپرست اداره کل فراورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو بر لزوم بازنگری در دستورالعمل‌های تبلیغات محصولات آسیب‌رسان به سلامت به قصد جدیت در اجرا تاکید کرد.

به گزارش ایسنا، دکتر عبدالعظیم بهفر، گفت: قوانین منع تبلیغات کالاهای آسیب رسان به سلامت به مانند "حروف والی" در زبان عربی هستند که گرچه نوشته می‌شوند اما خوانده نمی‌شوند. لذا، به رغم اینکه قانون منع تبلیغات کالاهای آسیب رسان در رسانه ملی مصوب است و هر ساله کالاهای آسیب رسان و غیر مجاز اعلام می شوند اما اجرای جدی این قانون در محاق قرار می‌گیرد و شوربختانه شاهد جلوه نمایی دشمنان سلامتی در رسانه‌ها هستیم.

بنابر اعلام روابط عمومی سازمان غذا و دارو، وی افزود: عدول از این قانون هم به روش‌های مختلف صورت می گیرد و ادعاهای غیر واقعی یا اغراق در معرفی محصول پاشنه آشیل بسیاری از تبلیغات است، گاهی عنوان عوض می شود، گاهی با ایما و اشاره محصول را تبلیغ می کنند که البته در پس این اقدامات یک ترس از قانون مشاهده می شود؛ اما با تساهل و مداراهای اخیر برخی از شرکت‌ها و نشان‌های تجاری با چراغ سبز رسانه ملی در چشم قوانین زل می زنند و آشکارا و مستقیم مخاطب را به مصرف محصولات آسیب رسان به سلامت دعوت می کنند.

 بهفر در همین ارتباط به برگزاری جلسات مشترک با مسوولان رسانه ملی اشاره کرد و گفت: در جلساتی که با مسئولان رسانه ملی برگزار کرده‌ایم مهم‌ترین دلیل مدارا با تخلفات تبلیغات کالاهای آسیب رسان به سلامت را کم بودن بودجه و ضرورت اکتساب منابع مالی برای بقا و استمرار فعالیت ها عنوان می کنند که صحت سنجی این موضوع کار ارگان‌های بودجه ای است، اما آنچه اظهر من الشمس است اینکه "هدف نمی تواند توجیه گر وسیله باشد"؛ شیوع بیماری‌های مختلفی مثل سرطان حتماً با مولفه غذاهای مضر مماس است و حتماً تغذیه غیر سالم در بسط سبک زندگی اشتباه تاثیرگذار است.

وی افزود: طبیعتاً یکی از مهم‌ترین ناظران در کنار ارگان‌های دیگر، سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت است و ما ملزم به برخورد سلبی و حتی قضایی با کسانی هستیم که با تخطی از قوانین سلامت، جامعه را تهدید می کنند؛ اما فرد فرد جامعه نیز باید نسبت به سلامت خود حساس باشند و دست از مطالبه گری به انحا مختلف بر ندارد.

سرپرست اداره کل فراورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو، در واکنش به برخی ادعاهای نادرست در تبلیغات محصولات غذایی، تاکید کرد: در حوزه تبلیغات محصولات غذایی گاهی اوقات ادعاهای نادرست و خلاف واقع مطرح می شود که برخی از آنها اصولا موضوعیت ندارد؛ مثلا درج عنوان بدون کلسترول روی روغن های نباتی نیز از این دسته تبلیغات محسوب می‌شود؛ چرا که روغن‌های نباتی در اصل فاقد کلسترول بوده و تنها در روغن های حیوانی وجود دارد.

بهفر گفت: درج عنوان بدون افزودنی روی شیرهای استریل نیز از این دست تبلیغات است؛ چراکه شیرهای استریل نیازی به افزودنی یا نگهدارنده ندارند، چون داخل آن میکروبی وجود ندارد.

وی افزود: به هر حال بسیاری از اسنک‌ها، روغن ها، انواع سُس، آب‌میوه ها و نوشیدنی هایی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم، محصول یا شرکت و برند را تبلیغ می کنند غیر قانونی هستند و نباید در رسانه ملی یا هر رسانه دیگر تبلیغات داشته باشد.

بهفر گفت: یکی از موضوعاتی که در تبلیغات کالاهای آسیب رسان وجود دارد و برخی آن را به عنوان یک چالش به حساب می‌آورند، کلی بودن دستورالعمل تبلیغات است که شاید بهتر باشد ارگان های مرتبط با این موضوع دستورالعمل را با شاخص های کمی قابل سنجش و اندازه گیری، به روزرسانی نموده و دستورالعمل جدید را با جدیت عملیاتی کنند.

وی در پایان خاطر نشان کرد: شورای سیاست‌گذاری سلامت صدا و سیما هم به عنوان فصل مشترکی در پیشبرد اهداف سلامت محور، می تواند در احیای اجرای قانون منع تبلیغات محصولات آسیب رسان به سلامت در رسانه ملی نقش ایفا کند و ما هم آمادگی داریم تمامی امکانات خود در جهت اشاعه فرهنگ سلامت را در اختیار نهاد مهم اطلاع رسانی و فرهنگ سازی کشور قرار دهیم.

انتهای پیام