نوروز، میهمان بزرگ‌ترین کاروان‌سرای درون‌شهری ایران باشید

به گزارش ایکنا از قزوین، کاروانسرای سعدالسلطنه یکی از بزرگ‌ترین و کامل‌ترین کاروانسراهای درون‌شهری ایران است؛ به گونه‌ای که در هیچ کدام از شهرهای ایران در مرکز شهر کاروانسرایی به این شکل دیده نمی‌شود؛ قدمت این کاروانسرا به دوره قاجار در زمان سلطنت ناصرالدین شاره بازمی‌گردد که توسط حاکم قزوین به نام «باقرخان سعدالسلطنه» بنا شده و قدمت آن به 130 سال پیش بازمی‌گردد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مساحت این کاروانسرا 2.6 هکتار و دارای 7 حیاط به نام‌های بهشتیان، نگارالسلطنه، سعدالسلطنه، سعدیه، حیاط قهرمانی، شترخان و حیاط خدمات است که این حیاط‌ها در سال‌های اخیر نام‌گذاری شده است.
این کاروانسرا دارای 4 آب‌انبار و 2 حمام به نام‌های رضوی و سعدیه است که در حال حاضر تغییر کاربری داده‌شده و قرار است در آینده به مراکز آب درمانی تبدیل شود.
این کاروانسرا فقط مخصوص تجارت و دادوستد بوده و حجره‌ها کاملاً در اختیار تجار قزوینی قرار داشته است؛ در گذشته کاروان‌هایی که از دیگر شهرها می‌آمدند؛ بارهای خود را در حیاط نگارالسلطنه و یا شترخان که بارانداز بوده تخلیه کرده و می‌رفتند، چراکه شب‌ها در آن مکان کسی اتراق داده نمی‌شد، در وسط بارانداز حیاطی کوچکی قرار داشت که باعث روشنایی و تهویه فضای بارانداز می‌شد.

سرای بهشتیان

دورتادور حیاط بهشتیان را حجره تشکیل می‌دهد که این حجره‌ها همکف ساخته‌شده‌اند و یک آب‌انبار نیز در داخل حیاط قرار دارد.
در داخل مجموعه آب‌انبار و حمام قرار داشت تا کاروان‌هایی که وارد مجموعه می‌شدند برای تأمین احتیاجات خود نیازی به مراجعه خارج از کاروانسرا نداشته باشند؛‌ در واقع مجموعه سعدالسلطنه مانند یک شهر مینیاتوری و دارای امکانات برای مسافران بود.

حیاط سعدالسلطنه

اصلی‌ترین حیاط مجموعه حیاط سعدالسلطنه است که به خاطر ورودی جداگانه از سمت خیابان امام خمینی (ره) دارای یک فضای هشتی است که بعدازآن وارد حیاط اصلی می‌شویم.
حجره‌های داخل این حیاط 32 حجره است که تمامی آن‌ها روی سکو قرار گرفته‌اند و زیر سکوها پنجره‌های ریزی است که باعث می‌شود هوا بین سکوها گردش داشته باشد تا حجره‌ها نم نگیرد.
حجره‌های این حیاط شامل سه بخش از قبیل ایوانچه، حجره و پستو بوده است که ایوانچه معمولاً با کاشی‌کاری تزئین شده و پستو نیز فضای کوچکی پشت حجره است که محل نگهداری اجناس اضافی بوده و حکم انباری را دارد، داخل این حیاط نیز حوض قرار داشته که مخصوص آب شرب کاروانیان بوده است.

حیاط سعدیه

تزئینات این حیاط نسبت به سایر حیاط‌ها بیشتر است که نشان می‌دهد بیشتر اعیانی بوده و تفاوت اساسی با سایر حیاط‌ها این است که حجره‌های آن دارای دوطبقه بوده و فضای زیر به‌عنوان انبار فضای بالا مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
داخل این حیاط حمام سعدیه قرار دارد که بعد از مرمت قرار است در آنجا مرکز آب‌درمانی بانوان احداث شود؛ البته حمام رضوی نیز در داخل راسته‌بازار وزیر است که بعد از مرمت به‌عنوان مرکز آب‌درمانی آقایان استفاده خواهد شد.

حیاط قهرمانی

حیاط قهرمانی مانند حیاط بهشتیان طراحی‌شده و حجره‌ها همکف است که بعد از مرمت قرار است از این حیاط به‌عنوان هتل استفاده شود ضمن اینکه حیاط خدمات نیز حجره ندارد.

حیاط شترخان

این حیاط همان‌گونه که از نامش پیداست محل ورود کاروان‌ها بوده که با احشام وارد می‌شدند؛ کاروان‌ها باید از این حیاط عبور کرده و وقتی‌که هوا آفتابی بود بارها را داخل این حیاط تخلیه می‌کردند ولی اگر هوا نامساعد می‌شد در ضلع شمالی این حیاط فضای بزرگی است که بیش از 100 ستون دارد و به آن بارانداز اصلی می‌گویند، این فضا به‌عنوان اصطبل هم استفاده می‌شد. حلقه‌هایی به ستون‌ها بوده که افسار اسب‌ها را بر آن می‌بستند، ضمن اینکه یک‌طرف دیگر، حیاط کوچکی بوده که باعث روشنی بارانداز و تهویه هوا می‌شد که البته در حال حاضر نیز وجود دارد.

چهارسوق زیباترین قسمت کاروان سرای سعدالسلطنه

در کاروانسراها وقتی دو راستهٔ بازار به هم برخورد می‌کردند، معمار فضای چهارسوق را با یک گنبد و چهار نیم گنبد در اطرافش طراحی می‌کرد و معمولاً گنبدها شامل کاشی‌کاری و کاربندی و رسمی بندی بوده که جلوه خاصی را به فضای چهارسوق می‌داده است. زیباترین قسمت کاروانسرا چهارسوق (چهارسو) است که از تداخل دو راستهٔ قیصریه (قیصریه به معنی بازار شاهی است که درگذشته اجناسی که ارزش مالی بیشتری داشتند در این راسته به فروش می‌رسیده و معمولاً از سمت شرق و غرب راسته درب‌های ورودی داشته که شب‌ها هر دو در بسته می‌شده تا سارقین نتوانند به فضای قیصریه دسترسی داشته باشند) و راسته‌بازار تشکیل‌شده است.
داخل فضای گنبد سه کتیبه مشاهده می‌شود که کتیبه اول مربوط به سال اتمام کاروانسرا به سال 1312 هجری قمری است؛ یکی از ویژگی‌های این کاروانسرا این است که با توجه به مدارک و اسناد موجود تاریخ ساخت کاروانسرا 1310 هجری قمری بوده و اتمام آن در سال 1312 یعنی تنها دو سال ساخت این مجموعه 26 هکتاری طول کشیده است.
کتیبه دوم مربوط به معماران بنا به نام‌های استاد مهدی چگینی و استاد حسن خنجری است که خوشبختانه نام این دو معمار برای همیشه بر روی گنبد چهارسوق کاروانسرا ماندگار شده است.
کتیبه دیگر که به‌صورت معکوس در طرف دیگر گنبد نقش بسته عبارت سنه یونت ایل است به معنی سال اسب در زبان ترکی که معمار با خلاقیت خود این کتیبه را برعکس نوشته است.

انتهای پيام

منبع: ایکنا

کلیدواژه: ايكنا قزوين سعدالسلطنه گردشگري معماري قرآن چهارسوق تاريخ

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۲۴۰۷۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پیش‌بینی بودجه تملک فضای سبز برای سال جاری در منطقه ۲

مدیر منطقه ۲ شهرداری قم گفت: با توجه به فقر فضای سبز در منطقه ۲ شهرداری قم، در بودجه منطقه ردیفی برای تملک فضای سبز پیش‌بینی شده است.

سید رضا حسینی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در قم با اشاره به اینکه در سال ۱۴۰۳ برای اولین سال بحث ردیف تملک فضای سبز در خود منطقه پیش بینی شده است، اظهار کرد: مبلغی حدود ۱۰ میلیارد تومان برای تملک در یکی از محلات متراکم منطقه پیش بینی شده است.

وی افزود: تا پایان سال تلاش می‌کنیم تا در این منطقه که بافت متراکم و کمبود فضای سبز دارد، تملکاتی برای احداث بوستان شهری انجام دهیم.

مدیر منطقه دو شهرداری قم با اشاره به راه‌اندازی بوستان خانواده و مجموعه فرهنگی متناسب با آن در بلوار بنی فضل، خاطرنشان کرد: یکی از بوستان‌های جنگلی این منطقه در سال ۱۴۰۳ با تجهیز شدن به مبلمان شهری، در اختیار شهروندان قرار خواهد گرفت که برای این منظور نیز هفت میلیارد تومان پیش بینی شده است.

حسینی اضافه کرد: علاوه بر این در زمینه تکمیل فاز ۵ بوستان صداقت در دستور کار است، توسعه فضای سبز بوستان امام رضا (ع)، بهسازی بوستان ولایت و بوستان صبا و بوستان گل‌ها و فدک هم اقداماتی خواهیم داشت.

وی با اشاره به اینکه بوستان‌های جنگلی بزرگی مانند بوستان جوان، معصومیه و رضوی در این منطقه وجود دارند، گفت: در بحث بوستان شهری به دلیل نبود زمین‌های ملی در سطح منطقه مشکل داریم، از همه اینها مهم‌تر نبود فضای لازم در مناطقی مثل خیابان مالک اشتر، خیابان ستاری و اطراف نبوت به سمت میدان توحید است.

مدیر منطقه ۲ شهرداری قم گفت: منطقه دو بلوک‌های بزرگ شهری با جمعیت چند ده هزار نفری دارد که فضای سبزی در آن‌ها وجود ندارد و زمینی برای تملک و ساخت در آن نیست.

کد خبر 751145