به نقل از «قدس آنلاین»

آستان مقدس شاهزاده حسین(ع) همدان؛ مدفن عموی حضرت (عج)

تاریخ انتشار: ۱۰ فروردین ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۲۶۲۳۴۶

همدان- فضای شهری همدان به لحاظ ساختاری؛ به صورت شعاعی موجب گسترش شهر شده و در یکی از شعاع‌های میدان مرکزی شهر در قلب شهر و حد فاصل خیابان های شهدا و همچنین اکباتان که به اثر تاریخی هگمتانه هم منتهی می شود اثر تاریخی و مذهبی آستان مقدس «شاهزاده حسین(ع)» قرار دارد.

به گزارش قدس آنلاین، آستان مقدس «شاهزاده حسین(ع)» که دربین مردم همدان به «شازده‌حسین» هم معروف است درست در چند قدمی میدان مرکزی شهر و پشت ساختمان بانک ملی قرار دارد؛ جایی که مردم هر روز در گذر از فضای آن برای رسیدن به سبزه میدان(بازار میوه تره و بار شهر) سلام و عرض اراداتی هم به مرقد شازده حسین(ع) دارند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از ورودی کوچه کاه فروشان همدان که پای به مسیر درگاه صحن و مرقد مطهر آستان مقدس شازده حسین(ع) می‌گذارید در ورودی بقعه عبارتی همچون «السلام علیک یابن ائمة الهدی ـ السلام علیک یابن زمزم و صفا ـ السلام علیک یابن امیرالمؤمنین علی المرتضی ـ السلام علیک یا حسین بن علی النقی» را خواهید خواند که وابستگی مدفون بقعه را به ائمه اثبات می‌کند. همچنین عندلیب‌زاده محقق درنوشته‌های خود مدفون این بقعه هم آورده است؛ شخص مدفون در این بقعه، حسین بن علی النقی (علیه السلام) فرزند بدون واسطه امام علی النقی (ع) است.

عندلیب‌زاده دلیل نسبت دادن فرد مدفون در بقعه را به عنوان فرزند بدون واسطه امام علی النقی (علیه السلام)؛   افزون بر تحقیق خود، ناشی از مزارشناسی و نسب شناسی و اعلام نظر علمای اسلام همچون مرحومان آیت‌الله مرعشی نجفی و آیت‌الله العظمی آخوند ملاعلی معصومی همدانی می‌داند. وی از مرحوم آیت‌الله مرعشی نقل می کند که مرحوم علم الهدی ملایری  که اهل تحقیق و از سادات هم بود شنیده که وی به استناد به یکی ازکتاب های قدیمی خطی معتبر این مدفن را متعلق به حسین بن علی النقی (ع) را در همدان دانسته است.

همچنین مرحوم آیت‌الله العظمی آخوند هم گفته که همدان روزگاری میزبان و پذیرای نمایندگان ائمه اطهار (ع) بوده و اشخاص نام آشنایی مانند جنابان ابراهیم بن محمد و علی بن ابراهیم بن محمد همدانی به عنوان نمایندگان امام هادی در همدان بودند. همچنین عندلیب‌زاده محقق در رد نظر برخی محققان که معتقدند حسین بن علی النقی(ع)، پیش از پدرشان در سامرا فوت در آنجا هم شدند آورده که احتمالا امام علی النقی (ع) دو فرزند به نام های حسین داشتند.

عندلیب‌زاده؛ در اثبات این دیدگاه به بخشی از متن کتاب خطی «بحر الانساب» ابوالحسن فتونی عاملی از علمای انساب، سند می‌دهد که امام هادی دو فرزند به نام های حسین داشتند که یکی از آنان در سامرا و دیگری هم در همدان دفن شده است. این شمه‌ای از اسناد اثبات تعلق مدفن و بقعه ابتدای خیابان شهدای همدان، به یکی از منصوبان ائمه(ع) در همدان است که خاستگاه مردمی اهل دل دارد و به نام آستان مقدس شازده حسین یا همان شاهزاده حسین‌(ع) شناخته می شود. در حقیقت حسین بن علی‌ النقی(ع)، عموی بزرگوار حضرت ولی‌عصر(عج) معروف به شاهزاده حسین(ع) است. شاهزاده حسین(ع) همدان همسنگ با مقام بقعه‌های مطهری همچون شاهچراغ و شاه عبدالعظیم است.

از در ورودی بقعه شاهزاده حسین(ع) که پای به درون حیاط می‌گذارید گنبد تمام آجری شاهزاده حسین (ع) پیش روی دیدگانتان خودنمایی می‌کند ساختار معماری متعلق به دوران حکومت صفویان و قاجاری هاست. آستان مقدس شاهزاده حسین(ع) همدان در حدود ۱۳۰۰ مترمربع وسعت دارد که  اجزایی مانند ایوان ورودی، شبستان پیشین، اتاق مقبره و سردابی با  عمق ۳ متری را شامل می‌شود. قبل از گذر از حیاط و رسیدن به درون صحن آستان مقدس امامزاده شاهزاده حسین (ع) درخت کهنسال توت سفیدی را می‌بینید که اثباتی بر سبزی شهر همدان درگذشته های نه چندان دور و شاخص و ویژگی مردم طبیعت دوست همدان برای حفظ سرسبزی و طبیعت همدان بوده است که  هر کجا دستشان می‌رسیده نهالی بر زمین نشانده اند تا کرم و رحمت خداوندی را از مظهر سخاوت زمین پیش روی مردم قرار دهند.

 درخت توت کهنسال شاهزاده حسین (ع) همدان همچنان به سایه‌گستری خود بر زائران حرم ادامه می‌دهد.  با گذر از در بخش غربی صحن اتاق حجره‌های قرار دارد که در گذشته برای اسکان موقت اهل دل و مریدان مذهبی بقعه کاربرد داشته و اکنون به فضایی برای ترویج و نشر فرهنگ قرآنی تبدیل شده است. همچنین در این بقعه؛ ۲ تن از شعرای نام آور همدان در بخش شمالی صحن به نام های علی محمد آزاد همدانی و غمام همدانی دفن هستند که نشان از ارادت اهل فرهنگ همدان به ائمه دارد.

در درون بقعه ایوانی با ارتفاع زیاد و کاشکاری شده پیش روی چشمان جهان آفرین‌تان جلوه گری می کند که نشاندهنده عظمت هنر ایرانی- اسلامی و توانای هنرمندی هنرمندان خلاق مردم ایران زمین است که با هنر اسیلمی و کاشی به رنگ فیروزه باغی از گل بر دیواره بقعه به همراه سوره‌های از قرآن نقش آذین کردند.  همچنین در این کاشکاری نقش آذین نام مدفون بقعه یعنی حضرت حسین بن علی النقی شاهزاده حسین آمده است.

با گذر از رواق آینه کاری که مزین به آیات قرآن با خط نستعلیق است به شبستان حرم وارد خواهید شد. شبستان هم از فضایی  ۸ ترک در ابعاد ۳.۵  است که در بلندای آن طاق‌نمایی به ارتفاه ۱.۵ متر وجود دارد. در قلب شبستان ضریح نقرکوب و فلزی مکعب شکل وجود دارد و روی سنگ قبر درون ضریح هم با پارچه ترمه سبزی مزین شده است.

آینه‌کاری که تلالو نور را تا کف شبستان هدایت می‌کنند نمای زیبایی در فضا ایجاد کرده اند با تمام شدن آینه‌کاری چشمانتان رد پوششی از سنگ کرم را می‌یابد که در کنار آئینه‌کاری شبستان زیبایی دیگری به بطن و پیرامون ضریح داده است. گنبد دوپوش بقعه به سبک معماری دوران صفوی و قاجاری ساخته شده است تا زائران را از گرمای تابستان و سرمای بیرون در فصل زمستان در امان بدارد. در هشت ترکی های طاق گرد بقعه هم مقرنس کاری ها جلوه‌ای دیگر از هنر اندودکاری ایرانی را نشان می‌دهد.

همچنین بر اساس روایتی تاریخی نقل است در سال ۱۱۴۰ه. ق با کشته شدن سلطان حسین صفوی، سر سلطان حسین صفوی در ایوان جنوبی بقعه شاهزاده حسین(ع) دفن شده است. در مقبره شاهزاده حسین(ع) همدان همچنین یکی از بازماندگان وابسته به خواجه نصیر الدین طوسی و آباقاخان فرزند هلاکوخان مغول نیز دفن است و گفته شده که روزگاری این بنا به  دستور خواجه نصیرالدین توسی، ساختمان امامزاده بازسازی شده است به این دلیل هم یکی از منصوبان خواجه نصیرالدین در صحن امامزاده دفن ه است. اثر تاریخی مذهبی شاهزاده حسین (ع) به تاریخ ۷ خرداد سال ۶۳ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.

زهرا پورشعبانیان در کتابی که سال ۱۳۹۳ با عنوان نگرشی نو به معماری امامزاده شاهزاده حسین(ع) همدان به چاپ رسیده است به ساختار معماری این بنا هم پرداخته است. زهرا پورشعبانیان در بخشی از کتاب خود درباره شاهزاده حسین (ع) همدان آورده است: امامزاده شاهزاده حسین (ع)؛ یکی از یادگارهای ارزشمند و آثار شکوهمند دوران اسلامی در همدان است.  با توجه به اهمیت آن، موضوع مطالعه و تحقیق پژوهشگران مختلفی بوده است. نتایج مطالعات محققان در خصوص این بنای مذهبی متفاوت است؛ تا آن جا که برخی بنای امامزاده را از آثار شکوهمند دوره صفویه و عده ای دیگر آن را از ساخته های عهد فتحعلی شاه قاجار دانسته اند. در این مقاله سعی گشته تا با بررسی ساختار معماری و تزیینات بنا اطلاعات مفیدی فراروی پژوهشگران قرار گیرد و ارزش این بنای مذهبی به عنوان بخشی از هویت مذهبی شهر همدان بر همگان آشکار گردد.

 همچنین

گزارش:

«حمید نصرتی قانعی»

انتهای پیام / 

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: شاهزاده حسین ع

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۲۶۲۳۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

یادگارهایی از «خلیج‌فارس» در آستان مبارک رضوی

کمتر شهروند و هموطن ایرانی پیدا می‌شود که روی نام «خلیج‌فارس» حساسیت و تعصب ملی نداشته باشد. «خلیج‌فارس» یا «دریای فارس» یا «بحر فارس» و... از جمله اسامی خاص و ویژه‌ای است که در میان جغرافیدانان، سیاسیون، شرق‌شناسان و جهانگردان، نسخه‌شناسان تاریخی، اسناد موزه‌ای و آرشیوی و حتی بسیاری از مردم جهان، نام آشناست. اما آنچه سبب شده به این موضوع بپردازیم، فرارسیدن «دهم اردیبهشت» است که در تقویم تاریخ رسمی کشور به نام «روز ملی خلیج‌فارس» نام‌گذاری شده است و یادآور واقعه و حادثه مهمی از دوران مبارزه ملت ایران با دولت‌ها و قدرت‌های استکباری و استعماری است. در این روز بود که با شجاعت و دلاوری‌های مردان و زنان غیور در منطقه جنوب کشور، عوامل و عمال پرتغالی‌ از تنگه هرمز و خلیج‌فارس اخراج شدند.

 خلیج‌فارس مظهر و نماد هویت ایرانی است و پیشینه‌ای به قدمت تاریخ دارد. خلیج همیشه فارس، نه تنها یک عرصه آبی و آبراه مهم و حساس، بلکه میراثدار فرهنگ و تمدنی کهن و گنجینه کمیاب و بی‌نظیری از تنوع زیستی است که باید حفظ و احیا شود.

نام «خلیج‌فارس» در گذر تاریخ و زمان

براساس اسناد تاریخی، بررسی کتب و متون کهن و تاریخی و همچنین بررسی اقوال و نوشته‌های جغرافیدانان، شرق‌شناسان و نسخه‌شناسان اسناد تاریخی و برخی اظهارات استادان علم جغرافی، «نام خلیج‌فارس» از کهن‌ترین ادوار تاریخی تا دایره‌المعارف‌های کنونی در قرن21 میلادی با تغییر اندکی در رسم‌الخط‌های گوناگون ملل، همچنان باقی مانده است. در دوره هخامنشیان خلیج‌فارس با نام «سینوس پرسیکوس» و «ماره پرسیکوم» شهرت داشته است. دانشمندان ایرانی از روزگار هخامنشیان این دریا را «درایا پارسا» اسم برده‌اند که ترجمه امروزی آن «دریای پارس» می‌شود. بنابراین این دو نام برای خلیج‌فارس از همان دوران به همین ترتیب رواج داشته و تا قرن بیستم هم جغرافیدانان و تاریخ‌نویسان جهان اسلام همان نام درایا پارسای عصر هخامنشیان را اقتباس و به عربی به نام «البحرالفارسی» ترجمه کردند. (منبع: پیروز مجتهدزاده در گفت‌وگو با خبرآنلاین).

قرن بیستم، قرن ظهور مطالعات جدید در حوزه جغرافیاست به‌گونه‌ای که «سینوس پرسیکوس» یونان باستان، امروز به زبان انگلیسی با عنوان «پرشین گلف» (Persian Gulf) یا همان خلیج‌فارس نام‌برده می‌شود و سایر زبان‌های غربی همچون فرانسوی ترجمه خلیج‌فارس را به کار می‌برند. از طرفی در تمدن ایرانی اسلامی در قرن بیستم کلمه البحرالفارسی با هدف ایجاد وحدت و یکپارچگی میان نام‌های خلیج‌فارس همچون دیگر زبان‌ها جای خود را به خلیج‌فارس داد. (ر.ک به همان منبع).

 آنچه بر اساس اسناد و مطالعات نسخ قدیمی تاریخی و جغرافیایی جهان مشهود است، این است نام «سینوس پرسیکوس» و «ماره پرسیکوم» مربوط به خلیج‌فارس به‌تدریج به زبان‌های کهن و جدید وارد شد و ممالک و مسالک‌نویسان، مورخان و جغرافیدانان نیز از آن با نام‌های «دریای پارس»، «بحر فارس»، «بحر عجم»، «دریای عجم» و درنهایت با عنوان «خلیج‌فارس» یاد کرده‌اند.

برخی از آثار مرتبط با نام «خلیج‌فارس» در این آستان مبارک

سری به سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی می‌زنیم. مطابق آنچه در سوابق، اسناد، مدارک و آثار موزه‌ای این سازمان وجود داشته و براساس توضیحات مدیران و کارشناسان این سازمان، متوجه می‌شویم برخی از آثار، اسناد و اشیای موزه‌ای در این آستان مبارک وجود داشته که به نوعی یادگاری‌هایی هستند که نام و یاد خلیج‌فارس را در ذهنمان یادآور می‌شوند.

معاون امور موزه‌ها و گنجینه‌های فرهنگی این سازمان دراین باره به قدس می‌گوید: در سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی منابع و آثار نفیس متعددی ازجمله نسخه‌های خطی، اسناد و مطبوعات و آثار موزه‌ای مرتبط با «خلیج‌فارس» به زبان‌های مختلف وجود دارد.

مهدی قیصری نیک ادامه می‌دهد: در این منابع از «دریای فارس»، «بحر فارس»، «خلیج عجم» و «خلیج‌فارس» نام برده شده است. یکی از این آثار و منابع، ترجمه نسخه خطی «المسالک و الممالک» تألیف ابواسحاق ابراهیم‌ بن محمد اصطخری در قرن هفتم قمری یعنی حدود هفتصد و اندی سال پیش است که در گنجینه نسخه‌های خطی این سازمان نگهداری می‌شود. اصطخری در این اثر، سراسرِ خلیج‌فارس و دریای عمان و بخش بزرگی از اقیانوس هند از ساحل شرقی آفریقا، زنگبار تا حدود سراندیب (سیلان) را «دریای پارس» نامیده و گاه انتهای این دریا را به سرزمین چین رسانده است.

وی اضافه می‌کند: اسنادی از مکاتبات سیاسی دوره قاجار در مرکز اسناد آستان قدس رضوی موجود است که به وضوح از «خلیج‌فارس» در آن نام برده شده است. به عنوان مثال، قدیمی‌ترین این اسناد متعلق به سال ۱۲۳۸ قمری و دوره مظفرالدین‌شاه قاجار است که در آن‌ها نام خلیج‌فارس به روشنی ذکر شده و به زبان‌های فارسی، آلمانی و انگلیسی درج شده است. انعقاد قراردادی میان محمد زکی‌خان، سردار فارس و سرحددار انگلیس در هندوستان درزمینه همکاری‌های متقابل برای برقراری امنیت در بنادر و جزایر واقع در خلیج‌فارس و توافق بر سر حضور نیروهای انگلیسی در آن حدود که به تاریخ ۱۲۳۸ قمری منعقد شده، برگ دیگری از این اسناد است.

این مقام مسئول بیان می‌کند: همچنین از دیگر آثار راوی نام «خلیج‌فارس » در گستره تاریخ ایران می‌توان به نقشه اهدایی توماس کلستیل، رئیس‌جمهور اتریش به رهبرمعظم انقلاب به زبان آلمانی و متعلق به قرن ۱۹ میلادی اشاره کرد که در موزه هدایای رهبر معظم انقلاب در آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود. ضمن اینکه دو کره جغرافیایی ساخت انگلستان مربوط به سال ۱۸۵۰ میلادی یعنی کره جغرافیایی نیوتن و پسرش و کره دیگری مربوط به سال ۱۸۴۵ میلادی که نام خلیج‌فارس به انگلیسی روی آن درج شده نیز ازجمله آثار موجود در موزه‌های آستان قدس رضوی است که از نام خلیج‌فارس در گستره تاریخ روایت می‌کند.

از «کشتیرانی هلند» تا تلگرافِ «نظام‌السلطنه» همه با نام «خلیج‌فارس»

به غیر ازمواردی که در سخنان معاون امور موزه‌ها و گنجینه‌های فرهنگی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی بیان شد، آثار، اسناد و منابع تاریخی دیگری هم در این سازمان وجود دارد که بی‌ارتباط با نام «دریای پارس»، «بحر فارس» و«خلیج‌فارس» نیستند که به اختصار به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود.

_ نامه شرکت کشتیرانی هلند به سید جلال‌الدین تهرانی برای مراجعه و دریافت برگ حواله تحویل کالا به تاریخ ۱۳۳۷ شمسی.

 _ سواد عریضه رؤسای ایرانی ساکن کویت به شیخ محمد خالصی در خصوص تعدی عبدالعزیز بن مسعود، حاکم نجد به ایرانیان ساکن کویت و درخواست مذاکره با سردار سپه برای توجه به ایرانیان دور از وطن و تسلط اجانب بر جزایر ایرانی خلیج‌فارس به تاریخ ۱۳۴۲ قمری.

 _ دستور تلگرافی حسین‌قلی‌خان نظام‌السلطنه مافی به شوکت‌الملک برای توقیف کاروان حامل سلاح از مبدأ خلیج‌فارس به مقصد افغانستان و اعلام نتیجه آن به تاریخ ربیع‌الاول ۱۳۲۶ قمری.

 _ تصویر بریده روزنامه الوطن حاوی یک سند تاریخی از نامه شیخ مبارک الصباح، امیر کویت و تصریح به کلمه «خلیج‌فارس» به تاریخ جمادی‌الاول ۱۴۲۷ قمری.

 _ جوازنامه صادره توسط دولت انگلیس در خلیج‌فارس مربوط به حمل مال‌التجاره از بندر بوشهر به داخل ایران برای محمد شفیع تاجر کازرونی به تاریخ ۱۳۱۷ قمری.

 _ صورت قیمت اجناس و کالاهای تجاری در بازارهای انگلیس و هزینه تحویل آن در بنادر خلیج‌فارس به تاریخ ۱۳۲۴ قمری.

محمدحسین مروج کاشانی