به نقل از «مهر»

زندگی اصیل و زندگی عاریتی از پنجرۀ فلسفه‌ورزی

تاریخ انتشار: ۱۱ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۹۴۴۲۴۶

به گزارش خبرنگار مهر، متن پیش رو یادداشتی است از حمیدرضا سعادت نیاکی پژوهشگر فلسفه که در ادامه از نظر می‌گذرد؛

زندگی اصیل که معمولاً فیلسوفان اگزیستانسیالیست بر آن تأکید می‌کنند، شرافتمندانه‌ترین سبک زندگی از منظر اخلاقی است. وظیفۀ اخلاقی انسان‌هاست که این‌گونه زندگی کنند. در مقابل، زندگی عاریتی و مقلدانه یکی از ننگین‌ترین شیوه‌های زیستن است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

زندگی عاریتی ریشه در یکی از دو عامل یا هر دو عامل زیر دارد:
۱. پایبندی بی‌چون‌وچرا به باورها، عقاید، سنت‌ها و دلبستگی‌های فرهنگیِ آباء و اجدادیِ به‌ارث‌رسیده از طریق خانواده و محیطی که شخص در آن پرورش یافته است
۲. تأثیرپذیریِ منفعلانه و محض از مدهای فکری و مدهای سلیقه‌ای روز.

در ادامه به تبیین بیشتر این دو عامل و مطالب مرتبط با آن از منظر فلسفی می‌پردازیم.

عامل نخست ناشی از یک مغالطۀ منطقیِ سخت‌جان به نام مغالطه آرزواندیشی (wishful thinking) است. این مغالطۀ منطقی از آن جهت سخت‌جان است که در پیوند با عمیق‌ترین لایه‌های روان آدمی و در سایۀ نفوذ در تار و پود عواطف ژرف انسانی شکل می‌گیرد.

اساساً مغالطه آرزواندیشی زمانی رخ می‌دهد که آرزوی درست‌بودن گزاره‌ای جانشینِ دلیلِ درستی آن گزاره شود. شکل منطقی این مغالطه چنین است: «دلم می‌خواهد الف درست باشد، پس الف درست است.» هنگامی که آرزوها به‌صورت امیدی در دل شخص باقی بمانند، مغالطه تلقی نمی‌شوند؛ اما زمانی که آرزو به باور تبدیل شود و سپس باور را درست بپندارد در دام آن می‌افتد.

یکی از بسترهایی که مغالطه آرزواندیشی با درصد احتمال بسیار بسیار بالایی رخ می‌دهد، موضعی است که فرد به دلیل پرورش‌یافتن در خانواده و محیطی که به ایدئولوژی، آئین، مذهب و یا سنت خاصی باور داشته‌اند، آن باور در ژرفای روان و ناخودآگاه او نهادینه می‌شود و به آن دلبستگی پیدا می‌کند و صرفاً در اثر این دلبستگی گزاره‌هایی که مدعی درستی آن باورها هستند را درست می‌پندارد.

حتی گاهی آن فرد در اثر مطالعه و طی‌کردن مقاطع بالای تحصیلی باز هم گرفتار این مغالطه است؛ اما خود را در چهره‌ای به‌ظاهر عقلانی نشان می‌دهد؛ به این معنا که سعی می‌کند برای اثبات درستی آن باور دلیل بیاورد؛ اما در واقع، استدلال (reasoning) نمی‌کند؛ بلکه دلیل‌تراشی (rationalization) می‌کند. مثلاً اگر یک پیرو مذهب هندو، به‌دلیل اینکه در خانواده‌ای هندو به‌دنیا آمده و باورها، مناسک و شعائر این مذهب در او درونی شده است و در نتیجه به آن دلبستگی عمیق دارد، مدارکی را به‌شکل گزینشی جمع‌آوری کند، مبتنی بر آنها به‌نفع مذهبِ خود دلیل‌تراشی کند و به این گزاره باور داشته باشد که «فقط آموزه‌های مذهب هندو مطابق با واقع است»، در این صورت چنین فردی در مغالطۀ آرزواندیشی فروغلتیده است.

البته درست است که ما انسان‌ها از خلأ نیامده‌ایم و افق دیدمان پیشاپیش در دل فرهنگ، تمدن و سنت خاصی شکل گرفته است، اما انسان این توانایی را دارد که خود را از حصار این قیود، آگاهانه و تا حد زیادی برهاند. افرادی که همچنان در وضعیت پیشاپیش معین خود متوقف شده‌اند، زندگی آنان عاریتی و غیر اصیل است؛ مگر اینکه به فراسوی این وضعیت، یعنی به فراسوی آنچه فرهنگ و سنت خانوادگی و محیط بر آنها به‌نحو درونی تحمیل کرده است -هرچند چه بسا خود به این تحمیل آگاهی ندارند- بار یابند و تا اندازۀ زیادی، فارغ از این زنجیرهای ذهنی و آزادانه راه زندگی خود را بسازند و به پیش بروند. دومین عاملی که ممکن است عاریتی‌بودن زندگی شخص را رقم بزند، پیرویِ بی‌چون‌وچرا از مدهای فکری و سلیقه‌ای روز به جهت مُد بودن‌شان است.

منظور از مدهای فکری دیدگاه‌هایی هستند که به‌گونه‌ای فراگیر در محافل اندیشه‌محورِ جامعه بر زبان‌ها و قلم‌ها جاری می‌شود، رسانه‌ها و فضای مجازی روی آن مانور می‌دهند و افراد سخن‌گفتن یا قلم‌فرسایی‌کردن مطابق آن را گاه نشانۀ روشنفکری، اندیشمندی یا باسوادبودن تلقی می‌کنند.

مدهای سلیقه‌ای به هرگونه مدی که با سلیقۀ انسان در ارتباط است؛ اعم از مد لباس، مد طراحی داخلی خانه، نحوۀ برگزاری مجالس و… اطلاق می‌شود که عمل بر طبق آن از دید تودۀ مردم نشانۀ به‌روزبودن، شیک‌بودن و مانند آنها است.

دلیل تبعیت محض انسان‌ها از مدهای فکری و یا سلیقه‌ای این است که آنچه برای شخص مهم جلوه می‌کند، فقط چگونگی تصویری است که دیگران از او در ذهن دارند. در واقع، خویشتن اصیل که ناشی از فکر و عمل مطابق درک و تشخیص خود است از وجود چنین فردی رخت برمی‌بندد و تبدیل به فرد بی خودی می‌شود که تمام هویتش را ایماژی که دیگران از او در ذهنشان دارند تشکیل می‌دهد. چنین فردی می‌کوشد با پیروی تمام‌عیار از مدهای روز تصویری مطلوب و شیک از خود در ذهن دیگران به جای بگذارد.

آنها به‌جای آنکه به درون خود توجه کنند، همواره نگاهشان به بیرون است: در ذهن مدام خود را با آشنایان مقایسه و در عمل همواره با آنها رقابت می‌کنند تا در میدانِ تثبیتِ به‌جا گذاشتنِ تصویر مثبت و رفیع از خود در ذهن دیگران عقب نمانند.

اگر روزی این تصویر به هر دلیلی در ذهن دیگران خراب شود، از آنجا که چنین فردی هویتی وابسته و درونی توخالی دارد، از نظر روانی به‌شدت فرو می‌ریزد و ویران می‌شود. فردی با این ویژگی قطعاً زندگی غیر اصیل و عاریتی دارد و شاید بیجا نباشد که بگوییم او موجودی غیر اصیل است.

همۀ این موارد زمانی مصداق زندگی عاریتی است که شخص بی‌چون‌وچرا از آن پیروی کند؛ ولی چنانچه صرفاً بر اساس اندیشه و تشخیص خود فکر یا سبکی از زندگی را انتخاب کند که اتفاقاً مدهای فکری یا سلیقه‌ای روز هم آن را ترویج می‌دهند، زیست آن شخص عاریتی نیست و او اصیل زندگی می‌کند.

کد خبر 4630457

منبع: مهر

کلیدواژه: سبک زندگی فلسفه غرب فلسفه اسلامی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۹۴۴۲۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سرمربی تیم ملی والیبال: هیچ قولی نمی دهم؛ باور نمی کنم سفارش شده باشم

«موریس موتا پائز» سرمربی جدید تیم ملی والیبال ایران هفته گذشته به ایران آمد تا تمرینات ملی‌پوشان را از نزدیک زیر نظر بگیرد. مسابقات لیگ ملت‌ها آخرین فرصت بلندقامتان ایران برای کسب سهمیه در المپیک پاریس است.

طرفداری | موریس موتا پائز صبح امروز یکشنبه در نشست خبری که به میزبانی کمیته ملی المپیک برگزار شد، ضمن تشریح برنامه هایش، به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.

پائز در ابتدای این نشست خبری گفت:

خیلی خوشحال هستم که در ایران حضور دارم. به تازگی کار را شروع کردم، همکاری نزدیک با مرادی دارم که این موضوع اهمیت زیادی دارد. ما با قلب و عشق تمام توان خود را به کار گرفتیم تا بتوانیم در این تابستان به مهمترین اتفاق که آن هم کسب سهمیه المپیک است، برسیم.

وی در واکنش به اینکه دلیل اینکه به پائز گفته می‌شود مربی برزیلی - فرانسوی چیست، گفت:

متولد برزیل هستم ریشه وخانواده‌ام آنجا حضور دارند. ۳۷ سال قبل به همراه همسرم برای بازی به فرانسه رفتم‌ و با مربیان خوبی آنجا آشنا شدم. سه فرزندم در فرانسه متولد شدند اما اصلیت برزیلی را حفظ کردم‌. هم فرهنگ برزیل و فرانسه را گرفتم و از نظر ورزشی هم تجربیات دو کشور را کسب کردم و امیدوارم هر دورا به ایران منتقل کنم

پائز در مورد شناختش از والیبال ایران قبل و بعد از حضورش در ایران افزود:

همه دنیا می دانند کیفیت والیبال ایران عالی است و چه بازیکنان خوبی دارد. از قبل هم می دانستم و الان هم حس فوق العاده‌ای دارم. ایران در سطح پایه هم بازیکنان بسیار با کیفیتی دارد. عشق زیادی برای بازی در تیم ملی کشورشان دارند. ماموریت آسانی نداریم اما همه باور داریم تحقق این هدف امکان پذیر است و من‌ حس خوبی دارم که در این هدف تیم را رهبری می‌کنم.

پائز در پاسخ به این سوال که چطور با چالش نبود بازیکنان ستاره در ترکیب تیم ملی کنار می‌آید، گفت:

به نظرم نبود بازیکنان ستاره خیلی مهم نیست، عقیده من به ساختن تیم است، از دو سال پیش همین بازیکنان هم در ترکیب تیم حضور داشتند اما نتیجه خوبی نگرفتند. سیکل آمادگی برای المپیک ۴ سال است و ما می‌دانیم که زمان زیادی نداریم. به نظر من هر بازیکنی باید این باور را داشته باشد که با تمام توان برای تیم ملی تلاش کند، هر بازیکنی که این باور را نداشته باشد به درد ما نمی‌خورد. امیدوارم تابستان امسال اتفاق خوبی برای والیبال ایران رقم بزنیم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا مربی سفارش شده به فدراسیون والیبال ایران است، عنوان کرد:

من باور نمی‌کنم این مساله تاثیری در انتخاب من داشته باشد. من رزومه خودم را دارم. من در برزیل، فرانسه و ژاپن کار کردم. البته که در فدراسیون جهانی افراد برزیلی هستند اما من فکر نمی‌کنم آنها علاقه ای به این کار داشته باشند. رزومه من مشخص است، من ۲۵ مقام در سه قاره به دست آوردم. در والیبال ساحلی کار کردم. با فرهنگ‌ها و تیم‌های مختلف کار کردم، قطعا تجربه من مهمتر است و مطرح کردن این مسائل بی احترامی به فدراسیون والیبال است. ضمن اینکه من اعتقادی به معجزه در ورزش ندارم. ما می‌دانیم کار سختی پیش رو داریم و رقبا هم در تلاش هستند.

وحید مرادی در واکنش به این موضوع گفت:

چند با فابیو در لوزان جلسه داشتم، وقتی از آقای فابیو ناامید شدیم و چند مربی هم از دست دادیم. از فابیو و چند نفر دیگر سوال کردم که اگر کسی می‌تواند به والیبال ایران کمک کند به ما معرفی کنند. فابیو از دیگر همکارانش هم پرسید اما ما هیچ پیشنهادی از آنها دریافت نکردیم. پائز را به خاطر سوابق او انتخاب کردیم، مربی جنگنده ای است و توجه‌ او به حقایق و ظرفیت والیبال ایران است. یکی از پیشکسوتان اسم او را به ما گفت، در دنیای حرفه‌ای بحث سفارش مربی اصلا مطرح نیست.

سرمربی تیم ملی والیبال ایران راجع به بازیکنانی که الان در اردو هستند در انتخاب آنها چقدر نقش داشته است، تاکید داشت:

همیشه به توصیه‌ها گوش می‌دهم ولی در ۲ ماه اخیر در اوکراین بودم و مربی‌گری می‌کردم، زمان کمی داشتم اما بیش از حد ممکن بازی‌ها را دیدم تا حدی که کمبود خواب پیدا کردم. باید هم در ایران و هم اوکراین کار می‌کردم. لیست تیم ملی بر اساس عملکرد گذشته بازیکنان هست. ۲ تورنمنت زیر ۲۱ سال و یکی دیگر را از نزدیک دیدم اما بازی‌های لیگ ایران را تقریباً دنبال کردم.

اطلاعات و همکاری با دستیار برزیلی‌ام و پیمان اکبری دارم که اطلاعاتی گرفته‌ام. در لیگ جهانی با تیم ملی برزیل به ایران آمده بودم و شناختی از مربیان ایرانی داشتم. قطعاً وقتی از نزدیک با بازیکن کار می‌کنیم، ارزیابی دقیق‌تری از بازیکنان خواهیم داشت. زمانی که مربی‌ای را برای کادرم انتخاب کردم، یعنی به کارش باور دارم. شیوه و سبک کاری من این است که تمام نظرات را می‌شنوم و تمام تصمیمات و مسئولیتش با من است. از تصمیم نمی‌ترسم. گذشته را می‌دانیم اما والیبال ایران وارد فصل جدیدی از خودش شده و باید تمرکزمان روی فصل جدید باشد.

وی در رابطه با اختلاف‌نظر با پیمان اکبری و بازیکن‌سالاری در تیم ملی والیبال خاطرنشان ساخت:

مهم‌ترین چیز درباره کادر فنی این است که توانمندترین افراد با بالاترین کیفیت را بیاوریم. بدنسازمان را می‌شناسم و کارش در برزیل فوق‌العاده بوده که در المپیک ۲۰۱۶ ریو هم خیلی بازیکنان به این بحث اذعان داشتند. درباره لئوناردو که در کسب سهمیه جهانی با او حضور داشتیم و در فینال قهرمان شدیم. از نظر فرهنگی بین برزیل و آرژانتین همیشه رقابت هست و برای فقط فوتبال نیست. معیار انتخاب دستیاران ایرانی هم همین است. اکبری به لحاط توان‌مندی و رزومه مشخص است و همه می‌دانیم. از طرف فدراسیون بود و باید از همین راه هم می‌بود چون من هر روز در ایران نبودم که عملکرد مربی را رصد کنم. صددرصد با این پیشنهاد فدراسیون موافق بودم. شاید اختلاف نظر در هر مسیری باشد اما کلید پیشرفت، همین است. نیاز به این اختلاف نظر دارم.

وی تاکید کرد:

فدراسیون هم باید نگاه‌های مختلف را به من بدهد ولی من تصمیم‌گیر هستم. نمی‌خواهم یک پائز دیگر روی نیمکت کنارم باشد، کسب را می‌خواهم که وقتی کار گره خورد یک نظر متفاوت بدهد. نقش اکبری در اردوی ما از وقتی شروع شد که ۳ هفته پیش، و مهم است.

پائز در مورد معضل بازیکن سالاری در ترکیب تیم ملی عنوان کرد:

در پاری‌سن‌ژرمن امباپه را داریم، جای دیگر هم ستاره داریم اما باید مشخص شود رئیس تیم کیست. من از بقیه قوی‌تر نبوده‌ام اما همیشه به بازیکنانم اهمیت داده‌ام و می‌دانستند من آن‌ها را دوست دارم. شیوه کارم باعث شده بگوییم تیم از همه‌چیز مهم‌تر است. در زمان کم نمی‌شود تغییرات اساسی در والیبال ایران داشته باشیم.

وی در مورد عقد قراردادش با تیم کره جنوبی گفت:

امیدوارم قرارداد من با کره جنوبی بعد از المپیک باشد چرا که باور دارم با تیم ایران به سهمیه می‌رسیم، اما در مورد کار با کره جنوبی تجربه جدیدی خواهم داشت.

سرمربی تیم والیبال در مورد تعییر لیست بازیکنان عنوان کرد:

در مورد لیست هم ممکن است تغییراتی داشته باشیم. برخی بازیکنان جوان هستند. در پست پاسور بازیکنان خوبی داریم اما ما به بازیکن باتجربه هم نیاز داریم، آمادگی جسمانی بازیکن هم مهم است، الان نمی‌توانم بگوییم تغییراتی خواهیم داشت. در این سه روز اطلاعات جدیدی به دست اوردم، لئوناردو به تیم ما اضافه خواهد شد و قطعا ارزیابی‌های خوبی خواهیم داشت.

پائز در پاسخ به این سوال که با کدام مربیان بعد از حضورش در ایران مشورت کرده است و اینکه او تجربه ملی ندارد و همین موضوع کار را سخت نمی‌کند، گفت:

من سرمربی تیم ملی والیبال فرانسه به عنوان نفر اول بودم البته در بخش بانوان. من در سمتی که هستم اعتماد به نفس کامل دارم و می‌دانم توانایی کامل دارم. همه مربیانی که ایران بوده را نمی‌شناسم، اما با الکنو و ولاسکو و کولاکوویچ ارتباط داشتم ولی جلسه خاصی در مورد حضورم در ایران با این مربیان نداشتم. بیشتر خودم در مورد ایران تحقیق کردم، من تمرینات بازیکنان را از نزدیک دیدم و روحیه جنگندگی ولاسکو را در بازیکنان ایران دیدم. ما در یک برهه تاریخی هستیم که باید اتفاقات خوبی رقم بزنیم.

سرمربی تیم ملی والیبال در مورد شانس کسب سهمیه المپیک و بزرگ نمایی در مورد این موضوع عنوان کرد:

در ورزش کسی نمی‌تواند قول بدهد. آن چیزی که من قول دادم این بود که تمام تلاشم را به کار بگیرم و با عشق کار کنم. آن چیزی که شفاف است اینکه همه در کنار هم کار کنیم تا نتیجه خوبی کسب کنیم و اگر نشد قطعا حریف ما قوی‌تر بوده است. عامل ذهنی مهم‌ترین فاکتور ذهنی بازیکنان است و به نظرم ایرانی‌ها بسیار جنگنده هستند. تیم ایران با برخی تیم‌ها رقابت دارد و قطعا اگر فشار روی ما زیاد است آنها هم تحت فشار هستند.

پائز در مورد سایه ولاسکو روی مربیانی که به تیم ملی والیبال ایران می‌آیند، عنوان کرد:

افراد مختلفی به عنوان مربی خارجی در ایران کار کردند و من برای همه آنها  احترام قائل هستم. اما من فلسفه کاری خودم را دارم که هیچ کس بالاتر یا پایین تر از من نیست. من وظایف خودم را انجام می‌دهم. می‌دانم که هواداران، بازیکنان و فدراسیون والیبال احترام خاصی برای ولاسکو قائل هستند اما شبه خاصی در ذهن من نیست که من را تحت تاثیر قرار دهد. اگر بازیکنان از او آموخته‌هایی داشتند از آن استفاده می‌کنیم. مربیان دیگر هم به بازیکنان آموخته‌هایی داشتند که باید از آن استفاده کنیم.من به این مسائل توجهی نمی‌کنم. ولاسکو مربی خوبی است اما این موضوع تاثیری در کار من ندارد.

از دست ندهید ????????????????????????

ژوزه مورایس: باافتخار مسلمان شدم و عضوی از یک خانواده ایرانی‌ام آرنه اسلوت سرمربی جدید لیورپول لغو قانون رشد چگونه فوتبال ایتالیا را نابود می‌کند؟ بازیکن فرانسوی به دلیل عوارض واکسن کرونا از فایزر شکایت کرد!