رفت و برگشت های فرهنگی در جاده ابریشم، منتقل کننده تفاهم های مفهومی
تاریخ انتشار: ۱۶ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۹۸۴۲۴۰
«در طول سال‌ها رفت و برگشتِ فرهنگی و هنری بینِ ملل و به خصوص از طریق راه ابریشم و بینِ کشورهای ایران و چین، تبادلات معنا و فرم، جای خود را به تفاهم های شکلی و محتوایی داده اند.»
به گزارش ایسنا، هفتمین میزگرد بین‌المللی حفاظت از میراث ناملموس در حالی در شانگهای چین در حال برگزاری است که چند کارشناس ایرانی نیز در حوزه‌های مختلف در حوزه میراث ناملموس ایران مانند «راه ابریشم» و «گل و مرغ» ایرانی سخنرانی دارند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مهدی تمیزی، رئیس موزه هنرهای معاصر اصفهان که در این اجلاس مقاله‌ای با عنوان «گلشن راز» ارائه کرده پنجشنبه - ۱۶ خرداد - در مقاله‌اش دستیابی به بیشترین حد از اشتراکِ فرم و معنا را مدنظر قرار داده و معتقد است: «بیشترین اشتراک فرم و معنا میانِ "گل" و "مرغ" در نقاشی ایرانی و "گل و درخت" و "انواع پرنده" در نقاشی چینی است. هژمونی فرهنگی و آنچه که باعث تغییرات بنیادیِ مفهومی در شکل و محتوا می‌شود، مدِ نظر نیست؛ چون در طول سال‌ها رفت و برگشتِ فرهنگی و هنری میانِ ملل و به‌خصوص از راه ابریشم و بینِ کشورهای ایران و چین، تبادلات معنا و فرم، جای خود را به تفاهم‌های شکلی و محتوایی داده‌اند.»
در بخش‌هایی از این مقاله با بیان نمودهایی از استعاره در ادبِ فارسی، عشق در مقوله و جایگاه آن آمده است: «این مفاهیمِ عاشقانه، دستمایه‌ی هنرمندان می‌شود برای به نقش درآوردن. نقش‌ها، گل و مرغ و پیچک و اسلیمی می‌شود و روی جلدِ کتاب‌ها، قلمدان‌ها، آینه‌ها، پارچه‌ها، ظرف‌ها، زیورها، فرش‌ها و پنجره ها و دیوارها جان می‌گیرند تا حضورِ خود را در هر لحظه از زندگی با آدمی حفظ کنند.
ادبیات و در پیِ آن، عشق، همواره پا به پای هنرهای تجسمیِ ایران، سهم داشته و دارد. عشق، یک مفهومِ جهانی است و مستلزمِ ترجمه و تبدیل نیست. این عشق در هنرهای تجسمی، گاهی با صورتِ انسانی نمایش داده می‌شود و گاهی همچون ادبیات، در پرده‌ای از راز و رمز تصویر می‌شود. راز ورزیِ ادبی، با خیال‌پردازیِ عاشقانه‌ی هنرمند قرابتی تاریخی دارد.»
او در بخش دیگری از مقاله‌اش «رهاییِ برآمده از صلح و به آرامش رسیدن در گستره‌ی امن آسمان، آسمانی که سمبلِ لایتناهی بودن است. رهایی از زمینی که آدمی را مقید می‌کند و پریدن در ساحتی که از آنچه در آن به سر می بریم، والاتر است را در طرح‌هایی که یک هنرمند ان را خلق می‌کند، مدنظر قرار می‌دهد و بیان می‌کند: «گاهی مرغ را مثالی از روحِ شخصِ درگذشته دانسته اند که به نزدِ بازماندگان برمی‌گردد. این وجه از مرغ، سمبلِ مسافری است که میانِ دو عالم در رفت و شد است. مفاهیمِ جهانشمول و بی جغرافیا، نگاره های گل و مرغ را نگاره‌هایی بین المللی قلمداد کرده است. تفاوت های اندکِ مفهومی درباره نوعِ گل‌ها، رنگِ گل‌ها، تعدادِ آنها و نوع مرغان، برآمده از فرهنگ های بومی، قابل بررسی هستند.
رویکردِ این گفتار، دستیابی به بیشترین حد از اشتراکِ فرم و معناست، میانِ "گل" و "مرغ" در نقاشی ایرانی و "گل و درخت" و "انواع پرنده" در نقاشی چینی. در این گفتار، هژمونی فرهنگی و آنچه که باعث تغییرات بنیادیِ مفهومی در شکل و محتوا می‌شود، مدِ نظر نیست؛ چرا که در طول سال‌ها رفت و برگشتِ فرهنگی و هنری میانِ ملل و به‌خصوص از راه ابریشم و بینِ کشورهای ایران و چین، تبادلات معنا و فرم، جای خود را به تفاهم‌های شکلی و محتوایی داده‌اند.
گل و به ویژه گلِ سرخ، سمبلِ عشق و مهرورزی است. پرنده، سمبل آزادگی و وارستگی و نشانِ معشوقی که تا پای جان به دیدنِ یار اصرار دارد. عشق، بی نیاز از تفسیر و ترجمه است و شادی که در تعاریفِ شرقی، با دریافت‌های معنوی و لذتِ روح به دست می‌آید. در تمامی نگاره های ایرانی، با هر تکنیک، متریال و کاربری که خلق شده اند، نقشِ گل و نقش مرغ، هم به صورتِ مجزا و هم به صورتِ ترکیبی بسیار دیده می‌شود. این ترکیب، نمایانگر بخشی از باغ بهشت است که در آن، گلزارها و پرندگانِ نغمه خوان در جای‌جای آن پراکنده اند و روح، همچون پرنده‌ای سبکبال در میانِ گلزار می‌شود. همچنین، تصویری سوررئالی است از رابطه‌ی عاشق و معشوق.
آنچه که به صورتِ مشخص به عنوانِ نسخه تک برگی از "گل و مرغ" مشاهده می‌شود، از دوره‌ی صفوی بین هنرمندان ایرانی رواج یافته است. دوره‌ای که دستاوردهای تبادلات فرهنگی و هنری با دیگر کشورها به یمن ارتباطات میان فرهنگی رواج یافت و یکی از آن شاه‌راه های ارتباطی، جاده‌ی ابریشم بود.
"گل و مرغ"، در دوره‌های بعد از دوره‌ی صفوی نیز همچنان مورد توجه هنرمندان بوده، چنانچه در دوره‌ی قاجار، ساختارِ کلی و ترکیبِ نهایی اش شکل می‌گیرد و تا امروز نیز به عنوان بخشی از هنرهای تجسمی ایران با عنوان شناخته شده‌ی "گل و مرغ" در آثار هنرمندانِ ایرانی دیده می‌شود. استفاده از رنگ‌های درخشان و طلایی در این گونه‌ی هنری، اشاره به صلابت و احترامی است که موضوع موردِ بحث یعنی "عشق" دارد.
شبیهِ این ترکیب، در نقاشیِ سنتی چین (guohua) با عنوانِ "گل و پرنده" دیده می‌شود. پرداخت مفهومی، فنی و هنریِ "گل و پرنده" در هنرِ چین، کمی با "گل و مرغ" در هنرِ ایرانی تفاوت دارد. به طور مثال: طراحی‌ها طبیعت گرایانه و رنگ‌ها محدودند، رنگ‌ها روحان ی‌تر و آرام‌ترند، پرندگان در آن آثار، حامل مفاهیمی هستند که بر اساس ایمان و اعتقادات قومی چینی تفسیر و تأویل می‌شوند. تعابیری مانند شادی، ثروت، صحت و اشتیاق برای خوشبختی بخشی از آن مفاهیم هستند. گاهی پرنده و گل به صورت مجزا تصویر می‌شوند و همجواری این دو نقش در اثر هنری، کمتر مفهوم مغازله دارد.
وجوهِ مشترک "گل و مرغ" ایرانی و "گل و پرنده" چینی، معمولاً در غیاب فیگور انسانی است؛ در فرصتِ اندیشه ورزی است و تجربه‌ی اخلاق مداری. پیام هرچه هست، پیامی عالی و متعالی و پیش بَرنده است. مانیفستی روشن برای راه پرمخاطره‌ی "انسانی" زیستن است. این پیام، هرچه باشد عشق یا شوقِ شادی تصویری است از انسان والا.
سخن بر سر فرم هنری گل و مرغ ایرانی یا گل و پرنده‌ی چینی نیست. سخن بر سر مفاهیمی است که این نسخه‌های تجسمی، به عنوان راهکاری انسانی برای تمامی جهانیان ارائه می‌کنند. راهکاری که در طولِ قرن‌های متمادی کاربرد داشته و تا امروز نیز باید دوام و امتداد یابد.
انسانی که تمدن‌هایی را پایه گذاری کرد بر اصلِ مدارا، گفتگو و مهرورزی، تمدن‌هایی که هم زیستِ اجتماعیِ سالمی داشته اند و هم در انتقالِ فرهنگ و هنر و سیاست و اقتصاد به سایر ملل، گشاده دست و با احترام بوده اند.
به نظر می‌رسد زمانه‌ی جنگ افروزی و لشگرکشی های نظامی گذشته است. به غیر از هزینه‌های مادیِ این قشون کشی‌ها، هزینه‌های انسانی و سرمایه‌های فرهنگی و اجتماعیِ بی‌شماری بر باد خواهد رفت. چه می‌شد اگر بخشی از آن همه هزینه و میل به نابودی، صرفِ نمایش، آموزش و گفت وگوهایی از این دست، پیرامون هنر، ادبیات و فلسفه می‌شد.
به لطفِ این بی مهری جهانی، هنر، امروزه مفاهیمِ انتقادی پیدا کرده است. پرداخت‌های هنری و مضامینِ آثار، تغییر کرده اند، اما همچنان هنر، در هر شکل اش، پویاترین مانیفستِ انسانی و پدیده‌ی متکثری است که مرزها را تاب نمی‌آورد. خودش راه خودش را پیدا می‌کند. مخاطبِ هنر نیز در هر کجای جهان باشد، از آنچه به او از این طریق فهمانده می‌شود، برداشت‌های متعالی خواهد داشت. تصویرِ مرغ یا پرنده در کنارِ گل یا درخت، اگر چه تغییرِ اندکی در ترکیب بندیِ خود پیدا کرده است، اما در لایه های پنهان و خفته‌اش، همچنان مصداقِ مفاهیمی چون عشق و شادی است.»
این گردهمایی با هدف بازخوانیِ اهمیت فرهنگ هنر در جاده ابریشم به صورت سالانه در شانگ های چین برگزار می‌شود، تا از فراموشی چنین اتفاقی جلوگیری شود و در واقع جایگاه فرهنگ و هنر در بین کشورها به اضمحلال نیفتد و آن تحت تاثیر بازرگانی و ثروت قرار نگیرد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: منطقه شانگهای چین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۹۸۴۲۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
هدیه زاکانی به معلمان تهرانی: خدمات رایگان فرهنگی و ورزشی را از طریق اپلیکیشن شهرزاد دریافت کنید
به گزارش همشهری آنلاین، کشور مبتنی بر مبانی انقلاب نیاز پیشرفته همه جانبه دارد و ما هنوز در ابتدای راه نظام‌سازی نوین هستیم در این مسیر نقش تعلیم و تربیت بر کسی پوشیده نیست. علیرضا زاکانی در مراسم دیدار با فرهنگیان این مطلب را بیان و از خبرهای خوش رونمایی کرد و گفت: «جزیره‌ای بودن دانشکده‌های فرهنگیان تهران یکی از چالش‌های پیش روی دانشجویان طی سالیان گذشته بوده است و شهرداری تهران آمادگی دارد در این زمینه کمک کند تا تمامی دانشکده‌های این مجموعه در یک منطقه تجمیع شوند.»
او در ادامه به ارائه خدمات ویژه هم اشاره و عنوان کرد: «همچنین در شهرداری تهران این آمادگی وجود دارد که مجموعه‌های فرهنگی-ورزشی زیر نظر شهرداری را در اختیار دانشجو معلمان قرار دهیم و می‌توانید با استفاده از اپلیکیشن شهرزاد، مجموعه ها را رزرو کنید.»
به گفته شهردار تهران پیوستگی میان خانواده، مسجد و مدرسه نقش مهمی در حوزه تعلیم و تربیت و اهداف فرهنگی ما دارد و به همین جهت شهرداری تهران آمادگی کامل برای خدمت‌رسانی به معلمان دارد.
تعلیم و تربیت نقش اصلی در توسعه
برخلاف فرهنگ غرب که در آن مبنای توسعه اقتصاد است در اندیشه انقلاب اسلامی بخش تعلیم و تربیت نقش اصلی را در توسعه و پیشرفت کشور دارد. زاکانی این مطلب را گفت و تاکید کرد: «با این نگاه ما هم در شهرداری تهران وظایفی داریم که مبتنی بر آن حل دغدغه‌های معلمین نیز برای مجموعه مدیریت شهری جدی می‌شود.»
چالش های مدیریت شهری ششم
شهردار تهران در جریان این مراسم به چالش های مدیریت شهری ششم هم اشاره و عنوان کرد: «شهرداری تهران در دوره قبلی با تنش مالی مواجه بود به نحوی که در سال ۹۹ مدیران قبلی مجبور شدند برای پرداخت سه ماه از حقوق کارکنان وام بگیرند. امروز با انضباط مالی از آن شرایط سخت عبور کرده‌ایم به نحوی که سال گذشته بیش از بودجه ۷۵.۹ همتی مصوبه شورا تحقق درآمد داشتیم. بنابراین در شرایط کنونی شهرداری تهران برای تحقق اهداف خود مشکل ندارد و اکنون پروژه‌های متعددی در حال برنامه‌ریزی و ساخت است علاوه بر این رقم؛ به زودی نیز عملیات ساخت دو خط مترو تهران آغاز خواهد شد.»
تفاهم شهرداری با دانشگاهها
زاکانی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تفاهم‌نامه شهرداری با دانشگاه‌های مختلف تهران با محوریت ساخت مسکن اساتید، گفت: «در جلسه‌ای که با اعضای هیئت علمی دانشگاه شریف داشتیم یک نفر از حاضران اظهار کرد؛ «اساتید از ایران مهاجرت می‌کنند چون مسکن ندارند.» در پاسخ گفتم وای به حال شهرداری که در شهر محل خدمتش استاد دانشگاه خانه ندارد. پس از آن تفاهم مسکن با دانشگاه مختلف از جمله تربیت مدرس، شهید بهشتی و... بستیم و به جز این دانشگاهها در رابطه با مسکن فرهنگیان نیز چندین نوبت گفت‌وگوهایی با وزیر آموزش و پرورش انجام شد و امیدواریم بتوانیم خدمتی ارائه دهیم.
اداره ارزان شهریدر دوره پیشین مدیریت شهری مدیران معتقد بودند باید هزینه زندگی در پایتخت را بالا برد تا از این طریق بخشی از جمعیت تهران مهاجرت کنند و با کم شدن جمعیت چالش‌های شهر تهران نیز حل شود. شهردار تهران این موضوع را بیان و عنوان کرد: «ما معتقد به اداره ارزان شهر و ارائه خدمات به همه شهروندان هستیم. زیرا تهران الگوی سایر شهرها هست و ارزان شدن پایتخت به دیگر نقاط کشور نیز تسری پیدا می‌کند.»
تفاهم ساخت مسکن با دولتزاکانی در ادامه به تفاهمات میان شهرداری تهران و دولت سیزدهم برای حل مشکلات معیشتی مردم اشاره کرد و گفت: «با همراهی دولت به دنبال ساخت ۱۵۰ هزار واحد مسکن در تهران هستیم و علاوه بر این میادین میوه تره بار و فروشگاه‌های شهروند ظرفیت خوبی برای تنظیم قیمت در بازار هستند که قرار است از ظرفیتشان استفاده بیشتری شود. همچنین با خریدهای صورت گرفته و واردات انجام شده، مشکلی در تامین اقلام نداریم. همین موضوع باعث شد ابتدای سال سودجویان نتوانند قیمت میوه را بالا ببرند.»
خدمت رسانی در سراهای محلهشهردار تهران در پایان تاکید کرد: «در تهران ۳۴۷ سرای محله داریم که پیش از این اجاره داده می‌شد اما در دوره جدید آنها را بازپس گرفته‌ایم و قرار است. این سراها در اختیار هیئت امنای محله قرار گیرد. در هیئت امنای محله یک مدیر آموزش و پرورش و یک مدیر مدرسه حضور دارند. بنابراین از این طریق نیز می‌توانیم به معلمان خدمت رسانی کنیم.»
کد خبر 848711 برچسب‌ها علیرضا زاکانی شهردارى تهران تهران فرهنگیان
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند