قصه تلخ خانم
تاریخ انتشار: ۲۵ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۰۶۰۵۴۷
به این بهانه، با صاحب سرقفلی، حمام «خانم» یا «قبله»، قدیمی‌های بازار و مشتریان حمام و نیز مسئولان درباره چرایی وضع کنونی حمام پرسیده‌ایم.
نخستین بناهایی که پس از تکمیل «باروی» شاه «طهماسب» در تهران احداث شده، حمام، تکیه و مدرسه «خانم» بود. مدرسه در حمله افغان‌ها تخریب شد و تنها حمام و تکیه باقی مانده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سال ۱۳۴۰ زمانی که رسم نبود نام زنان بر در و دیوار شهر باشد، اسم «خانم» را از روی حمام بر می‌دارند. همان زمان، پدربزرگ مالک فعلی سرقفلی، برای اینکه نام حمام خانم را حفظ کند به بهانه اینکه در حمام رو به قبله باز می‌شود اسم حمام را از خانم به قبله تغییر داد و به این‌ترتیب نام حمام قبله را در خیابان پانزده خرداد و بازارچه «نایب‌السلطنه» ماندگار کرد. حمامی که به گفته «بادامی» نوه مالک سرقفلی حمام، روزگاری ۳۲۰مترمربع وسعت داشت اما اکنون بخشی از آن تغییر کاربری داده شده است: «تا سال ۱۳۳۱، وسعت حمام ۳۲۰مترمربع مشتمل بر چند مغازه، حمام زنانه، حمام مردانه و حسینیه بود. در این سال مرحوم «سربیشه» که مالک حمام بود، برای مغازه‌های وقف حمام، حمام و حسینیه همجوارش سند جدا گرفت. با تفکیک سندها تنها ۱۹۸مترمربع از حمام باقی ماند.»
مرمت‌ها هویت حمام را از بین میبرداین حمام در گذشته دارای ورودی و سر در قدیمی بوده است که پیش از انقلاب اسلامی، سر در ورودی تخریب و نوسازی شده و جداره قدیمی آن زیر بستر جداره جدید قرار گرفته است. بادامی در این‌باره می‌گوید: «حمام به سبب قدمت بالای خود، هر۳۰ سال یکبار، مورد مرمت قرار می‌گیرد تا پا بر جا بماند. دلیل این مرمت‌ها این است که حبس رطوبت و جاری بودن آب در حمام، به ساختمان خسارت وارد می‌شود و باید آن را مرمت کرد. » هرچند در میانه مرمت‌ها برخی آثار تاریخی و چشمنواز حمام از بین رفته و جز خاطره‌ای در ذهن‌ها چیزی از آن باقی نمانده است. «اصغرمحمودی» از قدیمی‌های بازارچه نایب‌السلطنه می‌گوید: «کتیبه‌های زیبایی سر در حمام بود. تزیینات و کاشیکاری‌های گل بوته آن به قدری زیبا بود که هر بیننده‌ای را محسور خود می‌کرد.» او براین‌باور است با هر مرمت، بخشی از هویت این حمام از بین رفته است: «هر بار پس از اینکه مرمت‌ها انجام می‌شود، بخشی از هویت حمام گم می‌شود. برای مثال کاشی‌ها و بوته‌هایی را که سر در حمام بود را دیگر ندیدم. حتی ورودی پله‌ها آجرفرش بود که نمی‌دانم چرا آن را از بین بردند. حتی کاشی‌های خزینه هم آن کاشی‌های قدیمی نیست و کاشی‌های دیگری را جای آن نصب کرده‌اند.»
«تقاضا می‌کنم پرونده مرمت مفتوح شود و شهرداری و اداره میراث فرهنگی، طرح مرمت را که از پیش تدوین شده است، به مرحله اجرا در بیاورند تا دوباره شاهد بازگشایی حمام و استفاده مردم از این مکان که در بازار نمونه ندارد؛ باشیم.» این درخواست «بادامی» نوه مالک سرقفلی حمام است. او می‌گوید: «شهرداری باید هزینه‌های مرمت را تأمین و اداره میراث فرهنگی عملیات مرمت را انجام دهد. به‌عنوان سرقفلی‌دار اجازه ندارم سقف حمام را درست کنم چراکه ملک ثبت ملی شده و تنها میراث فرهنگی مجاز به این کار است.»
مرمت ابنیه ثبت ملی بر عهده میراث فرهنگی است«براساس قانون، میراث فرهنگی متولی بناهایی است که به ثبت ملی رسیده‌اند. هرگونه هزینه برای مرمت این ابنیه باید از سوی میراث فرهنگی صورت بگیرد و شهرداری مسئولیتی در قبال مرمت یا تأمین هزینه برای بازسازی و... ندارد.» این جمله‌ها را «فرشاد شهیدزاده» مدیر گردشگری شهرداری منطقه می‌گوید: «حمام خانم یا قبله ثبت ملی شده و اداره اوقاف بر آن مالکیت دارد. میراث فرهنگی باید با اداره اوقاف به تفاهم برسند تا بتوانند مرمت را انجام دهند یا به مالک اجازه انجام مرمت بدهند.»
یکی از مشکلاتی که بناهای تاریخی و ثبت ملی شده با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، مالکیت‌های دوگانه‌ای است که میان میراث فرهنگی و مالک اصلی ایجاد شده است. میراث فرهنگی اجازه هرگونه مرمت و تغییری را در املاک ثبت شده به مالک نمی‌دهد و خود میراث نیز به دلیل محدودیت‌های مالی، قادر به مرمت بناهایی که آنها را ثبت کرده و مسئولیت قانونی حفظ آن را برعهده دارد، نیست. در این میان به نظر می‌رسد، مسئولان میراث فرهنگی درباره چرایی آغاز مرمت برخی بناها بدون تأمین اعتبار لازم و نیز جبران خسارت‌های وارده به مالکان در پی مرمت‌های نیمه‌تمام پاسخگو نیستند که ضرورت دارد در این‌باره مسئولان میراث فرهنگی توضیح روشنی درباره دلایل این موضوع ارائه کنند. همشهری محله آماده انعکاس نظرات مسئولان میراث فرهنگی در این‌باره است.
اجنه خارجی در حمامیک روزصبح جمعه، عده‌ای گردشگر آلمانی برای بازدید به حمام آمدند. بین آنها خانم‌هایی بودند که لباس‌های رنگی بر تن داشتند. اروپایی‌ها به دلیل ژن و آب و هوایشان موهای بور و چشم‌های رنگی دارند و این ویژگی آنها را از شرقی‌ها متمایز می‌کند. وقتی یکی از گردشگران جوان از پله‌ها پایین آمد و این افراد را دید غش کرد. آب به سرو صورت جوان زدیم و وقتی به هوش آمد دلیل ترسش را پرسیدیم. جوان که تازه هوش به سرش برگشته بود از اینکه درباره وجود جن‌ها در حمام داستان‌های زیادی شنیده بود، حرف زد و گفت با دیدن گردشگران فکر کرده جن دیده است. وقتی حرف‌های این جوان را ترجمه کردیم، گردشگران از اینکه با جن اشتباه گرفته شده بودند، حسابی خندیدند.
کد خبر 443726منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: همشهری محله منطقه ۱۲
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۰۶۰۵۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تن «سنگلج» می‌لرزد!
در چند روز اخیر، ساخت و ساز ساختمان مجاور تماشاخانه «سنگلج» که در تملک شهرداری تهران است و از دوره مدیریت محمد باقر قالیباف بحث واگذاری آن به این تماشاخانه مطرح بوده، خبرساز شده است.
به گزارش ایسنا، بعد از ابراز نگرانی پریس مقتدی، مدیر این تماشاخانه درباره آسیب زدن به این بنای قدیمی، مشاهده ها هم حاکی از آن است که به هنگام ساخت و ساز ساختمان مجاور، بنای تماشاخانه سنگلج دچار لرزش می‌شود و از آنجاکه این تماشاخانه روی قنات قرار گرفته و پیش‌تر هم فرونشست داشته، این ساخت و ساز نگرانی جامعه هنری را در پی دارد که مبادا فاجعه‌ای انسانی در پیش باشد. از سوی دیگر از آنجاکه تماشاخانه «سنگلج» در فهرست آثار ملی ثبت شده است، هر گونه ساخت و سازی در مجاورت آن باید با هماهنگی وزارت میراث فرهنگی باشد.
در همین زمینه کاظم نظری، مدیر کل هنر‌های نمایشی درباره آخرین وضعیت ساخت و ساز ساختمان مجاور «سنگلج» گفت: از دفتر طرح‌های عمرانی پیگیر این مساله هستیم و کارشناسان این دفتر از ساختمان بازدید کرده‌اند. در حال حاضر چال‌برداری انجام نشده و فعلا ساخت و ساز در مرحله هم‌سطح زمین است، ولی اگر بخواهند چال‌برداری کنند، باید از وزارت ارشاد و میراث فرهنگی مجوز بگیرند.
او ادامه داد: فعلا نامه‌نگاری‌های لازم با میراث فرهنگی و دفتر حقوقی وزارت ارشاد انجام شده و اگر قرار باشد ساخت و ساز ساختمان مجاور تماشاخانه سنگلج گسترش پیدا کند یا دخل و تصرفی در آن صورت بگیرد، قطعا باید با هماهنگی وزارت ارشاد و میراث فرهنگی باشد.
نظری اضافه کرد: فعلا دفتر‌های اداری مالی، حقوقی و طرح‌های عمرانی با میراث فرهنگی در تعامل و تماس هستند. ما هم نامه‌نگاری‌های لازم را با میراث فرهنگی انجام داده‌ایم، ولی کارشناسی که مسئول رسیدگی به این موضوع (خانه‌های ثبت شده در فهرست آثار ملی) است، فعلا در ماموریت به سر می‌برد و قرار است هفته آینده این موضوع با پیگیری ایشان دنبال شود.
او در پاسخ به اینکه با توجه به تخریبی که صورت گرفته، به نظر می‌رسد ساخت و ساز ادامه داشته باشد و متوقف نشود، توضیح داد: قطعا اگر قرار باشد ساخت و ساز ادامه پیدا کند، باید مسائل امنیتی و پروتکل‌های اماکن ثبت شده در فهرست آثار ملی را رعایت کنند. ما تا پیش از عید پیگیر بودیم که ساختمان مجاور تماشاخانه سنگلج به این تماشاخانه واگذار شود همچنانکه خیلی از بزرگان هنر کشورمان هم پیگیر این قضیه بودند، ولی متاسفانه با رفتن آقای قالیباف از شهرداری، این موضوع مسکوت ماند.
مدیر کل هنر‌های نمایشی با تاکید بر ضرورت گسترش نمایش‌های ایرانی یادآوری کرد: اگر قرار به راه‌اندازی بنیاد تئاتر ملی باشد، نیازمند فضایی برای تولید هنر و انجام کار‌های پژوهشی هستیم و با این تصور که شهرداری ساختمان مجاور سنگلج را در اختیار ما قرار می‌دهد، منتظر اجرایی شدن این وعده بودیم که مساله ساخت و ساز پیش آمد.
او در پاسخ به اینکه طبق مشاهده ایسنا، بر اثر این ساخت و ساز، تماشاخانه سنگلج دچار لرزش می‌شود، گفت: امیدواریم این ساختمان‌ساز به فاجعه انسانی منتهی نشود. به هر حال ما هم این نگرانی‌ها را داریم و پیگیر حل این وضعیت هستیم. اما فعلا شرایط به گونه‌ای نبوده که اجرای نمایش را متوقف کنیم.
نظری در ادامه درباره آخرین وضعیت ساخت و ساز اداره تئاتر نیز گفت: مجوز اداره تئاتر را از شورای عمرانی گرفته‌ایم و مشغول برآورد هزینه‌ها هستیم تا کار شروع شود. آقای وزیر هم دستور لازم را صادر کرده‌اند. قرار است تا هفته آینده برآورد هزینه نقشه ساختمان از سوی دفتر طرح‌های عمرانی وزارت ارشاد ارایه شود. اگر بتوانیم مجوز یک بنای ۵، ۶ طبقه را بگیریم، مهمانسرایی هم برای هنرمندان تئاتر استان‌ها خواهیم ساخت تا دیگر نیازی به اقامت در هتل نداشته باشند. ضمن اینکه امیدوارم بتوانیم دفتر‌هایی برای کارگردانان تئاتر تهران در یکی از طبقات اداره تئاتر بنا کنیم.
لازم به یادآوری است که تماشاخانه سنگلج با نام پیشین ۲۵ شهریور، نیمه اول دهه ۴۰ در محله قدیمی سنگلج راه‌اندازی شد که محل کار و فعالیت بزرگانی، چون عزت‌الله انتظامی، داود رشیدی، جمشید مشایخی، محمد علی کشاورز، علی نصیریان، جعفر والی، رکن‌الدین خسروی، بهرام بیضایی، اکبر رادی، غلامحسین ساعدی، عباس جوانمرد، خلیل موحد دیلمقانی، محمود دولت آبادی، بیژن مفید و ... بوده است. این تماشاخانه به عنوان تالاری ویژه اجرای نمایشنامههای ایرانی تعریف شد و هرچند در بخشی از تاریخ فعالیت خود، میزبان اجرای نمایشنامههای خارجی هم بوده، ولی همچنان به عنوان نماد تئاتر ملی کشورمان به شمار می‌رود. تالاری که به گفته علی نصیریان، خشت خشت آن پر از برای بزرگان تئاتر کشورمان پر از خاطره است.
اعلام زمان و مکان بررسی مدارک آزمون استخدامی آموزگاری در فارس