گذری بر تاریخچه سدسازی در کشور‌های مختلف جهان
تاریخ انتشار: ۲۹ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۱۱۲۵۱۷
به گزارش خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخچه سدسازی در جهان به سال های دور باز می‌گردد، درست آن زمانی که انسان احساس کرد شاید در یک زمان خاص آبی برای استفاده نداشته باشد و یا اینکه نیاز دارد تا آب بیشتری در دسترس خود ببیند و از این رو به سدسازی روی آورد.
سد و انواع آن
سدها معمولا همانند مانعی عمل می کنند؛ که جریان آب یا جریانات زیرزمینی را متوقف یا محدود می‌کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این مطلب را از دست ندهید: نازک‌ترین سد جهان کجاست؟ + تصاویر
نیروی برق آبی اغلب در ارتباط با سدها برای تولید الکتریسیته استفاده می‌شود. اما یک سد می‌تواند آب را برای ذخیره جمع کرده و در صورت لزوم بین نقاط مختلفی توزیع شود.
سدها انواع مختلفی از لحاظ سازه‌ای دارند.
سد‌های قوسی سد‌های وزنی سد‌های قوسی-وزنی سد‌های خاکی سد‌های سنگریزه‌ای سد‌های بتن غلتکیمخازن پشت سدها بر بسیاری از جنبه‌های اکولوژیکی رودخانه‌ها اثر می‌گذارد. توپوگرافی و دینامیک رودخانه‌ها بستگی به نرخ‌های گسترده‌ای از جریان دارد در حالی که رودخانه‌های پشت مخازن سدها اغلب دوره‌های طولانی از یک جریان بسیار پایدار را تجربه می‌کنند.
سد‌های قدیمی اغلب نردبان مخصوص ماهی ندارند که بسیاری از ماهی‌ها را از حرکت به سمت بالا دست برای روند طبیعی زندگی باز می‌دارد و باعث معیوب شدن چرخه زاد و ولد و یا مسدود کردن مسیر مهاجرت آنها می‌شود. مخازن بزرگ آب که پشت سدها تشکیل شده اند در فعالیت‌های لرزه‌ای نقش دارند که به علت تغییر در بار آب یا تغییر در سطح آب است.
این مطلب را از دست ندهید: سد کبار نگین تاریخ مهندسی ایران است
در ایران مخالفت‌های بسیار با سدسازی می‌شود. برخی این سدها را عامل ضربه محیط زیست می‌دانند و برخی از ضرورت ایجاد سدها برای ذخیره آب و استفاده از آن در مواقع کم آبی می‌گویند. برخی سدها در ایران بسیار مشکل ساز شده اند. سد گتوند یکی از این سدها است. یک کوه نمکی در مخزن سد وجود دارد که با آب گیری سد آب این سد به شوری گروید و ایجاد پتوی رسی بر روی آن نیز چاره ساز نشد.
تاریخچه سد سازی در دنیاتاریخچه سد سازی در گروه کهن‌ترین و زیربنایی‌ترین فعالیت‌های مهندسی انسان قرار دارد و به دوران قبل از تاریخ مدون باز می‌گردد. به طوریکه می‌توان سد را یکی از دستاورد‌های کهن سازه‌ای انسان دانست.
نیاز انسان به سد و پیدایش سدسازی در زمان‌های قدیم را می‌توان در نیاز انسان به آب بیشتر دانست ، انسان‌های قدیم تا قبل از یادگیری کشاورزی، از آب فقط برای آشامیدن و بهداشت استفاده می‌کردند. با زیاد شدن جمعیت روی کره زمین و بعد از این که انسان کشاورزی یاد گرفت، مجبور شد آب و غذای بیشتری تهیه کند.
در ابتدا انسان بیشتر از زمین‌های کنار رودخانه‌ها برای کشاورزی استفاده می‌کرد. با افزایش جمعیت در نقاط مختلف کره زمین و با توجه به نیاز انسان به زمین‌های بیشتر برای کشاورزی، از زمین‌های دورتر از کنار رودخانه‌ها نیز استفاده می‌کرد.
ببینید: خشکسالی به قدیمی‌ترین سد قوسی دنیا هم رحم نکرد
اما استفاده از زمین‌های دورتر مشکلات زیادی را برای انسان ایجاد می‌کرد. همچنین بدست آوردن آب بیشتر برای آشامیدن و کشاورزی و داشتن آب در هر زمان که نیاز باشد، باعث شد که مردم آن زمان برای برطرف کردن این مشکلات به فکر چاره‌ای باشند.
آنها فهمیدند با ساختن سد می‌توانند آب رودخانه‌ها را کنترل و ذخیره نمایند و سپس با انتقال آب از محل سد به محل‌های دورتری که می‌خواستند آن را مصرف نمایند، خواهند توانست در بیشتر ایام سال…
از اولین سد‌های قدیمی ساخته شده در دنیا می‌توان از سدی در کشور مصر نام برد در حدود ۴۹۰۰ سال پیش، فرمانروای آن زمان به نام منس ((MENES در محلی به نام کشیش (koshish) سدی بر روی رودخانه نیل احداث کرد که حدود ۱۵ متر ارتفاع و ۴۵۰ متر طول داشت و با سنگ درست شده بود.
یکی دیگر از سد‌های قدیمی شناخته شده سد الکفارا (sadd el kafara) در ۲۵ کیلومتری جنوب قاهره پایتخت مصر است. این سد حدود ۴۶۰۰ سال قبل، همزمان با اهرام ثلاثه مصر ساخته شده است که ۱۴ متر ارتفاع و ۱۱۳ متر طول داشته است.
از دیگر سد‌های قدیمی سد خاکی (Marib) است که حدود ۷۵۰ سال قبل از میلاد در کشور یمن برای تامین آب یک طرح آبیاری بزرگ با ارتفاع حدود۲۰متر احداث شده است.
سد cataract در استرالیا (۱۹۰۷میلادی)اولین سد مهم ساخته شده با سنگ و ملات با ارتفاعی در حدود ۱۰ متر سد (Kesis Golu) در کشور ترکیه استکه مربوط به حدود ۸۰۰ سال قبل از میلاد است.
سد قوسی (Baume) در کشور فرانسه با ارتفاع ۱۲ متر و طول ۱۸ متر توسط رومی‌ها در قرن دوم بعد از میلاد ساخته شده است و در سال‌های بعد فعالیت‌های سدسازی به قاره اروپا رسیدو سد خاکی (Alresford) در کشور انگلستان (۱۲۰۰ میلادی)، سد خاکی (Mittlerer) در کشور آلمان (۱۲۹۸میلادی)، سد خاکی (Dvoriste) در کشور چک و اسلواکی (۱۳۶۷ میلادی) ساخته شد.
این مطلب را از دست ندهید: آیا کشور به ساخت سد جدید نیاز دارد؟
در اسپانیا سدسازان قرن شانزدهم میلادی، پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در فنون سد‌های بنایی به وجود آوردند. سد زیبای (Tibi) به ارتفاع ۴۲ متر در سال ۱۵۹۴ میلادی در کشور اسپانیا احداث شد.
سد El Casco در اسپانیا (۱۷۹۹ میلادی)با توسعه امپراتوری اسپانیا فنون سد سازی مهندسان اسپانیایی به آمریکای مرکزی و جنوبی صادر شد. در سال‌های ۱۷۰۰ تا ۱۸۰۰ میلادی، دانش سدسازی در دنیا پیشرفت آرامی داشت و از سال ۱۷۸۰ میلادی به بعد و با شروع اولین انقلاب صنعتی تعداد و اندازه سدها یکی پس از دیگری به طور دائم رشد می‌کرد.
در قرن نوزدهم میلادی مهندسان انگلیسی در توسعه و پیشرفت اصول طراحی خاکریز‌ها موفقیت زیادی کسب کردند. احداث هفت سد در دره (Longdendale) طی سال‌های ۱۸۵۴ تا ۱۸۷۷ میلادی نتیجه همین پیشرفت‌های علمی بود.
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: سدسازی در کشور
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۱۱۲۵۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
15 اردیبهشت در دنیای علم چه خبر؟
به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز 15 اردیبهشت برابر 4 می را ورق می‌زنیم.
***
آنا آناستازی
۴ می ۲۰۰۱ میلادی برابر با ۱۵ اردیبهشت ۱۳۸۰ خورشیدی، آنه آناستازی، روان‌شناس آمریکایی درگذشت. آناستازی به‌دلیل توسعه پیشگامانه روان‌سنجی، اندازه‌گیری و درک ویژگی‌های روانشناختی معروف است. کار اصلی او، تست روانشناختی معروف به گورو آزمون در سال ۱۹۵۴ است. در این تست، او توجه خودش را به روش‌هایی جلب کرد که نشان می‌داد رشد صفات فردی متاثر از آموزش و وراثت است. او بررسی کرد که چگونه متغیرهای اندازه‌گیری این ویژگی‌ها تفاوت‌ها در آموزش، فرهنگ و زبان را شامل می‌شود. سال ۱۹۷۲، آناستازی اولین زنی بود که در نیم‌قرن دوم قرن بیستم به‌عنوان رئیس انجمن روانشناسی آمریکا انتخاب شد. برای دستاوردهایش، او مدال ملی علم آمریکا را در سال ۱۹۸۷دریافت کرد.
نتی ماریا استیونز
۴ می ۱۹۱۲ میلادی برابر با ۱۵ اردیبهشت ۱۲۹۱ خورشیدی، نتی ماریا استیونز، ژنتیک‌دان و نسل‌شناس آمریکایی درگذشت. استیونز در سال آغاز جنگ داخلی متولد شد اما باوجود شرایط سخت و فرصت‌های تحصیلی محدود زنان، یکی از اولین زنان آمریکایی بود که به‌دلیل مشارکت در تحقیقات علمی به شهرت رسید. در مقام یک زیست‌شناس سلولی و متخصص ژنتیک، سهم بزرگ او در علم به عنوان یکی از اولین دانشمندانی بود که دریافت جنسیت با تفاوت واحد بین دو گروه اسپرم که با یا بدون وجود یک کروموزوم ایکس هستند تعیین می‌شود. به‌عبارتی دیگر، او به‌همراه ادموند بیچر ویلسون، جانورشناس و ژنتیک‌دان آمریکایی، نخستین دانشمندانی در تاریخ بودند که اساس کروموزومی جنسیت را توصیف کردند.
جوزف کارپو
۴ می ۱۷۶۴ میلادی برابر با ۱۵ اردیبهشت ۱۱۴۳ خورشیدی، جوزف کنستانتین کارپو جراح و آناتومیست انگلیسی به‌دنیا آمد. کارپو کسی است که نخستین‌بار از روشی کهن که در هند استفاده می‌شد شیوه مدرن جراحی ترمیمی بینی را معرفی کرد. او در این روش، بینی را با پوستی که از روی پیشانی فرد برداشته بود بازسازی کرد. کارپو ابتدا این عمل را روی چند جسد تمرین کرد. سپس در ۲۳ اکتبر ۱۸۱۶ در بیمارستان دوک یورک در چلسی انگلستان، یک افسر ارتش بریتانیا را که بینی‌اش را به دلیل اثرات سمی درمان‌های جیوه برای کبدش از دست داده بود اما استخوان‌های بینی‌اش کامل بود عمل کرد. او عمل دیگری را روی مردی انجام داد که بینی و گونه‌اش با شمشیر مثله شده بود. این دو عمل موفقیت‌آمیز اولین جراحی پلاستیک مدرن را نشان می‌دهد. کارپو نتایج این شیوه جراحی را در سال ۱۸۱۶ منتشر کرد. اما این تکنیک از زمان‌های قدیم در هند انجام می شد، همچنین گاسپاره تالیاکوتزی، جراح ونیزی، در سال ۱۵۹۸ توضیح داده بود که چگونه می‌توان پوست جایگزین بینی را از پوست شانه یا بازو پیوند زد، اما این روش پس‌از تالیاکوتزی در ایتالیا ماندگار نماند.
اولین قاطر همانندسازی‌شده
۴ می ۲۰۰۳ میلادی برابر با ۱۵ اردیبهشت ۱۳۸۲ خورشیدی، اولین کرّه قاطر همانندسازی‌شده دنیا به نام آیداهو جم در دانشگاه آیداهو در ایالت یوتاه آمریکا به دنیا آمد. پژوهشگران بااستفاده از سلول جنین قاطر و تخمک اسب، این قاطر را همانندسازی کردند. قاطرها تقریباً همیشه عقیم هستند زیرا الاغ‌ها ۶۲ کروموزوم و اسب‌ها ۶۴ کروموزوم دارند و قاطرها درنهایت ۶۳ کروموزوم دارند. تولیدمثل سرده اسب‌ها ازجمله گونه‌های اسب، الاغ و قاطر در آزمایشگاه و بااستفاده از لقاح مصنوعی و همانندسازی بسیار دشوار است و به‌همین‌علت، میزان موفقیت این همانندسازی بسیار پایین بود. اما سرانجام پس‌از ۳۰۷ بار تلاش، ۲۱ حاملگی و سه بارداری تا آخرین مراحل، سرانجام آیداهو جم اولین کرّه‌ای بود که به‌دنیا آمد.
انتهای پیام/
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟