آتش به جان خود نزنیم/طبیعت درٌ گرانی است، پس قدرش را بدانیم
تاریخ انتشار: ۲ تیر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۱۵۶۳۴۱
به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان، انسان عامل ۹۵ درصد از آتش سوزی در جنگل ها و مراتع است، امسال که در پی بارش های سرشار، پوشش گیاهی مطلوب نقاط مختلف کشور را در برگرفته است، شهروندان باید بیش از پیش مراقب حضور خود در عرصه های طبیعی باشند.
جنگلها و عرصههای منابع طبیعی دستگاه تنفسی زمین هستند که هوای سالم و اکسیژن را برای ما تأمین میکنند و نابودی این عرصه به منزله نابودی زمین و نابودی بشر است و حفاظت از آن در برابر تهدیدها مانند آتش سوزی تضمین کننده بقای بشر است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بارشهای مناسب سال زراعی جاری و تقویت پوشش گیاهی عرصههای طبیعی موجب شده تا خطر آتش سوزی به عنوان یکی از مهمترین تهدیدات این عرصهها با گرم شدن هوا شناخته شود.
انسان با نقش ۹۵ درصدی در وقوع آتش سوزی، در عرصههای طبیعی نابودی را به خود هدیه میدهد و آموزش نحوه رفتار با طبیعت، استفاده از ظرفیت مردمی و تأمین تجهیزات راهکارهای مقابله با این تهدید است.
مردم باید بدانند و یادبگیرند آتش رها شده در بخش کوچکی از طبیعت میتواند زمینه ساز نابودی چندین هکتاری شود و خاموش کردن آتش با مقداری آب یا ریختن خاک بر روی آن از یک فاجعه طبیعی جلوگیری میکند.
آتش سوزی در عرصههای منابع طبیعی با کنار هم جمع شدن سه عامل هوا، مواد سوختنی و جرقه رخ میدهد که ۲ عامل هوا و مواد سوختنی (پوشش گیاهی) در طبیعت وجود دارد و به خودی خود خطر زا نیست، اما زمانی که انسان با سهل انگاری خود جرقهای را رها میکنند، آتش را به دامان طبیعت می کشاند.
باید به مردم یاد داد رها کردن ظرفهایی مانند بطریهای شیشهای که منعکس کننده نور باشد، در زمان گرما و تابش آفتاب، مانند ذره بین عمل میکند و با عملکرد ذره بینی، نور به شدت داغ خورشید را بر روی برگ ها و پوشش گیاهی متمرکز می کند و وقوع آتش سوزی تیشه به ریشه طبیعت میزند.
باید همه یادبگیریم طبیعت خانه اول ماست و در حفظ و نگهداری آن کوشا باشیم، با ریختن زباله علاوه بر نازیبا کردن طبیعت، آن را به نابودی نکشانیم.
ارمغان آتش سوزی برای طبیعت آلودگی محیط زیست، از بین رفتن حاصلخیزی خاک، نابودی عناصر مفید زنده خاک، انهدام بافت خاک، کاهش ظرفیت نگهداری آب، رطوبت خاک و در یک کلام نابودی است و بس.
۹۵ درصد آتش سوزی در عرصههای منابع طبیعی به دلیل سهل انگاری و ناآگاهی مردم رخ میدهد که آموزش نقش مهم در حفظ طبیعت و جلوگیری از خطر آتش سوزی در عرصههای منابع طبیعی دارد و رسانه ابزار کمک کننده برای اطلاع رسانی و آموزش به مردم است که باید بیش از پیش از این ظرفیت استفاده شود.
از ۹.۷ میلیون هکتار وسعت استان سمنان، ۵۵ درصد را نواحی بیابانی و خشک، ۳۸.۵ درصد را مراتع، ۲ درصد را اراضی کشاورزی و ۳.۶ درصد را هم جنگل تشکیل میدهد و از مجموع مناطق جنگلی، ۵۸ هزار هکتار جنگلهای هیرکانی و پهن برگ شامل جنگل ابر و جنگل رودبارک، ۱۵۰ هزار هکتار جنگل سوزنی برگ و ۱۴۴ هزار هکتار جنگل کویری و بیابانی است که از این وسعت عرصههای ملی، سال گذشته حدود ۲۵ هزار هکتار از عرصههای منابع طبیعی استان سمنان در آتش سوخت.
عرصههای غنی استان سمنان از پوشش گیاهی در مناطق صعب العبور قرار گرفته و دسترسی به این مناطق زمانبر است و دقیقاً زمان عامل تعیین کننده در مهار آتش است و برای جلوگیری از وسعت گرفتن آتش سوزی باید سرعت عمل داشت و برای تامین این سرعت عمل باید تجهیزات به روز مانند بالگرد و آموزش برای جوامع محلی درنظر گرفته شود.
در استان سمنان به ازای هر ۷۰ هزار هکتار عرصههای منابع طبیعی یک جنگلبان وجود دارد که پاسخگوی نیازها نیست و استفاده از ظرفیت مردمی کمک کننده برای جبران کمبود نیروی انسانی است.
اما استفاده از ظرفیت مردمی نیازمند بستر سازی است، تجهیز کردن جوامع به تجهیزات ابتدایی مهار آتش، آموزش به آنها برای داشتن عملکرد مطلوب در شرایط وقوع حوادث احتمالی از جمله بسترسازی هاست که باید مد نظر قرار بگیرد.
خطر آتش سوزی در مهدیشهر درشرایط فوق بحرانیرئیس منابع طبیعی شهرستان مهدیشهر با بیان اینکه طبیعت امسال در فصل گرما در وضعیت بحرانی و فوق بحرانی قرار دارد، گفت: عرصههای منابع طبیعی شهرستان مهدیشهر به دلیل تراکم بالای پوشش گیاهی از اول تیرماه تا پایان آذرماه به لحاظ خطر آتش سوزی در شرایط فوق بحرانی قرار دارد و آموزش همگانی و مشارکت جوامع محلی مؤثر در جلوگیری و مهار آتش سوزی است.
حمیدرضا عبدوس افزود: با توجه به بارندگی خوب در سال جاری تراکم گیاهان علفی، یکساله و چند ساله در این شهرستان به صورت چشمگیری افزایش یافته و به همین میزان خطر آتش سوزی نیز دوچندان شده است.
وی ابراز داشت: در سایر نقاط کشور آتش سوزی عرصههای منابع طبیعی شروع شده، اما در این شهرستان با اقدامهای پیشگیرانه انجام شده در سال جاری آتش سوزی رخ نداده است.
وی ادامه داد: برای پاکسازی عرصههای مستعد آتش سوزی در مناطق بحرانی شهرستان مهدیشهر به منظور اقدامی پیشگیرانه از آتش سوزی از عرصههای منابع طبیعی با بهره برداران مرتع و دامداران هماهنگ شده تا علف مناطق بحرانی را برای تعلیف دام استفاده کنند.
رئیس منابع طبیعی شهرستان مهدیشهر گفت: با استفاده از ظرفیت مشارکت مردمی و تجهیز دهیاری روستا به وسایل ابتدایی مهار آتش سال گذشته ۹۸ درصد آتش سوزی در عرصه منابع طبیعی کاهش یافت و در حدود ۳ هزار مترمربع و کمتر از یک هکتار آتش سوزی در عرصههای منابع طبیعی شهرستان مهدیشهر با توجه به وسعت زیاد رخ داد.
عبدوس تصریح کرد: آمار آتش سوزی در عرصههای منابع طبیعی در سال گذشته نشان دهنده اثربخشی اجرای طرح تجهیز دهیاریها به وسایل مهار آتش است.
وی اضافه کرد: وسعت عرصههای منابع طبیعی در شهرستان مهدیشهر ۳۹۵ هزار هکتار است که از این وسعت، ۸۰ هزار هکتار در وضعیت بحرانی به لحاظ خطر آتش سوزی قرار دارد و برای کنترل این وسعت از عرصههای منابع طبیعی تنها یک پایگاه مهار آتش در این شهرستان وجود دارد.
مشارکت مردمی کمک کننده در حفاظت از عرصههای منابع طبیعیرئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان مهدیشهر گفت: استفاده از ظرفیت مشارکت مردمی نقش مهمی و غیرقابل انکار در حفاظت از عرصههای منابع طبیعی دارد و این شهرستان برای اولین بار در کشور برای استفاده بهینه از این ظرفیت پایگاه مردمی اطفای حریق ایجاد کرده است.
عبدوس ابراز داشت: استفاده از ظرفیت مشارکت مردمی نقش مهم و غیرقابل انکار در حفاظت از عرصههای منابع طبیعی دارد و این شهرستان برای اولین بار در کشور برای استفاده بهینه از این ظرفیت پایگاه مردمی اطفای حریق ایجاد کرده است.
وی با بیان اینکه پیشگیری بهتر از درمان است، ادامه داد: پیشگیری برای جلوگیری از وقوع آتش سوزی در عرصههای منابع طبیعی مقدم بر درمان، رویکرد اصلی اداره منابع طبیعی شهرستان مهدیشهر است.
عبدوس افزود: مواد سوختنی، جرقه و اکسیژن سه عامل اصلی وقوع آتش است و عرصههای منابع طبیعی شهرستان مهدیشهر با داشتن ۲ عامل پوشش گیاهی به عنوان مواد سوختنی و اکسیژن مستعد آتش سوزی با یک جرقه آتش است.
وی، آموزش به جوامع محلی و روستانشینان حاشیه جنگل، نصب بنرهای آموزش ی و نصب تابلوهای هشدار خطر آتش سوزی را از جمله اقدامات پیشگیرانه انجام شده از سوی اداره منابع طبیعی شهرستان مهدیشهر مطرح کرد.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان مهدیشهر با بیان اینکه ۱۴ روستای شهرستان مهدیشهر به وسیلههای ابتدایی اطفای حریق مجهز شدند، خاطرنشان کرد: تجهیز دهیاری و شورای اسلامی روستاها به وسایل اطفای حریق مانند بیل، کپسول آتش نشانی و آتش کوب در شرایطی که شهرستان در وضعیت بحرانی قرار دارد مؤثر در کنترل و پیشگیری از آتش سوزی است.
تجهیز دهیاریهای مهدیشهر به ابزار ابتدایی مهار آتش سه میلیارد ریال اعتبار نیاز داردرئیس منابع طبیعی شهرستان مهدیشهر با بیان اینکه با توجه به کمبود نیروی انسانی، جوامع محلی نقش مهم در حفاظت از عرصههای منابع طبیعی دارند، یادآور شد: برای تجهیز کل روستاهای شهرستان مهدیشهر به تجهیزات ابتدایی مهار آتش ۲ تا سه میلیارد ریال اعتبار نیاز است.
وی اظهار داشت: زمان نقش مهم در کنترل و اطفای حریق دارد و با توجه به کمبود نیرو در حفاظت از عرصههای منابع طبیعی، تجهیز و آموزش جوامع محلی نقش مهم در کنترل آتش دارد.
عبدوس افزود: در تعریف استاندار جهانی به ازای هر پنج هزار هکتار باید یک قرقبان یا جنگلبان مشغول به حفاظت از عرصههای منابع طبیعی باشد، اما در استان سمنان به ازای هر ۷۰ هزار هکتار یک جنگبان وجود دارد که آمار حاکیست عرصههای منابع طبیعی با کمبود مشهود نیروی انسانی مواجه است.
وقوع ۱۹ آتش سوزی در عرصههای منابع طبیعی استان سمنانفرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان گفت: سال گذشته هشت فقره آتش سوزی در جنگلها و ۱۱ فقره در مراتع استان اتفاق افتاد.
سرهنگ علیرضا ابوطالبی با بیان اینکه در سال ۹۶ تعداد ۱۲ فقره آتش سوزی در عرصههای منابع طبیعی سمنان رخ داده است، افزود: سال ۹۷ میزان وقوع آتش سوزی بیشتر از سال ۹۶ بود، اما وسعت آتش سوزی کاهش یافت.
وی ادامه داد: علت وقوع ۹۵ درصد آتش سوزیها در عرصههای منابع طبیعی استان سمنان عامل انسانی است و آموزش و اطلاع رسانی به مردم نقش مؤثر در کاهش آتش سوزی در عرصهها دارد.
فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان ابراز داشت: رسانه نقش مهم در آگاه سازی و فرهنگ سازی در بین آحاد جامعه برای حفظ عرصههای منابع طبیعی دارد و باید از این ظرفیت بیش از پیش استفاده کرد.
بطریهای شفاف با عملکردی مانند عدسی عامل آتش سوزی در طبیعتفرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان گفت: بطریهای شکسته در فصل گرم مانند عدسی عمل میکند و تابش نور خورشید به آن آتش سوزی در مراتع را به دنبال دارد و بر همین اساس ضرورت دارد مردم از ریختن زباله و به ویژه بطرهای شکسته منعکس کننده نور در طبیعت بپرهیزند.
ابوطالبی ضافه کرد: هموطنان برای جلوگیری از وقوع آتش سوزی در عرصههای منابع طبیعی از انداختن ته سیگار روشن در طبیعت پرهیز کنند و همچنین پیش از ترک طبیعت از خاموش شدن آتش مطمئن شوند.
وی با بیان اینکه بارشهای اخیر موجب رویش گیاهان و ایجاد پوشش گیاهی مناسب و متراکم در عرصههای منابع طبیعی استان سمنان شده است، تصریح کرد: با نزدیک شدن به فصل گرما و خشک شدن گیاهان و وزش بادهای موسمی احتمال وقوع آتش سوزی در عرصههای منابع طبیعی استان افزایش مییابد.
بالگرد نیاز اساسی برای حفاظت از عرصههای وسیع و پراکنده منابع طبیعی سمنانفرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان گفت: چهارمین استان کشور در زمینه وسعت عرصههای منابع طبیعی سمنان است و این وسعت و پراکندگی عرصهها، گواه ضرورت وجود یک بالگرد برای مهار آتش سوزی در عرصههای مرتعی و جنگلی استان سمنان است.
ابوطالبی با بیان اینکه زمان مؤلفه ای مهم در مهار آتش سوزی در عرصههای منابع طبیعی و کاهش خسارت ناشی از آن است، افزود: راه دسترسی به برخی مناطق مرتعی و جنگلی استان سمنان بسیار مشکل است و گاه ۲ تا سه ساعت برای رسیدن به محل زمان لازم است.
وی با بیان اینکه صرف زمان موجب افزایش وسعت آتش سوزی و نابودی عرصههای منابع طبیعی میشود، ادامه داد: پراکندگی و وسعت عرصههای منابع طبیعی استان و صعب العبور بودن دسترسی به این عرصهها، ضرورت داشتن بالگرد برای اقدام به موقع هنگام آتش سوزی را دو چندان میکند.
فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان ابراز داشت: تهیه بالگرد نیازمند اعتبار است و اکنون چنین اعتباری در اختیار یگان حفاظت منابع طبیعی نیست.
وی تصریح کرد: یگان حفاظت استان برای رفع نیاز به بالگرد برای مهار آتش در مناطق صعب العبور در صدد امضای تفاهم نامه با هلال احمر برای همکاری در شرایط بحرانی است.
کمبود اعتبار چالش حفاظت از عرصه های منابع طبیعی سمنانفرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان ابراز داشت: فقدان تخصیص اعتبار در نظر گرفته شده بیش از کمبود اعتبار در برنامه ریزی برای انجام اقدامات لازم برای حفاظت از عرصههای منابع طبیعی مشکل ساز است.
ابوطالبی خاطرنشان کرد: سال گذشته سه میلیارد و ۶۰۰ میلیون ریال از محل اعتبار استانی و ۲ میلیارد و ۹۰۰ میلیون ریال از محل صندوق توسعه ملی برای بخش حفاظت، گشت و مراقبت اطفای حریق در استان سمنان در نظر گرفته شد که میزان تخصیص کمتر از این میزان بوده است.
آتش سوزی در ۳۷۰ هکتار عرصه تحت حفاظت محیط زیست سمنانمدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان گفت: سال گذشته ۳۷۰ هزار هکتار از عرصههای مرتعی و جنگلی تحت حفاظت محیط زیست استان در آتش سوخت.
امیر عبدوس افزود: انسان عامل ۹۵ درصد آتش سوزی و تخریب عرصههای طبیعی کشور و مناطق تحت حفاظت محیط زیست است که باید با فرهنگ سازی و آموزش برای ریشه کنی و رفع این رفتارهای نادرست اقدام کرد.
وی ادامه داد: کارگاههای آموزشی برای افزایش آگاهی جوامع محلی برای خدمات رسانی به مأموران حفاظت محیط زیست استان در زمان بحران در سال گذشته در چند نوبت برگزار شد.
وی با با بیان اینکه بسیار از عاملان بعد از مشاهده آتش سوزی در عرصههای جنگلی و مرتعی از صحنه فرار میکنند، گفت: مردم با مشاهده آتش سوزی در کمترین زمان ممکن مسئولان مربوط و جوامع محلی را برای مهار آتش مطلع کنند.
عوامل انسانی مهمترین اصل در حفاظت و یا تخریب عرصههای ملیمدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان اظهار داشت: انسان نقش غیرقابل انکاری در حفاظت یا تخریب محیط زیست دارد، با همدلی و مشارکت همگانی احتمال آتش سوزی در عرصههای طبیعی کشور را میتوان به حداقل رساند.
عبدوس خاطر نشان کرد: تلف شدن گونههای گیاهی و جانوری علاوه بر نابودی عرصههای طبیعی از دیگر عواقب آتش سوزی در مناطق تحت حفاظت محیط زیست است.
وی افزود: آموزش به کودکان و نوجوانان و فرهنگ سازی برای نریختن زباله و برپا نکردن آتش در عرصههای طبیعی در دستور کار قرار دارد و با مشارکت همگانی میتوان از تخریب عرصههای محلی و حفظ گونههای گیاهی و جانوری اقدام کرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان گفت: طرح آموزشی «یک ساعت با محیط بان» سال گذشته در مدارس هشت شهرستان استان برگزار شد که ۲۰ هزار و ۱۲۱ دانش آموز در این طرح آموزش دیدند.
منبع:ایرنا
انتهای پیام/ب
منبع: باشگاه خبرنگاران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۱۵۶۳۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
گرمایش جهانی چگونه بر وقوع بلایای طبیعی تاثیر میگذارد؟
تحقیقاتی که به تازگی صورت گرفته است نشان میدهد پدیده تغییرات آب و هوایی که پیامدهای آن در نقاط مختلف جهان مشهود است، محتملترین توضیح برای بارشهای سیلآسای دبی درروزهای اخیر بوده است. به گزارش بی بی سی، براساس این مطالعات، چهار مشخصه آب و هوایی که میتواند نشاندهنده تاثیر تغییرات اقلیمی بر بروز پدیدههای غیرعادیِ جوی باشد عبارتند از: بارندگیهای شدیدتر - به ازای هر یک درجه سانتیگراد افزایش در متوسط دمای زمین، جو میتواند حدود هفت درصد رطوبت بیشتر را در خود نگه دارد. این تغییر میتواند به تشکیل قطرات بیشتر باران و بارندگی شدیدتر گاه در یک فرجه زمانی کوتاهتر و در یک منطقه کوچکتر منجر شود. کارشناسان با در نظر گرفتن عوامل طبیعی و بشری به ارزیابی این سوال پرداختهاند که آیا میتوان رویدادهای شدید آب و هوایی مشخص را به تغییرات اقلیمی نسبت داد؟ در مورد بارندگی شدید آوریل ۲۰۲۴ در امارات و عمان، نتیجهگیری دقیق در مورد نقش پدیده تغییرات آب و هوایی دشوار بوده است. در همان ماه، بخشهایی از شرق آفریقا شاهد جاری شدن سیل شدید بود. بارندگی شدید در این منطقه از جهان پدیدهای نادر است و سوابق چندانی برای مقایسه در اختیار پژوهشگران قرار نمیدهد. اما این نوع بارندگیها ۱۰ تا ۴۰ درصد سنگینتر شده و به گفته گروه «ارتباط آب و هوایی» (WWA) محتملترین توضیح برای آن، تغییرات آب و هوایی زمین است. هنوز خیلی زود است که بگوییم تغییرات اقلیمی دقیقا چه نقشی در آن رویداد ایفا کرده است، اما گروه ارتباط آب و هوایی دریافته است که همراه شدن تغییرات آب و هوا با پدیده جوی طبیعی موسوم به «دوقطبی اقیانوس هند» بارندگی در ماههای اکتبر و نوامبر سال ۲۰۲۳ را شدیدتر کرد. در ماه سپتامبر همان سال، جاری شدن سیل شدید در نواحی شمال لیبی تلفاتی برجای گذاشت. تغییرات آب و هوایی زمین احتمال بارندگی شدید را تا ۵۰ برابر بیشتر کرده است و سالها تعلل، باعث اخلال در تلاش برای مقابله با این پدیده شده است. به گفته سازمان آب و هوایی سازمان ملل (IPCC) در سطح جهانی هم بارندگیهای سنگین در اکثر مناطق خشکی در نتیجه فعالیتهای انسان شدت گرفته است. این نهاد معتقد است که با افزایش گرمایش زمین، این روند ادامه خواهد یافت. موج گرمای شدیدتر و طولانیتر - حتی افزایشی جزئی در میانگین دمای زمین تاثیر قابل توجهی در بروز پدیده گرمای شدید دارد. در سالهای اخیر، انگاره یا همان الگوی توزیع میانگین دمای روزانه به سوی گرمای بیشتر تغییر یافته و بروز روزهای گرمتر با گرمای بیشتر را محتملتر کرده است. اوایل آوریل ۲۰۲۴ و در زمان موج گرمای شدید در سراسر منطقه ساحلی آفریقا، دمای هوا در کشور مالی به ۴۸/۵ درجه سانتیگراد رسید و باعث افزایش شمار بیماران بستری شده در بیمارستانها و آمار مرگ و میر شد. گروه ارتباط آب و هوایی دریافته است که بدون تغییرات آب و هوایی ناشی از فعالیت انسانی بروز چنین گرمایی امکانپذیر نبود و احتمال بروز اینگونه پدیدهها با ادامه گرمایش زمین بیشتر خواهد شد. در ژوئیه ۲۰۲۲ در انگلیس، دمای هوا برای اولین بار به رکورد تاریخی ۴۰ درجه سانتیگراد رسید و اختلال گسترده را در سراسر این کشور را در پی داشت. همین گروه میگوید که بدون تغییرات آب و هوایی چنین وضعیتی بسیار بعید بود. همزمان، مدت زمان موج گرمایی در بسیاری از نقاط از جمله انگلیس طولانیتر میشود. این وضعیت میتواند نتیجه بروز به اصطلاح «گرما گنبد» یا گنبدهای حرارتی باشد. گنبدهای حرارتی ناشی از افزایش فراوان فشار جوی در منطقهای وسیع است که در نتیجه آن، هوای گرم به پایین رانده میشود و در آنجا به دام میافتد و در نتیجه، دمای هوا در منطقهای وسیع به شدت افزایش مییابد. بر اساس یک نظریه، افزایش دما در قطب شمال - که تقریباً چهار برابر سریعتر از میانگین جهانی گرم شده است - باعث میشود تا سرعت وزش بادهای شدید موسوم به «جت استریم» کاهش یابد و احتمال بروز گرماگنبدها را بیشتر کند. خشکسالیهای طولانیتر - کشف ارتباط تغییرات آب و هوایی با خشکسالیهای خاص میتواند دشوار باشد. در دسترس بودن آب به عواملی بیش از دمای هوا و بارندگی بستگی دارد و سیستمهای آب و هوایی طبیعی در آن نقش کلیدی ایفا میکند. این وضعیت در مورد خشکسالی در جنوب آفریقا در اوایل سال ۲۰۲۴ مصداق داشته است. اما وقوع موجهای گرما در نتیجه تغییرات آب و هوایی میتواند به خشک شدن سطح زمین منجر شده و تشدید خشکسالی را در پی داشته باشد. نتیجه اینکه هوای سطوح بالای زمین سریعتر گرم و منجر به گرمای شدیدتر میشود. در زمان گرم شدن هوا، تقاضا برای آب بهویژه برای کشاورزی، افزایش مییابد و فشار بیشتری را بر منابع تامین آب وارد میکند. در بخشهایی از شرق آفریقا، پنج فصل متوالی بارندگی ناکافی بین سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲ بروز کرد و این منطقه بدترین خشکسالی خود را در ۴۰ سال گذشته پشت سر گذاشت. خشکسالی تنها در سومالی باعث آوارگی ۱.۲ میلیون نفر شد. به گفته گروه ارتباط آب و هوایی، تغییرات اقلیمی احتمال وقوع خشکسالیهایی از این دست را حداقل ۱۰۰ برابر بیشتر کرده است. گرمایش ناشی از فعالیت انسان نیز عامل اصلی بروز بدترین دوره خشکسالی در جنگلهای بارانی آمازون در نیمه دوم سال ۲۰۲۳ بوده که در حداقل نیم قرن اخیر سابقه نداشته است. سوخت بیشتر برای آتش سوزیهای جنگلی - آتشسوزی به طور طبیعی در بسیاری از نقاط جهان رخ میدهد. در نتیجه، دشوار است بتوانیم مشخص کنیم که آیا تغییرات آب و هوایی باعث ایجاد یا بدتر شدن یک آتشسوزی به خصوص شده است یا خیر، زیرا عوامل دیگری مانند تغییر کاربری زمین نیز در این وضعیت دخالت دارد. سازمان آب و هوایی سازمان ملل معتقد است که تغییرات اقلیمی زمینه مساعدتری را برای گسترش آتشسوزیهای جنگلی ایجاد میکند. گرمای شدید و طولانی مدت باعث تبخیر رطوبت بیشتری از خاک و پوشش گیاهی میشود و فضای خشکتری را برای شعلهور شدن ایجاد میکند. به این ترتیب، عملا سوخت مناسبی برای آتشسوزی فراهم میشود که به خصوص اگر با وزش باد همراه باشد، این آتشسوزی به سرعت گسترش مییابد. افزایش دما همچنین ممکن است احتمال وقوع رعد و برق در شمالیترین جنگلهای جهان را افزایش دهد که خود باعث آغاز آتشسوزی میشود. در سال ۲۰۲۳ کانادا بدترین فصل آتشسوزی در تاریخ خود را تجربه کرد که در جریان آن، حدود ۱۸ میلیون هکتار اراضی جنگلی و مرتع در آتش سوخت. گروه ارتباط آب و هوایی میگوید تغییرات اقلیمی احتمال وقوع شرایط مناسب برای وقوع آتشسوزی گسترده در شرق کانادا را بیش از دو برابر افزایش داده بود که نتیجه آن، گسترش این آتشسوزی بود. به گزارش بی بی سی، بر اساس تحقیقات برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP)، پیشبینی شده است که در آینده، وقوع آتشسوزیهای جنگلی در سطح جهانی گستردهتر و شدیدتر خواهد بود که دلیل آن ترکیبی از تغییرات اقلیمی و تغییر در کاربری اراضی جنگلی است. این نهاد پیشبینی کرده است که با ادامه روند کنونی، احتمال وقوع شدیدترین شکل آتش سوزی جنگلی ممکن است تا سال ۲۱۰۰ تا ۵۰ درصد افزایش یابد. کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: گرمایش زمین خطر زایمان زودرس را بهطرز چشمگیر افزایش میدهد تغییر اقلیم؛ علل، تاثیرات و راهکار مقابله با آن آمار غم انگیز از نابودی جنگل های ایران