به نقل از «ایکنا»

جدیدترین شماره «آموزه‌های تربیتی در قرآن و حدیث» منتشر شد

تاریخ انتشار: ۹ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۳۰۶۷۴۰

به گزارش ایکنا؛ در این شماره از دو فصلنامه «آموزه‌های تربیتی در قرآن و حدیث» مقالاتی با عناوین «بازخوانی مفهوم «عمل صالح» و دلالتهای تربیتی آن بر مبنای نظریه انسان عامل»، نوشته سیدابراهیم میرشاه جعفری و الهام یوسفی‌همدانی؛ «واکاوی آثار و چالش‌های تربیتی فقهی فرزندخواندگی در قرآن و حدیث» تالیف طاهر علی محمدی و ندا جمشیدی؛ «عفت کلامی زبان قرآن در حوزة مسائل جنسی و آموزه‌های تربیتی آن (مطالعة موردی : سوره مبارکه یوسف(ع)» به قلم مهدی داوری دولت‌آبادی، حدیث اسماعیلی‌مقدم و مهیار خانی‌مقدم؛ «مبانی انسان شناختی و اصول زیربنایی «روش تغافل» بر اساس آموزه‌های اسلامی» تالیف فاطمه وجدانی و الهام اخلاقی؛ «مؤلفه‌های بستر ساز جامعه آرمانی و تمدن ساز با تأکید بر نقش تربیتی نخبگان از منظر قرآن کریم» به قلم بهزاد بسطامی و زینب‌السادات حسینی و «بسترسازی تربیت شنیداری و دیداری در قران و حدیث» نوشته سید یوسف محفوظی‌موسوی منتشر شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

«عمل صالح» و دلالت‌های تربیتی آن بر مبنای نظریه انسان عامل

نویسنده مقاله «بازخوانی مفهوم «عمل صالح» و دلالتهای تربیتی آن بر مبنای نظریه انسان عامل» در چکیده نوشتار خود آورده است در نظام تربیتی قرآن، اعمال انسان با واژه‌های متعددی توصیف و ارزیابی شده است. مفهوم «عمل صالح» یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین مفاهیم قرآنی است که اشاره به کیفیتی متعالی از عمل انسانی در مقایسه با سایر اعمال نیک دارد. هرچند واژه‌های توصیف کننده اعمال نیک در قرآن کریم مشابهت‌هایی با یکدیگر دارند، اما هر یک دارای مفهومی منحصر به فرد و متمایز نیز هست. از این رو، هدف این مقاله کاوش در معنای «عمل صالح» بر اساس نظریه «انسان عامل» و با تأکید بر ابعاد اجتماعی عمل و بیان وجوه تمایز آن با سایر مفاهیم مترادف است.
به این منظور، به استنباط مولفه‌های عمل صالح بر اساس نظریه مذکور پرداخته شده و از تفاسیر سوره عصر به عنوان شواهدی در راستای تحلیل معنای عمل صالح بهره گرفته شده است. بر مبنای یافته‌ها، وجوه متمایز عمل صالح از سایر مفاهیم مشابه شامل چهار بُعد است: 1. تعقل و خردورزی؛ 2. ایمان و اخلاص؛ 3. عزم و 4. طراحی و آینده نگری که می توان برآیند آنها را تحت مفهوم «راهبردی» بودن ارائه نمود. بر این اساس، عمل صالح عملی راهبردی و انعطاف پذیر است که با توجه به موقعیت خلق می‌شود. چنین تلقی ای از عمل صالح، مفهومی فردگرایانه نیست، بلکه نشان دهنده حضور فعال و پویای صالحین در جامعه است. در پایان، دلالت‌های تربیتی و کاربردی این مفهوم برای مدیریت زندگی اجتماعی ارائه شده است.

واکاوی آثار و چالش‌های تربیتی فقهی فرزندخواندگی

نویسنده مقاله «واکاوی آثار و چالش‌های تربیتی فقهی فرزندخواندگی در قرآن و حدیث» در طلیعه نوشتار خود آورده است «فرزندخواندگی» یک حکم امضایی است که طی آن، زوجین، سرپرستی شخصی را که فرزند طبیعی آنها به شمار نمی‌رود، به عهده می‌گیرند. فرزندخواندگی نوعی قرابت صرفاً حقوقی و نه طبیعی است که در ذیل آن، قانون، یک رابطه مصنوعی پدر ـ فرزندی و مادر ـ فرزندی بین دو نفر ایجاد می‌کند. این رابطه، با وجود آثار مثبت تربیتی، اگر به درستی و در چارچوب شرع صورت نگیرد، چالش‌هایی فقهی؛ مانند حرمت ناشی از عدم قرابت نسبی و سببی و عدم برقراری نفقه و رابطه ارث بری بین فرزندخوانده و فرزندپذیر را به همراه خواهد داشت که گذشته از نقض غرض شارع از تجویز آن، خود، ممکن است مولد آثار تربیتی سوئی همچون اباحی‌گری، گرایش به فحشا و منکرات، ایجاد اختلاف میان ورثه و فرزندخوانده، و در نتیجه اختلال در امنیت روانی آنها بشود. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام پذیرفته، با بررسی حکم شرعی و انتاج آثار تربیتی فرزندخواندگی از آیات و روایات؛ همچون رشد و تکامل انسانی و فضایل اخلاقی فرزندپذیر و فرزندخوانده، ایجاد و تقویت حس مسئولیت‌شناسی در آنان، تامین نیازهای مادی فرزندخوانده و جلوگیری از تبعات منفی تنگدستی در او و ایجاد نرمیِ دل در فرزندپذیر، با تبیین چالش‌های فقهی و تربیتی آن برخی راه کارهای پیشگیری از آن چالش‌ها، معرفی و یا پیشنهاد شده است.

عفت کلامی زبان قرآن در حوزه مسائل جنسی و آموزه‌های تربیتی آن

در چکیده مقاله «عفت کلامی زبان قرآن در حوزة مسائل جنسی و آموزه‌های تربیتی آن (مطالعة موردی : سوره مبارکه یوسف (علیه السلام))» می‌خوانیم پژوهش حاضر به واکاوی عفت کلامی زبان قرآن کریم در حوزة مسائل جنسی پرداخته است. یکی از نمودهای بارز اخلاقی قرآن کریم، رعایت ادب، عفت و متانت گفتاری در کلام، به ویژه در حوزة انحرافات جنسی است و به گونه‌ای با لحنی کنایی، مطالب را بیان کرده که باعث شگفتی هر خواننده‌ای می‌شود. این جستار بر مبنای روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به دیدگاه‌های واژه شناسان و مفسران، به تبیین آیات قرآن و تحلیل معناشناختی کلمات آن در سورة مبارکة یوسف پرداخته است. می‌توان واژگان مرتبط را در سه دستة ناظر به اشخاص(مانند «الَّتی‏ هُوَ فی‏ بَیْتِها») ، ناظر به بینش و افکار انحرافی(مانند « هَمَّتْ بِهِ وَ هَمَّ بِها لَوْ لا أَنْ رَأى‏ بُرْهانَ رَبِّهِ»، « بِمَکْرِهِنَّ»، « أَکْبَرْنَهُ») و ناظر به اعمال انحرافی(مانند«وَ غَلَّقَتِ الْأَبْوابَ»، «رَاوَدتهُ»، «هَیْتَ لَکَ») تبیین نمود. می‌توان مهمترین ویژگی‌های تعابیر عفت کلامی خداوند را شامل بر پوشیده سخن گفتن(استفاده از ضمایر به جای نام اشخاص)، توصیف جمال همراه با عبارات معنوی و خلاصه گویی و ایجاز دانست.

مبانی انسان‌شناختی و اصول زیربنایی «روش تغافل»

در چکیده مقاله «مبانی انسان شناختی و اصول زیربنایی «روش تغافل» بر اساس آموزه‌های اسلامی» می‌خوانیم در زمینه تربیت، روش‌های گوناگونی وجود دارد. یکی از مداخلات تربیتی غیر مستقیم، «تغافل» است که تا کنون کمتر معیارهایی برای تعیین شرایط مناسب و حدود و ثغور به کار گیری آن ارائه شده و در دسترس مربیان قرار گرفته است. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی مبانی انسان شناختی و اصول تربیتی زیربنایی «روش تغافل»، بررسی شرایط، حدود و ثغور و موارد کاربرد یا ممنوعیت کاربرد روش تربیتی تغافل است. روش پژوهش،‌ توصیفی- تحلیلی است. بر اساس یافته ها، تغافل به عنوان یک روش تربیتی ذیل چهار مبنای انسان شناختی و سه اصل تربیتی قرار گرفت. هم چنین، شرایط اثربخشی تغافل در سه محور: موضوع و ابعاد خطای متربی( خطا در سه بعد: بینش و گرایش و کنش)، شخصیت و شرایط متربی(خصوصیات فردی، سن و جنسیت)، و شرایط محیطی مورد بحث قرار گرفته است.

مؤلفه‌های بسترساز جامعه آرمانی و تمدن‌ساز

نویسنده مقاله «مؤلفه‌های بستر ساز جامعه آرمانی و تمدن ساز با تأکید بر نقش تربیتی نخبگان از منظر قرآن کریم» در طلیعه نوشتار خود آورده است ایجاد جامعه آرمانی در مقیاس تمدنی آن ریشه در آموزه‌های قرآنی داشته و نقش تربیتی نخبگان جامعه در شکل گیری چنین جامعه‌ای مهم و راهبردی می‌باشد. جامعه آرمانی بر اساس آموزه‌های دینی، خاستگاهی متناسب با شأنیت انسان دارد؛ که در نظام احسن خلقت تبلور یافته است. این مقاله بر آن است که رهیافت‌های وصول به جامعه‌ آرمانی، و در نهایت شکل گیری تمدن اسلامی توسط نخبگان، را ترسیم نماید. برای این پژوهش از روش مطالعات توصیفی، تحلیلی منابع جامعه‌شناسی و متون دینی استفاده شده است. جامعه آرمانی مولود تحول بنیادین و مرحله به مرحله توسط نخبگان و همگرایی عملکرد آنان بوده، و پروسه تغییر و تحول در اهداف خرد و کلان توسط نخبگان کلید می‌خورد. نقش تربیتی نخبگان در دو مرحله راهبردی مورد توجه است، یکی در بسترسازی ساخت جامعه آرمانی و دیگری در ایجاد و تثبیت آن. همچنین شکل‌گیری جامعه آرمانی در بستر زمان و پایداری آن زمینه ظهور تمدنی نوین، برآمده از ارزش‌ها و اعتقادت اسلامی و نیاز جامعه را نوید می‌بخشد. در نهایت آسیب‌هایی همچون وابستگی به بیگاانگان، حاکمیت مرفهین، شکستن حدودالهی و تقلید بی اساس توسط نخبگان، زمینه‌ افول و نابودی جامعه را فراهم می‌آورد.

بسترسازی تربیت شنیداری و دیداری

در چکیده مقاله «بسترسازی تربیت شنیداری و دیداری در قران و حدیث» آمده است در این مقاله به تبیین نقش تربیتی شنیدن و دیدن، وبسترسازی آن در دیدگاه قرآن و احادیث پرداخته شده است. نظر به اینکه در اسلام این دو نیرو به عنوان منابع بینش انسان قلمداد شده است، بهره‌گیری از آنها به منظور تربیت روح و روان آدمی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به طوری که می‌توان از رهگذر آن، مسیر زندگی انسان‌ها و جوامع بشری فراوانی را تغییر داده و آن‌ها را از حالت رکود و خموشی به وضعیت تحول و پیشرفت ارتقا دهد. وضع فعلی بشریت در مجموع حاکی از آن است که استمداد و استفاده تربیتی از دو نیروی مزبور به شایستگی انجام نمی‌گیرد، از این روست که مشکلات و پیچیدگی‌هایی درعرصه‌های تربیتی به چشم می‌خورد، به گونه‌ای که به خاطر آنها بسیاری از ارزش‌های انسانی پایمال شده‌اند. اهداف ما در این مقاله گوشزد کردن قابلیت‌های فراوان در دو نیروی نامبرده و نمایاندن راه‌های بهره‌گیری کلان و مفید از آنها در جهت بسترسازی تربیتی موردبحث است. نتایج حاصل از این بحث، استنباط راه کارهای کاربردی، سهل الوصول و نقش آفرین در گستره تعلیم و تربیت می‌باشد. این مقاله با شیوه کتابخانه‌ای و توصیفی تحلیلی مطالب فراهم شده است.

منبع: ایکنا

کلیدواژه: خبرگزاری قرآن اندیشه قرآن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۳۰۶۷۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سند راهبردی جامعه قرآنی عصر رونمایی شد

به گزارش خبرنگار مهر، در اختتامیه یازدهمین همایش سراسری مسئولان جوامع فرهنگی قرآنی عصر که امروز در سالن غدیر مجتمع یاوران مهدی شهر مقدس قم برگزار شد از سند راهبردی جامعه قرآنی عصر به‌عنوان مهم‌ترین سند بالادستی جامعه قرآنی عصر که باید فعالی‌ها منطبق با آن باشد رونمایی شد.

در مقدمه این سند آمده است که این سند بر اساس تعالیم قرآن و عترت و در راستای تحقق منویات امامین انقلاب اسلامی در مسیر اجرای اسناد بالادستی قرآنی همچون منشور توسعه فرهنگ قرآنی کشور طراحی و تدوین شده است در بخش آرمان این سند چنین بیان شده است که ایمان، انس و التزام عملی آحاد مردم به قرآن کریم در راستای تحقق جامعه اسلامی و تمدن نوین اسلامی آرمان جامعه قرآنی عصر است.

جامعه قرآن عصر در این سند راهبردی مأموریت گفتمان‌سازی و بسترسازی برای نقش‌آفرینی مجموعه‌ها، گروه‌ها و عناصر قرآنی در راستای تسریع حرکت عمومی و تشکیل جبهه مردمی در عرصه قرآنی با محوریت جریان‌های حلقه‌های میانی را برای خود تعریف کرده است تا به چشم‌انداز تشکیل جبهه قرآنی متشکل از حداقل یک میلیون هسته قرآنی برای ده میلیون مخاطب در افق ۱۴۱۴ ایران اسلامی برسد.

راهبردهای سند جامعه قرآنی عصر شامل ترویج گفتمان حرکت عمومی با محوریت قرآن کریم، نگهداشت و تقویت شبکه فعالان، مجموعه‌ها و زیرساخت‌های پشتیبان زیست‌بوم قرآنی کشور برای پشتیبانی از حرکت عمومی و بسترسازی برای تشکیل گسترش و تقویت جریان‌های حلقه‌های میانی و گروه‌های مردمی با محوریت جوانان مؤمن، متعهد و انقلابی در عرصه قرآنی است.

سیاست‌هایی که در این سند تعریف شده است شامل ستادی عمل‌کردن و سازمانی نشدن، استمرار، اثرسنجی، خودسازی، آفت شناسی مستمر، پرداختن به اولویت‌ها و پیوست کار فرهنگی اجتماعی می‌شود که الزاماتی از جمله شناخت صحنه، جهت‌گیری تمدنی، امید آفرینی، راهکارهای عملی و تعامل و هم‌افزایی را به همراه دارد.

کد خبر 6089231 سمانه نوری زاده قصری