شهر زنانه؛ شهری برای همه
تاریخ انتشار: ۲۸ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۵۱۹۱۰۴
«جین جیکوبز» در سال ۱۹۶۱ در کتاب «زندگی و مرگ شهرهای بزرگ آمریکا» پنج ۵ معیار نظم بصری، کاربری مختلط محیط، توجه به عنصر خیابان، قابل دسترس بودن و انعطاف پذیر بودن فضاها را برای محیط شهری با کیفیت مطلوب بیان میکند. ۲۰ سال بعد از جیکوبز، «کوین لینچ» با انتشار تئوری شکل خوب شهر، حصول کیفیت مناسب طراحی شهری و بهتبع آن ارتقاء کیفیت زندگی شهری را در گرو پنج معیار سرزندگی، معنی و حس، دسترسی، سازگاری، کنترل و نظارت و دو فوقِ معیار کارایی و عدالت اعلان میدارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بنابراین، موضوع فضاهای شهری و دستهبندی و تفکیک و مناسبسازی آن مدتها است که ذهن برنامهریزان و طراحان شهری را به خود معطوف داشته است. «پاکزاد» (۱۳۷۶) در تعریف فضای شهری میگوید: فضای شهری چیزی نیست جز فضای زندگی روزمره شهروندان که هرروز به صورت آگاهانه یا نا آگاهانه در طول راه، از منزل تا محل کار ادراک میشود (پاکزاد،۳۲:۱۳۷۶).
یک فضای شهری را میتوان بر مبنای رویکردهای مختلف محیطی، جغرافیایی، معماری و… مطالعه و بررسی کرد. حال به چه میزان این دستهبندیها و تفکیک به جنسیت پرداخته است و آیا اصولا ًفضای شهری فضایی مردانه است یا زنانه، موضوعی است که برای همه فضاهای شهری اعم از خیابان، پارک، مجتمع های تجاری و ... مطرح است.
از گذشته تصور بر این بوده است که فضاهای شهری، فضاهایی کاملاً مردانه است، و این مردان هستند که در شهر رفت و آمد و فعالیت میکنند. اما در سالهای اخیر با توجه به رشد روزافزون زنان در عرصههای اجتماعی و رشد و اشتغال زنان درکشور کیفیت و نحوه حضور زنان در شهر تغییر ماهوی یافته و حضور آنها همانند حضور مردان در شهر چشمگیر است. این درحالی است که طرحهای شهری با تغییر این الگوها هماهنگی ندارد و تحقیقات و تجربیات بشری نشان داده است که زنان از شرایط نامساعد محیطهای ساخته شده، رنج میبرند. در طراحی مدرن، ساختار جنسیت به عنوان جزئی سازمان یافته در درون نظام اجتماعی، در فضای کالبدی انعکاس یافته و بیان میشود و متقابلاً فضای ساخته شده، تأثیرات خود را بر جنسیت وارد میسازد (صدوقیان،۱۳۸۴).
در تفکیک فضاهای شهری به مردانه و زنانه و نوع نگرش و رضایت زنان از مواجهه با فضاهای عمومی ویا نیمه عمومی شهر، بدون تردید سهمی را نیز میتوان برای معماری و کالبد شهر در نظر گرفت. تأثیرهای فضایی و جغرافیایی شهر مستقل از شرایط و فرهنگ جنسیتی، میتواند توضیح دهنده تفاوتهای جنسیتی در رابطه با شهر باشد. نوع ارتباطات و نگرشهای متفاوت زنان و مردان در محیط، بر فعالیتهای آنها نیز تأثیرگذار است. برای نمونه زنان کمتر از مردان برای فعالیتهای اختیاری زمان و فرصت دارند، چراکه بیشتر از مردان درگیر و مسوول فعالیتهای مراقبتیاند. مردان میتوانند خود را از محیط جدا نمایند و به همین خاطر میتوانند در محیطی که فرد دیگری آن را ایجاد و نگهداری میکند، زندگی کنند. حال این که تفکیک فضای زنانه و مردانه در معماری اسلامی ایرانی چگونه تجلی مییابد، موضوعی قابل تعمل و بررسی است. معماری سنتی و گذشته ایران برای فضای خانه و زندگی، تفکیک قائل بوده و اندرونی و بیرونی، نمونهای از تفکیک فضا میباشد. ولی آیا این تفکیک در شهرهای کنونی ما وجود دارد؟ یا باید وجود داشته باشد؟ یا نیازی به تفکیک فضا در شهر وجود ندارد؟
اینها سوالاتی است که هرکدام از جنبههای مختلف و نگاه شهرسازانه و معماری، نگاه جنسیتی، دینی و مذهبی پاسخهای متفاوت مییابد.
اما، با توجه به فرهنگ دینی کشور ما و همچنین اصول حاکم بر قوانین کشوری، مناسبسازی فضا برای زنان به عنوان رویکردی انسانی به شکلدهی فضای شهری، مبتنی بر نوعی نگرش نوعملکردی است که نیازمند مدیریت و اجرا است.
میتوان اذعان نمود که اکنون توجه به تفاوتهای ظریفی که در زنان نسبت به مردان وجود دارد، در بسیاری از طرحهای شهری به چشم نمیخورد. برای نمونه متناسب نبودن طرح و ابعاد مبلمان شهری با شرایط زنان، امری مشهود است. گرچه نمیتوان با قاطعیت اظهار داشت که مبلمان موجود در شهرهای کنونی مختص مردان طراحی شده، اما میتوان به جرات گفت که نیاز زنان در بسیاری از موارد، در نظر گرفته نشده است. بدیهی است که الگوهای رفتاری زنان و مردان در مکانها و فضاهای شهری یکی نیست و به همین دلیل نمیتوان به شیوه یکسان به نیازهای آنان در هنگام کار، رفت و آمد، حمل و نقل، ورزش، تفریح و استراحت پاسخ گفت.
توجه به اصول نظری که در طراحی شهری برای کاهش خشونت علیه زنان در نظر گرفته شده است، در بسیاری از موارد در شهرهای ما رعایت نمیشود؛ روشنایی اندک خیابانها، کافی نبودن خدمات حمل و نقل، ترس از آزارهای جنسی، فاصله زیاد پلها، رنگهای نازیبا، زمان بندی نا مناسب حمل و نقل، نبود شبکه دسترسی مناسب، ترسناک بودن فضای شهری در شب و نبود پیادهراههای خوب، مهمترین دلایل نارسایی فضای شهری برای بانوان است.
برخی فضاهای شهری به گونهای است که زمینه ترس بیشتری را فراهم میآورد. فضای سبز حاشیه خیابانها، ساختمانهای در حال ساخت و رها شده، زیر پلهای شهری، داخل زیرگذرها، پلهای هوایی پوشیده شده با آگهی تبلیغاتی، زمینهای فرورفته و گودیها، املاک بدون مالک، کنجها و ساختمانهای متروکه، از فضاهای بیدفاعی هستند که در گوشه و کنار شهرها به چشم میخورند و از میزان امنیت و اعتماد مردم، به ویژه زنان که بیشتر مستعد احساس نا امنیاند، میکاهد. فضاهایی که امکان دیدن و دیده شدن در آنها بیشتر باشد (نظریه چشمهای خیابان) و در ضمن امکان کمی برای فرار فراهم آورند، پتانسیل کمتری برای فعالیت مجرمان فراهم میآورند. آرامش فضای شهری ابتدا به وسیله شبکه ناخودآگاه و پیچیده اجتماعی و استانداردهای موجود میان مردم حفظ میشود. میبایست چشمهایی همواره خیابان را بنگرند؛چشمهای کسانی که ما آنها را مالکین طبیعی و حقیقی خیابان مینامیم. پیادهروهای خیابان میبایست بهصورت مداوم مورد استفاده قرار گیرد، تا بزنگاههای مؤثر بر خیابان افزوده گردد و به مردم ساکن در خیابان، نگریستن به خیابان آموزش داده شود.
لذا، بایستی طراحان در سازماندهی و چیدمان فضایی، به ویژه مبلمان شهری ارگونومی استفادهکنندگان از جمله زنان را مدنظر قرار دهند. علاوه بر در نظر گرفتن ابعاد فیزیولوژیک زنان در طراحی، توجه به حواس آدمی از قبیل حس بویایی، شنوایی و بینایی دارای اهمیت است.
یکی دیگر از فاکتورهای قابل بحث، نوع استفاده از رنگها در فضاهای شهری است، که بسیار مؤثر است. برخی رنگها احساس ترس از فضا را در زنان ایجاد میکنند و یا در افزایش یا کاهش فشار خون، آرامش یا تهییج و نظایر اینها تأثیرگذار هستند. بنابراین توصیه میشود از رنگهای تیره و سرد پرهیز گردد و از رنگهای روشن و گرم استفاده شود.
در عمل، امروز شهرسازان و معماران به این واقعیت دست یافتهاند که مفهوم ساخت فضا، منحصر به جنبه معماری آن نیست و میبایست از رهاورد جامعهشناسی و روانشناسی نیز بهره جست. به عنوان مثال «کمالی» و همکاران (۱۳۸۸) در مورد عواملی که در هویت بخشی فضا مؤثرند و باید در مناسب سازی فضاهای شهری برای حضور زنان در نظر گرفته شوند، به نظم فضایی، بصری و کالبدی اشاره دارند و اضافه میکند که این موارد به صورت جزئیتر شامل محصور بودن و استفاده از نور، رنگ، ابعاد و مقیاس مناسب است که به جذابیت فضا کمک میکند. بنابراین هنر طراحان محیط در این است که با چیدمان صحیح و استفادهی بجا از عناصر معماری، ضمن به وجود آوردن محیط و منظر مناسب و عملکردی در خور استفاده ساکنان، به مسائل روحی، روانی و آرامش بخش محیط نیز توجه کافی داشته باشند.
در حال حاضر با توجه به حضور تودهوار زنان در محیطهای شهری، نیازمند آن هستیم تا حد امکان این تبعیضها، تعدیل یا کمرنگ شوند. چراکه زنانی که در این محیطها حضور جمعی پررنگ دارند، از قشرها، مذاهب، عقاید و گروههای مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی هستند. چیزیکه این محیطها را یکپارچه و منسجم میکند، زنانه بودن آنهاست؛ در نتیجه به کمک صفت زنانهشدن محیط که با عمل قدمزدن زنانه و یا همان حضور زنانه در این محیطها شکل میگیرد، تمام برچسبهای دیگر حذف یا کمرنگ میشوند.
در پایان باید گفت که همانند همه فضاهای دیگر، فضاهای شهری نیز نیازمند تفکیک مناسب برای ایجاد آرامش و امنیت روانی و اجتماعی برای هر دو جنس مردانه و زنانه است. این فضاها هر چند در مواردی فضای عمومی نامیده میشود، اما چنانچه یکی از دو جنس در این فضا احساس امنیت و آرامش روانی خورد را از دست بدهد، نیاز به بازنگری در آن فضا، ضرورتی انکار ناپذیر است. در مجموع میتوان گفت درختچههای کوتاه، هرسشده و مسافتهای کوتاه، کاربریهای مختلط، چند مرکزی بودن، راحتی، روشنایی، مبلمان مناسب، سهولت دسترسی، امنیت، زیبایی، مقیاس کوچک و انسانی، نبود سرو صدا و خطر ماشین و تصادفات، آرامش، معاشرت، صحبت، خلاقیت، پیچیدگی، سهولت حرکت، تفریح و نشاط، ویژگیهای فضای شهری مناسب برای زنان و مردان است.
*پاکزاد، جهانشاه (1376)، طراحی شهری چیست، مجله آبادی، ویژه طراحی شهری.
*صدوقیان، علی (1384)، معماری در اقلیم گرم و خشک، دو فصلنامه تخصصی هنر و معماری.
*کمالی، ماندانا، پرنیا مرادی و مرضیه غفوری (1386) طراحی و مناسب سازی فضای شهری برای حضور زنان.
منبع: ایرنا
کلیدواژه: سلامت زنان شهرداری تهران تهران محمد قاسمی حمل و نقل درون شهری مدیریت شهری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۵۱۹۱۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شهرهایی که درختان را اولویت قرار دادند
بسیاری از شهرهای جهان که محیط آزاد کمی برای افزایش فضای جنگلی و سبزسازی خود دارند از تکنیک باغهای مینیاتوری یا «پارکلت» استفاده میکنند و این در حالی است که بعضی دیگر، اقدامات را به سطح جدیدی نظیر ساخت شهر جنگلی یا طرحهای حمایتی از درختکاری سوق دادهاند که نمونه بارز آن لیوژو در چین است.
به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، شهرها مسئول حدود ۷۰ درصد از انتشار گازهای گلخانهای در جهان هستند و بیشترین آسیب ناشی از این آلودگی نیز متوجه شهرها میشود. در چند سال گذشته بسیاری از مناطق شهری با بلایای ناشی از تغییرات آبوهوایی مانند سیل، طوفان، آتشسوزیها و گرمای شدید درگیر بودهاند که نهتنها میلیاردها دلار خسارت بر جا گذاشته است بلکه انسانهای زیادی در جریان این بلایا و مقابله با آنها جان خود را از دست دادهاند. روند روبهرشد تغییرات آبوهوایی در شهرها، جایی که بیشترین جمعیت در آن زندگی میکنند و بیشترین منافع مالی در آنجا وجود دارد، آثار غیرقابلجبرانی در آینده بر جای خواهد گذاشت و برای مقابله و پیشگیری از این وقایع باید شهرها بهویژه در عرصه ساختاری قدرتمندتر شوند. درختکاری و افزودن بیشترین میزان فضای سبز در شهرها یکی از راهکارهایی است که همواره در حل مشکلات شهری مطرح میشود و نتایج پژوهشهای مختلف نیز گواهی بر سودمندی این رویکرد است.
شهرها به عنوان اکوسیستم طبیعیدر نظر گرفتن یک شهر به عنوان اکوسیستم به معنای گنجاندن طبیعت بیشتر در قالب کاشت درختان و فضای سبز است. در واقع هر ویژگی طبیعی سبزی که جنبه زیستمحیطی شهرها و در نهایت کیفیت زندگی شهروندان را بهبود میبخشد، به عنوان یک اکوسیستم طبیعی موفق قلمداد میشود. وجود فضای سبز در شهرها میتواند دمای شهر را تا هشت درجه سانتیگراد کاهش و متعاقباً نیاز به تهویه مطبوع را تا ۳۰ درصد کاهش دهد. درختان همچنین با جذب آب و آزاد کردن آن از طریق تبخیر و تعرق هوا را خنک میکنند و با اثر جزیره گرمایی ناشی از سیمان و آسفالتی که بیشتر مناطق شهری را پوشاندهاند، مقابله میکنند. همین ویژگیهای بسیار ساده در شاخصهای زیستپذیری شهرها، نقشهای ویژهای را ایفا میکنند و مؤلفههای اصلی پایداری شهر تلقی میشوند. فضاهای انبوه شهری موسوم به جنگلهای شهری نیز تنوع زیستی را بهبود میبخشند و زیستگاهی را برای پرندگان و حیوانات گوناگون فراهم میکنند.
بسیاری از شهرهای جهان که فضای آزاد کمی دارند، برای افزایش فضای جنگلی خود از تکنیک باغهای مینیاتوری یا «پارکلت» برای سبزسازی شهرها استفاده میکنند و این در حالی است که بعضی دیگر، اقدامات را به سطح جدیدی نظیر ساخت شهر جنگلی سوق دادهاند که نمونه بارز آن لیوژو در چین است.
لیوژولیوژو، اولین شهر جنگلی جهان محسوب میشود که حدود ۱۷۵ هکتار در امتداد رودخانه لیوجیانگ را پوشش میدهد. این پروژه، نتایج رویکرد موفقیتآمیزی را که برای اولین بار در میلان با نمونه اولیه «جنگل عمودی Bosco Verticale» انجام شد، گسترش داده است و یک مدل معماری و زیستگاهی طبیعی را در مقیاس شهری نشان میدهد که قادر به بازتعریف رابطه بین انسان و دیگران است. در کل، شهر جنگلی لیوژو تقریباً ۴۰ هزار درخت و یک میلیون گیاه را در خود جای خواهد داد که شامل بیش از ۱۰۰ گونه مختلف است.
این ارگانیسم شهری مانند یک ماشین پایدار بزرگ عمل میکند که میتواند سالانه حدود ۱۰ هزار تن CO2 و ۵۷ تن ذرات ریز را جذب کند و در عین حال حدود ۹۰۰ تن اکسیژن را به طور مؤثر تولید کند و به این ترتیب مبارزه جدی را با مشکل عمده آلودگی هوا به لطف تکثیر سطوح گیاهی به سرانجام میرساند.
گسترش گیاهان نهتنها در امتداد خیابانها، پارکها و باغها، بلکه در نمای ساختمانها این امکان را میدهد تا از نظر انرژی خودکفا باشد و در نهایت در بهبود کیفیت هوا، کاهش اثرات جزایر گرمایی و کاهش میانگین دمای هوا نقش بسزایی را ایفا کنند.
لیوژو یک شهر سبز کاملاً یکپارچه است که تمام مناطق آن از طریق زیرساخت راهآهن سریع و بسیار کارآمد و شبکه جادهای که منحصراً برای اتومبیلهای برقی در نظر گرفته شده است، به یکدیگر متصل است. از نقطهنظر مصرف انرژی نیز این شهر جنگلی کاملاً خودکفا است و تنها به انرژیهای تجدیدپذیر مانند زمینگرمایی و پنلهای خورشیدی متکی است.
سائوخوزهدوسکامپوس، برزیلدر سائوخوزهدوسکامپوس، شهری با ۷۰۰ هزار نفر جمعیت در ایالت سائوپائولو در جنوب شرقی برزیل، روی تنه درختان یک پلاک حاوی یک کد QR نصب شده است که با اسکن این کد اطلاعات مربوط به هر درخت در اختیار علاقهمندان قرار میگیرد، بالای این کد یک متن نوشته شده است که پیامی را برای ساکنان ارسال میکند: «من درخت شما هستم، به خوبی از من مراقبت کنید» این پلاکها تنها یکی از اقدامات سیاست عمومی است که شهرداری این شهر برای بهبود محیط شهری انجام داده است. در سالهای اخیر، حملونقل عمومی برقی در این شهر گسترش یافته است و سیستم نظارت ماهوارهای برای جلوگیری از تغییر کاربری غیرقانونی زمین راهاندازی شده است. استاندارهای ساختمانی در این شهر بازنویسی شدند تا توسعهدهندگان را مجبور به دریافت گواهی سبز، کاشت درختان در فضاهای عمومی مجاور و کمک به جامعه محلی کند. دبیر شهرداری شهرسازی و پایداری این شهر ساکنان سائوخوزه را نیروی محرکه اصلی این پیشرفتها میداند زیرا آنها بسیار درگیر نگرانیهای زیستمحیطی هستند و همواره اجرای برنامههای محافظت و مراقبت از محیط زیست را از مسئولان شهری درخواست میکنند.
سائوخوزه که توسط سازمان فائو بهعنوان یکی از ۱۷۰ شهر درختی جهان شناخته میشود، یک هدف بلندپروازانه جنگلداری شهری را در سال ۲۰۱۸ تعیین کرد و بر اساس آن قرار شد ۵۶ هزار درخت جدید تا سال ۲۰۲۹ به ۸۰ هزار درخت موجود در این شهر اضافه شود و حدود ۱۰ درصد از این درختان در محلی کاشته میشود که ساکنان در یک مرکز داده عمومی در نظر گرفتهاند. همچنین به درخواست شهروندان در مجاورت کوهی که نهتنها آب سائوخوزهدوسکامپوس بلکه چندین شهر دیگر از جمله سائوپائولو را تأمین میکند، اقدامات حفاظتی بیشتری انجام شده است.
سالامانکا، اسپانیانگرانی اصلی در شهر سالامانکای اسپانیا، تغییرات آبوهوایی است، اما گردشگری نیز برای آنها یک صنعت بزرگ بهشمار میآید و همین امر تمایل به داشتن شهری سرسبز را افزایش میدهد که برای گردشگران خنکتر و لذتبخشتر باشد. جنگلداری شهری سالامانکا شیوهای تکاملیافته از کاشت و حفظ پوشش درختی در جنگلداری سنتی است. این شهر که دارای رودخانه و تعداد زیادی کانال است اکوسیستمهای تالاب شناور را، چه در امتداد خاکریزها و چه به صورت جزایر، ایجاد کرده است. این تالابها نهتنها میتوانند کیفیت زندگی شهری را با زیباسازی محیط و پناه دادن به حیات وحش بهبود بخشند، بلکه ریشههای درختان نیز آلایندههایی مانند نیتراتها و فسفاتها را از آب فیلتر میکند و این فرایند تصفیه طبیعی میتواند هزینههای تصفیه شیمیایی را کاهش دهد.
بارانکیلا، کلمبیاشهر بارانکیلا در کلمبیا، شاهد ایجاد نزدیک به ۱.۵ میلیون مترمربع فضای سبز از طریق طرح «همه به سوی پارک» به رهبری شهردار شهر بوده است و بهلطف اجرای این طرح ۹۳ درصد از ساکنان شهر در فاصله هشت دقیقه پیادهروی از فضای سبز شهری زندگی میکنند. این طرح مبتکرانه نرخ جرموجنایت در شهر را کاهش، اقتصاد محلی را تقویت و به ایجاد بازارهای مواد غذایی در فضای باز با بیش از ۳۹ هزار شرکتکننده کمک کرده است.
فریتاون، سیرالئونفریتاون پایتخت سیرالئون که پربارانترین پایتخت جهان شناخته شده است، نمونه دیگری از ایدههای نوآورانه احیای جنگلهای شهری را ارائه میدهد. پس از رانش ویرانگر که در سال ۲۰۱۷ جان یک هزار و ۱۴۱ نفر را گرفت، شهردار فریتاون کمپینی را برای کاشت یک میلیون درخت با تمرکز بر مناطق ساحلی، پرخطر و کمدرآمد شهر آغاز کرد. اکنون بیش از ۵۰۰ هزار درخت در این شهر کاشته شده است و کلید موفقیت این کمپین مکانیزم تأمین مالی پیشگام آن است. جوامع محلی با استفاده از یک برنامه برای ردیابی بقای درختان از نهالها مراقبت میکنند و کمکهای نقدی مشاغل و سازمانهای غیردولتی را از طریق درگاههای اینترنتی شناختهشده دریافت میکنند، به این ترتیب ۸۰ درصد از کل منابع پروژه به جوامع محلی تزریق میشود.
ایجاد شبکهای از شهرهای سبزبهلطف کنفرانسهای بینالمللی و منطقهای مانند دومین مجمع جهانی جنگلهای شهری سال ۲۰۲۳، مسئولان و تصمیمگیرندگان شهری این فرصت را دارند که بهطور منظم درباره شیوههای مؤثر جنگلداری شهری تبادل نظر کنند و در مورد بهترین شیوهها نکات ارزندهای را از یکدیگر بیاموزند. هرچند برنامه شهرهای درختی جهان بهویژه برای شهرهای کوچک و متوسط مفید واقع شده است اما آنها راههای زیادی برای افزایش دیدهشدن اقداماتشان ندارند. شهرهای درختی سه برابر میانگین جهانی درخت کاشتهاند و میتوانند نکات مهمی برای تحقیق و الهامبخشیدن به سایر شهرهای سراسر جهان ارائه دهند، ایجاد شبکه شهرهای سبز راه را برای انتقال این دادهها هموار میکند چرا که انتقال دانش یکی از مهمترین مواردی است که در سطح جهانی موردنیاز است تا شهرهای دیگر بتوانند آنچه را که دیگران قبل از آنها با موفقیت انجام دادهاند تکرار کنند.
کد خبر 747219