شوک‌بزرگ کاغذی در انتظار بازار کتاب و ناشران

ایران اکونومیست- بیش از ۲۰ هزار تن کاغذ مورد استفاده برای ناشران با وجود تامین ارز از سوی واردکنندگان در گمرک بدون ترخیص باقی مانده است؛ اقدامی که یک شک بزرگ برای بازار کتاب را در آینده نزدیک همراه دارد.

آخرین خبر بارگذاری شده در سامانه توزیع کاغذ و زینک که توسط تعاونی ناشران ایران آشنا به منظور ارائه کاغذ و زینک به ناشران کشور راه‌اندازی شده است مربوط به ۲۷ تیر ماه است و این یعنی قریب به سه ماه خاموشی این سامانه و کارگروه درباره فرجام توزیع کاغذهای دولتی.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند! کاغذهایی که با قول وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال آینده نیز به صورت حمایتی و با ارز ۴۲۰۰ تومانی با تایید واردکنندگان از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صمت برای مصرف نشر وارد کشور می‌شوند.
اما علت این سه ماه خاموشی این سامانه و توزیع نشدن کاغذ در میان ناشران چیست و یا شاید علت چراغ خاموش اجرا کردن این مهم؟
فرجام کاغذهای تقاضا شده برای چاپ کتاب در کشور از سوی ناشران و نیز آنچه واردکنندگان برای توزیع میان ناشران اقدام به ثبت و واردات آن کرده‌اند چه شده است؟ آیا یک شوک تازه قیمتی در بازار کتاب در انتظار مخاطبان این محصول است؟
آیا بازار کاغذ در انتظار یک شوک قیمتی است؟
پس از انتشار لیست مشهور واردکنندگان کالا و خدمات با ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی مشهور به ارز جهانگیری در شهریور سال گذشته و کشف فسادهای کلان صورت گرفته در این زمینه با موضوع واردات کاغذ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با رایزنی مسئولیت مدیریت واردات و توزیع کاغذ دولتی برای مصارف فرهنگی اعم از ناشر و روزنامه را بر عهده گرفت و کارگروهی به ریاست حسین انتظامی و با حضور بخش وسیعی از فعالان این عرصه تشکیل داد. این کارگروه با وجود انتشار منظم جداولی که حاکی از تصمیم‌گیری‌های آن بود در نهایت به دلیل تخصیص‌های ناصحیح و ایجاد رانت‌های غیرصنفی برای مصرف‌کنندگان در نهایت منحل و دو کارگروه تخصصی مجزا در معاونت فرهنگی و مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای این منظور شکل گرفت.
در کارگروه کاغذ نشر در معاونت فرهنگی وزارت ارشاد معاون امور فرهنگی (رئیس کارگروه)، مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی، مدیرکل دفتر چاپ و نشر، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، مدیرعامل اتحادیه شرکت‌های تعاونی ناشران آشنا، مدیر عامل موسسه خانه کتاب، مسئول حراست معاونت امور فرهنگی، رئیس اتحادیه لیتوگرافان تهران، مدیرکل دفتر حقوقی و مالکیت معنوی، مشاور اجرایی معاونت امور فرهنگی، نماینده سازمان تعزیرات حکومتی، مسئولان پیگیری کمیته‌های واردات، توزیع و نظارت، نماینده سازمان حمایت مصرف کننده و تولید کننده ایران در کنار نمایندگان معاونت فرهنگی گردآمدند و در سه زیر گروه تخصیص توزیع و نظارت بر ارائه و توزیع کاغذ دولتی به ناشران نظارت کردند. اما بر اساس آنچه پایگاه اطلاع رسانی سامانه توزیع کاغذ نشان می‌دهد، آخرین نوبت توزیع کاغذ دولتی میان ناشران تهرانی در مرداد ماه امسال بوده است و در پایان شهریور نیز جلسه‌ای به منظور تخصیص کاغذ به ناشران استان قم برگزار شده است. پس از این دو تاریخ با وجود فعال بودن سامانه وثبت تقاضای ناشران ظاهرا خبری از توزیع کاغذ نیست و یا بسیار محدود صورت پذیرفته است. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که در سه ماه پایانی سال اوج زمان فعالیت ناشران برای آماده شدن برای نمایشگاه کتاب تهران است و با جلو آمدن تاریخ  برگزاری این رویداد در سال جاری از پانزده اردیبهشت به ۲۶ فروردین‌ماه زمان مورد نیاز برای تهیه کاغذ و نیز تلاطم در بازار آن نیز به طبع جلوتر خواهد آمد و به زودی شروع خواهد شد.
حالا سوال اصلی اینجاست که با نزدیک شدن به فصل انتشار کتاب ناشران به منظور حضور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران فرجام توزیع کاغذ میان ناشران به چه شکلی است و آیا یک شوک قیمتی در انتظار مصرف کنندگان است؟
به روایت آمار
آخرین آمار منتشر شده از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حاکی از آن است که تا نیمه آذر ماه سال جاری از ۷۱ پرونده از ۱۵۱ پرونده متقاضی واردات کاغذ فرهنگی به صنف نشر اختصاص داشته است که تقریبا نیمی از آن را شامل می‌شود. بنا بر مصوبه دولت امسال برای واردات ۸۰ میلیون دلار کاغذ وارداتی با ارز دولتی به منظور مصرف فرهنگی مجوز داده شده است که این میزان به طور مساوی میان ناشران و مطبوعات تقسیم می‌شود.
بر اساس جداول منتشر شده از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیش از ۳۸ هزار تن کاغذ بخش نشر به منظور واردات و توزیع در سال جاری از سوی وارد کنندگان در قالب پرونده وارداتی به وزارت ارشاد ارائه شده است اما در نهایت تا امروز نزدیک به ۸ هزار تن کاغذ از گمرک ترخیص شده است و در این میان تقریبا ۲۵ هزار تن کاغذ نیز با وجود خرید ارز به منظور ترخیص بلاتکلیف مانده است. و مشخص نیست این حجم از کاغذ در نهایت به چه صورت قرار است به دست مصرف کننده برسد. به طور مکرر شنیده شده که مشکل این ترخیص در گمرک است اما به راستی در گمرک چه خبر است؟ 
گمرک گره از کار باز می‌کند؟
طی روزهای اخیر از سوی مسئولان گمرک خبرهای درباره حل معضل واردات کاغذهای وارداتی به کشور اعلام شد که نشان از تسریع در روند ترخیص آنها می‌دهد. بر اساس آنچه مهرداد جمال ارونقی معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران اعلام کرده است موضوعی که باعث نگاه داشت کاغذ در گمرک بوده است مسکوت ماندن مساله تشخیص کاربرد کاغذهای وارداتی بوده است و در نهایت نیز گمرک اعلام کرده است به منظور تفکیک کاربرد کاغذ (مقوا) برای مصارف چاپ، نوشتن یا سایر مقاصد گرافیکی از سایر مصارف آن ، ملاک تفکیک، گرماژ ۲۵۰ می باشد و به این ترتیب ، کاغذ (مقوا) قابل طبقه بندی ذیل شمارۀ ۴۸۱۰ (غیر از کاغذ کرافت) که وزن (گرماژ) آن حداکثر ۲۵۰ باشد به عنوان کاغذ (مقوا) برای مصارف چاپ، نوشتن یا سایر مقاصد گرافیکی تلقی می‌شود و در دستور ترخیص قرار می‌گیرد.
همچنین در نامه ابلاغ شده از سوی این مقام مسئول در گمرک ایران انواع کاغذ چاپ، تحریر و فتوکپی به وزن هر مترمربع حداقل ۴۰ گرم و حداکثر ۱۵۰ گرم ، مشمول استاندارد اجباری می باشند.
با صدور این اطلاعیه مشکل اصلی در زمینه وارد نشدن حجم وسیعی از کاغذهای وارداتی به بازار نشر رخ می‌نماید: نخست تاخیر در صدور گواهی استاندارد آنها و دوم  مساله تعیین ماهیت کاغذهای وارداتی که مشمول بودن یا نبودن آنها از ارز دولتی را نیز در نهایت رقم می‌زند.
بر این اساس به نظر می‌رسد جدای از مساله احراز استاندارد برای کاغذهای وارداتی موضوع مهم دیگری که گمرک با آنها روبرو است واردات کاغذهایی بجز آنچه در تقاضا و ثبت سفارش واردکنندگان درج شده است. به عبارت دیگر سودجویی برخی واردکنندگان منجر به تغییر محصول  پس از ثبت سفارش و حتی تغییر محتوای برگه‌های ثبت سفارش پس از تایید و در نهایت واردات کاغذی است که مطابق نمونه از پیش اعلام شده نیست و یا کاربردهای چندگانه دارد.
این اتفاق در صورت احراز به چند مساله دامن خواهد زد. نخست کاهش کاغذ قابل استفاده برای ناشران در ماه‌های پایانی سال و در نتیجه افزایش قیمت این محصول در بازار آزاد، افزایش قیمت کتاب در سال آتی و کاهش حضور آن در سبد خرید خانوار و جدای از همه اینها روی دست ماندن برخی شرکت‌های واردات کننده متخلف که مشخص نیست برای برخورد با آنها چه تدبیری اندیشیده شده است.
مسئولان شرکت تعاونی ناشران آشنا از ابتدای ورود به این عرصه تاکنون هرگز حاضر به پاسخگویی درباره عملکرد خود به رسانه‌ها نبوده‌اند و در مقابل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز لزومی در این مساله احساس نکرده است. پیگیری‌های مهر در ماه‌های گذشته در این زمینه و صحبت با متولیان این موضوع نیز کماکان با در بسته و عدم اطلاع رسانی و توضیح شفاف در این زمینه همراه بوده است. 
با این همه روز گذشته ایوب دهقانکار مشاور اجرایی معاونت فرهنگی وزارت ارشاد در توضیحی مختصر به مهر درباره این موضوع اظهار داشت: بخشی از این 20 هزار تن کاغذ ترخیص و توزیع شده است و بخش دیگری در حال ورود به کشور و بخشی نیز در حال ترخیص است. میانگین زمان لازم از خرید ارز تا ورود کلا به کشور و ترخیص و استقرار در شبکه‌های توزیع از 6 تا 9 ماه طول می‌کشد.
وی همچنین تاکید کرد: ما از بخشنامه جدید گمرک استقبال می‌کنیم و امیدواریم عملیاتی هم بشود و در مقابل وزارت صمت نیز در ترخیص کاغذهای مصوب کارگروه که در گمرک معطل مانده است با وزارت ارشاد همکاری بیشتری داشته باشد.
با این پاسخ و با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از این کاغذها در ماه‌های میانی تابستان خریداری شده است، شوک قیمتی کاغذ در بازار نشر گزینه‌ای محتمل به نظر می‌رسد که باید انتظار آن طی روزها و ماه‌های آینده را کشید.
با این همه اعلام خبر ترخیص کاغذهای دپو شده در گمرک در روزهای اخیر ، قیمت کاغذ تحریر و بالک در بازار آزاد را با روند کاهشی همراه کرده است تا جایی که به طور متوسط هر بند کاغذ بالکی ۶۰ در ۹۰ با گرماژ ۵۵ گرم با قیمت هر بند ۲۰۸ تا ۲۱۵ هزار تومان با مبدا تولید روسیه و اروپا عرضه می‌شود و هر بند کاغذ تحریر ۷۰ گرمی تولید اندونزی نیز با قیمت تقریبی ۲۱۹ هزار تومان به ازای هر بند به فروش می‌رسد.
 باید منتظر ماند و دید این کاهش قیمت یک آرامش قبل از طوفان است یا ادامه روندی طبیعی در بازار کاغذ نشر در کشور.   مهر

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: کاغذ ناشران واردات کالا وزارت فرهنگ گمرک ایران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۱۱۷۴۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نشست خبری جشنواره کتاب در حال برگزاری است

نشست خبری سی و پنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برپا شد.

به گزارش ایسنا، نشست خبری، این دوره از نمایشگاه کتاب امروز (یکشنبه، شانزدهم اردیبهشت) در مصلی امام خمینی(ره) تهران درحال برگزاری است.

یاسر احمدوند، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس این دوره از نمایشگاه کتاب تهران در سخنانی اظهار کرد: سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از چهارشنبه، ۱۹ اردیبهشت آغاز می‌شود و تا پایان روز شنبه، ۲۹ اردیبهشت در مصلی تهران ادامه خواهد داشت.

او افزود: نمایشگاه کتاب بزرگترین اجتماعی مردمی، حول محور دانش ، آگاهی و کتاب شکل می‌گیرد که با همت نهادهای مختلف برگزار می‌شود. امیدواریم این رویداد با حضور مشتاقانه ناشران خودمان در دو بخش مجازی و حضوری، به نقطه عطفی در فعالیت‌های فرهنگی، پیشرفت حوزه کتاب و کتابخوانی در کشور تبدیل شود.

احمدوند با بیان اینکه نمایشگاه جایگاه ویژه‌ای را در تقویم خانواده‌های ایرانی دارد، گفت: از خانواده‌ها برای حضور در نمایشگاه دعوت می‌کنم تا از برنامه‌های متعدد فرهنگی که در بخش‌های مختلف برگزاری می‌شود، استفاده کنند. امیدوارم میزبان شایسته برای فعالیت‌های فرهنگی ناشران ارجمند و مردمان عزیز باشیم.

رئیس نمایشگاه کتاب با بیان اینکه تلاش شده ضعف‌های مختلف نمایشگاه کاهش پیدا کند و ضعف‌ها را جبران کنیم، خاطرنشان کرد: برای افزایش سطح رضایت‌مندی مردم از نمایشگاه در زمینه اطلاع‌رسانی و آگاهی دادن، پیش از آغاز نمایشگاه نقشه کامل بخش‌های نمایشگاه تا فردا در دسترس رسانه‌ها قرار گیرد تا به اطلاع مردم برسد. این اتفاق برای نخستین بار پیش از شروع نمایشگاه کتاب، مردم و رسانه‌ها از جزئیات جانمایی ناشران پیش از نمایشگاه مطلع خواهد کرد.
 
او سپس با اشاره به برگزاری برنامه‌های متعدد فرهنگی نیز گفت: برنامه‌های ویژه برای غزه و فلسطین در زمان برپایی نمایشگاه خواهیم داشت و نماسازی برای پاسداشت و مجاهدت‌های مردم غزه تدارک دیده شده، همچنین به دلیل همزمانی دهه کرامت و جایگاه زنان و دختران، برنامه‌هایی در نظر داریم. 

احمدوند با اشاره به برگزاری همزمان نمایشگاه حضوری و مجازی کتاب گفت: امیدوارم با همکاری شرکت پست، پاسخ‌دهی مناسب به درخواست و سفارش مردم با شرایط مطلوب‌تری صورت بگیرد. حضور کتابفروشان در بخش مجازی کتاب با رفع نواقصی که سال گذشته داشت، ادامه خواهد داشت.

او با پیش‌بینی حضور گسترده مردم، درخواست کرد: مردم حضور خود را در تایم روزانه برگزاری نمایشگاه، در ساعت‌های مختلفی تقسیم کنند تا با تراکم جمعیت کمتری مواجه شویم.  

احمدوند درباره برنامه‌های بخش بین‌الملل نمایشگاه کتاب گفت: حدود ۶۰ ناشر خارجی در نمایشگاه حاضر خواهند بود که قریب ۵۰ هزار عنوان عرضه خواهد شد، پیش‌بینی می‌کنیم از لحاظ حجم بار دریافتی امسال افزایش داشته باشیم و حدود ۷۰ تن مرسوله خارجی داشته باشیم. امسال روزهای ۲۴ و ۲۵ و ۲۶ اردیبهشت در بخش خارجی، رویدادی درباره نشر ایران خواهیم داشت و این رویداد براساس نیاز معرفی بیشتر، نشر ایران به ناشران خارجی به ویژه ناشران و کارگزاران منطقه‌ای پیش‌بینی شده است. امیدواریم این اتفاق، شروع ارتباط ناشران با جامعه جهانی نشر باشد.

علی رمضانی قائم مقام و سخنگوی نمایشگاه کتاب هم با اشاره به ارزیابی صورت گرفته از دوره گذشته نمایشگاه کتاب، گفت: امیدوارم این اتفاق به فرایند کار جدیدی تبدل شود. آنچه در دوره گذشته و این دوره تجربه می‌شود، نمایشگاهی به وسعت مرزهای کشورهای ایران عزیز است و تلاش می‌شود اتفاقاتی که در محل گردهمایی [مصلی] رخ می‌دهد، در سراسر کشور فراهم شود که بخشی از اتفاق، بخش مجازی است و بخش دیگر مرهون رسانه‌ها است.

او با تشکر از ۷۰ دستگاه و نهاد دخیل در برگزاری نمایشگاه، اظهار کرد: همه ناشران در بخش مسقف جانمایی شده‌اند و دیگر سازه موقتی نداریم. همچنین عمده کارگاه‌های ساخت و ساز که محل عبور مرور بود، جمع‌آوری و محیط بهسازی شده است. 

سخنگوی نمایشگاه کتاب با اشاره به افزایش ۵ هزارتایی پارکینگ‌ها، گفت: با این حال از عموم مردم درخواست می‌کنیم، برای بازدید از نمایشگاه از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنند؛ شهرداری وعده کرده سرفاصله قطارها را کوتاهتر کند. سه درب جدید به مصلی اضافه شده است؛ دو در برای ورود نفرات و یک در برای ورود خودرویی در نظر گرفتیم. در واقع از سه جهت خیابان قنبرزاده، خیابان شهید بهشتی و اتوبان مدرس، ورودی نفررو و خودروی داریم.

رمضانی با توضیحی درباره شعار نمایشگاه به موضوع گردشگری ادبی اشاره کرد که در این دوره مورد توجه بوده است.  

او درباره میزان یارانه اختصاص یافته به دانشجویان و طلاب و استادان دانشگاه نیز گفت: دانشجویان ۷۰۰ هزارتومان یارانه دریافت می‌کنند که ۴۰ درصد را وزارت ارشاد و حامیان مالی پرداخت می‌کنندو و ۶۰ درصد دیگر را دانشجویان. میزان یارانه استادان نیز ۸۰۰ تومان است که ۵۰ درصد توسط وزارت ارشاد و حامیان و مابقی توسط خودشان پرداخت می‌شود. یارانه در بخش مجازی قابل استفاده است تا مردم بدون دغدغه و  احساس محرومیت، این دغدغه را نداشته باشند که نمی‌توانند مسافتی را طی کنند.

او سپس درباره حضور و ثبت‌نام خبرنگاران، شهروند خبرنگار و حضور خبرنگار خارجی توضیحاتی داد. 

در ادامه سخنگوی نمایشگاه کتاب یادآور شد: ۱۰۰ پاسخگو در مرکز پاسخگویی نمایشگاه  یا شماره  ۹۱۰۰۹۸۹۸، درباره نمایشگاه فیزیکی در مصلای و نمایشگاه مجازی اطلاع‌رسانی می‌کنند.
 او سپس درباره فعالیت‌های فرهنگی نمایشگاه کتاب، مشاوره‌های کتاب که در شبستان و بخش کودک مستقرند، همچنین بزرگداشت فردوسی در تقویم زمانی خود، غرقه جوایز ادبی توضیحاتی داد.

به گفته علی رمضانی حضور ۲۶۱۹ ناشر در نمایشگاه کتاب قطعی شده است و ۲۵۰ ناشر نیز در مراحل قطعی شدن هستند که اگر حضورشان امکان پذیر نبود به بخش مجازی اضافه خواهند شد.

این خبر در حال بروز رسانی است.