لیبرالیسم غربی برای افغانستان از تحجر داعشی خطرناک‌تر است
تاریخ انتشار: ۴ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۲۳۸۵۲۸
گروه هنر ــ کارگردان مستند «زندگی میان پرچم‌های جنگی» با بیان اینکه در افغانستان دو تفکر لیبرالیسم غربی و تحجر داعشی وجود دارد، اظهار کرد: در آنجا یا روشنفکران تحت تأثیر غرب وجود دارد و یا افرادی که به سمت جریانات بنیادگرایانه سوق پیدا می‌کنند. این دو تفکر باعث شده همیشه اصطکاک به شدیدترین شکل ممکن باشد، نکته مهم اینجاست که خطر لیبرالیسم غربی بسیار مخرب‌تر از آسیب تحجر است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
محسن اسلام‌زاده، مستند‌ساز نام آشنای سینمای ایران، است. وی در جریان ساخت یک مستند در سال ۱۳۹۴ در عملیات پاکسازی داعش در تکریت، مجروح شد و ۱۵ ترکش به بدنش برخورد کرد. مستند «زندگی میان پرچم‌های جنگی» بار دیگر به موضوعی پرداخته که در شرایط فعلی بسیار حائز اهمیت است. او در کارهایش فارغ از دسته‌بندی‌های سیاسی تصویرگر مسائلی است که مردم در زندگی روز‌مره با آن درگیر هستند.
نام دیگر این مستند «تنها میان طالبان ۲» است که به حضور داعش در کشور افغانستان می‌پردازد. به عقیده صاحب‌نظران ساخت این مستند در ژانر مستند بحران یک اتفاق منحصر به فرد است. این مستند برای اولین‌بار در نهمین دوره جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت روی پرده رفت و در بخش مستند نیمه‌بلند، تندیس شهید آوینی را از آن خود کرد. همچنین این مستند برنده بهترین فیلم بخش مستند دوازدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ماربیا و در لیست فروش شرکت پخش فیلم اسپرسو در انگلستان قرار گرفت.
در سال ۲۰۱۷ برابر اعلام نظر هیئت داوران، متشکل از مارگریت روریسون، شیلا ویلسون و دنی لونتال جایزه بهترین فیلم بلند مستند را در جشنواره بین‌المللی فیلم آتن دریافت کرد. این مستند همچنین در بخش مسابقه جشنواره‌های آسیاپاسیفیک ۲۰۱۶، حقوق بشر میلان ایتالیا ۲۰۱۷، اسماعیلیه مصر ۲۰۱۷، تین لاین ایالت تگزاس آمریکا ۲۰۱۷ حضور داشته است. در همین راستا خبرنگار ایکنا، گفت‌و‌گویی با وی انجام داده که در ادامه مشروح آن از نظر می‌گذرد؛
ایکنا؛ در چند سال اخیر دغدغه جدی شما در آثارتان موضوعاتی مربوط به کشور افغانستان است، چرا این اقلیم تا به این حد برایتان مهم است؟
تنها من نیستم که به این اقلیم دقت‌نظر دارم، چون در جشنواره سینما حقیقت نیز چند فیلمساز دیگر نیز به این موضوع توجه کرده بودند، حتی باید بگویم افغانستان نه تنها در ایران، بلکه در همه دنیا اهمیت ویژه دارد، چون اتفاقات خاصی که در آن رخ می‌دهد، به‌نوعی تمام دنیا را تحت تأثیر خود دارد، البته معتقدم به لحاظ رسانه‌ای توجه ما به این جغرافیا چندان زیاد نیست. این در حالی است که بیش از هزار کیلومتر با این کشور مرز مشترک داریم.
درباره اهمیت این کشور همین اندازه بگویم که جشنواره «آتن» آمریکا نیز جایزه نخست خود را به فیلم «تنها میان طالبان» داد. این در حالی بود که در داخل، مراکز رسانه‌ای نسبت به این حوزه هیچ گونه حساسیتی از خود نشان ندادند. از دیگر آیتم‌هایی که می‌تواند اهمیت افغانستان را آشکار کند تعداد مهاجرانی است که از این کشور در ایران حضور دارند، همچنین حضور آمریکایی‌ها در این سرزمین یکی دیگر از نکات پراهمیت است. جدا از موضوعاتی که بیان کردم، زمزمه‌های حضور داعش در این کشور یکی دیگر از اتفاقاتی است که من را به عنوان سینماگر مجاب کرد تا به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشم.
ایکنا؛ اینکه افغانستان به لحاظ ژئوپولوتیک دارای اهمیت ویژه است، امری عیان است، اما موضوع اینجاست که به عنوان یک فیلمساز اگر صرفاً یک فیلم در این‌باره می‌ساختید، مشکلی نبود، اما وقتی این تعداد بیشتر می‌شود شاید دغدغه دیگری درباره این قبیل موضوعات وجود دارد؟
من نسبت به موضوعاتی که در کشورم رخ می‌دهد هم حساسیت لازم را دارم؛ برای مثال هم‌اکنون فعالیت‌های ویژه‌ای در سیستان و بلوچستان دارم، حتی چندی پیش، پیشنهاد یک سریال داستانی با این محوریت به من داده شد، ولیکن چون دوست ندارم هیچ گاه از مستند‌سازی فاصله بگیرم، ترجیح دادم فرد دیگری را برای ساخت این کار پیشنهاد کنم. نکته بعد، از محل استقرار داعش تا مشهد تنها ۵۰۰ کیلومتر فاصله است، پس وقتی فاصله با دشمنی خطرناکی نظیر داعش تا به این اندازه کم است، اهمیت پرداختن به این جغرافیا شکلی جدی‌تر به خود می‌گیرد.
اما مطلب دیگر که عموماً به آن توجه نمی‌کنیم. جدا از آمریکا و کشورهای اروپایی؛ ترکیه، قطر یا عربستان سعی کرده‌اند در منطقه خودنمایی کنند تا سیاست‌هایشان مورد توجه قرار گیرد، پس کم‌توجهی به چنین موضوعاتی به نظرم عواقب زیادی در پی خواهد داشت. همچنین مشکلاتی که در افغانستان وجود دارد را نمی‌توان با مشکلات داخلی مقایسه کرد، چون تصوری که از مشکل و فقر داریم با آن چیزی که در افغانستان دیده می‌شود، قابل مقایسه نیست. فقر و محرومیت در آنجا مقیاسی دارد که نمی‌توانیم حتی آن را تصور کنیم. محرومیتی که از آن حرف می‌زنم نیز تنها محدود به روستا نمی‌شود، بلکه در کابل نیز می‌توان به وضوح مشکلات عدیده‌ای را مشاهده کرد.
ایکنا؛ در مستند «زندگی میان پرچم‌های جنگی» رویکردی جدید را شاهد هستیم. آنهم همسوی با نیرو‌های طالبان است، در صورتی‌که تا چند سال پیش تمام مشکلاتی که در زمان حال از طرف داعش متصور هستیم از طرف طالبان احساس می‌کردیم. این تغییر موقعیت را چگونه توصیف می‌کنید؟
در آثارم به دنبال تطهیر یا گناهکار شناختن فرد یا گروهی نیستم. برای همین اینکه بگویم طالبانی‌ها تکفیری هستند، اشتباه است، همان گونه که کتمان آنها یا اینکه آنها با آمریکایی‌ها در حال مذاکره هستند هم اشتباه است. طالبان در افغانستان در پی دستیابی به قدرت است، برای همین در حال مذاکره با همسایه‌هایش است تا به آنان اطمینان خاطر دهد آنها تنها حکومت در افغانستان را می‌خواهند.
جنگ بر سر مذهب نیست
لازم به یادآوری است که در افغانستان جنگ بر سر مذهب یا قومیت نیست، اما دست‌هایی از بیرون در کارند تا جنگ را به این سمت ببرند. این امر برای کشورمان بسیار خطرناک است، چون در عراق و سوریه حکومت‌های آنها همکاری ما را برای مقابله با داعش پذیرفته بودند، اما در افغانستان وضعیت چنین نیست. اهمیت موضوع مطرح شده تا به آنجاست که وزیر امور خارجه اخیراً درباره این موضوع (حضور داعش در شمال افغانستان) در دیداری که با «ملا برادر» از اعضای طالبان داشتند، حرف زده‌اند.
ایکنا؛ به عنوان یک مستند‌ساز که هم با طالبانان برخورد داشته و هم با داعشیان گفتوگو کرده، ارزیابی‌تان از نگرش این دو گروه گروه، فارغ از دسته‌بندی‌های سیاسی چیست؟
همیشه در کارهایم تلاش کرده‌ام، فارغ از هرگونه ملاحظه‌ای، واقعیت را نشان دهم. در این فیلم ترس مردم را نشان دادم، آنها به وضوح می‌گویند که از داعش واهمه دارند، در حالی که این ترس را از طالبان ندارند. این مسئله خود بهترین پاسخ به سؤال مطرح شده است. جدا از این موضوع، داعشیان هسته‌هایی بین‌المللی هستند که تعلق خاطر به هیچ سرزمینی ندارند، در حالی‌که طالبان تنها در پی دستیابی به حکومت در افغانستان است.
درباره شخصیت‌شناسی داعشیان هم ارزیابیم این است برخی از افرادی که در اروپا با تبعیض‌هایی متعدد مواجه شده‌اند این فضا آزارشان داده و در پی این هستند به علیه این تبعیض‌ها بپاخیزند، برای همین جذب نیروهایی، چون داعش می‌شوند که با شعار مبارزه با کفر جذب نیرو می‌کند. با این توضیح، فریب‌خورده، تعریفی درستی از شخصیت آن‌هاست، هرچند ممکن است در باور شخصی خودشان، آدم‌های با ایمانی نیز باشند.
ظلم‌هایی که از طرف آمریکایی‌ها به مردم صورت می‌گیرد، طبیعی است که آنها به سمت طالبان کشیده شوند. برای مثال به حمله هوایی آمریکایی به عروسی یا اینکه بی‌احترامی به اجساد اشاره می‌کنم که به شدت غیرت مردم افغانستان را جریجه‌دار کرده استدر مقابل، حرف طالبان این است که حکومت مرکزی در دست آنها بوده و آمریکایی‌ها به همراه کشورهای دیگر به کشور آنها حمله کرده و افغانستان را اشغال کرده‌اند. این اقدام به نظر آنها هیچ توجیهی ندارد، برای همین خود را صاحب حق می‌دانند تا بر علیه آنها بجنگند.
شاید این سؤال پیش آید چرا درصد جذب طالبان در افغانستان تا به این اندازه بالاست؟ جواب این است با ظلم‌هایی که از طرف آمریکایی‌ها به مردم صورت می‌گیرد، طبیعی است که آنها به سمت طالبان کشیده شوند. برای مثال به حمله هوایی آمریکایی به عروسی یا اینکه بی‌احترامی به اجساد اشاره می‌کنم که به شدت غیرت مردم افغانستان را جریجه‌دار کرده است.
درباره جریانات روشنفکری در افغانستان هم باید بگویم در این کشور دو نوع تفکر وجود دارد که از هیچ‌یک از این دو نمی‌توان به عنوان روشنفکر نام برد. ابتدا روشنفکرانی که تحت تأثیر غرب هستند یا افرادی که به سمت جریانات بنیادگرایانه سوق پیدا می‌کنند. این دو تفکر باعث شده همیشه اصطکاک در افغانستان به شدیدترین شکل ممکن باشد، چون جریان روشنفکر اسلامی وجود ندارد تا بتواند هم اندیشه‌های اسلامی را مد نظر داشته باشد هم اینکه با تحجر مشکل داشته باشد.
تأکید مقام معظم رهبری بر وحدت جهان اسلام
کشور‌هایی نظیر ایران، ترکیه، مصر، مالزی جز کشورهای پیشگام در جهان اسلام محسوب می‌شوند، اتفاقاتی که در آنجا رخ می‌دهد روی دیگر کشورهای مسلمان تأثیر می‌گذارد، ولیکن متأسفانه تا زمانی که وحدت نباشد نمی‌توان انتظار داشت این تأثیرگذاری عینی باشد. منظور اینکه همان گونه که مقام معظم رهبری روی وحدت جهان اسلام تأکید دارند باید روی این امر هم توجه شود.
توضیحاتم ممکن است این شبهه را پیش آورد که تمام مشکلات فعلی افغانستان نشئت گرفته از بنیادگرایی اسلامی در این کشور است، در صورتی‌که تمام مسائل که امروز وجود دارد از فضایی است که آن را نشئت گرفته از لیبرالیسمی می‌دانم که از طریق آمریکا به بهانه دموکراسی در افغانستان به وجود آمده است. نمود بارز این ادعا را در انتخاباتی است که اخیراً در این کشور برگزار شد، به وضوح می‌بینیم که تنها ۲۰ درصد مردم در آن شرکت داشتند!
ایکنا؛ در فیلم این گونه به نظر می‌رسد که فرماندهان داعش بسیار کم سن هستند، آیا به واقع چنین بود؟ مطلب دیگر که به آن پاسخ دهید به اعترافات داعشی‌ها مربوط می‌شود. این تصاویر آیا حقیقی است و هیچ دخل و تصرفی در آن صورت نگرفته است؟
اگر منظورتان «ملا مخدوم» یکی از رهبران طالبان است، باید بگویم که او جوان است، اما حداقل سی سال دارد، اما محافظانی که در کنارش هستند از خود او بسیار جوان‌تر هستند. درباره پرسش بعدی هم باید بگویم کمی تیزهوشی به خرج دادیم، یعنی به آنها نگفتیم از کجا هستیم، برای همین آنها تصوری از ما نداشتند و حاضر شدند، مصاحبه کنند، البته حرف‌هایی هم که زدند چندان راهگشا نبود، چون کاملاً جواب‌ها را با یکدیگر هماهنگ کرده بودند و سعی می‌کردند نکات کلی و کم اهمیت را توضیح دهند.
برای گرفتن مصاحبه با داعشی‌ها هم سختی فراوانی کشیدیم، چون آنها می‌گفتند که تنها حاضرند با زبانی مادر خود حرف زنند، برای همین بسیار سختی کشیدیم تا آدم‌هایی را بیابیم تا بتوانیم با آنها حرف بزنیم. ایکنا؛ در انتهای این گفتوگو درباره برخوردی که با فیلم‌تان در جشنواره سینما حقیقت صورت گرفت توضیح دهید؟
وقتی درباره اهمیت موضوع مستند حرف می‌زنم توقع دارم دیگران هم به اهمیت این موضوع واقف باشند، اما در عمل می‌بینیم که کار با رعایت تمام اصول حرفه‌ای، حتی در بخش مسابقه ملی جشنواره فیلم سینما حقیقت هم پذیرفته نشد، هرچند با قواعد بازی آشنا هستم، برای همین اینکه فیلم چرا جایزه‌ای نگرفته مسئله‌ام نیست، بلکه حرفم این است که فیلم می‌توانست حداقل در بخش مسابقه حضور داشته باشد.
گفتوگو از داوود کنشلو انتهای پیام
منبع: ایکنا
کلیدواژه: محسن اسلام زاده
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۲۳۸۵۲۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وقوع انفجار در کابل
باشندگان کابل از وقوع انفجار در این شهر خبر می‌دهند.
منابع می‌گویند که این انفجار حوالی ساعت ۷:۵۰ امشب در نزدیکی شهرک آریا از مربوطات حوزه دهم امنیتی شهر کابل رخ داده است.
از تلفات و خسارات احتمالی این رویداد جزئیاتی در دست نیست و طالبان نیز تا کنون در این مورد چیزی نگفته‌اند.
گفتنی است که وزارت امور داخله طالبان نیز در نزدیکی این ساحه موقعیت دارد.
باشگاه خبرنگاران جوان افغانستان افغانستان
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت