نرخ دلار 13 هزاری، در تنگنای دستور یا مکانیسم بازار

یادداشت اختصاصی برای «پول نیوز»/ ایرج ندیمی

 

پول نیوز- ایران ندیمی، نماینده چند دوره مجلس شورای اسلامی که در سال های اخیر مشاور محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه بوده، در یادداشتی اختصاصی برای «پول نیوز» نوشت:

 

در مورد نرخ ارز باید به چند انگاره توجه شود که یک موضوع این است که ارز، عموماً برای خرید و فروش خارجی است یعنی ما در داخل کشور هیچگاه مبادله ارزی نداریم که برای آن تعریف داشته باشیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در رابطه با کنترل نرخ ارز، چند روش وجود دارد. روش اول این است که ما از راه کنترل تقاضا، بازار ارز را مدیریت کنیم اما واقعاً تا چه زمانی می توانیم این کنترل را ادامه بدهیم؟ ما اگر جلوی واردات را بگیریم و هم جلوی نیاز به ارز را بگیریم، باید مشخص کنیم تا چه زمانی می خواهیم این روش را ادامه بدهیم.
دوم این است که از راه دستوری، تکلیفی و امنیتی اقدام کنیم ولی ما باید ببینیم تا چه حد می توانیم پوشش لازم را برای کنترل ارز ایجاد کنیم. سوم این است که جلوی نقل و انتقال، جلوی آن را بگیریم. چهارم این که از راه مبارزه با قاچاق یا واردات ارز باعث شویم میزان عرضه و تثاضا مدیریت شود.

 

 

آنچه که در خصوص ارز کاملاً محسوس است این است که اگر سه کشور اروپایی یعنی آلمان، فرانسه و بریتانیا، در حوزه توافق هسته ای روی اجرای «مکانیسم ماشه» اصرار کنند و ناجوانمردانه بخواهند تحریم های قبل از برجام را احیا کنند، طبیعی است که واردات ارز را تحت تاثیر قرار می دهد یعنی ما هم از طرف تقاضا تحت تاثیر قرار می گیریم و هم از نظر مدیریت منابع و مسائل مربوط به واردات و صادرات.
الان ارز در محاق است و وضعیت روشنی ندارد. در حقیقت نیازمندان یا متقاضیان ارز نمی دانند که چرا باید ارز بخرند و اگر ارز بخرند چطور آن را استفاده کنند. چون ارز در خارج از کشور ما، همان ارزش داخل ایران را ندارد که بخواهند آن را انتقال بدهند.

 

بنابراین ارز را به خارج از کشور انتقال نمی دهند که فرصت ایجاد کند. اما اگر بخواهند کالا وارد کنند محدودیت های واردات پس از تحریم بانک مرکزی یا احتمالا در روزهای آینده، این واردات می تواند تحت تاثیر قرار بگیرد.
بر اساس چنین انگاره هایی، درباره آنچه که بر ارز گذشت می توان گفت ما در عین حال که مثل سال های قبل، سالیانه 100 میلیارد دلار ورودی ارز به ایران نداشتیم و در آینده و در بهترین و خوشبینانه ترین پیش بینی برای سال 1399، بین 16 تا 18 میلیارد دلار درآمد نفت و در نتیجه ارز است، ما توانسته ایم تقاضاها را مدیریت کرده و واردات ارز را آزاد کنیم یا محدود کننده های دیگری وجود داشته که نیاز به ارز را تحت تاثیر قرار بدهد.
درباره هر موضوعی باید در جای خودش سوال شود که کدامیک ادامه دارد و تداوم هر یک چه مسائلی را می تواند ایجاد کند.

 

درباره این که رقم 13 هزار تومان فعلی نرخ دلار، رقمی واقعی است یا نه، می توان بر دو مبنا اتکا کرده و نظر داد. یک مبنا، مبنای تعیین نرخ ارز از مرجع فرادست یعنی بانک مرکزی است و یک مبنا هم مکانیسم عرضه و تقاضا و بازار است.
دفاع از یک مبنا معنی ندارد بلکه واقع نمایی و واقع بینی مفهوم دارد. به تعبیر دیگر سوال این است که انتخاب ما، انتخاب ناچاری است یا میلی و آیا دستوری است یا بازاری؟ بنابراین قضاوت به تمایلات برنمی گردد و به واقعیات ارتباط دارد.
اگر نرخ دلار بالاتر از 13 هزار تومان می تواند آثاری در اقتصاد از جهت ارزش پول یا میزان عملکرد داشته باشد، ولی به نظر می رسد نرخ دلار بالاتر از 13 هزار تومان، از طرف دیگر مشکلاتی را هم ایجاد می کند.

منبع: پول نیوز

کلیدواژه: ارز نرخ ارز دلار دولت مکانیسم ماشه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.poolnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پول نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۵۸۲۶۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

در سال گذشته ۳ میلیارد دلار واردات بنزین داشتیم / تا دو سال آینده در همه حوزه‌های بحران خواهیم داشت

ناصر عاشوری اظهار داشت: ریشه ناترازی بنزین در بخش تولید نیست بلکه ریشه ناترازی بنزین در مصرف بی‌رویه است، ناوگان حمل‌و نقل کشور هر سال روبه نزول است و خودرو‌های فرسوده هنوز در خیابان‌های کشور تردد می‌کنند و خودروساز‌ها نیز بر اصول بهینه طراحی نمی‌شود و مصارف بالا، کار را به‌جایی رسیده که به جای صادرات، در سال گذشته حدود ۳ میلیارد دلار واردات بنزین داشتیم.

به گزارش ایسنا، وی در نشستی خبری با بیان اینکه متوسط ظرفیت تولید روزانه بنزین در کشور ۱۱۵ میلیون لیتر است، اظهار کرد: این میزان از ابتدای دولت تغییر محسوسی نداشته و تا پایان دولت هم تغییر محسوسی نخواهد داشت، چراکه از شرکت‌ها و پالایشگاه‌های فعلی نمی‌توان انتظار رشد ظرفیت تولید داشت، هرچند پروژه‌هایی در راستای افزایش کیفی محصولات در پالایشگاه‌ها در حال اجرا است.

عاشوری افزود: ریشه ناترازی بنزین در بخش تولید نیست بلکه ریشه ناترازی بنزین در مصرف بی‌رویه است، ناوگان حمل‌و نقل کشور هر سال روبه نزول است و خودرو‌های فرسوده هنوز در خیابان‌های کشور تردد می‌کنند و خودروساز‌ها نیز بر اصول بهینه طراحی نمی‌شود و مصارف بالا، کار را به‌جایی رسیده که به جای صادرات، در سال گذشته حدود ۳ میلیارد دلار واردات بنزین داشتیم.

وی با بیان اینکه دولت به‌دنبال احداث پتروپالایشگاه‌ها و پالایشگاه‌های بزرگ است، اما این روند زمان‌بر است، گفت: بهتر است روی پالایشگاه‌های کوچک برنامه ریزی شود که هم با سرمایه کمتر و هم در زمان کمتر قابل بهره‌برداری است و اشتغال‌زایی و ارزآوری برای کشور به‌دنبال دارد.

به گفته دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش اگر دولت پالایشگاه‌های کوچک را حمایت کند، می‌توان پالایشگاه‌های ۲۰ تا ۴۰ هزار بشکه‌ای احداث کرد که هر ۱۰ تای آن به اندازه یک پالایشگاه بزرگ آورده به دنبال دارد و به‌دلیل پراکندگی، هم سرمایه‌پذیری کمتری دارد و هم از نظر پدافند غیرعامل بسیار موثر خواهد بود.

عاشوری با بیان اینکه دولت و مجلس باید به دنبال بهینه سازی سوخت و کنترل مصرف باشند، اظهار کرد: با اطمینان می‌توان گفت ما تا دو سال آینده در همه حوزه‌های انرژی اعم از آب، برق، گاز و بنزین بحران خواهیم داشت.

وی با اشاره به برنامه‌های درنظر گرفته شده در طول نمایشگاه نفت، گفت: در این مدت با شرکت‌های داخلی و خارجی از جمله سازندگان و شرکت‌های دانش بنیان مذاکره خواهیم داشت و تعدادی از تفاهمنامه‌هایی را که سال‌های گذشته به امضا رسانده بودیم به قرارداد تبدیل خواهیم کرد که بخشی از این قرارداد‌ها و تفاهم‌نامه‌ها مربوط به استفاده از توان شرکت‌های دانش بنیان است.

دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش با بیان اینکه با محوریت شعار سال که جهش تولید با مشارکت مردم است در نمایشگاه نفت امسال حضور خواهیم یافت، گفت: در ۳ پنل تخصصی حضور داریم که محور آنها، برنامه‌ریزی برای تولید با کیفیت و جهش تولید، تأثیر کاهش منابع مالی در استمرار تولید و تهدید ناشی از کاهش نیرو‌های متخصص در صنعت پالایش است.

عاشوری در خصوص مهاجرت نیرو‌های متخصص از پالایشگاه بتوان و مشکلات حاصل از این مساله، گفت: تا پیش از این، مهندسین ما درخواست رفتن به خارج از کشور داشتند، الان افراد فنی و آچار به دست پالایشگاه‌ها نیز درخواست کار در کشور‌های خارجی را دارند به‌طوری که از کشور‌های همسایه دعوت‌نامه برای کارگران ماهر پالایشگاه‌ها با حقوق ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون تومان در ماه ارسال می‌شود.

وی تصریح کرد: در تمامی ابعاد انرژی شامل برق، گاز، بنزین و گازوئیل دچار ناترازی هستیم و اگر امروز به اصلاح روند مصرف انرژی در کشور ورود جدی نکنیم، دو سال دیگر به‌طور حتم بحران تأمین انرژی خواهیم داشت.

دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش با اشاره به میزان بدهی دولت به پالایشگاه‌ها گفت: میزان بدهی دولت به این بخش حدود ۲۰۰ همت است، یکی از راهکار این است که دوات اجازه تهاتر بدهی مالیاتی ۵۰ همتی پالایشگاه‌ها را با بخشی از مطالبات آن‌ها بدهد و راهکار دیگر که پیشنهاد شده این است که در ۶ فرآورده اصلی تولیدی پالایشگاه‌ها، در بخش مازاد به ما اجازه فروش بدهند.