بیکاری، سومین مسئله اساسی و جدی کشور شناخته شد
تاریخ انتشار: ۸ بهمن ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۶۹۸۰۱۶
رئیس دانشگاه فنیوحرفهای گفت: در گزارش مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری ۱۰۰ مسئله اصلی و سناریوهای پیش روی ایران بررسی شد که بیکاری سومین مسئله اساسی و جدی کشور شناخته شد.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، ابراهیم صالحی عمران در کنفرانس ملی توسعه سرمایه انسانی که امروز ۸ بهمن ماه ۹۸ به عنوان بزرگترین رویداد علمی و تخصصی آموزش منابع انسانی در سالن ابوریحان دانشگاه شهید بهشتی تهران برگزار شد، در خصوص مهارت آموزی، توسعه سرمایه انسانی و اشتغال، گفت: مبحث نیروی انسانی مسئله بسیار با اهمیت و مهمی است، اساساً ایجاد آموزش عالی در کشور در راستای تربیت نیروی انسانی برای کادر اداری و دولتی (State Cader) شکل گرفت و توسعه پیدا کرد.بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
صالحی عمران افزود: اگر به صورت تاریخی و ریشهای مسئله پیدایش و گسترش آموزش عالی در کشور را بررسی کنیم، در مییابیم دولتها برای تأمین نیاز منابع انسانی در ادارات دولتی به سمت ایجاد دانشگاهها گام برداشتند؛ چراکه تجربه غرب هم این را نشان میداد و بر همین الگو دانشگاه تهران به عنوان اولین مرکز آموزش عالی در کشور تأسیس شد.
وی با بیان اینکه با گذشت سالیان متمادی از شکلگیری آموزش عالی، کماکان تقاضا، توسعه و گسترش این امر در راستای استخدام نیروی انسانی برای جذب در ادارات دولتی و بدنه دولت شکل میگیرد و به یک فرهنگ غالب در کشور تبدیل شده است، تصریح کرد: پس از جنگ تحمیلی مجدداً شاهد گسترش فراینده آموزش عالی در کشور بودیم؛ چرا که برای بازسازی کشور نیاز به نیروی متخصص احساس میشد و بر مبنای همین تفکر باز هم نگاهها به سوی سیستمهای آموزشی بالاخص دانشگاهها معطوف شد و نظریه سرمایه انسانی (HCT) زیربنای توسعه تلقی شد و طبیعتا مراکز آموزش عالی باز هم توسعه پیدا کردند.
رییس دانشگاه فنیوحرفهای با اشاره به اینکه طی این سالها دولتها سیاست گسترش و توسعه دسترسی آموزش عالی را در پیش گرفتند و بحث آموزش عالی تودهای بر مبنای آنکه بایستی آموزش عالی در اختیار همگان قرار بگیرد، شکل گرفت، اظهارکرد: اعتقاد دارم آموزش عالی در این برهه به تقاضای اجتماعی واگذار شد و مراکز آموزش عالی به صورت قارچ گونه در شهرهای مختلف ایجاد شد که میتوان آن را سیاست گسترش انفعالی نامگذاری کرد.
وی با طرح این سوال که چرا آموزش عالی در سالهای اخیر مورد انتقاد قرار گرفت، با اشاره بر گزارش مجمع جهانی اقتصاد در باره شاخص سرمایه انسانی و گزارش مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری که در سال ۱۳۹۶ تهیه شد، اظهار کرد: در گزارش مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری ۱۰۰ مسئله اصلی و سناریوهای پیش روی ایران بررسی شد که بیکاری سومین مسئله اساسی و جدی کشور شناخته شد.
صالحی عمران گفت: مجمع جهانی اقتصاد از سال ۲۰۱۳ گزارش شاخص سرمایه انسانی (HCI) را منتشر میکند و این رتبهبندی برای ۱۳۰ کشور در مقیاس صفر (بدترین) تا صد (بهترین) و در چهار زیر شاخص «ظرفیت»، «بهکارگیری»، «توسعه» و «دانش فنی» ارائه شده است. بر اساس این شاخص، جهان در سال ۲۰۱۷ تنها ۶۲ درصد از سرمایه انسانی خود را توسعه داده است و ایران در فهرست «شاخص سرمایه انسانی ۲۰۱۷» با تصاحب امتیاز ۹۷/ ۵۴ در رتبه ۱۰۴ از میان ۱۳۰ کشور ایستاد.
وی با اشاره به اینکه اقتصاد ایران در رتبهبندی زیرشاخص «بهکارگیری» از میان ۱۳۰ کشور در جایگاه ۱۲۸ قرار گرفته است و در این راستا بدترین عملکرد ایران در متغیر «نرخ مشارکت نیروی کار» بین سنین ۲۵ تا ۵۴ به ثبت رسیده است که جزو متغیرهای زیرشاخص «بهکارگیری» است، افزود: بیشک میتوان گفت که پاشنه آشیل ایران در شاخص سرمایه انسانی، معیار مشارکت افراد ۲۴ تا ۵۴ ساله (افراد در سن اشتغال و اغلب با تحصیلات دانشگاهی) در اقتصاد است.
صالحی عمران با تأکید بر آمارهایی که ارائه شد، بیان کرد: ما دانشگاهها را توسعه دادیم، ولی متاسفانه نتوانستهایم آن را به بدنه اقتصاد گره زده و با بازار کار همراه کنیم.
وی با عنوان اینکه نقدهای زیادی به سبک توسعه منابع انسانی و گسترش آموزش عالی در کشور وارد است، اظهار کرد: در همین زمینه میتوان به آمار حدود ۵۰ درصدی کارآموزان مراکز آموزشهای فنیوحرفهای در سازمان آموزش فنیوحرفهای دانشآموختگان دانشگاهی هستند، اشاره کرد.
رییس دانشگاه فنیوحرفهای خاطرنشان کرد: طبق آمارهای بانک جهانی که در سال ۱۹۹۵ آماده شد، بطور نسبی سرمایه انسانی یک جامعه زمانی گرایش به بیفایده شدن دارد که مهارتهای آموخته شده با فرصتهای بازار کار هماهنگ نباشد و آموزش عالی به بهای از دست رفتن آموزش ابتدایی و متوسطه حمایت شود و مورد توجه قرار گیرد.
وی در پاسخ به این سوالات که چرا بین آموزش و اشتغال در ایران ارتباط چندانی وجود ندارد و چه باید کرد؟ راهکارهای برون رفت از این انتقادات چه هستند؟ چه راهکارهایی برای رسیدن به کارآفرینی و اشتغال وجود دارد؟ گفت: راهکارهای برونرفت از شرایط فعلی، یک بخش در خارج از نظام آموزشی از جمله نظام فرهنگی واجتماعی، تولید ناخالص ملی و رشد اقتصادی است و بخش دیگر شناخت نظام تولید، بازار کار و اشتغال و اصلاحات آموزشی ایجاد پیوند میان بازار کار و آموزش است.
صالحی عمران تأکید کرد: برنامههای آموزشی و درسی در آموزش عالی مبتنی بر اطلاعات بازار کار و ایجاد صلاحیتها نیست و تعداد مشاغلی که در دانشگاهها آموزش داده میشود، خیلی کم است.
وی گفت: بازار کار نسبتاً قابل پیشبینی، تولید انبوه و مشتریمداری، اهمیت بومیگرایی، بازارهای محافظت شده ملی، انتخاب مصرف کننده، کثرت گرایی و رقابت جهانی از ویژگیهای نظام تولید است.
دکتر صالحی عمران به توسعه منابع انسانی در نظام فوردیستی اشاره و اظهار کرد: افراد در پارادایم کاری فوردیسمی شغل معین و ثابتی داشتند و به دلیل ثبات بازار کار عرضه و محتوای آموزشی در زمان طولانی ثابت بود و نیروی انسانی به لحاظ ماهیت مشاغل از مهارتهای سطح پایینی برخوردار بودند؛ بنابراین کارگران تنها در انجام یک شغل مهارت کسب میکردند و به همین خاطر نیاز چندانی به کارآموزی احساس نمیشد؛ لذا نتیجه آن میشود دانشگاهی که غیر کارآفرین است.
صالحی عمران در توضیح توسعه منابع انسانی در قالب نظام پست فوردیسم با اشاره به اینکه در نظام فرافوردیسم نیاز به شایستگی نیروی انسانی و نیروی کار ماهر به دلیل تغییرات سریع تکنولوژیکی و تحولات اقتصادی مرتباً در حال افزایش است، تأکید کرد: از این رو ضرورت هماهنگی مستمر بین نظام آموزشی و بازار کار بیش از پیش محسوس است. به همین خاطر یکی از وظایف اساسی نظام آموزش عالی فراهم کردن شرایطی است که در آن نیروهای تحصیلکرده بتوانند از دانش و تواناییهایی برخوردار شوند که با نیازهای متغیر و نوین اقتصادی و صنعتی متناسب باشد.
وی خطاب به حاضرین با تأکید بر اعتلا و ارتقای آموزشهای عالی فنیوحرفهای و مهارتی با عنوان اینکه ۸۰ تا ۹۰ درصد جوانان در اروپا، امریکا، ژاپن و کشورهای جنوب شرقی آسیا آموزشهای مهارتی را انتخاب میکنند، گفت: چالش پیش روی آموزش عالی کشور این است که بخشهای رسمی آموزش در ایران رو به افزایش است؛ ولی بخشهای غیر رسمی آموزش مهارت رو به کاهش است و رویکرد نامناسب عمومی و استقبال خارج استاندارد جهانی از تحصیلات آکادمیک دانشگاهی همراه است، بنابراین باید به این باور برسیم که با افزایش سطوح مدارک دانشگاه کارآفرین نخواهد شد.
صالحی عمران ادامه داد: یکی از مسائل نظامهای آموزش عالی این است که چگونه گستره شایستگیها و مهارتهای مربوط به کار را تشخیص دهند و در برنامههای آموزشی و درسی ارائه کنند تا بدینترتیب زمینهای مناسب برای اشتغال و کارآفرینی فراهم آورند که شایستگیهای کلیدی، مهارتهای اشتغالپذیری، مهارتهای اساسی از راهکارهای اصلاحات آموزشی در توسعه منابع انسانی قلمداد میشود.
رییس دانشگاه فنیوحرفهای افزود: توجه به نیازهای آموزشی بنگاههای کوچک (SME) و متوسط اقتصادی در کشور میتواند فرصتهای اشتغال بیشتری فراهم کند.
وی در پایان از صداقت، انصاف، رازداری، شرافت، درستکاری، شفافیت، عدالت، امانتداری، پاسخگویی، بیطرفی، قابلیت اعتماد به عنوان شایستگیهای مربوط به سرمایه اخلاقی، یاد و نتیجهگیری کرد: اصلاح تصورات فرهنگی ذینفعان از آموزش عالی، شناخت نظام تولید، بازار کار و اشتغال، ظرفیتهای جدید، مطالعه آینده کار در ایران و اصلاحات آموزشی (ایجاد پیوند میان بازار کار و آموزش) و مهارتآموزی و صلاحیت محور کردن آموزش عالی از جمله فعالیتهایی است که میتوان در زمینه توسعه کمی و کیفی سرمایه انسانی انجام داد.
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: آموزش عالی اشتغال
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۶۹۸۰۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کارگر؛ رضایت شغلی و توسعه اقتصادی
به گزارش خبرنگار مهر، امین دلیری، تحلیلگر مسائل اقتصادی و مدرس دانشگاه در یادداشتی اختصاصی برای مهر نوشت؛ رشد و توسعه اقتصادی هر کشوری به ۳ عامل مهم زمین (منابع طبیعی)، کار (نیروی انسانی) و سرمایه بستگی دارد که این عوامل مورد اتفاق تمام اقتصاددانان از هر مکتب اقتصادی است. عامل تکنولوژی (علم و فناوری) به عنوان عامل چهارم، به عنوان عامل تأثیرگذار در بهرهوری و سرعت بخشیدن به روند رشد جایگاه خودش را به عنوان یکی از ارکان دیگر رشد، باز کرده است. از نیمه دوم قرن بیستم موضوعات مهم دیگری مانند مدیریت، آموزش، تحقیق و پژوهش به عنوان عوامل تأثیرگذار در رشد و چگونگی بکارگیری در ترکیب و چگونگی استفاده از ۴ عامل برشمرده فوق، مباحث علمی جدیدی را در رشد اقتصادی مطرح کرد.
در موضوع رشد، نیروی انسانی به عنوان مغز خلاق و تعیین کننده نسبت به سرعت دادن رشد اقتصادی و محور مباحث مدیریت، آموزش و تحقیق و پژوهش از نظر عاملیت حائز اهمیت است. در چنین فضایی، نیروی انسانی در مباحث جدید علمی رشد، به عنوان «سرمایه انسانی» تغییر نام داده که بسیار مهمتر از سرمایههای مادی است. در کتاب «مدارهای توسعهنیافتگی در اقتصاد ایران» تألیف مرحوم دکتر عظیمی، برای اینکه یادی از این اقتصاددان فقید در دهههای اول و دوم انقلاب اسلامی در مباحث توسعه و رشد اقتصادی دارای نظریههای قابل تأمل داشته، نظری داشته باشیم به موارد مهمی در خصوص نقش «عامل نیروی انسانی» در تولید به عنوان محور سوم توسعه علاوه بر محورهای «علم و فن» و «منابع طبیعی» اشاره دارد که دارای ۵ ویژگی است و صورت دارا بودن این ویژگیها میتواند رسالت خود در رشد تولید را ایفا کند. این ویژگیها عبارتند از انرژی، استقامت، انگیزه، دانش، مهارت. وی در صفحه ۲۲ همان منبع ادامه میدهد؛ «به عبارت دیگر قدرت تولیدی انسان در فرآیند تولید، به این نکته وابسته است که انسان تا چه حد دارای انرژی و استقامت است، چه میزان دانش و شناخت نسبت به کار دارد و چه مقدار مهارت برای کاربرد شناخت و دانش خود در صحنه تولید را دارا است». عظیمی دو ویژگی اخیر، یعنی دانش و مهارت را در محور علم و فن و بقیه ویژگی یعنی انرژی، استقامت و انگیزه را در نیروی انسانی میبیند.
همان طور که در بحث توسعه اقتصادی توسط اقتصاددانان این رشته مطرح است، گرچه داشتن منابع طبیعی غنی برای هر کشوری یک غنیمت خدادادی برای توسعه اقتصادی است، ولی استفاده و برداشت مطلوب از این منابع شرط لازم برای توسعه اقتصادی است.
استفاده مطلوب از منابع طبیعی جز با مدد نیروی انسانی ماهر و متخصص و استفاده از ابزار علم و فناوری (تکنولوژی) ممکن نمیشود. اگر به این مهم توجه نشود در واقع اتلاف منابع خواهد بود.
مجموعه نیروی انسانی کشور از دو دهه گذشته تا کنون در بخش دولتی و خصوصی اعم از کارگران، کارکنان آسیبهای زیادی دیده و نیازهای مادی و غیر مادی آنان مورد غفلت کارفرمایان و تا اندازهای از دایره توجه ویژه قوای مجریه و تقنینی خارج شده است.
موضوع تصویب ارائه طرح قانون عدم بکارگیری بازنشستگان اعم از مقامات، مدیران و کارشناسان خبره و متخصصان بازنشسته بدون هر گونه استثنا و ملاحظاتی از سوی برخی از نمایندگان زن مجلس شورای اسلامی به منظور ایجاد اشتغال برای جوانان، بزرگنمایی پرداخت حقوقهای نجومی و خروج برخی از متخصصان از دستگاههای دولتی و جذب آنان به بخش خصوصی و بازارهای کار خارجی، صدمات زیادی به دستگاههای اداری کشور وارد کرد.
در واقع با طرح کاذب ایجاد اشتغال برای جوانان، بسیاری از مدیران لایق و پاک دست با این قانون از گردونه نظام اداری کشور خارج شدند. بایگانی دو نسل مدیریتی بالغ بر ۴ دهه در شرایط سخت کشور اعم از اداره جنگ تحمیلی و گذر از بحرانهای تحریم دارای تجارب ارزندهای بودند، کاملاً از ذهن اداره کشور پاک شد؛ هیچ کشوری در دنیا سراغ نداریم به این راحتی سرمایه نیروی انسانی را به حاشیه رانده باشد.
بحث دیگر عدم توجه کافی به تخصصها و مهارتهای فردی کارکنان و کارگران و نادیده گرفتن مهارت آموزی، آموزشهای دورهای باز آموزی، بازپروری و انتقال مهارتهای نوین مبتنی بر علم و فناوری است که از دیرزمان به بوته فراموشی سپرده شده و در محاق قرار گرفته است. جنبههای انگیزشی، ایجاد علاقه، حس حمیت سازمانی و محیط آرام برای کار، دیگر اهمیت چندانی ندارد و جز اولویتها نیست؛ چون در شرایط تورمی و پر التهاب بازار و در یک فضای غیر رقابتی، میزان فروش کالا و سودهای آنی بیشتر مورد نظر اغلب تولید کنندگان است. علاوه بر آن تمام این مصیبتها در فضای تغییر مدیریتها و عدم کارآمدی مدیران و بی تجربگی مدیران تازه وارد دولتی در صحنههای کار و تلاش و مشغول شدن در حواشی و عدم توجه به نیازهای مادی و معنوی نیروی انسانی و آیندهنگری و بکارگیری نقدینگی شرکتها و واحدهای تولیدی در بازارهای موازی غیر تولیدی است که بسیاری از واحدهای تولیدی دچار آن شدهاند موجب بی توجهی به ارکان تولید شده است.
بنا بر این شرایط و فضای فعلی اقتصادی کشور با فعالیتهای سالم تولیدی خیلی سازگار نیست. اگر با رفتار و عدم رسیدگی به نیازهای مادی و غیر مادی کارگران دچار خست و تنگ نظری شویم، آینده بدتر و سیاهتری برای تولید رقم خواهد خورد.
رضایت شغلی و توسعه اقتصادی
امروز ۱۱ اردیبهشت روز کارگر است و فردا ۱۲ اردیبهشت روز معلم و روز استاد مرتضی مطهری. مسؤولان ذیربط نهادهای کارگری، فرهنگی آموزشی و دانشگاهی چه دستاوردی برای کارگران، فرهنگیان، دانشگاهیان داشتهاند. مسوؤلیتهای بخشی و ملی بر این اقشار پر تلاش و زحمتکش در تولید، تربیت نیروی انسانی و متخصص (کار) آفرینی بر کسی پنهان نیست، ولی چه اقدامی در جهت ارتقا رفاه و رضایت شغلی آنان برداشته شده است؟ از نظر علمی و شواهد تجربی در دنیا نشان میدهد، رضایت شغلی ارتباط مستقیمی بین توسعه اقتصادی و رضایت شغلی کارگران و کارکنان به طور اعم وجود دارد. نیروی انسانی در مهارت آموزی، آموزش، تحصیلات دانشگاهی و تحقیق در افزایش بهرهوری و رشد اقتصادی نقش زیادی دارد.
تاکید رهبری بر توجه به امور کارگران
رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در دیدار ۵ اردیبهشت ماه جاری با جمعی از کارگران کشور به مناسبت هفته کارگر، مطالب پر اهمیتی را اشاره کردند. نگاه ایشان به کارگر به عنوان عامل پر توان در تحقق شعار سال «جهش تولید» و محور قدرت اقتصادی، مطلب بسیار مهمی را یاد آور شدند «خوب شدن حال کارگر، یعنی خوب شدن حال کشور». ایشان با توجه به ۱۱ میلیون نفر شاغل بخش کارگری و یک جمعیت بیش ۴۰ میلیون نفری با در نظر گرفتن بعد خانوار، حدود نیمی از جمعیت کشور را تشکیل میدهند اضافه کردند «حال جامعه کارگری خوب شود، حداقل نیمی از مردم حالشان خوب است». لذا توجه به این قشر عظیم در واقع توجه به جامعه بزرگ ایران اسلامی است.
رهبر معظم انقلاب در بخش دیگر از سخنان خود خطاب به مسؤولان کشور تاکید کردند «تأمین امنیت شغلی کارگران، از وظایف مسؤولان است».
بنابراین اهمیت این قشر تأثیرگذار در رشد و توسعه اقتصادی بر همگان آشکار است. باید مسؤولان ارشد نظام به صدای این قشر زحمتکش به طور ویژه توجه کنند. غفلت از این قشر در بلندمدت به نفع کارفرمایان و به نفع دولتمردان و نیز اقتصاد کشور نیست.
کارگران و مزیت پیشرفت با سرعت بالا
با توجه به پیشرفتهای چشمگیر شاخص توسعه انسانی با التفات به رشد و گسترش دانشگاهها و در پی آن ازدیاد جمعیت دانش آموختگان دانشگاهی، به طور بالقوه کشور را در مزیت پیشرفت با سرعت بالایی قرار داده است. طبق آخرین گزارش سازمان ملل، شاخص توسعه نیروی انسانی ایران با افزایش شاخص توسعه انسانی به ۰.۷۸، جمهوری اسلامی را در گروه «بالا» ی شاخص توسعه قرار داده است. با این شاخص رتبه ایران از ۱۱۵ کشور بیشتر است و در صورت صعود این شاخص در ۹ پله دیگر، ایران از نظر شاخص توسعه انسانی در گروه اول یعنی «خیلی بالا» قرار خواهد گرفت.
شاخص توسعه انسانی ایران، از متوسط این شاخص که ۰.۷۳۹ است در رده بالاتری قرار دارد. شاخص توسعه انسانی ایران در حال حاضر از کشورهای برزیل، هند و مصر بالاتر است.
یکی از عوامل رشد در کشورهای توسعه یافته صنعتی که فرآیند رشد را در دوران توسعه یافتگی طی کردند، رشد سریع زاد و ولد و رشد جمعیت این کشورها بود. همزمان رشد بهره نیروی کار سبب رشد بالای اقتصادی در این کشورها شد. اختراعات، ابداع، نوآوری و توسعه فناوری سبب شد تا صادرات کالاهای این کشورها رقابتی، به صرفه و سودآور باشد. تولید و مصرف انبوه به کمک نیروی انسانی ماهر و بهرهور ممکن گردید.
با توجه به تجربه این کشورها در تجارب مدارهای توسعه یافتگی و نقش پر رنگ نیروی انسانی در فرآیند رشد و توسعه باید نقش نیروی انسانی کشورمان را در پیشرفت کشور ارج نهاد. حوائج و نیازهای مادی و غیرمادی آنها را بدون فوت وقت در اسرع زمان ممکن، برطرف کرد و برنامههای حمایتی این قشر زحمتکش را جز برنامههای اولویت دار قرار داد.
دولت و مجلس شورای اسلامی باید برنامههای حمایتی این قشر را که ایجاد انگیزش، رفاه نماید و در پی آن قدرت تولید را افزایش دهد، با دقت و همت و اراده کامل برای نیروی انسانی به انجام رساند.
کد خبر 6089846 فاطمه امیر احمدی