مروری بر زندگی و آثار نجف دریابندری/ از فیلسوفان تا داستان‌خوان‌ها پای درس دریابندری
تاریخ انتشار: ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۸۴۵۸۲۷
گستردگی موضوعی تالیفات و ترجمه‌های زنده‌یاد نجف دریابندی و ترجمه آثار نویسندگان شناخته شده موجب شده تا مخاطبان او محدود به قشر و گروه خاصی نشود.
به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، روز دوشنبه نیمه اردیبهشت‌‌ماه سال 1399 با وداع نجف دریابندری از دنیای خاکی همراه بود. این روز برای همیشه در تاریخ ادبیات ایران با نام و یاد این نویسنده و مترجم همراه خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
از آبادان تا انگلیس به دنبال ادبیات
نجف دریابندری در سال ۱۳۰۸ در آبادان متولد شد. او در سال سوم دبیرستان تحصیل را رها کرد و به‌دنبال کار رفت. حضور انگلیسی‌ها در تاسیسات نفتی آبادان و تردد آنها در سطح شهر و کاربرد آن زبان، وی را به یادگیری زبان انگلیسی علاقه‌مند ساخت و به‌طور خودآموز به فراگیری این زبان پرداخت.
دریابندری در سال ۱۳۳۲ اولین اثر خود را که ترجمه کتاب معروف وداع با اسلحه، نوشته ارنست همینگوی بود، برای چاپ به تهران فرستاد. همزمان با چاپ این کتاب در سال۱۳۳۳، به‌دلیل فعالیت‌های سیاسی در آبادان به زندان افتاد و بعد از یک سال به زندان تهران منتقل شد و پس از تحمل چهار سال حبس، در سال ۱۳۳۷ از زندان آزاد شد.
دریابندری مدت ۱۷سال با موسسه فرانکلین همکاری داشت و در حدود سال ۱۳۵۴ همکاری خود را با این موسسه قطع کرد. پس از آن برای ترجمه متون فیلم‌های خارجی با سازمان رادیووتلویزیون ملی ایران قرارداد بست و پس از انقلاب به‌طور جدی به ترجمه و تالیف پرداخت.
در تاریخ ۱۰ مرداد ۱۳۹۶ کمیته ملی ثبت میراث ناملموس در سالن کانون فرهنگی فجر تشکیل جلسه داد و در این جلسه نجف دریابندری به‌عنوان گنجینه زنده بشری در میراث خوراک در فهرست حاملان میراث ناملموس (نادره‌کاران) به‌ثبت رسید.
ترجمه آثار داستانی با تمرکز بر ادبیات آمریکا
دریابندری آثار داستان‌نویسان بزرگ و زیادی را به فارسی ترجمه کرده است. او با تسط بر زبان مبدا و مقصد و در طول سال‌ها کار ترجمه آثار فاخر و نویسندگان بزرگی را به فارسی‌زبانان معرفی کرد.
«وداع با اسلحه» و «پیرمرد و دریا» از ارنست همینگوی، «سرگذشت هاکلبری فین» و «بیگانه‌ای در دهکده» از مارک توین، «گور به گور» و «یک گل سرخ برای امیلی» از ویلیام فاکنر، «رگتایم» و «بیلی باتگیت» اثر ای.ال. دکتروف، «بازماندهٔ روز» نوشته کازو ایشی‌گورو و ... از رمان‌های مهم ترجمه شده توسط دریابندری هستند.
بیشتر آثار ترجمه شده توسط دریابندری در حوزه داستان و رمان مربوط به ادبیات آمریکا است و عمده شهرت او نیز در این شاخه به‌دلیل ترجمه آثار نویسندگان آمریکایی چون ارنست همینگوی، ویلیام فاکنر و ای.ال. دکتروف است.
ترجمه‌های دقیق و بی‌طرفانه فلسفه غرب
این مترجم برجسته علاوه بر ترجمه آثار داستانی، در زمینه متون نظری و فلسفی نیز مترجمی دقیق و توانمند بود. از مرور آثار او در حوزه اندیشه می‌توان دریافت که دریابندری یک سیر تفکری منسجم و منظم را در حیطه ترجمه آثار اندیشه‌ای اتخاذ کرده بوده است. سیری که در دوره‌هایی مهمترین مشخصه‌اش کنش‌مندی اندیشه‌ورزانه در باب مسائل مبتلابه روز است.
دریابندری انتشار ترجمه متون فلسفی را از سال1340، با نشر کتاب «تاریخ فلسفه غرب» نوشته برتراند راسل آغاز کرد. این کتاب که یکی از مهمترین متون در حوزه تاریخ فلسفه است، که با رویکردی پوزیتیوستی نوشته شده است. دریابندری بعدها در خاطرات خود بیان کرده بود که ترجمه کتاب را در زندان قصر آغاز کرده است.
پس از ترجمه «تاریخ فلسفه غرب»، دریابندری کتاب‌های دیگری از راسل به فارسی برگرداند؛ او در سال 1349 کتاب «عرفان و منطق» و در سال 1361 کتاب «قدرت» را از این فیلسوف انکلیسی ترجمه کرد.
در دهه 60 دریابندری کتاب‌های «متفکران روس» اثر آیزیا برلین و «افسانه دولت» نوشته ارنست کاسیرر و در سال 1371 «تاریخ روسیه شوروی، انقلاب بلشویکی» نوشته ای. اچ. کار را به فارسی ترجمه کرد.
در دهه هفتاد و نیمه اول دهه هشتاد، دریابندری در مقام مترجم آثار اندیشه‌ای به مباحث نزدیک به فلسفه محض توجه ویژه‌تری داشت. انتشار کتاب «کلی‌ها» نوشته هیلری استنیلند در سال 1383 نمودی از این رویکرد است.
تألیف از فلسفه تا آشپزی
دریابندری در کنار ترجمه‌های ارزشمند و دقیق خود تعدادی آثار تألیفی نیز دارد که مهمترین آنها عبارتند از: «از این لحاظ» (مجموعهٔ مقدمه‌های دریابندری بر ترجمه‌هایش)، «افسانه اسطوره» در شرح چند نظریه در افسانه‌شناسی و نقد یک اصطلاح، «کتاب مستطاب آشپزی» با همکاری همسرش فهیمه راستکار، «درد بی‌خویشتنی» در باب بررسی مفهوم الیناسیون در فلسفهٔ غرب و دو کتاب «به عبارت دیگر» و «در عین حال» شامل مجموعه مقاله‌ها.
دریابندری آثار و کارنامه درخشانی از خودش به‌جا گذاشت؛ آثاری که تا زمانی که زبان فارسی زنده است آنها هم زنده خواهند بود. با مرگ او بی‌شک یکی از تاثیرگذارترین مترجمان ما وداع ابدی کرد، اما کارنامه پربار او همچنان باقی است و نسل‌ها از آن بهره‌مند خواهند شد.
انتهای پیام/4028/
منبع: آنا
کلیدواژه: ادبیات داستانی ترجمه نجف دریابندری نجف دریابندری ترجمه آثار ترجمه شده
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۸۴۵۸۲۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شمه‌ای از بی‌کفایتی پهلوی
کتاب «ممل تهرونی» که از سوی نشر جمال منتشر شده، سری به دوران حکومت پهلوی می‌زند و نوجوان امروز را با بخشی از تاریخ کشور در آن دوران آشنا می‌کند. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، کتاب «ممل تهرونی» از جمله آثار نشر جمال در حوزه ادبیات انقلاب برای گروه سنی کودک و نوجوان است. این اثر که به قلم سیدسعید هاشمی نوشته شده، تلاش دارد با بیان خاطراتی از دهه 60، پیوندی میان نوجوان امروز با ماجراهای سال‌های حکومت پهلوی برقرار کند. در معرفی این اثر آمده است: داستان کتاب «ممل تهرونی» دربارهٔ پسری به نام ممل است که در دههٔ 60 روایت می‌شود. در این کتاب نوجوانان با اتفاقاتی که کودکان و نوجوانان در آن دهه با آنها مواجه می‌شدند و خاطراتی که پدر و مادرشان در آن دوره داشتند، آشنا می‌شوند.
فاطمه شه‌روش، فعال حوزه کتاب، در یادداشتی که به معرفی این کتاب پرداخته و برای انتشار در دسترس تسنیم قرار گرفته، نوشته است:
ممل یک پسربچه هفت‌هشت ساله است. پدر ممل اعتقاد دارد تابستان‌ها وقت بچه در تهران تلف می‌شود. برای همین او را می‌فرستد قم پیش پدربزرگ و مادربزرگش. پدربزرگ ممل حجره‌دار است و هر روز ممل را با خودش می‌برد بازار؛ اما هنوز چند روزی از اقامت ممل در قم نگذشته که اتفاقات عجیب و غریبی در کوچه‌پس‌کوچه‌های محل رخ می‌دهد. سروکله غریبه‌ای در شهر پیدا شده که می‌رود سراغ دختربچه‌ها و زن‌ها. طلاهایشان را می‌دزد و اگر مقاومت کنند بهشان آسیب می‌زند. تلاش مادربزرگ و پدربزرگ ممل برای دور نگه داشتن ممل از مهلکه بی‌فایده است.
ممل همه چیز را فهمیده و از اینکه به تنهایی به کوچه و خیابان برود، می‌ترسد. از طرفی صدای مردم شهر به گوش پاسبان‌ها و کلانتری نمی‌رسد. وقتی ریش‌سفیدها همراه آقابزرگ، پدربزرگ ممل، به کلانتری می‌روند تا از این اوضاع شکایت کنند، ستوان اینطور جوابشان را می‌دهد: «اگه امنیت ندارن، نذارید بیان توی کوچه. مقصر خود شما هستید. ما داریم تمام تلاش خودمون رو می‌کنیم. الان هم بی‌کار نیستیم. اعلی‌حضرت تازه به کشور برگشتند و ما می‌خواهیم یک جشن در شهر قم برگزار کنیم... حالا که خدا رو شکر خیانت مصدق و کاشانی برملا شد و اعلی‌حضرت به کشور برگشتن، به جای تشکر و قدردانی، اومدید لیچار می‌گید؟»
چرا نوجوان ایرانی هری‌پاتر می‌خواند، اما کتاب ایرانی نه؟ممل عکس محمدرضا شاه و و تیمسار زاهدی را در اتاق ستوان می‌بیند و بو می‌برد که قضیه قرار نیست به این سادگی‌ها حل شود. به این ترتیب نویسنده از دید ممل به گوشه‌ای مبارزات مردم با رژیم حاکم و تلاش‌هایشان برای گرفتن حق اشاره می‌کند.
از آنجا که داستان در شهر قم دنبال می‌شود، مخاطب با شخصیت‌های مذهبی و سیاسی آن دوره نظیر آقانجفی و آیت‌الله بروجردی نیز آشنا می‌شود. از محله‌های قم نظیر چهارمردان و باجک نیز بارها در کتاب اشاره شده که آن را برای خوانندگان این شهر خواندنی‌تر و جذاب‌تر می‌کند.
حرف‌های درگوشی مردم کوچه‌وبازار و نوع برخوردشان با مأموران حکومتی به گونه‌ای در کتاب بیان شده است که مخاطب را به خوبی با شرایط سیاسی و اقتصادی و اجتماعی آن زمان آشنا کرده تا به طور غیرمستقیم به بی‌کفایتی حاکمان این برهه تاریخی پی ببرند.
ممل تهرونی یک رمان 159 صفحه‌ای است که پسربچه‌های بزرگتر از 9 سال از خواندنش لذت خواهند برد و به راحتی می‌توانند خودشان را جای شخصیت قهرمان داستان بگذارند. آنها باید با دقت داستان را بخوانند تا بتوانند حدس بزنند، کدام یک از شخصیت‌های کتاب مظنون اصلی است و همه آتش‌ها از زیر سر او بلند می‌شود.
انتهای پیام/
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند