ارزش روز سهام عدالت چقدر است/ پرسشهای متداول مردم در مورد سهام
تاریخ انتشار: ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۹۳۲۳۱۲
رویداد۲۴ این سازمان به منظور فرهنگ سازی بهتر و پاسخ به ابهامات و پرسشهای موجود در زمینه آزادسازی سهام عدالت، سازمان خصوصی سازی اقدام به انتشار مطلبی شامل مهمترین پرسشهای متداول قابل طرح در این زمینه و پاسخ به آنها به شرح زیر کرده است:
۱- تعداد کل سهامداران عدالت چه تعداد است؟
ج: تعداد کل سهامداران سهام عدالت در تاریخ ۱۷/۰۲/۱۳۹۹ عبارت است از ۴۹ میلیون و ۱۵۲ هزار و ۷۴۱ نفر
۲- ارزش روز سهام عدالت چقدر است؟
ج: کل ارزش روز سهام عدالت در تاریخ ۱۷/۰۲/۱۳۹۹، رقم ۴.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
۳- آیا برنامهای برای ورود شرکتهای غیر بورسی به بورس دارید؟ چه برنامه ای؟ و تا چه زمانی انجام میشود؟
ج: سازمان خصوصی سازی به صورت مستمر پیگیریهای لازم را در این ارتباط با شرکتهای غیربورسی حاضر در سبد سهام عدالت انجام داده است ورود شرکتها طبق قوانین و مقررات بازار بورس و اوراق بهادار به بورس مستلزم احراز برخی شرایط از جمله سودآوری و ... میباشد در سال جاری ده درصد سهام شرکت پتروشیمی تندگویان در بازار سرمایه عرضه شد و تعدادی دیگر از شرکتهای غیربورسی سبد سهام عدالت در صدد عرضه سهام شان در سال جاری در بورس و فرابورس هستند.
۴- مزایای روش مستقیم و غیر مستقیم چیست؟
ج: روش مستقیم:
درصورت انتخاب آزاد سازی به روش مستقیم، مالکیت و مدیریت سهام عدالت به صورت مستقیم و بدون واسطه با لحاظ مراتب ذیل به سهامدار سهام عدالت، تخصیص و انتقال مییابد.
- به میزان سهام تخصیص یافته به هر فرد در شرکتهای سرمایه پذیر سهام عدالت و به تناسب ارزش مقطع واگذاری، تعدادی از سهام ۳۶ شرکت بورسی تخصیص خواهد یافت. علاوه بر آن این دسته از مشمولین سهام عدالت، به ازای سهام شرکتهای غیربورسی سرمایهپذیر سهام عدالت، سهام شرکتهای سرمایهگذاری استانی را نیز دریافت خواهند نمود.
- در این حالت مسئولیت حفظ، نگهداری و مدیریت سهام اختصاص یافته به عهده سهامداربوده و در راستای حفظ ارزش سهام تخصیص یافته، قابلیت نقل و انتقال سهام مزبور به غیر و فروش آن بر اساس محدودیتهای زمانی و مقداری تعیین شده توسط شورای عالی بورس صورت خواهد گرفت.
- مطابق قانون تجارت افراد سهامدار محسوب شده و از مزایای سهام تخصیص یافته از جمله سود و ... بهرهمند خواهند شد.
- خاطر نشان میسازد دو ماه پس از تاریخ انتخاب روش مذکور سهامداران میتوانند با مراجعه به سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) به نشانی sejam.ir از تعداد سهام تخصیص یافته نزد شرکتهای سرمایه پذیر سهام عدالت مطلع شوند.
شایان ذکر است بهره مندی از خدمات قابل ارائه از جمله ایجاد امکان معامله پذیری سهام تخصیص یافته در آینده منوط به مراجعه به سامانه سجام، ثبت نام و احراز هویت غیرحضوری در مراکز تعیین شده است.
روش غیرمستقیم:
درصورت انتخاب آزاد سازی به روش غیر مستقیم، مالکیت و مدیریت سهام عدالت، با لحاظ مراتب ذیل از طریق شرکتهای سرمایه گذاری استانی ساماندهی خواهد شد و سهامدار حق انتقال به غیر و دخل و تصرف در آن را نخواهد داشت. در این روش سود یا زیان قابل تخصیص به سهامدار براساس نحوه عملکرد شرکتهای سرمایه گذاری استانی تعیین و تخصیص پیدا خواهد کرد.
- با این تفویض اختیار، سهام شرکتهای سرمایه پذیر سهام عدالت متعلق به سهامدار توسط شرکتهای سرمایه گذاری استانی ساماندهی خواهد شد.
۵- تکلیف کسانی که طی فرصت مشخص نشده نتوانند وارد سامانه شوند چه میشود؟
ج: سهام متعلق به کلیه افرادی که در فرصت اعلام شده به سایت اینترنتی سهام عدالت مراجعه نکنند و یا روش مستقیم را انتخاب نکند در قالب روش غیرمستقیم و از طریق شرکتهای سرمایه گذاری استانی ساماندهی میگردد.
۶- آیا در صورت انتخاب هر روش امکان اصلاح آن وجود دارد؟
برای افرادی که از ۱۰ تا ۱۵ اردیبهشت به دنبال تغییر رویه و انتخاب روش دیگر بودند، اما اشتباها انتخاب کردند یک بار امکان ویرایش گذاشته شده تا روش مدنظر را انتخاب کنند.
۷- اگر سامانه پس از انتخاب روش مستقیم کد رهگیری نداد چه باید کرد؟
ج:در حالت کلی همچنین امکانی وجود ندارد لیکن با توجه به عدم نیاز به کد مزبور در جریان آزاد سازی، چنانچه در ایام آتی به کد موصوف نیاز باشد مرکز تماس و پاسخگویی سازمان به فوریت این کد را در اختیار مشمولین متقاضی قرار خواهد داد.
۸- در برگههای سهام برخی مبلغ یک میلیون تومان درج شده در حالیکه در سامانه مثلا مبلغ ۵۳۲ هزار تومان سهام اختصاص داده شده. چرا؟
ج:در ابتدای آغاز طرح توزیع سهام عدالت مقرر گردیده بود به هر یک از مشمولین تا سقف یک میلیون تومان و به هر خانوار ۵ نفره یا بیشتر تا سقف ۵ میلیون تومان سهام عدالت تخصیص داده شود و ثمن آن از سود شرکتهای سرمایه پذیر سهام عدالت در طول ده سال مستهلک گردد، اما میزان سود عایدی در طول ده سال جوابگوی میزان بدهی مشمولین نبوده است به طوری که ارزش سهام تخصیص یافته به هر یک از سهامداران متناسب با میزان اقساط وصول شده از بابت ثمن سهام واگذار شده از محل سودده سال شرکتهای سرمایه پذیر در مقاطع گذشته تعیین گردیده و در صورتحساب مشمولین در سامانه اینترنتی سهام عدالت درج و قابل مشاهده است که عمدتا ارزشی معادل ۵ میلیون و ۳۲۰ هزار ریال داشته اند. برخی از افرادی که از طریق انتقال و تسهیم ارث سهام عدالت به آنها رسیده است ارزش سهام آنها بیشتر هم میباشد و یا افرادی که قبل از سال ۱۳۹۵ سود سهام عدالت دریافت نموده اند به میزان سود دریافتی از ارزش سهام تخصیصی آنها کاسته شده است و یا تعدادی از مشمولینی که به تایید نهادهای حمایتی مانند کمیته امداد امام خمینی ره و سازمان بهزیستی کشور از ۵۰ درصد تخفیف در بهای واگذاری بهرمند گردیده اند ارزش سهام آنها حداکثر معادل ۱۰ میلیون ریال بوده است.
۹- آیا امکان افزایش سهام به یک میلیون تومان وجود دارد؟
ج:در حال حاضر همچنین امکانی وجود ندارد.
۱۰- چرا برخی افراد برگههای یک میلیونی سهام را دارند، ولی در سامانه سهام عدالت نیستند؟ چه باید بکنند؟
ج: فرآیند ثبت نام برخی از افراد در سنوات گذشته نهایی نشده و یا اطلاعات آنها در موعد مقرر به سازمان خصوصی سازی ارائه نشده است لیکن در حال حاضر سهامدار نهایی سهام عدالت نیستند. برگههای عضویت که هم اکنون در اختیار برخی سهامداران سهام عدالت است فاقد هرگونه ارزش و اعتباری است و در زمان آزادسازی، هیچگونه کارکردی ندارد و سهامداران سهام عدالت صرفا میتوانند با مراجعه به سامانه اینترنتی سهام عدالت به نشانی samanese.ir از وضعیت سهامداری خود مطلع شوند.
۱۱- تعداد افرادی که برگههای ثبت نام اولیه دارند، ولی سهامدار نیستند چه تعداد است؟
ج: تقریبا حدود یک میلیون و هشتصد هزار نفر
۱۲- برای برخی افراد جامعه که مستحق دریافت سهام عدالت هستند، ولی سهام ندارند چه باید کرد؟
ج: در حال حاضر به دلیل محدودیتهای قانونی و عدم وجود سبد سهام، امکان ثبت نام جدید وجود ندارد.
۱۳- برخی سهامداران اعلام کرده اند که نمیتوانند وارد سامانه شوند. دلیلش چیست؟
ج:در حال حاضر کلیه مشمولین نهایی سهام عدالت مقیم داخل کشور میتوانند بدون هیچ محدودیتی وارد سامانه شوند. امکان ورود به سامانه برای افرادی که مقیم خارج از ایران هستند به دلایل افزایش امنیت سامانه میسر نیست. ضمنا آن دسته از افرادی که از طریق موبایل شخصی به سامانه وارد میشوند میبایستی از قطع بودن اتصال گوشی همراه خود به فیلترشکن اطمینان حاصل نمایند.
۱۴- در کدام روش سهامدار امکان فروش سهام خود را دارد؟
ج:در هر دو روش امکان فروش و واگذاری سهام توسط مشمولین در بازار معاملاتی بورس و فرابورس میسر است.
۱۵- تکلیف سهام شرکتهای غیر بورسی در روش مستقیم چه میشود؟
ج: آن دسته از افرادی که روش مستقیم را انتخاب نموده اند سهام شرکتهای بورسی تخصیص یافته روی کد بورسی خودشان منتقل میگردد. این افراد از بابت سهام شرکتهای غیربورسی، سهامدار شرکتهای سرمایه گذاری استانی هم خواهند بود.
۱۶- چه تضمینی وجود دارد که در روش غیرمستقیم شرکتهای استانی دارایی سهامدار را حفظ و افزایش دهند؟
ج:این موضوع به نحوه عملکرد و میزان موفقیت یا عدم موفقیت مدیران شرکتهای سرمایه گذاری در مدیریت داراییهای تخصیص یافته بستگی دارد.
۱۷- آیا در روش غیر مستقیم سهامدار امکان فروش یکجای سهام خود را دارد؟ به چه صورت؟
ج:افرادی که روش غیرمستقیم را انتخاب نموده اند سهامدار شرکتهای سرمایه گذاری استانی خواهند بود. مقرر گردیده است شرکتهای سرمایه گذاری استانی در بازار سرمایه پذیرش گردند و سهام این شرکتها مورد خرید و فروش واقع گردد پس این افراد میتوانند نسبت به فروش سهام خود در شرکتهای سرمایه گذاری استانی اقدام نمایند.
۱۸- تکلیف سود سالیانه سهام در هر یک از روشها چه میشود؟
ج: افرادی که روش مستقیم را انتخاب نموده اند سود عایدی از سهام ۳۶ شرکت بورسی تخصیص یافته وسود سهام شرکتهای سرمایه گذاری استانی از بابت ۱۳ شرکت غیربورسی را مستقیما دریافت خواهند نمود.
افرادی که روش غیرمستقیم را انتخاب نموده اند صرفا سود سهام شرکتهای سرمایه گذاری استانی را دریافت خواهند نمود؛ بنابراین با هماهنگیهای صورت گرفته سود کلیه شرکتهای بورسی و فرابورسی توسط شرکت سپرده گذاری مرکزی تسویه وجوه و اوراق بهادار جمع آوری و از طریق سامانه سجام در حسابهای بانکی سهامداران تخصیص و پرداخت گردد.
۱۹- آیا برای همه سهامداران کد بورسی صادر میشود؟ چه زمانی؟
ج: بله. بنا بر بنا بر دستور وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی مقرر گردیده است برای کلیه سهامداران سهام عدالت کد بورسی تخصیص داده شود و حداکثر ظرف مدت دو ماه گزارش اقدامات صورت گرفته در این ارتباط به اطلاع سهامداران خواهد رسید.
۲۰- سهامداران برای گرفتن کد بورسی چه باید بکنند؟
ج: در این مرحله نیازی به اخذ کد بورسی برای سهامداران وجود ندارد.
۲۱- آنهایی که کد بورسی دارند چه کنند؟
ج: در حال حاضر اقدام خاصی برای این دسته از افراد لازم نیست. بعد از اتمام مهلت اعلام شده برای انتخاب روش آزاد سازی، در صورت نیاز به اقدام خاص، مراتب به نحو مقتضی به اطلاع سهامداران خواهد رسید.
۲۲- آیا نیاز به مراجعه حضوری برای کد بورسی هست؟
ج: در حال حاضر نیازی به مراجعه جهت دریافت کد بورسی نیست. بنا بر دستور وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی مقرر شده است برای کلیه سهامداران سهام عدالت کد بورسی صادر و مراتب به نحو ممکن به اطلاع مشمولین خواهد رسید.
۲۳- تکلیف سهام افراد متوفی چه میشود؟
ج: بنا بر تصویب شورای عالی اجرای سیاستهای کلی اصل (۴۴) قانون اساسی، مقرر گردیده است وراث کلیه متوفیان مشمول سهام عدالت جهت تسهیم و انتقال سهام و سود عایدی به وراث با ارائه گواهی حصر وراثت به دفاتر پیشخوان دولت الکترونیک مراجعه نمایند که این امر از مردادماه ۱۳۹۷ در اقصی نقاط کشور آغاز شده است لیکن در حال حاضر از ابتدای هفته جاری به دلیل اجرای فرآیند آزاد سازی سهام عدالت این موضوع متوقف گردیده است و در روزهای آتی مجددا از سرگرفته خواهد شد.
۲۴- سودسهام عدالت درسال ۹۹ چقدراست؟
ج: میزان سود سالیانه عایدی از شرکتهای سرمایه پذیر سهام عدالت مطابق تصویب مجامع عمومی سالیانه شرکتها تعیین و تخصیص مییابد و میزان دقیق این سود قابل پیش بینی نیست. البته با توجه به اینکه سهام شرکتهای معتبر بورسی در سبد سهام عدالت موجود میباشد سود عایدی به صورت سالیانه بیشتر از سنوات قبل بوده است.
۲۵- تاثیرآزادسازی سهام عدالت بر معاملات بورس را چیست؟
ج: آزادسازی سهام عدالت با لحاظ مراتبی از جمله زمان و نحوه آزادسازی تاثیر مثبتی بر بازار بورس و فرابورس خواهد داشت و عمق بازار سرمایه را زیاد خواهد کرد.
۲۶- آیا سرپرست خانوار میتواند برای اعضا روش مستقیم را انتخاب کند؟
ج: هر یک از مشمولین میبایستی شخصا به صورت مجزا برای انخاب روش مدنظر به سامانه اینترنتی سهام عدالت به نشانی samanese.ir مراجعه نموده و شماره موبایل متعلق به شخص مشمول را ثبت نماید. در صورت فقدان شماره موبایل برای اعضاء خانوار، سرپرست خانوار میتواند برای تک تک اعضا به صورت مجزا وارد سامانه شده و روش مدنظر را انتخاب نماید بدین معنی که صرفا انتخاب روش توسط سرپرست خانوار برای خود شامل سایر اعضای خانواده نیست.
۲۷- آیا امکان نقل و انتقال سهام عدالت به صورت وکالتی قانونی است؟
ج: برابر اطلاعیههای مکرر نقل و انتقال سهام عدالت حتی به صورت وکالتی نزد دفاتر اسناد رسمی غیرقانونی است و این موضوع به اطلاع دفاتر اسناد رسمی رسیده است. سهام عدالت تخصیصی صرفا در سامانه معاملاتی بازار سرمایه در ماههای آتی قابلیت خرید و فروش خواهد داشت.
منبع: انتخاب لینک کوتاه: کپی در کلیپ بورد کپی لینک خبر های مرتبطمنبع: رویداد24
کلیدواژه: رویداد24 سهام عدالت بازار سرمایه شرکت های سرمایه پذیر سهام عدالت شرکت های سرمایه گذاری استانی سهامداران سهام عدالت روش مستقیم را انتخاب سهام شرکت های سرمایه اینترنتی سهام عدالت سازی سهام عدالت روش غیرمستقیم سهام عدالت انتقال سهام سهام عدالت افرادی که روش میلیون تومان بازار سرمایه شرکت های غیر وارد سامانه بورسی تخصیص حال حاضر انتخاب روش وجود ندارد یک میلیون ارزش سهام آزاد سازی سود عایدی چه می شود کد بورسی سبد سهام روش غیر ثبت نام
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.rouydad24.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «رویداد24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۹۳۲۳۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مهمترین مانع اجرای عدالت، دنیاطلبی و دنیاگرایی است
خبرگزاری مهر-گروه دین و اندیشه-مصطفی شاکری گرکانی: تحقق عدالت، آرمانی است که سابقهای به قدمت عمر بشر دارد و از سپیده دم آفرینش، بشر این عنصر حیاتی را به عنوان یک گرایش باطنی شناخته، به آن روی آورده، درصدد دستیابی به آن تلاش کرده و آن را مبنای قوانین و قضاوت قرار داده است. به واقع که هیچ چیز به اندازه پایمال شدن حق ضعیف و مظلوم برای فطرت بشر زجرآور و نفرت انگیز نیست و هیچ چیز به اندازه بی عدالتی، کینه و دشمنی را در قلبها پدید نمیآورد. وقتی به تاریخ مینگریم، علت بسیاری از دگرگونی ها، فقدان عدالت اجتماعی در جامعه بوده است و به همین رو تمام مصلحان بشری و انسانهای آزاده تاریخ با اندیشه و شعار عدالت، حرکتهای اصلاحی خود را آغاز نموده و یکی از اهداف اصلی انقلاب و تحرکات اجتماعی خود را رفع تبعیض و برقراری عدالت اجتماعی قرار داده اند. انسانهایی که مخاطب این حکیمان و مصلحان واقع شده اند، در واقع تشنگان عدالت بودند که سراپاگوش به فرمان و چشم به راه تحقق این بالاترین فضیلت انسانی و گمشده فطرت خود بوده اند.
فراتر از این، عدالت آرمانی دینی و الهی است که تمام پیامبران برای تحقق آن رسالت یافته و بسیاری نیز در راه عدالت جان خود را فدا کردهاند. از منظر دین اسلام، قوام حقیقت حیات انسانی به اصل عدالت است و دادگری همانند اصل توحید ریشه در نظام تکوین دارد. بر این اساس پیامبر اکرم (ع) فرمودند: «بِالْعدْلِ قامتِ السّماواتُ و الارْض» یعنی آسمانها و زمین، با عدالت، پا برجا میمانند. بنابراین نادیده انگاشتن قسط و عدل، نه تنها با طبیعت بشر مخالفت و مغایرت دارد، بلکه مخالفت با نظام طبیعت است و در مقابل، اهتمام به آن هماهنگی با نظام هستی است.
اندیشه در حقیقت و ماهیت عدل و عدالت ما را به این نکته واقف میسازد که عدل دارای جاذبهای فطری است و نزد وجدان عمومی بشریت، ارزش گرانقدر دارد زیرا در سایه عدل، هر کسی به حق خویش میرسد، تعدّی و تجاوز از جامعه رخت بر میبندد و امنیت و آرامش بر همه جا حاکم میشود. به همین جهت مردم، بیعدالتی را نکوهش میکنند و عدالت را میستایند. این نکته مورد تأیید و توجه پیشوایان دین نیز قرار گرفته است. امام صادق (ع) درباره این حقیقت که بیعدالتی عیب و عدالت خوشایند همگان است فرموده است: «از خداوند پروا کنید و به عدالت رفتار کنید، چرا که شما به قومی که عدالت نکند خرده میگیرید». به همین سبب است که از آغاز زندگی بشر، همواره ظلم و بی عدالتی روح بشر را آزرده و او را تشنه جهانی عاری از هر تبعیض و تعدی ساخته است. در طول تاریخ، همه افراد و اقشار و جوامع اعم از کوچک و بزرگ، مؤمن و کافر، مرد و زن، حتی ستمکار و ستمدیده، دانا و نادان خواهان اجرای عدالت، این صفت انسانی بوده و از نقض آن متنفر بوده و میباشند.
بر این اساس با اندک تأملی در کلمات و بیانات امیرالمومنین (ع) به روشنی این نکته به دست میآید که مساله «عدالت و حکومت»، جایگاه خاص و اهمیت ویژهای نزد آن امام بزرگوار داشته است. این دو مقوله به حدی مهم است که اگر تمام تلاشها و مجاهدات علی (ع) را در راه تحقق آن بدانیم سخنی به گزاف نگفته ایم. در همین رابطه و با محوریت نشان دادن ارزش و اهمیت عدالت در حکمرانی بر پایه اندیشه علوی (ع) با حجتالاسلام و المسلمین نجف لکزایی استاد تمام گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم و رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفتوگو کردیم که حاصل آن را در ادامه میخوانید؛
* عدالت در اندیشه امیرالمومنین (ع) یک فضیلتی است که اگر حکومت آن را داشته باشد برایش یک امتیاز و ارزش محسوب میشود یا اصلاً اساس و ارزش حکومت به برقراری عدالت است و حکومتی که در راه عدالت گام ننهد فاقد ارزش ذاتی است؟
در نهجالبلاغه و سیره عملی امیرالمومنین (ع) به عدالت توجه بسیار زیادی شده به گونهای که جرج جرداق مسیحی اسم کتابش را این گذاشته که امام علی (ع) صدای عدالت انسانی است. همچنین گفته شده «قتل فی محراب عبادته لشده عدله» یعنی ایشان به خاطر شدت عملش نسبت به عدالت به شهادت رسید لذا در جای جای نهجالبلاغه میتوانیم فرمایشات حضرت درباره عدالت را ببینیم ولی من به یک موردش اشاره میکنم و آن نامه ۳۱ نهجالبلاغه است. امام علی (ع) نامه ۳۱ را برای امام حسن مجتبی (ع) نوشتند و چون این نامه از منظر یک پدر برای تمام فرزندان معنوی آن حضرت نوشته شده است با این تعبیر شروع میشود که «من الوالد الی المولود» یعنی نامه پدری به فرزند. اگر ما خودمان را فرزند معنوی آن حضرت میدانیم مخاطب این نامه هستیم.
*نامه ۳۱ نهجالبلاغه عدالت را چگونه معرفی میکند؟
آنجا حضرت یکسری سیاستهای کلان و راهبردهای کلان را ابلاغ فرمودند از جمله اینکه میفرمایند فرزندم تو خودت را در ارتباط با دیگران میزان قرار بده، هرچه برای خودت میپسندی برای دیگران هم بپسند. بعد یکسری مصادیق را ذکر کردند مثلاً فرمودند اگر دوست نداری به تو ظلم شود به دیگران هم ظلم نکن، اگر دوست داری به تو احسان شود به دیگران احسان کن و همینطور موارد دیگری را برشمردند. به همین خاطر عدالت در اندیشه امام علی (ع) یک میزان کلیدی و اساسی و مهم است که مبنای تنظیم روابط ما با دیگران، روابط ما با خودمان، روابط ما با محیط زیست و روابطمان با خدای متعال است.
خدای متعال در ارتباط با ما به عدالت عمل میکند، ما هم در ارتباط با خودمان و دیگران و خدا و طبیعت باید به عدالت رفتار کنیم. در حدیث نبوی میخوانیم که با عدالت است که آسمانها و زمین بر پا شده است. در قرآن کریم خداوند به پیامبر (ص) دستور میدهد «قل امر ربی بالقسط» یعنی بگو پروردگار من مرا فرمان داده به قسط عمل کنم. باز در سوره حدید میفرماید: «لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ» یعنی ما پیامبران را به سوی مردم فرستادیم تا آنها مردم را تربیت کنند، تزکیه کنند و مردم بر پادارنده قسط شوند. از این جهت امیرالمومنین (ع) به عنوان تربیت شده رسول اکرم (ص) کسی است که همان مسیر را دنبال میکند و همچون رسول مکرم اسلام بر پا دارنده عدل و قسط است. لذا اگر ما عدالت را در ردیف فضائل هم ذکر کنیم بالاترین فضائل است و اگر به عنوان رکن در نظر بگیریم میبینیم عدل در اندیشه و مذهب امامیه جز اصول مذهب و جز ارکان تلقی شده است بنابراین از هر منظری نگاه کنیم، چه از منظر فقهی، چه از منظر اخلاقی، چه از منظر اعتقادی، چه از منظر فلسفی و … میبینیم عدالت عنصر کلیدی است و باید مورد توجه رهبران و کارگزاران حکومتی و آحاد مردم قرار بگیرد.
*همه مردم به ارزش و اهمیت مساله عدالت اقرار دارند ولی میبینیم جوامع بشری و حکومتها در محقق کردن عدالت با مشکلاتی روبرو هستند. به نظر شما مهمترین موانعی که نمیگذارد مساله عدالت در یک جامعه محقق شود با توجه به منویات حضرت امیر (ع)، چیست؟
امیرالمومنین (ع) مهمترین مانع اجرای عدالت را در همین نامه ۳۱ دنیاطلبی و دنیاگرایی میداند. حضرت میفرماید آنچه باعث شده انسانها از صراط مستقیم عدالت منحرف شوند و به ظلم دست بزنند این است که فکر میکنند برای دنیا آفریده شدند در حالی که آن حضرت میفرمایند فرزندم بدان که تو برای آخرت آفریده شدی. دنیا قرار است مقدمهای باشد و مزرعهای باشد که ما از زندگی کوتاهی که در دنیا داریم برای آخرت خودمان زاد و توشه برداریم و اگر هر کسی اندکی تأملی در زندگی خودش و زندگی امروز در دنیا بکند، اهمیت این فرمایش امیرالمومنین (ع) را متوجه میشود که واقعاً هر جا ظلم و بیعدالتی صورت میگیرد ناشی از این است که آن افراد خیال میکنند برای دنیا آمدند و بعد از دنیا آخرتی نیست و الا اگر انسانها به یاد مرگ باشند یاد آخرت و قیامت باشند متوجه میشوند اصالت را باید به آخرت بدهند. قاعدتاً کسی که یاد مرگ و قیامت هست دست به ظلم نمیزند چون میداند یک ایستگاهی هست که باید در آنجا پاسخگو باشد.
*گاهی بین عدالت و مسائل دیگری تزاحم برقرار میشود؛ مثل تزاحم بین برقراری عدالت و رعایت مصلحت. به نظر شما در این موارد باید جانب کدام را گرفت و کدام اهمیت بیشتری دارد؟
ببینید، مصلحت یعنی عدالت. اصلاً مصلحت جایی مطرح میشود که اگر ما به یک قانونی یا دستوری عمل کنیم موجب ظلم میشود لذا میگوئیم مصلحت ایجاب میکند آن کار را انجام ندهیم. در اینجا تمرین و امتحان مصلحت باید با مساله عدالت انجام شود؛ یعنی هر جا میگوئیم مصلحت اقتضا میکند باید بتوانیم به جایش کلمه عدالت را بگذاریم و بگوییم عدالت اقتضا میکند. لذا نمیشود مصلحت مخالف عدالت باشد چون فرض ما فرض تزاحمات است یعنی دو چیز با هم متزاحم میشوند و ما آنی که عادلانهتر است را بر آنی که مطابق عدالت نیست اولویت میدهیم. بنابراین هر جا گفتند مصلحت ایجاب میکند، شما باید به جایش کلمه عدالت را بگذارید. اگر باز هم جمله شما درست بود، آن از نظر اسلام مورد قبول است ولی اگر جمله درست نبود آن مطلب مورد قبول اسلام نیست. در واقع مصلحت نیامده است که منافع را توجیه کند و الا منتهی به ظلم میشود.
کد خبر 6086156