کتاب کودک و نوجوان، محتوا یا ظاهر؟ تولید یا ترجمه؟
تاریخ انتشار: ۱۸ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۵۶۵۷۲۱
ایسنا/قزوین ادبیات نقش مهمی در شکل‌گیری ذهنیت و شخصیت کودکان و نوجوانان دارد، درگذشته کتاب‌های حوزه کودکان و نوجوانان بابیان داستان‌های حکیمانه و مفهومی سعی در ساخت شخصیت کودکان داشت اما در چند سال اخیر توجه به محتوای کتاب‌ها کاهش پیداکرده است و اغلب به‌ظاهر و لوکس بودن کتاب‌های این حوزه توجه می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
خرید کتاب برای کودکان و نوجوانان از گذشته تاکنون موردتوجه خانواده‌های ایرانی بوده است، خانواده‌ها با خرید کتاب‌های مفهومی و داستانی سعی می‌کردند دانش و وسعت دید فرزندانشان را افزایش دهند اما در سالهای اخیر خانواده‌ها در خرید کتاب بیشتر به‌ظاهر آن توجه می‌کنند از طرفی توجه به محتوای کتاب‌ها کاهش پیداکرده است، در این گزارش سعی شده به جوانب مختلف اهمیت محتوا در کتاب کودک بپردازیم.
مشتری به دنبال رنگ و لعاب کتاب است نه محتوا
مهدی مردانی شاعر و نویسنده حوزه کودک و نوجوان با توجه به ضعف تولید محتوا در این حوزه، می‌گوید: ادبیات کودک و نوجوان دروازه‌ای رو به تخیل و جهان گسترده است و دایره واژگانی را وسیع می‌کند و در حوزه پرورش کودک نقش مؤثری دارد اگر محتوای خوب تولید شود می‌توانیم توقع داشته باشیم که کودک و نوجوان پس از مطالعه اثر و کتاب نه‌تنها بحث آموزشی و تعلیمی را فراگرفته بلکه به لحاظ دنیای واژگان و تصاویر ذهنی نیز دچار تحول شود.
وی ادامه می‌دهد: در حال حاضر مجرای درستی برای معرفی کتاب حوزه کودک و نوجوان وجود ندارد و در تولید محتوای حوزه کودک و نوجوان با ضعف روبه‌رو هستیم بنابراین مخاطب ملاک مناسبی برای انتخاب کتاب ندارد و آنچه مشتری را به سمت خود می‌کشد رنگ و لعاب کتاب است که اغلب از انیمیشن‌های خارجی الگو گرفته‌شده است.
حسین مافی، مدیرمسئول نشر سایه‌گستر قزوین که به صورت تخصصی در حوزه نشر کودک و نوجوان فعالیت دارد با تأکید بر اینکه کتاب کودک و نوجوان به کالایی لوکس تبدیل‌شده است، می‌گوید: درگذشته کتاب حوزه کودک و نوجوان باقیمت پایین و تیراژ بالا به فروش می‌رسید دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ کتاب‌های این حوزه به مبلغ ۲۵۰ تومان با تیراژ ۱۵ هزار به فروش می‌رسید، اما امروزه نگاه ناشران تغییر کرده و شاهد افزایش قیمت در حوزه این‌گونه کتاب‌ها هستیم.
وی تصریح می‌کند: سلیقه مشتری در این حوزه اثرگذار بوده است چراکه اغلب والدین تمایل دارند کتابی برای کودکشان تهیه کنند که ارزش‌افزوده داشته باشد، برای مثال کتاب‌هایی که اسباب‌بازی دارند یا به شکل لوکس و نفیس طراحی‌شده‌اند و با حداقل قیمت ۳۰ هزار تومان به فروش می‌رسد را انتخاب می‌کنند درواقع می‌توان گفت مشتری‌ها به دنبال داستان نیستند و لوکس بودن کتاب برایشان اهمیت بیشتری دارد.
مدیرمسئول انتشارات سایه‌گستر بیان می‌کند: ورود ناشران کمک‌آموزشی به حوزه کودک و نوجوان نیز افزایش پیداکرده است و این ناشران با سرمایه زیادی وارد این حوزه شدند، اگرچه کتاب‌های کودک و نوجوان باقیمت هشت هزار تومان نیز منتشر می‌شود اما این نوع کتاب در کتاب‌فروشی‌های کوچک‌تر پیدا می‌شود، در شهر کتاب و کتاب‌فروشی‌های بزرگ و مدرن خبری از کتاب‌های ارزان‌قیمت نیست.
ترجیح ناشران بر استفاده از ترجمه به جای تولید
مجید شفیعی نویسنده کودک و نوجوان معتقد است: در کشور ما ادبیات کودک و نوجوان بیشتر در دایره ترجمه تعریف می‌شود، عده‌ای حاکمیت هنری را در دست گرفتند و اجازه نمی‌دهند کار خلاق تولید شود بااین‌حال نویسندگان حوزه کودک و نوجوان با سختی فراوان به کار خود ادامه می‌دهند.
وی خاطرنشان می‌کند: متأسفانه از خلاقیت نویسندگان حمایتی نمی‌شود به عنوان مثال یک کتاب با محتوای تاریخی موزه‌داری در حوزه کودک و نوجوان تهیه کردم که داستانی در خصوص ۱۰ بنای تاریخی ثبت‌شده است اما حمایتی از سوی ناشران صورت نگرفت و ناامید شدم، درنهایت این کتاب با حمایت نشر تاریخ منتشر و راهی بازار شد.
وی اظهار می‌کند: می‌توان گفت کتاب کودک و نوجوان انحصارگرا شده بنابراین محتوای این حوزه با ضعف روبه‌رو شده است، آن‌طور که باید به استعدادهای این حوزه بهاداده نمی‌شود و محتواها در عرصه تألیفی محدودتر شده و با انباشت اطلاعات روبه‌رو هستیم درحالی‌که اطلاعات باید به دانش و محتوا تبدیل شود.
مردانی نیز با اشاره به اینکه حمایت‌هایی از نویسندگان و شاعران داخلی از سوی ناشران صورت نمی‌گیرد، بیان می‌کند: اولین نکته کلیدی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان عدم رعایت قانون کپی‌رایت است، ناشران داخلی ترجیح می‌دهند کتاب‌هایی مثل هری پاتر که محبوبیت دارد را بدون پرداخت هزینه‌های ریالی و دلاری ترجمه و منتشر کنند چراکه ناشرین به دنبال برگشت سرمایه و منافع اقتصادی خودشان هستند و به محتوای ارزشی و مناسب توجه چندانی نمی‌کنند.
وی ادامه می‌دهد: ناشران و دولت حمایت‌های لازم از نویسندگان ندارند بنابراین نویسندگان قدرت رقابت با نشر داخلی و محتوایی که در حوزه ادبیات کودک از غرب وارد کشور می‌شود را ندارند، قانون کپی‌رایت در کشور وجود ندارد همین امر باعث می‌شود ناشران بدون مجوز و اجازه گرفتن از صاحب اثر بدون پرداخت مبلغی کتاب را چاپ کنند درنتیجه مبلغی که نویسنده برای تهیه محتوا درخواست می‌کند را نمی‌پذیرند.
این نویسنده حوزه کودک و نوجوان بیان می‌کند: فروش کتاب خارجی تضمین‌شده است مثلاً ناشر از انیمیشن باب اسفنجی متن و عکس برمی‌دارد و تبدیل به کتاب می‌کند این در حالی است با توجه به فرهنگ ایرانی و اسلامی نیازمند هستیم که برای کودک و نوجوان محتوای فرمی مناسبی تولید شود و در اختیارشان قرار بگیرد.
وی خاطرنشان می‌کند: چون در حوزه نشر و توزیع حمایتی از نویسنده نمی‌شود نویسنده باید به حدی از محبوبیت برسد که ناشر سراغش برود بنابراین نمی‌توانیم توقع تولید محتوای مناسب را داشته باشیم، ناشرانی مانند کانون پرورش فکری، نشر افق و نشر قدیانی که حمایت دولتی و دغدغه فرهنگی دارند در این حوزه فعالیت محدودی دارند و آنچه بازار نشر کودک و نوجوان را تشکیل می‌دهد بخش عمده‌ای است که ناشران از کتب خارجی برداشت کردند.
اهمیت مخاطب شناسی در ادبیات کودک و نوجوان
مژده اروجی، مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان قزوین بابیان اینکه ادبیات یکی از ستون‌های اصلی انتقال فرهنگ در تمام جوامع است، می‌گوید: ادبیات، کودک و نوجوان را در آستانه تجربه‌های جدید قرار می‌دهد.
وی ادامه می‌دهد: خوشبختانه در سالهای اخیر درک این موضوع که مخاطب شناسی در این حوزه تا چه حد در تولید محتوا مؤثر است موجب پیشرفت‌های بسزایی شده اما اهتمامی همه‌جانبه در این حوزه وجود ندارد، کارشناسان، مسئولین آموزشی کشور و والدین علی‌رغم میل به تهیه محتوای مناسب در حوزه ادبیات کودک با انتخاب‌های چندانی روبرو نیستند.
مردانی نیز معتقد است تمام ژانرهای موردعلاقه کودک و نوجوان می‌توانند هدف تولید محتوا و مطالعه باشند، کتاب‌های ادبیات کودک و نوجوان می‌تواند ماجرایی، طنز، حادثه‌ای، ترسناک و اجتماعی باشد به شرطی که نکات فرمی اثر رعایت شود.
شفیعی می‌گوید: من به‌عنوان نویسنده کودک و نوجوان در ژانرهای همه‌جانبه ازجمله حوزه اساطیر، افسانه‌ها و ادبیات کهن فعالیت دارم درواقع قصه‌هایی نوشتم که آمیزه‌ای از ادبیات کهن و حکایت مدرن است، خود را به یک ادبیات خاص محدود نمی‌کنم بلکه سعی می‌کنم داستان‌هایی باشد که دربرگیری بالایی داشته باشد و حتی مخاطبان خارج از کشور بتوانند از آن بهره‌مند شود.
وی ادامه می‌دهد: ژانر کتاب‌های کودک و نوجوان محدود نیست برخی از نوجوانان تمایل به ژانر وحشت و حیرت‌انگیز دارند برخی نیز تمایل به ژانر طنز دارند و در این حوزه با کمبود اثر مواجهه هستیم بنابراین باید سلیقه مخاطبین را موردتوجه قرار دهیم ضمن اینکه محتوای اثر را نیز در نظر بگیریم.
شفیعی خاطرنشان می‌کند: بنده با هر کتاب سعی می‌کنم در ذهن مخاطب تلنگری ایجاد کنم و با خلاقیت جهان را از زاویه‌ای نشان دهم که استرس را کاهش دهد، ادبیات برای ساختن دنیایی بهتر است و یک خط اصلی و هزار خط فرعی در این حوزه داریم که باید موردتوجه قرار بگیرد.
نظارت بر محتوا باید جدی گرفته شود
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان قزوین بیان می‌کند: از نهادهای فرهنگی می‌توان توقع داشت تا نظارت بیشتری در حوزه تولید محتوا کودک و نوجوان داشته باشند تا کیفیت مطلوب در آثار کودک، فدای امیال عده‌ای سودجو در حوزه نشر نشود و خانواده‌ها با آسایش خاطر بیشتری بتوانند اقدام به خرید کتاب برای کودکانشان کنند.
مردانی بیان می‌کند: نظارت محتوایی جدی برای اثر وجود ندارد، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اغلب نکات اخلاقی و سیاسی آثار را بررسی می‌کند درحالی‌که حوزه بررسی کیفی نیز دارای اهمیت است، اگر نظارت محتوایی صورت بگیرد شاهد این آشفتگی در حوزه ادبیات کودک نخواهیم بود.
وی اظهار می‌کند: در حوزه نشر کودک اتفاقی مانند نشر کنکور افتاده است یعنی سودجویان ورود پیدا کردند ضمن اینکه نویسندگان کودک بدون در نظر گرفتن نیاز جامعه هدف اثر تولید می‌کنند بنابراین این امر بازار را به تنش می‌کشد و نیاز است که مسئولین در واگذاری مجوز تولید و حمایت آثار به محتوای کیفی اثر نیز توجه کنند.
مافی نیز بیان می‌کند: ناشران اغلب بر کتاب‌های منتشرشده خود نظارت می‌کنند، ناشر بر اساس دغدغه‌ای که دارد کتابی را به نویسنده سفارش می‌دهد یا اینکه ترجمه کتاب خوب خارجی را به مترجم سفارش می‌دهد.
وی عنوان می‌کند: البته ناشرین دغدغه اقتصادی نیز دارند و می‌خواهند که چرخه اقتصادی بچرخد، اقتصاد مسئله مهمی است و دغدغه‌های دیگر نیز وجود دارد که ناشر با توجه به امکانات و شرایط تصمیم به انتشار یک اثر می‌کند، بااین‌حال نیاز است که در حوزه کتاب و محتوای تهیه‌شده رده‌بندی سنی به‌درستی و بر اساس کار کارشناسی انجام شود و ناشران علی‌رغم مسائل اخلاقی و جنسی مسائل دیگر را نیز موردتوجه قرار دهند.
این ناشر خاطرنشان می‌کند: نویسنده کتاب کودک و نوجوان باید واژه‌ها را درست انتخاب کند ما نیز برای این کار متخصصانی در تیم انتشارات داریم که محتوای کار را چک می‌کنیم، از طرفی نظارت دوم بر عهده وزارت ارشاد است و بعداز اینکه کتاب ازنظر ناشر مناسب تشخیص داده شود باید به تأیید وزارت ارشاد برسد.
نشر کانون پرورش فکری کودک و نوجوان
مردانی می‌گوید: کانون پرورش فکری جزو معدود ناشرانی است که به تولید محتوا اهمیت می‌دهد و کارشناسان خوبی در این حوزه دارد، کانون پرورش فکری تنها ارگانی است که به‌صورت جدی در حوزه کودک و نوجوان کار می‌کند و به لحاظ محدودیت اقتصادی و فضایی که دارد قادر نیست تمام اقشار کودک و نوجوان را پوشش دهد و نیاز است ارگان‌هایی مثل کانون حمایت بیشتری شود.
مافی نیز معتقد است: کتاب‌های کانون پرورش فکری اغلب در مراکز خودش منتشر می‌شود باید ارتباط خود با کتاب‌فروشی و مراکز پخش بیشتر کند یعنی اگر فردی به کانون مراجعه کرد بتواند به کتاب‌های کانون دسترسی داشته باشد، کانون پرورش فکری باید با کتابفروشیها ارتباط بیشتری برقرار کنند و کتاب‌هایش را به‌طور وسیع در کتاب‌فروشی‌های سطح کشور توزیع کند.
وی خاطرنشان می‌کند: عملکرد کانون پرورش و فکری مانند گذشته نیست و ناشران خصوصی از آن‌ها پیشی گرفتند، کتاب‌های قدیمی که ۵۰ سال از چاپ آن می‌گذرد هنوز هم جذاب است اما در شرایط کنونی تبلیغات خاصی صورت نمی‌گیرد و هرکسی خودش بخواهد به کانون مراجعه می‌کند.
اروجی در این خصوص تأکید می‌کند: کتابخانه‌های تخصصی کانون در بخش‌های مختلف ثابت و سیار این امکان را برای خانواده‌ها فراهم آورده‌اند تا کمتر دغدغه اقتصادی این حوزه را داشته باشند و کودکان بتوانند تا حدودی به کتاب‌های خوب دسترسی داشته باشند لکن کانون توانایی و ظرفیت پوشش تمام کودکان و نوجوانان این سرزمین را ندارد.
وی اظهار می‌کند: محدودیت‌های مالی و کمبود فضاهای موجود برای ارائه خدمات از مشکلات جدی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است، به امید روزی که دغدغه فرهنگی به‌عنوان اصلی‌ترین نگرانی مسئولین و خانواده‌ها در جامعه ما مطرح باشد و کتاب جایگاه اصلی خود را در سبد خرید خانواده‌ها پیدا کند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری ادبيات كودك و نوجوان تولید محتوا کتاب کودک کانون پرورش فکری کودک حوزه کودک و نوجوان ادبیات کودک و نوجوان حوزه ادبیات کودک کتاب کودک و نوجوان کودکان و نوجوانان ادامه می دهد کتاب فروشی ها تولید محتوا حوزه نشر خانواده ها وجود ندارد برای کودک خرید کتاب کتاب ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۵۶۵۷۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پایه اصلی هر سازمانی بر دوش روابط عمومی است
ایسنا/آذربایجان شرقی رئیس انجمن روابط عمومی ایران اظهار کرد: روابط عمومی برای تصمیم‌گیرندگان تصمیم‌ساز است و پایه‌ی اصلی هر سازمانی بر دوش روابط عمومی است.
خسرو رفیعی، پنجشنبه، ۶ اردیبهشت ماه، در سمینار تخصصی هوش مصنوعی مولد روابط عمومی که توسط انجمن روابط عمومی آذربایجان‌شرقی و اتاق بازرگانی تبریز برگزار شد، گفت: یکی از وظایف روابط عمومی ارتباط دوستی است چرا که باید سعی کنیم با دوست داشتن همدیگر زندگی آرامی ایجاد کنیم .
به گزارش ایسنا، وی با بیان اینکه برای زندگی و دوستی به روابط عمومی نیاز داریم، افزود: روابط عمومی در ایران علم ناشناخته‌ای است و بسیاری از مردم فکر می‌کنند کار آن، تشریفات و تبلیغات است اما روابط عمومی‌ها مسئولیت سنگینی دارند و باید دائم افکار سنجی و تولید محتوا کرده و برای مدیران برنامه ریزی کنند.
وی ادامه داد: روابط عمومی علم پیچیده‌ای است و مانند تبلیغات به زودی دیده نمی‌شود و برای شناخته شدن و انجام کار مثمر ثمر نیاز به زمان دارد.
رفیعی گفت: روابط عمومی‌ها در بخش خصوصی بسیار مهم هستند چراکه یک مجموعه بدون شناخت مسائل روز و نبود روابط عمومی شکست می‌خورد.
وی با بیان اینکه یکی از مهم ترین ابزارهای روابط عمومی، هوش مصنوعی است که اگر آن را یاد نگیریم ناگهان صد سال از دنیای پیشرفته عقب می‌مانیم، تاکید کرد: امیدواریم با راه‌اندازی هوش مصنوعی در روابط‌عمومی بسیاری از مشکلات آسان شود اما جای سوال است که آیا هوش مصنوعی می‌تواند احساسات را بومی سازی کند؟
جعفر محرم پور، دبیر اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تبریز نیز در این سمینار گفت: مجموعه‌های ما چیزی جز روابط عمومی نیستند تلاش و تقلا در تمام ارگان‌ها بدون روابط عمومی و رسانه خروجی نخواهد داشت.
وی ادامه داد: گردش اطلاعات و محتواها در جامعه‌ی امروزی به همت روابط‌عمومی‌ها است و ما برای تقویت نقش آن و رساندن روابط عمومی به جایگاه درست مبتنی بر فرهنگ خودمان تلاش می‌کنیم.
وی با بیان اینکه فعل و انفعالات صورت گرفته در تمام دستگاه‌ها جز با تلاش روابط عمومی‌ها معنا و مفهوم پیدا نمی‌کند، افزود: تا زمانی که حوزه تولید محتوا به ابزاری مثل هوش مصنوعی و ابزارهای مشابه مجهز نشود کارکرد ما از دست می‌رود.
محرم‌پور اذعان کرد: اگر یک روزی می‌گفتند بازاریابی فلسفه جاری در مجموعه است به نظر من اکنون روابط عمومی هم یک فلسفه جاری در کسب و کارها است که اگر ما به این فلسفه اعتقاد نداشته باشیم به کسب و کار نیز نگاه صحیحی نداریم.
عادل میرشاهی، مدرس دانشگاه نیز در ادامه‌ی این سمینار گفت: روابط عمومی‌ها باید در تولید محتوا یک سری قوانین و تکنیک‌ها را رعایت کنند، برای توسعه سایت نیاز به دانشی به نام هوش مصنوعی وجود دارد که به شما اجازه می‌دهد تولید محتوا هوشمندانه و خلاقانه داشته باشید.
وی ادامه داد: پرامپت درخواستی است که شما برای هوش مصنوعی ارسال می‌کنید و آن سرویس هوش مصنوعی با بررسی درخواست شما، چیزی که می‌خواهید را می‌سازد و به شما تحویل می‌دهد. اگرچه کار بسیار راحت و آسانی است اما برای کار اصولی نیاز به تخصص و دستورالعمل‌هایی دارد.
وی با بیان اینکه در پرامپت نویسی چند تکنیک وجود دارد، گفت: اولین تکنیک آزمون و خطا است زمانی که دستوری می‌دهید ممکن است اشتباه کند در این زمان باید با دستور مجدد به آن اجازه‌ی اصلاح بدهید.
وی افزود: هوش مصنوعی با الگو، دستور العمل و استفاده از داده‌ها کار می‌کند که ساده نویسی باید در آن رعایت شود چرا که با کار پیچیده درست عمل نمی‌کند.
انتهای پیام
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد