کرونا سوژه‌یابی هنرمندان را تغییر داده است؟
تاریخ انتشار: ۴ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۷۳۶۳۳۹
ایسنا/مازندران استادیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران معتقد است آثار هنری کنونی خلق شده به عنوان شناسنامه کرونا برای نسل های بعدی است، چه در مورد هنر و چه درباره هنرمند، تحولاتی به سبب شیوع همه‌گیر کرونا رخ داده و هنرمندان به دنبال ساختاری خاص از هنر هستند تا بتواند نیاز فعلی جامعه را اقناع کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مصطفی رستمی در گفتوگو با ایسنا، از جذابیت آثار هنری کنونی برای نسل های بعدی و دوران پشت سر گذاشتن بیماری کرونا سخن گفت و تاکید کرد: به طور کلی نگرش هنرمندان در دوران کرونا متاثر از بیماری دچار دگرگونی شده و این موضوع از روحیات جامعه نشات گرفته است.
رستمی از جستجوی هنرمندان به دنبال فرم ها و سوژه های خاص گفت و تصریح کرد: چه در مورد هنر و چه درباره هنرمند، تحولاتی به سبب شیوع همه‌گیر کرونا رخ داده و هنرمندان به دنبال ساختاری خاص از هنر هستند تا بتواند نیاز فعلی جامعه را اقناع کند.
وی تحولات بوجود آمده در گرایش های شعر، داستان سرایی، موسیقی و هنرهای نمایشی را نشان پرهیز از اجتماعات در دوره طولانی مدت بیماری دانست و تاکید کرد: شرایط تنگ و بسته، ترس و اظطراب و قرارگیری در قفسی که کرونا ناخواسته برای مردم بوجود آورده است باعث شد تا هنرمندان در جستجوی فرم خاصی از هنر و خلق آثار بدیع باشند.
عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران، با بیان اینکه نوعی نگاه درون گرایی خاص در دنیا میان آثار هنری مشاهده می شود، خاطرنشان کرد: اقناع مخاطب و هنرمندان در دو سوی این درون گرایی مورد اهمیت قرار گرفته و ساختارهای هنری اکنون بیشتر به جای موضوعات جمعی و بیرونی به مسائل فردی و درونی انسان می پردازد.
رستمی از افزایش مصرف هنر بوسیله مردم در فضای رسانه ای یاد کرد و افزود: استفاده از ظرفیت هنر در فضاهای رسانه توسط مردم، باعث شد تا جریان جدیدی در وادی هنر ایجاد شود و هنرمندانی که تا پیش از این تنها برای تبلیغات از رسانه استفاده می کردند به اجرا در این فضا روی آورند.
وی برگزاری اجراهای مختلف نمایشی، موسیقی، گرافیک و نقاشی از طریق رسانه را جایگاهی نوین برای هنر قلمداد کرد و افزود: کارهای اجرایی که پیشتر بصورت میدانی، در فضاهای باز و اماکن عمومی مورد استقبال بود اکنون در قاب رسانه و مدیا مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است.
این کارشناس، محقق و دکترای پژوهش هنر، دریچه گشوده شده به سمت موسیقی را تجربه ای نوین توصیف و اظهار کرد: انتشار آثار موسیقیایی در فضاهای مدیا و رسانه که به صورت انفرادی توسط هنرمندان در منازل اجرا و سپس با استفاده از تکنیک های خاص تدوین می شود توانسته تاثیر مطلوبی بر مخاطبین گذاشته و آرامش از دست رفته جامعه را بازگرداند.
عضو هیئت علمی گروه صنایع دستی دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران با یادآوری تغییر نگرش هنرمندان در دوران کرونا خاطرنشان کرد: حتی در برخی موارد فلسفه هنر در قالب مکاتب مختلف دستخوش تغییر شده و به سمت همزیستی با محیط و طبیعت حرکت کرده است.
رستمی افزود: انسانی که تا دیروز به شدت در پی مدرنیته بود و همه موضوعات را در قالب فردی و تسلط خویش بر طبیعت و همچنین با زاویه نگاه محدود خود جستجو و مشاهده می کرد اکنون متوجه عدم پاسخگویی مدرنیته در برخی اتفاقات شده و به آغوش طبیعت و همزیستی با محیط زیست بازگشته است.
وی به تغییر تعاریف مفاهیمی چون عشق، احترام و خودشناسی اشاره کرد و افزود: به نظر می رسد این دوره از تاریخ، عرصه ظهور برخی گرایش های فرازمینی را بوجود آورده و برخی به اتفاقات فرابیولوژیک می اندیشند و از آن به عنوان فریاد اعتراض، دادخواهی و آزادی طلبی جهان یاد می کنند.
عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران اتفاقات ۶ ماهه اخیر جهان در عرصه هنر را مورد بررسی قرار داده و گفت: این تحولات از دل علوم انسانی برآمده و در واقع با خارج شدن از حالات فراخیالی به سمت اصالت هنر در حرکت است و قطعا آثاری که در سال های پیش رو و آتی منتشر می شود کارهایی عجیب و بدیعی خواهند بود.
رستمی در پایان اظهار امیدواری کرد: آثاری که در آینده منتشر می شود در جهت بازگشت آرامش درونی به فرد فرد اعضای جامعه انسانی بوده تا با خودشناسی بهتر، پیوندهای عمیق عاطفی گسسته شده احیا شود.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری کروناویروس دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۷۳۶۳۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مهدی نصیری؛ سوژه‌ی متفکر یا شخصیت مبتذل؟
مهدی نصیری در کمتر از ۴ سال نه تنها بر سکولاریسم پافشاری می‌کند بلکه حتی از رادیکال‌ترین مواضع برخی روشنفکران دینی در خصوص همجنسبازی هم عبور کرده و در آخرین موضع از ائتلاف تاج‌زاده تا شاهزاده سخن گفته است. - اخبار سیاسی -
گروه اندیشه خبرگزاری تسنیم- محمد‌محسن راحمی:حمیدرضا جلایی‌پور، فعال اصلاح‌طلب در مصاحبه‌ای که در خصوص اظهارات اخیر مهدی نصیری در تلوزیون بی‌بی‌سی فارسی داشته با بیان اینکه "نصیری اسیر ضعف «واقع‌نگری»، «دفعی‌گرایی» و «ضعف در پرنسیپ‌های اخلاقی و سیاسی» است" گفته: "آقای نصیری چه زمانی که در کیهان بنیادگرایانه و اقتدارگرایانه علیه مصلحان می‌نوشتند و بعدش با گرایشی شبه‌تفکیکی هر گونه مدرن‌شدن و همۀ دستاوردهای علمی و عرفانی بشر را تخطئه می‌کردند و نگران ورود موبایل به ایران بودند و چه امروز که طرفدار نوعی «انقلاب آرام» شده‌اند و پیشنهاد چنین ائتلافی می‌دهند در دیدن واقعیت و پیچیدگی‌اش ضعف شدیدی داشتند و با رویکردی هیجانی که بلوغ شناختی ندارد به خاطر شیفتگی به ایده‌ها و تغییرات رادیکال در نظر از روی واقعیت می‌پریدند."
این اولین باری نیست که مهدی نصیری در خصوص موضوعی اظهار نظر می‌کند که تقریباً چیزی از آن نمی‌داند.
او سال گذشته در گفت‌و‌گویی که در اتاقی با عنوان «یک چهره یک شب» با مدیریت منصوره حسینی یگانه، مجری شبکه سلطنت‌طلب منوتو، در کلاب هاوس برگزار شد، مرزهای وقاحت را جا‌به‌جا و به صراحت از به رسمیت شناختن همجنسبازی دفاع کرد.
نصیری گفت: "تمام قضایا و چالش‌ها من‌جمله بحث همجنس‌خواهی در چارچوب دموکراتیک و آن حکومت عرفی باید حل شود و هر قانون و برخوردی بخواهد انجام شود هر چه اکثریت مردم به آن رسید، ما از منظر حکمرانی به آن تن می‌دهیم."
او در این گفتوگو تلاش کرد تا برای مواضع مذبذب‌گونه اخیرش تباری تئوریک ارائه دهد. نصیری کوشید تا مجموعۀ عقاید افراطی گذشته خود را تحت عنوان «اسلام سنتی» معرفی کند و مواضع اخیرش را تحت تاثیر آشنایی خود با آنچه «نواندیشی دینی» خواند، صورت‌بندی نماید. اما دقت در گفته‌های او بی‌اطلاعی مفرط نصیری از نواندیشی دینی را هم برملا می‌سازد و نشان می‌دهد او همچنان در خصوص مطالبی اظهار نظر می‌کند که فهم چندانی از آنها ندارد.
تفاوت «نواندیشی دینی» با «روشنفکری دینی»
در خصوص مواضع نصیری در این گفتوگو نکاتی قابل ارائه است. نکته نخست این است که در ساحت اندیشه‌ورزی، «روشنفکری دینی» و «نواندیشی دینی» با وجود شباهت‌های‌شان دو مقوله کاملاً مجزا از یکدیگرند. برای اولین بار مصطفی ملکیان در گفتوگو با مجله راه نو این بحث را مطرح کرد و بعدها در قالب یک پروژه فکری توسط برخی دیگر ادامه یافت.
دو تفاوت اصلی میان روشنفکران دینی و نواندیشان دینی به موضع این دو طیف در نسبت با «اصالت عقل مدرن» و «سکولاریزم» بازمی‌گردد. از این منظر مواضع مهدی نصیری کاملاً در تناقض با اصول نواندیشی دینی است!
1- اصالت عقل مدرن
روشنفکران دینی با اصل گرفتن مدرنیته به خوانش و فهم نصوص دینی می‌پردازند. ملکیان در توضیح این ویژگی روشنفکری دینی می‌گوید: "روشنفکران دینی ما به واقع، مدرنیته را اصل گرفته‌اند و برای هر چیز مقبولی که در آن یافت می‌شود، مابه‌ازایی در قرآن و سنت هم پیدا کرده‌اند."
در مقابل نواندیشان دینی مبنا را دین قرار می دهند، ولی در صدد تفسیر متجددانه و خوانشی جدید از دین هستند که با مقتضیات روز همانند مردم سالاری و حقوق بشر همخوان باشد. (صادق حقیقت - نواندیشی دینی و روشنفکری دینی)
2- سکولاریسم
دیگر تفاوت اصلی این دو طیف به حوزه سیاسی و اجتماعی مربوط می‌شود. صادق حقیقت، از نواندیشان دینی، در این باره می‌نویسد: "دیگر تفاوت نواندیشی دینی با روشنفکری دینی آن است که نواندیشی دینی با عرفی‌گرایی (سکولاریسم) مرزبندی ایجاد می‌نماید؛ چرا که نزد نواندیشان دینی فقه سیاسی اعتبار دارد."
بنابراین چنانچه گفته شد در این دو فقره، روشنفکری دینی با نواندیشی دینی تفاوت دارد. مقایسه این مهم با گفته‌های نصیری نشان می‌دهد که بر خلاف ادعایی که مطرح می‌کند چندان با نواندیشی دینی هم آشنا نیست و همچنان نمی‌داند درباره چه حرف می‌زند. او به وضوح از سکولاریسم سیاسی دفاع می‌کند و در حالی که روزگاری به نفی حداکثری مدرنیته و عقل مدرن می‌پرداخت اکنون به دنبال تایید حداکثری آن با خوانشی سطحی از دین است.
نقد تکنولوژی و تایید همجنس‌خواهی
نکته دیگر در خصوص اظهار نصیری در این نشست آن است که مواضع نصیری در موضوع «تکنولوژی» و «همجنسبازی» نیز با مبانی نواندیشی دینی در تناقض است. نصیری در خلال بحث با پرسشی از آهنگران درباره تکنولوژی و همجنسبازی روبرو شد. او با وجود آنکه تلاش کرد تا همچنان بر مواضع رادیکال گذشته‌اش در خصوص تکنولوژی پابرجا بماند، اما چنانچه در بالا آمد به صراحت همجنسبازی را تایید کرد.
اگر محسن کدیور و صادق حقیقت را به عنوان دو فیگور مهم در طیف نواندیشان دینی محسوب کنیم، هیچکدام از این دو نفر نه زاویه‌ای جدی با تکنولوژی دارند و نه در طرحی که بر اساس مبانی نواندیشی دینی از جامعه مطلوب ارائه می‌دهند، همجنسبازی جایی دارد.
صادق حقیقت در این خصوص می‌گوید: "من در دانشگاه فلوریدا سخنرانی به زبان انگلیسی انجام دادم و نسبت میان اسلام و دموکراسی را به زبان انگلیسی بیان کردم. یکی از سوالاتی که بلافاصله بیان می شود این است که نظرتان درباره حقوق همجنسگرایان چیست؟ من پاسخ دادم که اسلام با همجنسگرایی مخالف است. برای روشن شدن بحث هم یک مثال می آورم: در اعلامیه حقوق بشر آمده است که اگر کسی دستگیر شد باید بلافاصله تفهیم اتهام شود و اگر در کشوری است که زبان کشور را نمی داند باید مترجمی باشد که تفهمیم اتهام کند و به شکل خودسرانه نمی شود یک نفر دستگیر شود. در مورد حقوق همجنسگرایی اما عقل نوع بشر به آن حکم نکرده است. عقل نوع بشر به حق همجنسگرایی حکم نمی کند و متون صریح دینی به حق همجنسگرایی مخالف است." (سید صادق حقیقت - برنامه سوره آذر 1400)
محسن کدیور هم در گفت‌و‌گویی بیان می‌کند: "تا کنون هیچ سند بین المللی از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد (مهمترین مرجع بین المللی رسمی حقوق بشر) در به رسمیت شناختن همجنسگرایی به عنوان یکی از حقوق بشر به تصویب نرسیده است! چرا که اکثر دول عضو با به رسمیت شناختن آن به شدت مخالفند. اکثر جمعیت کره‌ی زمین از این امر کراهت دارند و حاضر نیستند آنرا به رسمیت بشناسند."
کدیور حتی در خصوص وضع قوانین لازم برای حفظ اخلاق عمومی از این ضایعه اخلاقی هم موضعی جدی دارد. حتی روشنفکران دینی از جمله عبدالکریم سروش و آرش نراقی هم به صراحتی که نصیری در این نشست از همجنسبازی دفاع می‌کند در این خصوص موضع نگرفته‌اند!
مواردی که به آنها اشاره شد نشان می‌دهد که مهدی نصیری نه تنها شناختی از «نواندیشی دینی» ندارد بلکه برخی مواضع او در خصوص سکولاریسم بیشتر به برخی مواضع «روشنفکران دینی» نزدیک است و موضع او در خصوص همجنسبازی حتی از مواضع شخصیت‌های اصلی این طیف هم رادیکال‌تر و بی‌اساس‌تر است.
تبارسازی تئوریک یا چرخش‌های نظری دفعی!
نصیری با وجود اینکه در این نشست تلاش می‌کند تا برای چرخش‌های نظری خود تباری تئوریک و تاریخچه‌ای چند دهه‌ای و قابل اتکا ارائه دهد اما درست در تنها پاورقیِ مقدمه‌ای که کمتر از 4 سال پیش در آذرماه 98 برای آخرین کتابش «عصر حیرت» خود نوشته بود سعی کرد تا اتهام هم‌رأیی با روشنفکری دینی و سکولاریسم را از دامن خود برهاند: «مکــن اســت گفتــه شــود تفــاوت ایــن حــرف بــا حــرف روشــنفکرانی کــه از دیــن حداقلــی ســخن مــی گوینــد چیســت؟ پاســخ: ا گــر منظــور از دیــن حداقلــی ایــن اســت کــه عرصــه هایــی از حیــات فــردی و جمعــی، از حا کمیــت احــکام دیــن مسـتثنی میشـود و دیـن در ایـن حیطـه هـا حکمـی نـدارد، (همـان طـور کـه عـده ای از روشـنفکران دینـی مـی گوینـد) ایـن همـان اعتقـاد مـردود در بـاره حیطـه نفـوذ و حا کمیـت دیـن اسـت؛ امـا ا گـر مقصـود ایـن باشـد کـه در شـرایطی امـکان تحقق تنهـا حـدی محـدود و نسـبی از دیـن و احـکام آن بـه دلبـل بـروز موانعـی چـون غیبـت و یـا عـدم بسـط یـد حجـت معصـوم مقـدور و میسـور اسـت، ربطـی بـه سکولاریسـم نـدارد.» (پاورقی مقدمه کتاب عصر حیرت)
اکنون او در کمتر از 4 سال نه تنها بر سکولاریسم پافشاری می‌کند بلکه حتی از رادیکال‌ترین مواضع برخی روشنفکران دینی در خصوص همجنسبازی هم عبور کرده و در آخرین موضع از ائتلاف تاج‌زاده تا شاهزاده سخن گفته است.
انتهای پیام/
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت