بررسی ابعاد مدیریت جامعۀ اسلامی در آینۀ غدیر/غدیر روز پذیرفته شدن توبه آدم(ع) و نجات ابراهیم(ع) از آتش است
تاریخ انتشار: ۱۸ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۸۹۶۹۵۴
استاد حوزه علمیه قم گفت: اهمیت غدیر در این است که نقطه شروع و عزم جزم اسلام برای به دست گرفتن مدیریت جامعه و حاکمیت بر امت است تا در سایه تعالیم غنی اسلام، جامعهای کاملاً اسلامی تحقق پیدا کند. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، امروز شنبه هجدهم مردادماه و هجدهم ذیالحجه مصادف با عید سعید غدیر خم است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
* از عید غدیر خم به عنوان بزرگترین عید مسلمانان جهان یاد میشود. لطفاً دربارۀ جایگاه بالای این روز توضیح دهید.
عید غدیر از اهمیت بسیاری در تقویم مناسبات شیعی برخوردار است به گونهای که از این عید، در روایات با عناوین پرمغزی مانند «عیداللهِ الاکْبَرْ» یاد شده است. در روایتی از امام صادق علیهالسلام آمده که نام این روز در آسمانها «یَوْمُ الْعَهْدِ الْمَعْهُودِ» و در زمین «یَوْمُ الْمِیثَاقِ الْمَأْخُوذِ» است.(1) در روایت دیگری، امام صادق علیهالسلام این روز را روز پذیرفته شدن توبه آدم، نجات یافتن ابراهیم از آتش، نشانه [هدایت] قرار دادن هارون توسط موسی، منصوب کردن شمعون صفا به عنوان وصی عیسی، و نشانه و وصی قرار دادن امیرالمؤمنین علیهالسلام توسط پیامبر اکرم معرفی کرده و به روزه، اطعام و صله رحم در این روز توصیه میکنند.(2)
* فرمودید که عید غدیر «عیدالله الاکبر» است. معنای این سخن آن است که این عید از اعیاد بزرگ مسلمانان یعنی عید قربان و عید فطر نیز بالاتر است در حالیکه برای این دو عید، اعمال و مناسکی برجسته و خاصی مانند نماز عید یا حرمت روزه عید فطر وارد شده اما در مورد عید غدیر این گونه نیست. چگونه میتوان پذیرفت که این دو عید در مرتبه پایینتری از عید غدیر قرار دارند و اساساً دلیل این برتری چیست؟!
عید قربان در واقع با بخشی از مناسک یک واجب اسلامی به نام حج ارتباط پیدا میکند و در عین اهمیت و عظمت این واجب، عید قربان متضمن اتفاق سرنوشتسازی برای امت اسلامی نیست. در مورد عید فطر نیز همینطور است؛ در حالیکه در روز عید غدیر اتفاقات بسیار مهم و سرنوشتسازی به وقوع پیوسته است: به تعبیر آیات قرآن(3)، غدیر روزی است که خداوند دین خود را کامل و نعمتهایش را بر بندگان تمام کرده است. غدیر روز عید ولایت و امامت است؛ یعنی روزی که وصایت و جانشینی امیرالمؤمنین علیهالسلام توسط پیامبر اکرم(ص) اعلام میشود. این مسأله به قدری مهم است که خداوند میفرماید: «وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ؛ اگر این کار را نکنی رسالت خداوند را انجام ندادهای.»
چرا "عید غدیر" بزرگترین عید مسلمانان است؟/ عید حقیقی از نگاه امیرالمؤمنین(ع)به دنبال اعلام پیامبر اکرم(ص)، بزرگترین بیعت تاریخ مسلمین در این روز با امیرالمؤمنین انجام میشود. به تعبیر مقام معظم رهبری خصوصیت این عید، در مسأله ولایت و امامت است.(4) توجه و تأکید جدی اسلام بر امر مدیریت جامعه اسلامی در عید غدیر تجلی پیدا کرده و پر واضح است که این مسأله برای تداوم امر دین، بسیار مهم و حیاتی است.
* چرا مسأله ولایت و حکومت اسلامی اینقدر اهمیت دارد؟ مگر بدون برپایی حکومت اسلامی، دین محکوم به نابودی است که این مسأله را حیاتی عنوان میکنید؟
مسأله ولایت و حکومت اسلامی، ضامن اجرای احکام اسلامی و پیاده شدن کامل دین اسلام است. دین اسلام یک دین فردگرایانه و بدون توجه به ابعاد اجتماعی نیست؛ بلکه بالعکس ابعاد اجتماعی اسلام و عبادات جمعی مسلمانان بسیار برجستهتر و مهمتر از ابعاد فردی هستند. اگر در جامعهای مردم دیندار باشند اما حاکمیت یک حاکمیت دینی نباشد به این معنا که در مرحله قانونگذاری و اجرا، در ابعاد مختلف اجتماعی از جمله سیاست، اقتصاد، فرهنگ و... دغدغه و عملکرد اسلامی نداشته باشد، چگونه میتوان دین اسلام را به ویژه در ابعاد اجتماعی اقامه و برپا کرد؟ به ویژه اگر حاکمیت، یک حاکمیتِ دینستیز و ظالمانه باشد. حتی اگر حکومت به ظاهر با مظاهر و مناسک دینی مردم اصطکاکی نداشته باشد، باز هم ابعاد اجتماعی و کلان دین اقامه نشده و نمیتوان رعایت فردی و یا جمعی بخشی از مناسک اسلام را اسلام کامل و تمام خواند.
وقتی حکومت اسلامی برقرار نباشد، سرنوشت دین و تحقق اسلامِ کامل به اراده و خواست صاحبان قدرت و مکنت و سردمدارانی گره میخورد که بدون تردید اسلام را با چهارچوبی از منافع خود محدود و محصور خواهند کرد. اهمیت غدیر در این است که نقطه شروع و عزم جزم اسلام برای به دست گرفتن مدیریت جامعه و حاکمیت بر امت است تا در سایه تعالیم غنی اسلام، جامعهای کاملاً اسلامی تحقق پیدا کند. وقتی در جامعه حکومتی اسلامی مستقر باشد، حاکمیت خود را نسبت به دین مردم، ارزشهای فردی و اجتماعی اسلام، بسترسازیهای همهجانبه برای رساندن مردم به کمال و رشد معنوی، و سعادت دنیا و آخرتشان، مسئول دانسته و تلاش خواهد کرد.
* پس از نظر شما اهمیت عید غدیر در مسأله ولایت، حکومت و مدیریت جامعه اسلامی است. آیا در واقعه غدیر صرفاً امر مدیریت جامعه اسلامی به عنوان یک مسأله مهم و حیاتی طرح میشود یا ابعاد و ویژگیهای این مدیریت نیز بیان میشود؟
این سؤال، سؤال مهم و دقیقی است. پاسخ این است که در واقعه غدیر علاوه بر دلالتی که نسبت به اهمیت امر مدیریت جامعه وجود دارد و نشان میدهد که اسلام نسبت به این مسأله بیاعتنا نبوده است، ابعاد و ویژگیهای این مدیریت نیز نشان داده میشود؛ اما چگونه؟! در این روز پیامبر اکرم(ص) شخصیتی را به عنوان جانشین و مدیر امت اسلامی معرفی میکند که مظهر تقوا، علم، شجاعت، ایثار و عدل در میان اصحاب رسول خداست. انتصاب امیرالمؤمنین علیهالسلام با چنین ویژگیهایی نشان میدهد که از نظر اسلام باید مدیریتی متقیانه، عالمانه، شجاعانه، ایثارگرانه و عادلانه بر جامعه اسلامی حاکم باشد.
یادداشت|نگاهی دوباره به غدیر خمنکته جالب در این باره آن است که به تعبیر رهبر معظم انقلاب «کسانی که امیرالمؤمنین علیهالسلام را به جانشینی بلافصل هم قبول ندارند، در علم و زهد و تقوا و شجاعت آن بزرگوار و در فداکاری او برای حق و عدل، تردید ندارند؛ این مورد اتفاق همه مسلمین و همه کسانی است که امیرالمؤمنین علیهالسلام را میشناسند. این نشان میدهد که جامعه اسلامی از نظر اسلام و پیغمبر، چه نوع مدیریت و زمامداری و حکومتی را باید به عنوان هدف مطلوب دنبال کند.»(5)
در میان این ویژگیها به نظر میرسد که مسأله عدالت از اهمیت ویژهای برخوردار است، در شخصیت امیرالمؤمنین علیهالسلام نیز بیش از هر چیزی، ویژگی عدالت است که در اذهان همگان حتی غیرمسلمانان جای گرفته است. امیرالمؤمنین علیهالسلام رساترین و گویاترین مثال و تعریف عدالت در همه تاریخ به شمار میروند. عدالتورزی حضرت در دوران درخشان پنج ساله حکومتشان، بالاترین نمودها را داشته و البته بیشترین عکسالعملها از جانب دوست و دشمن را نیز برانگیخته است. وقتی که در روز غدیر، بارزترین مصداق عدالت و تقوا توسط پیامبر گرامی اسلام و به امر خداوند متعال به عنوان ولیّ و وصّی پیغمبر بر مدیریت جامعه اسلامی نصب میشود، معلوم میشود که عدالت شاهبیت غزل حاکمیت و مدیریت جامعه است. این حقیقت ناب اسلامی، تمام قد در مقابل تفکراتی میایستد که مدیریت و حکومت هر کسی ولو ظالمان را که با توسل به قدرت، ثروت یا هر خدعه و نیزنگ و بازی سیاسی توانستهاند بر مسند اداره جامعه تکیه بزنند، مجاز و مطاع میشمارد.
* از واکاوی ابعاد واقعه غدیر به ویژگی عدالت در حاکمیت جامعه اسلامی رسیدیم. لطفاً در مورد گستره و ابعاد این ویژگی مهم توضیح دهید.
عدالت دارای دو قلمرو فردی و اجتماعی است. عدالت فردی همان تقواست و عدالت اجتماعی، عدالت در زمینه حکومت و فرمانروایی است. با اینکه موضوع صحبت ما عدالت اجتماعی و عدالت در عرصه حاکمیت است اما نباید از این نکته غفلت کنیم که عدالت شخصی، پشتوانه عدالت جمعی است. کسی که در درون خود و در عمل شخصىِ خود تقوا نداشته و دچار هوای نفس و اسیر شیطان باشد، نمیتواند در جامعه عدالت را اجرا کند. کسی که میخواهد در محیط زندگی مردم، منشأ عدالت شود، ابتدا باید در درون خود تقوای الهی را رعایت کند. امیرالمؤمنین علیهالسلام به همه کسانی که در امور سیاسی جامعه خود نقشی بر عهده دارند، میفرماید: «مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنَّاسِ إِمَامافَلْیَبْدَأْ بِتَعْلِیمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلِیمِ غَیْرِه؛ کسی که خود را در معرض ریاست، امامت و پیشوایىِ جامعه قرار میدهد اوّل باید شروع به تأدیب و تربیت خود کند؛ سپس به تعلیم و تربیت مردم بپردازد.»(6)
پس از بیان اهمیت و حوزه تأثیر عدالت فردی، در خصوص عدالت اجتماعی باید بگوییم که اولین و واجبترین مأموریت نظام اسلامی، اجرای عدالت اجتماعی است. از مهمترین جلوههای اجرای عدالت در جامعه، سعی برای طبقه محروم است. مطابق با آیه شریفه قرآن که میفرماید: «وَ نُریدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثین (قصص/5)؛ ما مىخواهیم بر مستضعفان زمین منّت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روى زمین قرار دهیم»، در مییابیم جهتگیری حرکت کلّىِ ادیان الهی، به سمت رفع استضعاف و محرومیت است. بر خلاف دنیای سرمایهداری و کشورهای زیر سلطه استکبار جهانی که حرکت در آنها به سمت رشد پولداران و سرمایهداران است، اسلام به دنبال برداشتن محرومیت از روی زمین و به خصوص جوامع اسلامی است.
* وقتی در مورد عدالت اجتماعی و تلاش برای رفع محرومیت از اقشار ضعیف سخن گفته میشود، سؤالی به ذهن میرسد که آیا حرکت در مسیر عدالت و به کار گرفتن منابع محدود جامعه برای رفع محرومیت، ما را از پیشرفت و رشد اقتصادی دور نمیکند؟ طبعاً وقتی منابع موجود را برای چیزی هزینه کنیم، برای موارد دیگر منابع کمتری در اختیار خواهیم داشت.
اتفاقاً حرکت جامعه در مسیر عدالت نه تنها مانع پیشرفت و رشد اقتصادی نبوده و سیر آن را دچار کندی نمیکند، بلکه اگر عدالت را به درستی تبیین کنیم در مییابیم که عدالت و پیشرفت، همراه و همافزا هستند؛ یعنی با تأکید بر عدالت، سرعت سیر ما به سمت پیشرفت اقتصادی نیز شتاب بیشتری میگیرد. با تبیین درست و جامع عدالت در مییابیم که عدالت با اسراف، اشرافیگری و معطل گذاردن سرمایه سر ناسازگاری دارد.
با دوری از اسراف و در نتیجه جلوگیری از اتلاف منابع در کنار معطل نماندن سرمایه، طبعاً سرمایهگذاری در جامعه افزایش مییابد. به موازات افزایش سرمایهگذاری و در نتیجه بالا رفتن درآمد و ثروت جامعه، عدالت فردی و تقوا در کنار معنویتی که در جامعه اسلامی وجود دارد، مقتضی افزایش کارایی نیروی کار است و این جریان به افزایش نرخ رشد و پیشرفت اقتصادی جامعه میانجامد. علاوه بر این، عوامل بازدارنده هر دو جریان پیشرفت و عدالت، «تبعیض، فساد و فقر» است. بنابراین مبارزه با تبعیض، فساد و فقر از یک سو منجر به رفع و دفع عوامل انحطاط و عقبماندگی شده و در نتیجه به رشد و پیشرفت میانجامد و از سوی دیگر به رفع و دفع شکافهای طبقاتی و درآمدی منجر شده و عدالت را نتیجه میدهد و این به معنی همراهی و هماهنگی عدالت و پیشرفت است.
1ـ تهذیب الأحکام، ج 3، ص 143.
2ـ إقبال الأعمال (ط - القدیمة)، ج 1، ص 466.
3ـ سوره مائده، آیه 3
4ـ 16/1/1378.
5ـ 10/11/1383.
6ـ نهج البلاغه، ص480.
انتهای پیام/
R1410/P/S4,37/CT2 واژه های کاربردی مرتبط امام علی (ع) عید غدیر خم بیشتر بخوانید... ماجرای غدیر فقط نصب جانشین برای پیغمبر(ص) نبود قیمت ارز و طلا لیگ ایران و جهان بیشتر بخوانید... ماجرای غدیر فقط نصب جانشین برای پیغمبر(ص) نبود واژه های کاربردی مرتبط امام علی (ع) عید غدیر خم پربینندهترین اخبار فرهنگی ۱ ماه چهره خلیلی درگذشت/ هنرمندی که میخواست فرزندش ایرانی باشد ۲ آداب و اعمال شب و روز عید غدیر ۳ خندوانه آبان پخش میشود ۴ حدیث غدیر| زمانی که ابلیس در ماجرای غدیر ناله سر داد ۵ سرودههایی در مدح حضرت علی (ع):«روزی شعار کل جهان می شود علی» ۶ صحنه "عصر جدید" صحنه وحدت شد/ وقتی ایرانیها و افعانستانیها رژه برادری رفتند ۷ غدیر پیمان ماندگار شیعه است/ چرا هر سال عید غدیر را جشن میگیریم؟ ۸ نحوه معرفی امام زمان(عج) در خطبه غدیر مهمترین اخبار فرهنگی غدیر پیمان ماندگار شیعه است/ چرا هر سال عید غدیر را جشن میگیریم؟ خسارت نیم میلیارد دلاری بزرگترین سینمای زنجیرهای جهان! نماهنگ| "غدیر" قاعدۀ اسلام صحنه "عصر جدید" صحنه وحدت شد/ وقتی ایرانیها و افعانستانیها رژه برادری رفتند مهمترین اخبار تسنیم همتی: کاهش نرخ ارز در راه است/گشایش در بازگشت برخی ارزهای خارج کشور/ اخلالگران بازار ارز از حاشیه خلیج فارس حمایت میشوند یک سیاهپوست دیگر به خاطر رفتار خشونت آمیز پلیس آمریکا کشته شد آخرین وضعیت عملکرد بودجه ۹۹؛ از فروش ۱۶ هزار میلیارد تومان سهام تا رشد ۲۰ درصدی درآمد مالیاتی نامه ایران به سازمان ملل در اعتراض به تعرض جنگندههای آمریکا به هواپیمای مسافربری ۶۰ مفقود در انفجار بیروت / عملیات جستجو و نجات همچنان ادامه دارد درباره ما ارتباط با ما آرشیو اخبار پیوندها بازار پربینندهترین اخبار قیمت ارز و طلا لیگ ایران و جهان ما را دنبال کنید: RSS اینستاگرام توییتر فیسبوک آپارات بیسفون سروش ویسپی آیگپAll Content by Tasnim News Agency is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
منبع: تسنیم
کلیدواژه: امام علی ع عید غدیر خم امام علی ع عید غدیر خم امیرالمؤمنین علیه السلام مدیریت جامعه اسلامی امیرالمؤمنین ع ابعاد اجتماعی عدالت اجتماعی حکومت اسلامی پیامبر اکرم مسأله ولایت عید غدیر خم ترین اخبار بزرگ ترین ویژگی ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۸۹۶۹۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
در کنگره سازمان همبستگی کشورهای اسلامی در مکه مکرمه
این سازمان از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۶۲ میلادی توسط دولت عربستان سعودی تأمین مالی شدهاست، که این کمک تا سال ۱۹۸۰ به حدود ۱۳ میلیون دلار افزایش یافت. به دلیل بودجه عربستان، اتحادیه بهطور گسترده به عنوان نماینده اصول اسلامی ترویجشده در عربستان سعودی شناخته میشود. بر اساس دستور کار مدرنسازی عربستان سعودی در چشمانداز ۲۰۳۰، این کشور شکل معتدلی از اسلام را پذیرفته که اتحادیه جهانی مسلمانان به دنبال ترویج آن در عربستان سعودی و در سراسر جهان است.دبیرکل آن محمد بن عبدالکریم عیسی است. این سازمان به تبلیغ دین اسلام، تشویق و دعوت به تغییر دین غیرمسلمانان و نکوهش نقد اسلام میپردازد. این سازمان همچنین بودجه ساخت مساجد، کمکهای مالی برای مسلمانان آسیبدیده از بلایای طبیعی، توزیع نسخههای قرآن، و تراکتهای سیاسی بر روی گروههای اقلیت مسلمان را تأمین مالی میکند. اتحادیه میگوید که آنها همه اعمال خشونتآمیز را رد میکنند و گفتوگو با مردم فرهنگهای دیگر را بر اساس درکشان از شریعت ، ترویج میکنند.
هم اکنون که با تغییر رویکرد مقامات والای سیاسی در عربستان ، و محدود نمودن روحانیون افراطی و کوتاه کردن دست آنان در عربستان و نیز سیاست های پیشین افراطی در حرمین شریفین ، موجب گردیده است که در تمام زمینه ها ، از سیاست میانه روی بهره گرفته ، و دیدگان تازه ای نخست به جهان اسلام و مذاهب آن ، به ویژه شیعیان اثنی عشری پیدا کرده ، و از سوی دیگر حاکمان این سرزمین ، در سیاست تازه خود ، سعی بر این داشته و دارند ، که برخلاف گذشته ، گام در مسیر میانه روی گزارده ، و به گونه ای چهره نفوذ اسلام گرایان افراطی در این کشور را تغییر داده ، و دستشان را کوتاه نمایند ، که خوشبختانه در این راستا گام های موفقی برداشته ، که بدون تردید ، این سیاست و اندیشه ، بیش از همه مذاهب اسلامی ، به نفع شیعیان خواهد بود.
هم اکنون سازمان همبستگی کشورهای اسلامی و یا به تعبیر مشهور و عربی آن ، رابطة العالم الاسلامی ، همانگونه که پیش از این اشاره گردید ، با سیاست نوین دولت عربستان ،بهطور گسترده به عنوان یکی از سازمانهای پیشرو در عربستان سعودی که به مبارزه با ایدئولوژی افراطی اختصاص دارد، شناخته می شود. مقامات والا و حاکمان عربستان کنونی ، با در پیش گرفتن سیاست میانه روی ، و ارتباط با تمامی مذاهب اسلامی ، با دیدگاه خوشبینانه ،که بدون تردید یکی از راههای مهم ارتباط گسترده جهان اسلام با یکدیگر بشمار می آید ، سازمان را به دلیل تعهدش به مقابله با نفرتپراکنی، نفاق و خشونت که ارتباط نزدیکی با افراطگرایی دارد، مامور ساخته که دروازه های عملی این اندیشه ، امسال هنگام تشکیل همایش سالانه این سازمان در ماه رمضان در مکًه مکرمه بوقوع پیوست.
دعوت از شخصیت های برجسته شیعه به این همایش ، به عنوان میهمان برجسته و به تعبیری دیگر میهمان شرف ، خود نشاندهنده گام نهادن دولت عربستان و مفتیان آن به سوی میانه روی می باشد.
گفتنی است که شخصیت دیگر حجة الاسلام و المسلمین سید جواد خویی نیز در این راستا از نجف اشرف دعوت گردید ، که وی نیز با سخنان خود در اجلاسیه ، و نیز مصاحبه با تلویزیون رسمی عربستان ، جایگاه حوزه و مرجعیت شیعه ، و دیدگاه های آن را بصورتی زیبا و حقیقت وار بیان نمود ، که بطور کلی تمام این رخدادها ، نشان از تغییر دیدگاه های سیاستمداران عربستان ، در برابر شیعیان بشمار می آید.
اینک پیام حجة الاسلام و المسلمین سید عمار حکیم را در این اجلاسیه سالانه به نظر شما می رسانیم:
بسم الله الرحمن الرحیم
"وَلْتَکُن مِّنکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَی الْخَیْرِ وَیَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکَرِ وَأُولَٰئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ.
وَلَا تَکُونُوا کَالَّذِینَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَیِّنَاتُ وَأُولَٰئِکَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ.
و از میان شما باید گروهی باشند که (دیگران را) به خیر دعوت نمایند و امر به معروف ونهی از منکر کنند و آنها همان رستگارانند. و مانند کسانی نباشید که بعد از آنکه دلایل روشن برایشان آمد، باز هم اختلاف کرده و پراکنده شدند و برای آنان عذابی بزرگ است.
برادران گرامی، حضار محترم
سلام ودرود ورحمت خداوند بر شما باد...
- مایه خوشبختی ماست که در ضیافت پادشاهی عربستان سعودی در جوار بیت الله الحرام، وقبله مسلمانان، و خانه پر برکتی، که آن را مرکزی برای قیام مردم، و مایه هدایت جهانیان قرار داده است، باشیم. خانه ای که حضرت ابراهیم و اسماعیل ستون های آن را بنا نهاده تا همواره پاک و آماده برای طواف کنندگان و قیام کنندگان(نمازگزاران) و رکوع کنندگان و سجده کنندگان باشد. اینجا جایگاه پرورش اسلام و مکان نزول وحی، و خانه دلهاست، آمده ایم تا همزمان با ماه میهمانی خدا، "ماه مبارک رمضان" گرد هم آییم.
در این راستا امسال سازمان همبستگی اسلامی ، حجة الاسلام و المسلمین سید عمار حکیم را بطور رسمی به این کنگره دعوت نمود ، اما از آنجا که ایشان در سفرهای از پیش تعیین شده رمضانی خود ، که با سران کشورهای منطقه داشتند ، متاسفانه نتوانستند خود در این گرد همایی جهان اسلام حضور یابد ، اما نماینده خویش حجة الاسلام سید احسان حکیم را برای ارائه ایراد سخنرانی خود که نکات مهمی را در آن به روحانیون جهان اسلام اشاره داشت ، به مکه گسیل داشته ، و این سخنرانی در جمع حاضرین ایراد گردید.
- همچنین از اتحادیه جهان اسلام ودبیر کل آن جناب آقای دکتر محمد بن عبد الکریم العیسی، که ما را به این گردهمایی نوعی ، با هدف تحقق وحدت مسلمانان و یک صدا کردن گفتار، و تقویت روابط اسلامی و ایمانی آنان برنامه ریزی شده، دعوت کرده است تشکر می کنیم.
- و چقدر ما اکنون به این دیدارها، گفتگوها و بحث های سازنده و جدًی، که پل های ارتباطی و تقویت روابط بین فرزندان امًت یکپارچه اسلامی را بیشتر می کند، نیاز داریم تا ایده ها را نزدیک تر، و افکار را روشن تر، دلها را مهربان تر، وگفتارها رامحکم تر، سازیم. و در یک کلام این دستور خداوند است که در قرآن فرموده: "همانا این امًت شما، امًت واحدی است و من پروردگار شما هستم، پس مرا پرستش کنید"، و در جای دیگر فرموده: "و این امًت شما یک امًت یکپارچه است، و من یگانه خدای شما هستم، پس از من بترسید" را جامه عمل بپوشانیم.
- بدون شک اسلام با تمام ایده ها و ارزشهای الهی و انسانیش، از همان ابتدا دینی کامل، تمام کننده و به پایان رساننده تمامی رسالت های آسمانی، در طول حیات بشر بوده است. از زمان پدرمان حضرت آدم (ع)، تا به دوران پیامبرمان حضرت ختمی مرتبت (ص)، اسلام نشان داده است که این فراگیری اسلام، در محافظت از خط رسالت ها و وحی در طول تاریخ، بیانگر قدرت اسلام در نگه داری فرزندان و پیروان و امانت داران آن که متعهد شدند تا ایده آن را با ایمان راسخ و صداقت کامل و عدالت عملی و بیانی، حفظ کرده، و در نهادینه کردن این ایده جهانی تلاش کرده و آن را برای تمامی جهانیان تبیین کنند.
همانا برداشت ها و قرائت های متعدد، تنوع رویکردها، فراوانی ارث، حجم فزاینده میراث، و گستردگی میراث اسلامی و آثار برجسته آن همه و همه، نشانه هایی بر عظمت و جایگاه والای رسالت و رسول خدا و حمایت صاحب رسالت می باشد، تا این رسالت هدف عظیم و گرانقدرش که همانا گسترش ایده توحید و یکتاپرستی است، که می فرماید: "بگویید معبودی جز خدا نیست، رستگار می شوید"، و یکتاپرستی بنابه تعبیر خداوند که می فرماید "پریان و انسان ها را نیافریدم مگر آنکه مرا بپرستند"، یعنی این عبادت، آنان را از تمامی کشمکش ها، خواسته های نامشروع هوای نفس، و هویت های فرعی رهایی داده و آنان را به عبادت یکتای بی همتای و پایدار، که بنی آدم را برابر، آبرومند،پاکدامن و محترم آفریده، تا همواره در حیات جانشین او باشند.
- و هنگامی که به اسلام از دیدگاه رسالت آسمانی و اهداف و عنوان وسیع تر آن بنگریم، آنگاه اختلافات میان ما بسیار ناچیز گشته، و تمام تلاشهای فرعی ما در کنار یکدیگر قرار گرفته، تا در راستای خدمت به رسالت افتخار آفرین پیامبر اسلام و دعوت به وحدت، صلح، گفتار نیک، و زندگی سالم و اندیشه نیک، سازنده ومؤثر خواهد شد، تا با اهداف بلند خود به زندگی انسان عظمت و معنی بخشیده، و به گونه ای باشد که هنگام بازگشت به خالق یکتا مورد عنایت قرار گیرد.
با این ویژگی های سرشار از معانی مختلف، هرگز نمی توان تصور کرد که مذهبی از مذاهب اسلامی، با "جهانی بودن"اسلام و پیام آن تعارض داشته باشد، رسالتی که مسؤولیت آن بر گردن همه ما به عنوان امًت اسلامی یکپارچه، ازهر مذهب، رویکرد، و روشی که داشته باشیم، نهفته شده است.
- و با تکیه به این دیدگاه تکامل یافته اسلامی، همه ما با هم یک مأموریت ایجاد پل های ارتباط، جهت تفاهم، وگفتگوی اسلامی فیما بین مکلف بوده، تا بتوانیم نخست خانواده بزرگ اسلامی خود را، پیش از آنکه با جهان سخن بگوییم نظم وترتیب بخشیده، تا بتوانیم از دیدگاه، منطق، ایده، روحیه، و ارزش های یکپارچه اسلام سخن بگوییم.
- اگر یکدیگر را بپذیریم، و به حقیقت وجود اختلاف گردن نهیم، خواهیم توانست این تکثر وتنوع را مدیریت کرده، و ایمان ما به هدف های والا بیشتر خواهد شد، بطوریکه ما را بیش از پیش به درک مسؤولیت های اسلامی، به دور از هرگونه تعارف، شعار،کشمکش و مانند آنها، ما را به گفتار نیک و کردار نیک و تلاش مشترک رهنمون خواهد کرد.
- برادران گرامی ، از این روی شما را به نکات زیر دعوت خواهم کرد:
نخست : مذاهب اسلامی با وجود تکثر و تنوع آنها، گونه های مختلفی از برداشتهای متنوع از یک نسخه اصلی که مایه آن اسلام، کلام حفاظت شده وحی، قبله
مشترک، و آرمان های اسلامی برگرفته شده اند، وباید بدانیم که اختلاف در برداشت از منابع اصلی، یک امر بسیار طبیعی می باشد.
- بر همین اساس باید مرحله شکً به یکدیگر و تفرقه میان امت یکپارچه را به پایان رسانده، و موافقت گسترده منطقی و عاقلانه خود را با این اختلافات اعلام کنیم، تا آنها را به زمینه های علمی، اندیشه ای، معرفتی تبدیل کرده، و دور از افراد تندرو، جاهل، و مزدورانی که می خواهند جامعه اسلامی را به چالش کشیده و با ایجاد درگیری و نفرت از یکدیگر به تفرقه افکنی دامن بزنند، این زمینه ها را دریچه ای به حل مشکلات تبدیل کنیم.
- اگر نیک بنگریم اختلافات و نظرات(اجتهادات) و گفتگوها در داخل یک مذهب نیز بسیار فراوان است، چه رسد به مذاهب مختلف، این امر می تواند ذهن ها، افکار و پتانسیل ها را به نشر منافع اسلام و تأکید بر چهارچوب های قابل قبول متمرکز کند.
- دوم: امت اسلامی با این جمعیت انبوهش که بیش از دو میلیارد مسلمان را در جامعه های مختلف خود دارد، با وجود این جوانان دانش آموخته، آرمان گرا، با فرهنگ و آگاه، باید رهبرانی داشته باشد که به امًت اهمیت داده، و ضمن توجه به آن گامهای بلندی را در راه ایجاد یک تمدن جهانی با هویت اصیل اسلامی ارائه کنند، تا در کنار دیگر تمدن ها وفرهنگ ها ، این امت بتواند در ساخت جهانی نو، پیشرفته، با دانش و معارف و تجربیات انسانی، شرکت کرده و نشانه ها و آثار وجودی مشارکت آن، آشکار و مؤثر باشد.
- جهان بینی اسلام، و تأکید آن بر آموزش، عقلانیت و تدبًر، نکات و فرصتهای مهمی است که می تواند بار دیگر امت را با رویکرد و قدرت منطق، نه با منطق زور، به قیام وادارد، و زمینه مشارکت، نه درگیری، و براساس همکاری انسانی، نه با رویکرد لا ابالی گری و سر در لاک خود فرو بردن و در ترس ماندن، جامعه اسلامی را فعال کند.
- بیایید ارزشهای صلح، فضیلت، آگاهی، حکمت و عقلانیت را به جهانیان ارائه کنیم، تا اعتماد دیگران به خود را به دست آورده و از روی آوردن آنان به مشارکت، هم افزایی و همکاری با ما را به دست آوریم.
- سوم: چنگ زدن ما به ریسمان الهی، و همکاری ما درکارهای نیک، پرهیزگاری و همبستگی ما در راه برادری، دوستی،و مهربانی، همه ما را همچون دیوار آهنین کنار یکدیگر قرار داده، و هرگونه تحول، آرامش، و شکوفایی را در هر کشور و یا جامعه اسلامی، مایه افتخار، سربلندی، و قدردانی از همه ما می گردد.
- جامعه های ما برای دسترسی به خیر، پیشرفت و شکوفایی باید بایکدیگر همکاری کنند، تا در تمامی کشورهایمان از عدالت اسلامی، و برابری ایمانی برخوردار شویم.
تا به کمک یکدیگر مسیری مشترک، سرنوشتی واحد در راه پیشرفت و شکوفایی داشته، و از بودن در کنار یکدیگر احساس اقتدار کرده، وعزم و اراده ما در داشتن زندگی آبرومندانه دو چندان شود.
پیش از این برای ایجاد یک نوع مشارکت اقتصادی، بازرگانی گسترده، و مضاعف کردن مشارکت های علمی، تکنولوژی وفرهنگی میان کشورهایمان را خواستار شده بودیم، و اینک این دعوت را دوباره تکرار می کنیم، تا در کنار یکدیگر از نتایج و ثمرات این مشارکت ها و خیراتش بهره مند شویم.
-چهارم : سالهاست که ما خواستار نهادینه کردن معنی ملیت و شهروندی شیعیان بوده و هستیم، و همواره بر ضرورت نهادینه کردن ملیت جامعه در هر کشور، بر اساس حقوق و وظایف برابر و عادلانه تأکید می کنیم.
این تأکید ما بر اساس چارچوب تشویق شیعیان به پیوستن به جامعه کشورهای آنان است، از سوی دیگر کشور بتواند از پتانسیل ها، وامکانات آنان نیز استفاده کرده، و جامعه و دولتهای کشور آنان نیز با آغوش باز آنان را بپذیرد.
من با تکیه به این نظر ، خواهان گسترش فرهنگ ملی، احترام به ویژگیهای جامعه ها و دولت ها در سراسر کشورهای اسلامی هستم، تا روابطی مستحکم، پایدار، مثبت و فعال میان کشورهای اسلامی و به دور از هر گونه شک و شبهه بوجود آمده، و از گرفتار شدن در هر دام اختلاف انگیز در أمان بمانیم.
پنجم: اهمیت دادن به مسائل مشترک جهان اسلام و در رأس آنها مسئله فلسطین و ملت صبور آن و قدس شریف است.
دوگانگی موجود در برخوردها، تعامل و ارزش های انسانی و سیاسی، به ویژه در مورد جنایتهای جنگی که رژیم صهیونیست علیه ملت فلسطین مرتکب می شود، مسئله تأسف باری است که موجب محکومیت و اندوه فراوان گشته، و ضرورت وحدت و همبستگی امًت اسلامی را بیش ازپیش می طلبد.
برما است که از فلسطین دفاع کنیم، نه به خاطر اینکه یک مسئله اسلامی و یا عربی است، بلکه این زخم کهنه انسانیت است که بیش از هفت دهه است که همچنان دل انسانیت را خونین کرده، و نیاز به گام های جدًی و اقدامات تضمینی برای ایجاد راه حل مناسب برای این بحران انسانی عمیق دارد.
برای همه شما توفیق در این گردهمایی را آرزو کرده، و امیدوارم که این نشست ، آغازی پر برکت برای تقویت تفاهم، همبستگی و دوستی بیشتر میان جامعه های ما باشد. در پایان از خداوند متعال می خواهم که ملتهای عربی و اسلامی را نیز از خیر وبرکت خود برخوردار کند، و جوانان و ملت های ما را از گزند ناملایمات مصون دارد.
همانا که اوست تمام دعاها را شنیده و به اجابت می رساند.
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته.
سوم اردیبشت ماه ١٤٠٣ شمسی
تهران
220