جامعه اسلامی فعلی فاصله زیادی با نظریات شهید صدر دارد
تاریخ انتشار: ۲۴ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۹۶۰۰۵۶
خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ: کتاب «جامعه ما در اندیشه و آثار شهید سید محمدباقر صدر» نوشته سید منذر حکیم به‌تازگی با ترجمه مسعود فکری توسط انتشارات سروش منتشر و راهی بازار نشر شده است. این‌کتاب بناست روز دوشنبه ۲۸ مرداد در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران رونمایی شود.
کتاب حاضر اولین بار در سال ۱۳۷۹ ش به کنگره بین‌المللی آیت‌الله شهید سید محمدباقر صدر ارائه شد و سپس با نام «مجتمعنا» و به زبان عربی به انتشار رسید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حجت‌الاسلام والمسلمین سید منذر حکیم نویسنده این‌کتاب، که از شاگردان آیت‌الله سید کاظم حائری و از باورمندان به مکتب علامه صدر است، برای استفاده هرچه بیشتر علاقه‌مندان به میراث فکری شهید صدر از اندیشه‌های اجتماعی وی، بخش‌های مرتبط در کتاب‌های گوناگون شهید صدر را گردآورده و کتاب حاضر را تدوین کرده است. «مجتمعنا» یا «جامعه ما» دربردارنده نگاه اسلام بر اساس آموزه‌های اصیل مانند قرآن کریم به مسائل اجتماعی است که آیت‌الله صدر در کلاس‌های درس به صورت اختصاصی یا سخنرانی‌های خود به آن اشاره داشتند، اما فرصت تألیف کتاب را پیدا نکردند که در نهایت توسط شاگر وی سیدمنذر حکیم گردآوری و منتشر شده است.
در همین‌زمینه با نویسنده کتاب مورد اشاره؛ گفتگویی داشتیم که مشروحش در ادامه می‌آید:
* آقای حکیم، شما شاگرد شهید آیت‌الله صدر بودید. شخصیت و دستاوردهای او را به زبان و دید خودتان تشریح کنید.
شهید صدر فقیهی جامعه شناس وفیلسوفی جامع نگر و استادپرور بود که همیشه با تاکید بر روش‌شناسی و روشمندی دانش‌های مهم و اساسی، موارد نیاز جامعه اسلامی و انسانی را سامان بخشیده است. همچنین با پژوهش محوری و حفظ عمق، اصالت وجامعیت ابعاد علمی و معنوی، تربیت وخودسازی کرده وتا سرحد کمال انسانی صعود کرده بود. وی در نیل به شهادت در راه حفظ وحراست از دین اسلام، جامعه اسلامی وحوزه‌های علمیه و مرجعیت مترقی و منحصربه فرد امام خمینی (ره) ارتقا یافته بود. او یک مجموعه گران‌بها و منحصر به فرد از میراث علمی و معنوی را به جامعه اسلامی وانسانی تقدیم کرده است.
* آشنایی شما با این‌شخصیت و اندیشه‌هایش چه‌طور بود؟
این‌آشنایی از ۳ راه صورت گرفت؛ ابتدا اساتید مقدمات و سطوح علمی حوزوی درحوزه علمیه نجف از جمله آیت‌الله سیدنورالدین اشکوری، آیت‌الله سیدمحمود هاشمی، آیت‌الله سیدکاظم حایری، آیت‌الله شهید سید محمدباقرحکیم، آیت‌الله سیدمحمدعلی باقری وحجج اسلام شیخ محمدسعید نعمانی، شیخ ماجد بدراوی وشیخ ابوالفضل اسلامی قزوینی که از شاگردان طراز اول شهید صدر بودند، باعث این آشنایی شدند.
در وهله دوم، حضور مستقیم در درس‌های رسمی فقه و اصول شهید صدر و سپس جلسات غیردرسی ایشان و همچنین فراگیری کلیه کتاب‌ها ونوشته‌های ایشان بود که این‌شناخت را عمق بخشید. تدریس فراوان و مکرر این‌آثار زنده و آینده‌ساز هم طی نیم قرن _از ۱۳۴۸ تا ۱۳۹۸ _ به شناختم از ایشان خیلی کمک کرد.
* خب به کتاب بپردازیم. شما برای جمع‌آوری مطالب و نوشتن کتاب چه کردید؟ از چه افراد و منابعی استفاده کردید؟
این‌کتاب، مجموعه کلمات و سخنان شهید صدر است که با روش منحصر به فردی گردآوری و تدوین شده‌اند. در این‌کار از روش علمی‌پژوهشی ایشان در جلدهای یک و دوی کتاب «اقتصادنا» استفاده کرده‌ام و تلاشم هم بر این بود که تمام یا مهمترین آثار قلمی یا درسی ایشان را در فراز مناسب یعنی در پنج بخش از کتاب بیاورم. این‌پنج‌بخش عبارت‌اند از: «مساله شناسی» (مهمترین واساسی ترین مساله اجتماعی)، «روش شناسی حل مساله اجتماعی»، «مبانی نظریه و نظام اجتماعی اسلام»، «نظریه اجتماعی اسلام در قران» و «نظام اجتماعی اسلام درقرآن»
در این‌اثر که نسخه عربی‌اش با عنوان «مجتمعنا فی تراث الشهید السیدمحمدباقر الصدر» و فارسی‌اش با عنوان «جامعه ما» چاپ شده، از هیچ منبعی به‌جز آثار شهید صدر و از هیچ‌فردی در تدوین اثر استفاده نشده است.
البته روش رسیدنم به این توفیق الهی برای چاپ این‌کتاب، خود مساله مفصل و جالبی است. نام ویژه اثر را خود شهید صدر در «فلسفتنا» و نیز در «اقتصادنا» مطرح کرده بودند و بخشی از مسائل و بحث‌های آن را هم بیان کرده بودند. ما شاگردان هم همیشه منتظر تالیف آن توسط خود استاد بودیم که با کمال تاسف، این‌اتفاق نیافتاد. می‌گویم این‌مساله جای طرح مفصل و مشروح دارد چون باید تاریخچه و روش پژوهش شهید صدر را تبیین کرد.
* اهمیت مطالعه این‌کتاب برای مخاطبان در چیست؟ چرا باید این‌کتاب را بخوانند؟
شهید آیت‌الله محمدباقر صدر در مهمترین و اساسی‌ترین اثر علمی و جاودانه‌اش به اسم «فلسفتنا» که ترجمه‌هایی با عنوان «فلسفه ما» از آن منتشر شده، به گونه‌ای روشمند، به شناخت‌شناسی، جهان‌شناسی و خداشناسی پرداخته است. در قدم دوم پاسخ این‌سوال شما باید بگویم که نیاز جامعه ما و دیگر جوامع بشری، باعث می‌شود که این‌کتاب را مهم بخوانم. چون در «مجتمعنا» دیدگاه اساسی اسلام درباره جامعه انسانی و اسلامی با زبان روز و روش علمی تبیین شده است. این‌روش علمی هم مورد پذیرش دانشمندان مسلمان است هم فلاسفه و پژوهشگران علوم اجتماعی.
از طرف دیگر، این‌کتاب باید پس از «فلسفتنا» و پیش از «اقتصادنا» نوشته و چاپ می‌شد اما آیت‌الله صدر از تقدم «اقتصادنا» بر «مجتمعنا» استقبال کردند که شاید دلیلش، مسائل سیاسی بوده باشد. البته با پیروزی انقلاب اسلامی، شرایط دگرگون شد و مهمترین بحث‌های قرآنی درباره نظریه و نظام اجتماعی اسلامی، توسط ایشان در دو کتاب مهم با نام‌های «الاسلام یقود الحیاة» و «المدرسة القرآنیة» طرح شدند. حالا تمام این‌آثار و آثاری که مرتبط با آن‌ها هستند و پیش از آن‌ها نوشته شده‌اند، در کتاب پیش‌رو گردآوری و منتشر شده‌اند.
* پس می‌توان از آن به‌عنوان یک منبع جامعه‌شناسی اسلامی استفاده کرد!
ببینید، «مجتمعنا» یک اثر علمی و تخصصی در زمینه شناخت نظریه و نظام اجتماعی اسلامی از نگاه قرآن است که با تفسیر موضوعی شهید صدر همراه شده است.
این کتاب برای مجامع علمی دانشگاهی وحوزوی ونیز عموم فرهیختگان والبته سطوح مختلف دیگر قابل استفاده است. این‌سطوح مختلف در رشته‌های تاریخ، فلسفه تاریخ، علوم اجتماعی، علوم تربیتی، علوم اقتصادی، مدیریت، حقوق و معارف اسلامی، کلام و فقه قرار دارند.
* به‌نظرتان جامعه کنونی ما چه‌قدر با اندیشه‌های اجتماعی شهید صدر فاصله دارد؟
جامعه ما چه در ایران و چه عراق و سایر بلاد اسلامی، از لحاظ فرهنگی و علمی فاصله زیادی با روش و دیدگاه‌ها و نظریات شهید صدر دارد. حوزه‌های علمیه و دانشگاه ها و سایر مجامع علمی ما نیاز مبرمی به آشنایی و مطالعه جدی میراث علمی این‌شهید والامقام و آشنایی جدی‌تر با با روش علمی او دارند.
کد خبر 4996659منبع: مهر
کلیدواژه: آیت الله محمد باقر صدر انتشارات سروش جمهوری اسلامی ایران تمدن اسلامی ترجمه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ادبیات کودک و نوجوان تازه های نشر رایزنی فرهنگی ویروس کرونا معرفی کتاب انقلاب مشروطه ادبیات جهان ادبیات داستانی طرح تابستانه کتاب سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران روز خبرنگار خانه کتاب نظام اجتماعی اسلام شهید سید محمدباقر جامعه اسلامی محمدباقر صدر آیت الله سید شهید صدر روش علمی جامعه ما
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۹۶۰۰۵۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اژه‌ای: وضع بنادر و انبار گمرکات با نقطه مطلوب فاصله دارند
رئیس قوه قضاییه گفت: وضعیت بنادر، گمرکات و انبارهای اموال "تملیکی" و "توقیفی" با گذشته قابل مقایسه نیست اما هنوز با نقطه مطلوب فاصله داریم. - اخبار اجتماعی -
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم به نقل از مرکز رسانه قوه قضاییه، حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای امروز دوشنبه (17 اردیبهشت) طی سخنانی در نشست شورای‌عالی قوه قضاییه، ضمن گرامیداشت دهه کرامت و ولادت حضرت معصومه (س) و امام رضا (ع) خطاب به مرکز توسعه حل اختلاف تاکید کرد که از فرصت دهه کرامت برای بسط و گسترش هر چه بیشتر فرهنگ صلح و سازش در جامعه، استفاده شود.
رئیس قوه قضاییه در ادامه با عنایت به سفر اخیر هیئت عالی قضایی به استان هرمزگان و بازدید مجدد خود از بندر شهید رجایی، ضمن آسیب‌شناسی مقوله‌ی ساماندهی وضعیت بنادر، گمرکات و انبارهای اموال «تملیکی» و «توقیفی»، دستورات ویژه‌ای را در این حوزه صادر کرد و گفت:: وضعیت بنادر، گمرکات و انبارهای اموال «تملیکی» و «توقیفی» در سراسر کشور، بویژه استان هرمزگان، با گذشته قابل مقایسه نیست و وضع این مراکز بسیار بهتر شده است؛ البته هنوز با نقطه مطلوب فاصله داریم.
سامانه جامع تجارت هنوز تکمیل نشده و سازمان‌ها به هم متصل نشده‌اند
رئیس دستگاه قضا در ادامه با اشاره به برخی نقاط ضعف مشهود در بنادر و گمرکات بیان کرد: در جریان سفر به هرمزگان و بازدید میدانی از بندر شهید رجایی، بعنوان یکی از مهمترین کریدور‌های ترانزیتی بین‌المللی و از قطب‌های واردات کالا به کشور، علی‌رغم مشاهده پیشرفت‌های محسوس و چشمگیر، نقاط ضعفی را نیز مشاهده و احصاء کردم که از جمله آن‌ها می‌توان به عدم تکمیل سامانه‌های برخط و عدم اتصال آن‌ها به یکدیگر و همچنین عدم اتصال آن‌ها به سامانه جامع تجارت اشاره کرد؛ بدون‌تردید با ایجاد سامانه واحد میان گمرکات، بنادر و سازمان اموال تملیکی و اتصال این سامانه به سامانه جامع تجارت از بسیاری از نواقص و ناهماهنگی‌ها که سبب عدم ترخیص کالا‌ها می‌شود، جلوگیری به عمل می‌آید؛ لذا در همین راستا به سازمان بازرسی دستور می‌دهم که این موضوع را تا تحقق کامل از دستگاه‌های مسئول پیگیری کند.
رئیس عدلیه: بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های بدون هماهنگی با نهادهای مختلف یکی از مسائل و مشکلات انباشت و رسوب کالا در بنادر است
رئیس عدلیه گفت: در بازدید میدانی که از بندر شهید رجایی انجام دادیم، متوجه شدیم یکی دیگر از نقاط ضعفِ مشهود که سبب ایجاد اشکالاتی در امر ترخیص کالا‌ها می‌شود، این است که بعضاً در صدور دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌ها از سوی اشخاص و دستگاه‌های مسئول، هماهنگی وجود ندارد؛ به نحوی که از تعبیرِ «خلق‌الساعه» برای این بخشنامه‌ها استفاده می‌شود؛ برای نمونه، یک مدیر میانی در گمرک بر مبنای سلیقه خود و بدون مشورت و هماهنگی با سایر اشخاص و دستگاه‌های ذیربط، بخشنامه‌ای را صادر می‌کند که ممکن است همان بخشنامه، مسائلی را برای دستگاه‌ها و بخش‌های دیگر حتی «سازمان بازرسی» و «دیوان عدالت اداری» ایجاد کند. این موضوع، یکی از اشکالات در این حوزه است که باید برطرف شود و من بعد از سفر اخیر به هرمزگان، این موضوع را با مسئولان ذی‌صلاح دولتی در میان گذاشتم.
انتقاد رئیس دستگاه قضا از یک روند معیوب که باعث اتلاف بیت المال می‌شود
قاضی‌القضات با اشاره به بازدید خود از مخازن محموله 44 هزار تنی روغن خوراکی در بندر شهید رجایی، گفت: یکی دیگر از نقاط ضعف در بندر شهید رجایی که در بازدید اخیری که داشتیم مشهود بود، عدم وجود واحد‌های آزمایشگاهی مجهز در این بندر مهم صادراتی و وارداتی کشور است؛ فقدان چنین واحد‌هایی سبب می‌شود، نمونه برخی محموله‌های وارداتی که بعضاً در زمره نیاز‌های ضروری کشور هستند و برای آن‌ها ارز ترجیحی تخصیص داده شده، ماه‌ها در رفت‌وآمد میان بندر شهید رجایی و آزمایشگاه مجهزی در شهری دیگر باشند و همین امر علاوه بر هزینه‌های اضافی که به بیت‌المال تحمیل می‌کند موجب انقضاء و فاسد شدن آن محموله نیز می‌شود؛ مصداقِ این نقطه ضعف در قضیه‌ی محموله 44 هزار تنی روغن خوراکی که از مردادماه سال 1400 وارد کشور شده بود و در مخازن بندر شهید رجایی نگهداری می‌شد، مشهود بود؛ البته در این قضیه، آقایان خیلی سریع در چند روز منتهی به بازدید ما، صورتجلسه تهیه کرده بودند که این محموله را بازگردانند و خسارت از مبداء بگیرند؛ به هر ترتیب، این کالای مورد اشاره، دیگر قابل استفاده نیست.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای، مقوله‌ی ساماندهی بنادر و گمرکات را دارای ارتباط مستقیم با مقوله‌ی تحقق شعار سال دانست و در همین راستا گفت: باید توجه داشت که رفع نقاط ضعف در گمرکات و بنادر ما می‌تواند به تحقق شعار سال ناظر بر «جهش تولید با مشارکت مردم» نیز یاری رساند. برای نمونه در بندر شهید رجایی ملاحظه کردم که چندین ماه است که 10 کانتینرِ تجهیزات یک کارخانه بافندگی، ترخیص نشده است؛ تجهیزاتی که بر مبنای قراردادی میان خریدار داخلی و فروشنده خارجی، تکنسین‌هایی برای نصب آن‌ها باید به کشور اعزام شوند؛ خُب ممکن است در این فاصله که آن تجهیزات بافندگی در گمرک یا بندر ما معطل مانده است، مدت قرارداد با آن تکنسین‌ها نیز اتمام یابد و تولیدکننده ما مجبور شود قرارداد جدیدی را با آن‌ها منعقد کند؛ آیا همین امر، هزینه تولید را بالا نمی‌برد؟!
رئیس قوه قضاییه در ادامه تصریح کرد: البته باید تاکید کنم که برخی از نقاط ضعف در موضوع بنادر و گمرکات ناشی از کارِ خودِ ما در دادگستری و تعزیرات است؛ برای نمونه باید اشاره کنم که به برخی پرونده‌های این حوزه در دادگستری و تعزیرات، با تأخیر رسیدگی می‌شود؛ البته حجم عمده پرونده‌ها در این حوزه، در تعزیرات است؛ لذا وزیر دادگستری باید نسبت به رفع این موضوع اهتمام داشته باشد؛ در این رابطه ضرورت دارد ضابطین را توجیه و راهنمایی کرد که یک محموله را بلاوجه بعنوان محموله قاچاق توقیف و ضبط نکنند و چنانچه تشخیص بر قاچاق بودن محموله وجود داشت، به پرونده مربوطه در دادگستری و یا تعزیرات به سرعت و دقت رسیدگی شود تا مبادا محموله‌ای فاسد شود و یا خسارت به آن تعلق گیرد. در این رابطه، دادستان کل و سایر بخش‌های ذیربط در قوه قضاییه، ایفای نقشِ نظارتیِ ویژه داشته باشند.
رئیس دستگاه قضا بیان کرد: وضعیتِ تعیین‌تکلیف و ترخیص ماشین‌آلات و وسایل نقلیه در انبارهای بنادر و گمرکات و اموال تملیکی و توقیفی در سراسر کشور بویژه استان هرمزگان بسیار بهتر شده است؛ اما هنوز در این حوزه نیز نیاز به تسریع هر چه بیشتر امور است.
رئیس عدلیه در ادامه با اشاره به ابتکارات دادگستری استان هرمزگان در رفع نواقص و مشکلات با همگرایی و همدلی با سایر بخش‌ها در استان، گفت: در جریان بازدید‌ها و دیدار‌هایی که در بندرعباس داشتم، نمایندگان اقشار مردم و همچنین مدیران استان هرمزگان، از اقدامات و ابتکارات رئیس کل پیشین دادگستری و رئیس کل فعلی، کمال قدردانی را داشتند؛ در اینجا نیاز است که بخش‌های مربوطه در قوه قضاییه به احصاء دلایل و عواملی بپردازند که سبب رضایت مردم و مسئولان یک استان از رئیس کل دادگستری استان می‌شود تا این مؤلفه‌ها به عنوان الگو در سراسر کشور مطرح شوند. همچنین معاونت راهبردی باید تدبیری اتخاذ کند که بتوانیم در طول سال، یک الی دو بار از دادگستری‌ها و مراجع قضایی که موفق به رفع نقاط ضعف در حوزه کاری‌شان شده‌اند، تقدیر به عمل آوریم و نسبت به معرفی این دادگستری‌ها و مراجع به عموم و شناساندن الگو‌های کاری و ابتکاری‌شان، اهتمام داشته باشیم.
قاضی‌القضات در ادامه نشست امروز اظهار کرد: مقوله‌ی «آمار» یکی از شاخص‌ها برای ارزیابی کار قضات و واحد‌های قضایی است، اما به هیچ وجه نباید دقت در کار قضا را فدای آمارگرایی کنیم. برخی قضات اجرای احکام نسبت به مبهم بودن آرای صادره از محاکم گلایه دارند؛ امری که سبب شده آن‌ها در اجرای احکام با مشکلاتی مواجه شوند؛ لذا به دیوان عالی کشور و دادستان کل و معاون قضایی دستور می‌دهم نظارت‌ها و بازرسی‌های ویژه‌ای را به صورت مسئله‌محور، موردی، میدانی و یا از طُرق دیگر از دادگستری‌ها و مراجع قضایی که بیشترین آمارِ «آرای نقض شده» و «آرای مواجه شده با ماده 477» و «آرای مبهم از نظر اجرای احکام» را دارند، به عمل آورند.
رئیس قوه قضاییه در پایان سخنانش در بخش نخست نشست امروز، با اشاره به استمرار جنایات سبعانه رژیم غاصب صهیونیستی در غزه و همچنین اِعمال خشونت نیرو‌های دولتی و پلیس آمریکا و کشورهای اروپایی در قبال تظاهرات مسالمت‌آمیزِ ضدصهیونیستی، گفت: صهیونیست‌ها با پشتیبانی آمریکا و برخی دیگر از دوّل غربی همچنان در غزه مشغول نسل‌کشی و جنایت هستند و در این میان وجدان‌های بیدار در سراسر جهان از جمله در آمریکا و اروپا به تکاپو افتاده‌اند و صرفاً با زبان و بدون بر هم زدن نظم عمومی در محیط دانشگاه و سایر مجامع به جنایات صهیونیست‌ها در غزه اعتراض می‌کنند و پاسخی که از سوی نیرو‌های دولتی و نیرو‌های پلیس دریافت می‌کنند، پاسخی خشن و سرکوب‌کننده است؛ حقیقتاً اگر این مشاهدات از وضعیت غزه و اعتراضات در آمریکا و اروپا نبود، نمی‌شد ذات خبیث این مدعیان دروغین حقوق بشر را نشان داد؛ باید این سوال را مطرح کرد که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها زین پس چطور جرئت می‌کنند دم از حقوق بشر بزنند و سایر کشور‌ها را به بهانه‌های حقوق بشری مورد فشار و ایذاء قرار دهند و علیه آن‌ها قطعنامه صادر کنند؟!
انتهای پیام/
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت